ROSJA: Moskwa – wernisaż wystawy „Wojna polsko-sowiecka 1919-1921. Traktat pokojowy w Rydze”

Dnia 16 marca 2021 r. w Sali Wystawowej Archiwów Federalnych w Moskwie – wernisaż wystawy historyczno-dokumentalnej „Wojna polsko-sowiecka 1919-1921. Traktat pokojowy w Rydze” oraz okrągły stół poświęcony konfrontacji zbrojnej i dyplomatycznemu rozwiązaniu konfliktu między Rosją Sowiecką a Polską.
Organizatorami wystawy są: Federalna Agencja Archiwalna, Rosyjskie Państwowe Archiwum Historii Społecznej i Politycznej oraz Rosyjskie Towarzystwo Historyczne, a w jej przygotowaniu wzięły udział m.in.: Rosyjskie Państwowe Archiwum Wojskowe, Rosyjskie Państwowe Archiwum Dokumentów Filmowych i Fotograficznych, Państwowe Archiwum Federacji Rosyjskiej, Rosyjskie Państwowe Archiwum Literatury i Sztuki, Rosyjskie Państwowe Archiwum Historii Współczesnej, Rosyjskie Państwowe Archiwum Dokumentów Dźwiękowych, Departament Historyczno-Dokumentalny Ministerstwa Spraw Zagranicznych Federacji Rosyjskiej, Archiwum Polityki Zagranicznej Federacji Rosyjskiej, Archiwum Prezydenta Federacji Rosyjskiej, Departament Archiwów i Ewidencji Ministerstwa Sprawiedliwości Republiki Białorusi, Archiwum Państwowe Republiki Białorusi, Białoruskie Państwowe Archiwum-Muzeum Literatury i Sztuki, Białoruskie Państwowe Archiwum Dokumentów Filmowych i Fotograficznych, Państwowe Archiwum Obwodu Mińskiego i wiele innych.

Czytaj dalej „ROSJA: Moskwa – wernisaż wystawy „Wojna polsko-sowiecka 1919-1921. Traktat pokojowy w Rydze””

ROSJA: „Więcej niż archiwum” – wystawa w 100-lecie Państwowego Archiwum Federacji Rosyjskiej

Na 3 grudnia 2020 r. zaplanowano otwarcie (w sali wystawowej archiwów federalnych w Moskwie, ul. Bolszaja Pirogowska 17) jubileuszowej wystawy pt. „Więcej niż archiwum. W 100-lecie Państwowego Archiwum Federacji Rosyjskiej”, której celem jest ukazanie różnorodności przechowywanych w archiwum zabytków, często nie znanych szerokiej publiczności.


fot. Archiwa Rosji

Wystawa organizowana jest przez Federalną Agencję Archiwalną i Archiwum Państwowe Federacji Rosyjskiej.
Ekspozycja ilustruje ponad dwa wieki historii Rosji. Podstawą wystawy są dokumenty i przedmioty unikatowe pod względem historycznym i ciekawe pod względem wzorniczym, w tym przejęte do Archiwum Państwowego Federacji Rosyjskiej w ostatnich latach. Szczególny nacisk położono na malarstwo, sztukę zdobniczą i użytkową oraz przedmioty osobiste znanych postaci historycznych, jak np. Konstytucja Królestwa Polskiego podpisana przez cara Aleksandra I w 1815 r., na którą, na rozkaz polskiego Sejmu, wykonano szkatułę z brązu (dokument i szkatuła, ewakuowane w 1939 r. z warszawskiego Zamku Królewskiego do Ołyki książąt Radziwiłłów, zostały zrabowane przez Armię Czerwoną po 17 września). Niektóre eksponaty na wystawie to dzieła sztuki i rzemiosła, jak notatniki rosyjskich cesarzowych, ozdobione drogocennymi kamieniami, akwarelami i haftami, zawierające czasem unikatowe autografy – na przykład wiersz Aleksandra Puszkina „Полководец”, wpisany przez samego poetę do albumu Wielkiej Księżnej Heleny Pawłownej.

Czytaj dalej „ROSJA: „Więcej niż archiwum” – wystawa w 100-lecie Państwowego Archiwum Federacji Rosyjskiej”

ROSJA: Ponad 300 zdjęć z procesów norymberskich on-line

W 75. rocznicę rozpoczęcia prac Międzynarodowego Trybunału Wojskowego, Rosarchiw dodał do federalnego projektu archiwalnego „Zbrodnie nazistów i ich wspólników na ludności cywilnej ZSRR w czasie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941-1945” zbiór dokumentów fotograficznych słynnego mistrza fotografii, korespondenta frontowego Jewgienija Ananjewicza Chałdieja (ros. Евгений Ананьевич Халдей, 1917-1997).W rosyjskim Państwowym Archiwum Dokumentów Filmowych i Fotograficznych (RGAKFD) znajduje się duży zbiór dokumentów fotograficznych E.A. Chałdieja, w postaci negatywów na taśmie o rozmiarze zerowym (2,4×3,6) i drugim (9×12), które zostały zdeponowane w archiwum w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku. W 2017 roku kolekcja została uzupełniona zdjęciami przekazanymi na stałe do archiwum przez jego córkę Annę Chałdiej.

Czytaj dalej „ROSJA: Ponad 300 zdjęć z procesów norymberskich on-line”

ROSJA: Wyższe kary za naruszenie zasad i warunków przechowywania dokumentów

Federalna Agencja Archiwalna informuje, że 26 października 2020 r. weszła w życie ustawa federalna z dnia 15 października 2020 r. Nr 341-FZ „O zmianie art. 13.20 Kodeksu wykroczeń administracyjnych Federacji Rosyjskiej”. Ustawa zmienia artykuł Kodeksu dotyczący „naruszenie zasad przechowywania, kompletowania, księgowania lub korzystania z dokumentów archiwalnych”. W myśl zmienionych przepisów, kary za naruszenie zasad i warunków przechowywania dokumentów w jednostkach organizacyjnych zostały zwiększone 10-krotnie. Wcześniej urzędnicy byli już ostrzegani lub karani za te naruszenia, ale wymierzane kary pieniężne miały wysokość od 300 do 500 rubli. Nowa ustawa podwyższyła 10-krotnie wysokość kar dla archiwistów i szefów organizacji – do 3-5 tys. rubli (od ok. 144 do 240 zł); w przypadku osób prawnych nakładana jest obecnie grzywna w wysokości od 5 do 10 tysięcy rubli (od ok. 240 do 480 zł). Przepis nie dotyczy naruszenia wymogów prawa dotyczących przechowywania dokumentów i informacji zawartych w systemach informatycznych – kary będą wymierzane za naruszanie przepisów  przechowywania danych w szafach na dokumenty, sejfach i komputerach firm. Nowe prawo ma służyć potrzebom obywateli. Powszechnie wiadomo, że nie wszyscy pracownicy działów personalnych i księgowych przekazują na czas do archiwum dokumenty, które pracownicy oddają do przechowywania w trakcie swego zatrudnienia. W przypadku utraty lub zniszczenia nakazów zatrudnienia i oświadczeń o zwolnieniu lub wynagrodzeniu, obywatel może mieć trudności z ubieganiem się o emeryturę.

Czytaj dalej „ROSJA: Wyższe kary za naruszenie zasad i warunków przechowywania dokumentów”

ROSJA: federalny projekt archiwalny „Zbrodnie nazistów i ich wspólników przeciwko ludności cywilnej ZSRR podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941-1945”

Dnia 3 września 2020 r. na stronie internetowej rosyjskich archiwów państwowych udostępniono projekt archiwalny „Zbrodnie nazistów i ich wspólników na ludności cywilnej ZSRR w czasie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941–1945”, przygotowany przez Rosarchiw we współpracy z Federalną Służbą Bezpieczeństwa, Ministerstwem Obrony, Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Ministerstwem Spraw Zagranicznych Rosji.
Projekt ma dokumentować ludobójstwo dokonane na obywatelach państwa sowieckiego, utrwalić nazwiska ofiar niemieckiego terroru, ujawnić nieznane wcześniej okrucieństwa i przestępców, którym udało się uniknąć kary. Obejmuje ponad 2600 dokumentów archiwalnych (ponad 9500 obrazów elektronicznych), w tym fotografie, fragmenty kronik filmowych i nagrania dźwiękowe z archiwów federalnych i resortowych, a także instytucji archiwalnych podmiotów wchodzących w skład Federacji Rosyjskiej. Dokumenty RGASPI (Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historii Społeczno-Politycznej), RGVA (Rosyjskiego Państwowego Archiwum Wojskowego), archiwum Federalnej Służby Bezpieczeństwa, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Ministerstwa Obrony Rosji zostały odtajnione specjalnie na potrzeby projektu. Przedstawiony zbiór materiałów archiwalnych odzwierciedla zbrodnie „nazistów i ich wspólników”, głównie na terenach okupowanych Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej i Karelo-Fińskiej SRR; w przyszłości planowane jest jednak uzupełnienie projektu o dokumenty i dowody zbrodni popełnionych na terytorium innych republik sowieckich.

Czytaj dalej „ROSJA: federalny projekt archiwalny „Zbrodnie nazistów i ich wspólników przeciwko ludności cywilnej ZSRR podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941-1945””

ROSJA: 40 lat po Letnich Igrzyskach Olimpijskich – Moskwa 1980

Na stronie www Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historii Współczesnej (Российский государственный архив новейшей истории) – RGANI prezentowana jest wirtualna wystawa archiwalna z okazji 40. rocznicy XXII Letnich Igrzysk Olimpijskich w Moskwie w 1980 roku.
Igrzyska olimpijskie w Moskwie były pierwszymi w historii tak dużymi zawodami sportowymi, które organizowano w państwie socjalistycznym. Kontrola nad przygotowaniami do nich odbywała się w ZSRR na najwyższym szczeblu państwowym i partyjnym, sportowe zmagania przykuwały uwagę całego świata, a same igrzyska znalazły się w centrum zaciekłej konfrontacji politycznej, czego efektem był ich bojkot przez Stany Zjednoczone i ich sojuszników.
RGANI przechowuje bardzo wiele materiałów archiwalnych dotyczących przygotowania, organizacji i przeprowadzenia igrzysk. Do zaprezentowania na wirtualnej wystawie pracownicy RGANI wybrali dokumenty, które najpełniej i najdobitniej charakteryzują ówczesne wydarzenia. Wśród prezentowanych na wystawie materiałów jest wiele takich, które zostały odtajnione i udostępnione badaczom stosunkowo niedawno (w szczególności regularnie opracowywane raporty Centrum Informacyjnego KGB ZSRR „Olimpiada-80”, które były przesyłane władzom kraju i dawały pełen obraz wydarzeń, które miały miejsce w Moskwie).

Czytaj dalej „ROSJA: 40 lat po Letnich Igrzyskach Olimpijskich – Moskwa 1980”

ROSJA: „II wojna światowa w dokumentach archiwalnych”

Rosja obchodzi 75 rocznicę zakończenia II wojny światowej: 21 maja 2020 r. na stronie internetowej Biblioteki Prezydenckiej imienia Borysa Jelcyna (Президентская библиотека имени Б.Н. Ельцина в Санкт-Петербурге) udostępniono on-line dokumenty archiwalne, kroniki filmowe i fotograficzne – pierwszą część dużego projektu internetowego „II wojna światowa w dokumentach archiwalnych”. Projekt jest realizowany przez Federalną Agencję Archiwalną z udziałem służb archiwalnych Ministerstwa Spraw Zagranicznych Federacji Rosyjskiej, Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej, Federalnej Służby Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej oraz Służby Wywiadu Zagranicznego Federacji Rosyjskiej Federacja. Na podstawie zasobów Biblioteki Prezydenckiej imienia B. Jelcyna, przez kilka lat w Internecie będą umieszczane elektroniczne kopie dokumentów odzwierciedlających historię II wojny światowej, aż do powstania ONZ w 1945 r. Prezentowana pierwsza część dokumentacji ukazuje agresywne plany hitlerowskich przywódców i politykę „uspokajania” Niemiec przez demokracje zachodnie, odrzucenie przez Trzecią Rzeszę warunków Traktatu Wersalskiego, przyspieszoną militaryzację Niemiec i przejście ich do polityki aktywnych podbojów na kontynencie europejskim. Chronologiczne, ramy pierwszej części projektu to z jednej strony dojście do władzy nazistów w Niemczech, z drugiej – przeddzień ataku na Polskę (styczeń 1933 – 31 sierpnia 1939).

Czytaj dalej „ROSJA: „II wojna światowa w dokumentach archiwalnych””

ROSJA: 10. Konferencja Archiwów Krajów Słowiańskich

Dnia 9 listopada 2019 r. w Moskiewskim Instytucie Finansów i Prawa odbyła się 10. Konferencja Archiwów Krajów Słowiańskich pt. „Archiwa Krajów Słowiańskich w erze transformacji cyfrowej”, zorganizowana przez Wszechrosyjski Instytut Badań Naukowych, Dokumentacji i Archiwizacji (VNIIDAD) i uniwersytet Alma Mater Europaea w Mariborze (Słowenia), przy wsparciu Federalnej Agencji Archiwów Rosji. Podczas konferencji przedstawiciele służb archiwalnych państw słowiańskich (Rosji, Białorusi, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny oraz Czarnogóry) podzielili się doświadczeniami „w organizowaniu działalności archiwalnej i opanowywaniu najnowszych technologii cyfrowych, dyskutowali o palących kwestiach współczesnej archiwistyki oraz wymieniali informacje o bieżących projektach informacyjnych i komunikacyjnych”.

Więcej: Состоялась 10-я Конференция архивов славянских стран

Oprac. Edyta Łaborewicz

AP Wrocław O/Legnica

WĘGRY: Posiedzenie Komitetu ds. Archiwów Węgier i Rosji

W dniach 15-16 października 2019 r. w miejscowości Szolnok na Węgrzech odbyło się spotkania Wspólnego Komitetu Węgiersko-Rosyjskiego ds. Archiwów na jego ósmej sesji. Z Rosji przybyła sześcioosobowa delegacja na czele z Andriejem Juraszowem, zastępcą szefa Federalnej Agencji Archiwów (Rosarhiv).
Obie strony omówiły i oceniły rezultaty wspólnego projektu dotyczącego digitalizacji akt węgierskich jeńców wojennych w Związku Radzieckim i stworzenia rosyjskojęzycznej bazy danych dla ich przetwarzania i archiwizacji. Mówi się, że od czasu ustanowienia Komitetu w 2003 r. jest to największy projekt naukowy realizowany we współpracy między obiema stronami.
Strona węgierska uzyskała informacje o hungarikach przechowywanych w archiwach rosyjskich, które do tej pory nie były znane badaczom węgierskim. Eduard Pagyerin, szef Służby Archiwów Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej powiedział, że w Podolskim Archiwum Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej (CAMO RF) znajduje się około 230 dokumentów (plików) przejętych przez Armię Czerwoną podczas II wojny światowej. Wspomniał także, że dla 20% tych dokumentów, głównie w języku węgierskim, a w mniejszym stopniu w języku niemieckim, rosyjscy archiwiści przygotowali już tłumaczenia na język rosyjski. Z kolei Igor Fetyisow, zastępca szefa Departamentu Dokumentacji Historycznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych Federacji Rosyjskiej, poinformował że w archiwach Ministerstwa Spraw Zagranicznych Federacji Rosyjskiej (AVP RF) znajduje się około 630 teczek, z których około 430 zostało już odtajnionych.

Czytaj dalej „WĘGRY: Posiedzenie Komitetu ds. Archiwów Węgier i Rosji”

ROSJA: Rosyjskie archiwa uczciły rocznicę powstania Chińskiej Republiki Ludowej

17 września 2019 r. w Sali Wystawowej Archiwum Federalnego Sankt Petersburga odbyło się uroczyste otwarcie wystawy historyczno-dokumentalnej „Rosja – Chiny. W 70. rocznicę założenia Chińskiej Republiki Ludowej” (1 października 1949 r.), zorganizowanej przez Federalną Agencję Archiwalną, Państwową Administrację Archiwalną Chin, Rosyjskie Towarzystwo Historyczne, Państwowe Archiwum Federacji Rosyjskiej przy wsparciu Fundacji Historia Ojczyzny, Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historycznego i Kolei Rosyjskich.

W pierwszej części wystawy pt. „Geneza i kształtowanie się stosunków rosyjsko-chińskich. 1618–1727”prezentowane są kopie dokumentów dotyczących pierwszych prób nawiązania kontaktów dyplomatycznych w XVII wieku: traktatów, listów i dekretów cesarzy rosyjskich i chińskich. W drugiej części, zatytułowanej „Nowy jedwabny szlak: Rosja i Chiny w XVIII-XIX wieku”, przedstawiono: pamiętnik carewicza Mikołaja Aleksandrowicza z zapisem wizyty w Chinach, raporty ministrów rosyjskich, rysunki chińskich szat cesarskich i chińskich monet, ordery, odznaczenia i numizmaty oraz przykłady chińskiej sztuki użytkowej z okresu XVII – XIX wieku. Trzecia część poświęcona jest stosunkom radziecko-chińskim po bolszewickiej rewolucji 1917 r. i zawiera m.in. notatkę Lenina i list Sun Yat-sena; w czwartej, zatytułowanej „Przyjaźń chińsko-sowiecka. 1949–1956”, zaprezentowano m.in. umowę o przyjaźni z 1950 r., fotografie i plakaty. Ostatnia część poświęcona jest współczesnym stosunkom rosyjsko-chińskim w okresie poradzieckim, w latach 1991–2019. Pokazano na niej zdjęcia ze spotkań prezydentów Federacji Rosyjskiej z prezydentami ChRL.

Czytaj dalej „ROSJA: Rosyjskie archiwa uczciły rocznicę powstania Chińskiej Republiki Ludowej”