Niemcy: Ratowanie akt z powodzi w Karlsruhe. Ćwiczenia w Archiwum Miejskim – na wszelki wypadek….

Pożar Biblioteki Anny Amalii w Weimarze i katastrofa budowlana Archiwum Miejskiego w Kolonii odcisnęły się głębokim piętnem w świadomości społeczeństwa niemieckiego, a ich skutki są w dalszym ciągu dalekie od rozwiązania. Te dwie  największe katastrofy, które dotknęły w ostatnich latach w Niemczech archiwa i biblioteki,  uzmysławiają znaczenie środków zapobiegawczych i  natychmiastowej reakcji na zaistniałe wypadki podejmowane na miejscu zdarzenia. Aby być przygotowanym na tego typu i inne niespodziewane okoliczności, członkowie Związku Reagowania Kryzysowego w Karlsrue (Notfallverbunds Karlsruhe) 10 października  2014 odbyli pierwsze wspólne ćwiczenia w Archiwum Miejskie Karlsruh (Stadtarchiv Karlsruhe) w zakresie  ratowania i udzielania pierwszej pomocy w przypadku wystąpienia powodzi w archiwach i bibliotekach.

Powołany w 2011 roku Notfallverbunds Karlsruhe skupia w swoich szeregach zróżnicowane instytucje kultury i nauki zarówno archiwalne jak również biblioteczne, muzealne i instytucje naukowe, a mianowicie: Generallandesarchiv Karlsruhe, Badische Landesbibliothek, Stadtarchiv Karlsruhe, Archiv des Landkreises Karlsruhe, Landeskirchliche Archiv Karlsruhe, Karlsruher Institut für Technologie mit Bibliothek und Archiv, Südwestdeutsche Archiv für Architektur und Ingenieurbau, Scheffelarchiv im Museum für Literatur am Oberrhein, Staatliche Kunsthalle Karlsruhe oraz Badische Landesmuseum.

Czytaj dalej „Niemcy: Ratowanie akt z powodzi w Karlsruhe. Ćwiczenia w Archiwum Miejskim – na wszelki wypadek….”

NIEMCY: granice pomiędzy prywatnymi a publicznymi zbiorami archiwalnymi polityków – dylematy i spory kanclerza Kohla z CDU i nie tylko

Od kilku lat, pomiędzy CDU a małżeństwem Helmuta Kohla i Maike Kohl-Richter, trwa spór o  archiwalną spuściznę starego kanclerza, dziś już mocno schorowanego i mocno uzależnionego od małżonki. Ten ostatni czynnik zwłaszcza boli polityków CDU, którzy zajmują bardzo nieufne stanowisko wobec jego drugiej żony. Jak informuje  SPIEGEL, Helmut Kohl, swoje  archiwum obejmujące okres urzędowania, które zaraz po ustąpieniu z urzędu kanclerskiego w 1998 roku przekazał do Archiwum  Fundacji Konrada Adenauera, w 2010 roku kazał przenieść do swojej prywatnej posiadłości w Oggersheim.

Archiwum Fundacji Adenaurea (Archiv für Christlich-Demokratische Politik -ACDP) założone zostało w 1976 roku w Sankt Augustin jako centralne archiwum dla chrześcijańskiej demokracji w Niemczech, a jednym z jego z założycieli był właśnie przyszły kanclerz. W ACDP zgromadzono dotychczas 16 km. akt, na które składają się obok spuścizn po politykach i działaczach CDU, także zbiory fotograficzne, plakaty  i nagrania.

Na archiwalną spuściznę Kohla natomiast składają się między innymi, liczne projekty przemówień wraz z jego korektami, ale także korespondencja z międzynarodowymi politykami. Oficjalnie Fundacja poinformowała, że dokumenty – 400 tomów – zostały oddane Kohlowi w celu napisania przez niego  czwartego tomu jego wspomnień.

Czytaj dalej „NIEMCY: granice pomiędzy prywatnymi a publicznymi zbiorami archiwalnymi polityków – dylematy i spory kanclerza Kohla z CDU i nie tylko”

Niemcy: Bundesarchiv- pierwszowojenny seans filmowy

Bundesarchiv  bardzo starannie przygotowało się do obchodów 100-lecia wybuchu I wojny światowej. Wśród wielu wydarzeń jakie odbywać się będą przez cały rok – wystawy, pokazy  i sesje naukowe- Bundesarchiv przygotowało we współpracy z Transit Film GmbH i Digital Collection ciekawą propozycję dla  „kinomanów”. Na  wydzielonym pod swoim szyldem portalu filmowym „Filmportal”, BA  udostępnia bezpłatnie ponad 100 filmów dokumentalnych  z czasów I wojny światowej. A to jeszcze nie wszystko.
Ponadto Bundesarchiv prezentuje część swoich zasobów filmowych związanych z tym przełomowym wydarzeniem, w ramach europejskiego projektu „EFG1914” (European Film Gateway). Uczestnikami projektu kierowanym przez Deutschen Filminstitut we Frankfurcie nad Menem (DIF) są Bundesarchiv, Friedrich-Wilhelm-Murnau-Stiftung, Land Hessen i Bundesregierung für Kultur und Medien (BKM). W projekcie uczestniczy ponadto około 20 innych archiwów filmowych i bibliotek filmowych z 15 krajów europejskich. Celem jest udostępnienie w Internecie historycznego materiału filmowego z okresu 1914 do 1918 roku. Przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej  od lutego 2012 roku poddano cyfrowej obróbce ponad 650 godzin materiału filmowego. Materiał ten to zarówno filmy dokumentalne, propagandowe, kroniki filmowe jak również filmy fabularne- pełne spektrum form i tematów podejmowanych przez młode jeszcze wówczas kino europejskie.

Czytaj dalej „Niemcy: Bundesarchiv- pierwszowojenny seans filmowy”

NIEMCY: Nie wszystko na sprzedaż- zasoby archiwów komunalnych Nadrenii- Westfalii

Władze  landu Nadrenii Westfalii na fali krytycznych uwag wielu środowisk, którym bliskie zagadnienia archiwalne, w ostatnim czasie przystąpiły do rewizji obowiązującego tam prawa archiwalnego (Gesetz über die Sicherung und Nutzung öffentlichen Archivguts im Lande Nordrhein-Westfalen – ArchivG NRW) ustanowionego w 1989 roku, a nowelizowanego w 2010 roku. W czym leży problem?. Okazuje się bowiem, iż  obowiązujące prawo w ograniczony sposób zabezpiecza niezbywalność zasobów archiwalnych archiwów komunalnych. Kontrowersyjny jest szczególnie zapis paragrafu 10.5.2, który owszem mówi o niezbywalności zasobu archiwów komunalnych ale jedynie w zakresie dokumentów urzędowych.   Status archiwów komunalnych (odpowiednik naszych archiwów samorządowych)  w Niemczech jest zupełnie inny niż w Polsce. Nie jest to proste przełożenie na nasze archiwa samorządowe, które są jedynie archiwami zakładowymi docelowo przekazującymi materiały archiwalne do archiwów państwowych.

Czytaj dalej „NIEMCY: Nie wszystko na sprzedaż- zasoby archiwów komunalnych Nadrenii- Westfalii”

NIEMCY: Sposób na groźnych i niewidocznych niszczycieli- KEK

Wielkie katastrofy ostatnich 10 lat – pożar Weimarskiej Biblioteka Księżnej Anny Amalii w 2004, czy katastrofa  Archiwum Historycznego Miasta Kolonii w 2009 – unaoczniły i uwrażliwiły społeczeństwo niemieckie  na zagrożenia czyhające na niemieckie dziedzictwo kulturowe. Obok tych, nazwijmy to spektakularnych katastrof, na co dzień, w sposób niezauważalny piśmienne zabytki kultury podlegają długotrwałym procesom destrukcji, co możemy określić jako „pełzające katastrofy”. Wśród nich najpowszechniejsze to zanikanie atramentu, zniszczenia papieru, oddziaływanie szkodliwych czynników biologicznych wynikające z powodu złego przechowywania i niewystarczającej ochrony, z którymi na co dzień zmagają się konserwatorzy i archiwiści. W szczególności, ale nie tylko, w mniejszych instytucjach często brakuje wiedzy i środków, aby uratować unikatowe akta i eksponaty.

Czytaj dalej „NIEMCY: Sposób na groźnych i niewidocznych niszczycieli- KEK”

NIEMCY: Odnaleziono brakujące ogniwo historii Bremy

To był ważny dla miasta dzień. 14 maja tego roku, po 70 latach do miasta powrócił aż zza oceanu, odnaleziony tam zwój praw i reguł hanzeatyckiego miasta Bremy z końca XV wieku. Burmistrz Bremy  Jens Böhrnsen i dyrektor tamtejszego Staatsarchiv  dr Konrad Elmshäuser 26 maja, w salach starego ratusza, zaprezentowali odnaleziony po latach dokument tzw. Kundige Rolle. Władze miasta zamierzają wystawić dokument dla publiczności 7 lipca tego roku, w związku z 10 –letnim jubileuszem wpisania na listę dziedzictwa światowego UNESCO, ratusza miejskiego i posągu rycerza Rolanda z rynku  bremeńskiego. To doprawdy niezwykły dokument, zarówno ze względu na jego formę i treść, a także ze względu na jego pogmatwane dzieje.
Kundige Rolle ma formę zwoju pergaminowego o długości 7 metrów i szerokości 15 cm. złożonego z 14 zszytych ze sobą arkuszy, na których spisano 225 artykułów praw i zwyczajów obowiązujący na terenie Bremy od 1489 do 1513 roku.
Wolne Miasto Hanzeatyckie Brema ma za sobą długą historię prawodawstwa i orzecznictwa. Od 1303 zaczęto systematycznie spisywać prawa i regulacje wzajemnych stosunków między mieszkańcami miasta w księdze prawa miejskiego. Od końca XV wieku spisy praw prowadzone były na formie pergaminowego zwoju, aż do 1513  roku. Dokument został opublikowany po raz pierwszy w 1771 i 1834 roku. Zwój zawiera 225 artykułów.

Czytaj dalej „NIEMCY: Odnaleziono brakujące ogniwo historii Bremy”

Niemcy: Bundesarchiv na linii ognia

W maju tego roku w Koblencji spłonęły akta …..!
Na szczęście były to tylko ćwiczenia z symulacją pożaru przeprowadzoną pod pełną kontrolą zawodowej straży pożarnej. Ćwiczenia zostały zorganizowane w ramach programu współdziałania instytucji archiwalnych i bibliotecznych Związku Reagowania na Nadzwyczajne Wypadki „Notfallverbund Koblenz“ (NK).

Związek ten powstał w 2012 roku, a w jego skład weszło 5 instytucji kultury – archiwa i biblioteki z Koblencji (Bundesarchiv, Landesbibliothekszentrum/Rheinische, Landesbibliothek Koblenz, Landeshauptarchiv Koblenz, Stadtarchiv Koblenz i Stadtbibliothek Koblenz). Mając na uwadze dobro i bezpieczeństwo swoich zasobów instytucje te, z najbardziej znaczącym w tym towarzystwie Bundesarchiv, postanowiły skonsolidować swoje działania w zakresie bezpieczeństwa cennych dóbr kultury narodowej. Największe zagrożenia dla archiwalnych i bibliotek to w szczególności pożary, powodzie, lub katastrofy budowlane, które co jakiś czas zdarzają się nawet w dobrze zorganizowanych i zabezpieczonych instytucjach kultury w Niemczech. Umowa  NK przewiduje między innymi, wzajemną pomoc,  świadczenia dodatkowych i alternatywnych schronień, szkolenia oraz zakup niezbędnych materiałów do odzyskiwania i konserwacji zniszczonego zasobu i mienia tych instytucji. Inicjatywa powołania NK spotkała się z dużym uznaniem, zrozumiem a co ważniejsze wsparciem władz miasta. Jednym z sygnatariuszy porozumienia jest także Oberbürgermeister Koblencji prof. dr Hofmann-Göttig.  
Z okazji powstania Związku, Bundesarchiv w Koblencji zorganizowało wówczas wystawę na temat prewencji i radzenia sobie w sytuacja nadzwyczajnych wypadków.

Czytaj dalej „Niemcy: Bundesarchiv na linii ognia”

NIEMCY: Zmiany prawa archiwalnego i dyskusje na „Forum”.

Niemieckie środowisko archiwalne w obliczu zarówno wyzwań stawianych przez społeczeństwo informacyjne jak również paradoksów wynikających z uregulowań prawnych w tej dziedzinie, dostrzega konieczność nowelizacji ustawy archiwalnej, obowiązującej w Niemczech  od 1988 r. Świadomość faktu dynamicznie zmieniających się uwarunkowań i otoczenia w jakim funkcjonują archiwa stopniowo zmienia ich sposób działania i komunikowania się ze społeczeństwem. Nieustannie też archiwa próbują zmierzyć się z problemami jakie u schyłku lat 80- tych nie występowały. Wraz z rozwojem informatyki i coraz łatwiejszym dostępem do danych w sieci, dla „równowagi naszego dobrego samopoczucia” pojawiły się zjawiska mniej pożądane, takie jak włamywania do baz informatycznych i kradzieże danych, często o charakterze sensytywnym lub tajnym. W  dużej mierze narusza to zaufanie społeczeństwa do różnych instytucji publicznych wytwarzających i przechowujących dokumenty elektroniczne.   

Czytaj dalej „NIEMCY: Zmiany prawa archiwalnego i dyskusje na „Forum”.”

NIEMCY: Archivschule w Marburbu/DFG – konwersja w stylu retro.

Retrokonwersja znana jest przede wszystkim jako termin z zakresu bibliotekarstwa. Pierwotnie oznaczał on proces przenoszenia opisów katalogowych, bibliograficznych księgozbioru z katalogu  kartkowego biblioteki do katalogu  komputerowego zintegrowanego systemu bibliotecznego  lub do bazy danych, umożliwiających edycję i przeszukiwanie. Po raz pierwszy terminu tego użyto w bibliotekoznawstwie niemieckim pod koniec ubiegłego wieku, wcześniej funkcjonował w bibliotekarstwie amerykańskim — od 1960 roku  jako  „retrospective conversion“ . W archiwistyce termin ten zaczął funkcjonować dopiero na początku tego tysiąclecia i odnosi się do przenoszenia danych  i treści z inwentarzy archiwalnych sporządzonych w sposób tradycyjny na formę elektroniczną. Metodologia przenoszenia informacji analogowych na elektroniczną przeprowadzana jest na dwa sposoby. Pierwszy z nich polega na  przenoszeniu tekstu katalogów lub inwentarzy „Texterfassung”- manualnie do baz danych lub przy użyciu techniki OCR. Druga metoda polega na przenoszeniu obrazu  „Bildindizierung (Image-Indexing)” przez skanowanie pojedynczych kartotek, które jednocześnie podlegają indeksowaniu.  Zaletą pierwszej z nich jest efektywniejsze przeszukiwanie, zaletą drugiej jest natomiast mniejszy koszt i szybsza realizacja.

Czytaj dalej „NIEMCY: Archivschule w Marburbu/DFG – konwersja w stylu retro.”

CZECHY: Sympozjum na temat międzywojennych stosunków Czechów i Niemców

Morawskie Archiwum Krajowe w Brnie (Moravský zemský archiv v Brně) jest jednym z inicjatorów, współorganizatorów oraz gospodarzy bardzo interesującego kolokwium naukowego, nad bardzo ważnym dla dziejów naszych południowych sąsiadów zagadnieniem, mającym decydujący wpływ na ostateczny upadek przedwojennej Czechosłowacji, a mianowicie mniejszości niemieckiej i jej separatystycznych dążeń z okresu hitlerowskiego. Okazja do podjęcia tematu jest zbliżająca się 75 rocznica podpisania umowy monachijskiej, która w praktyce doprowadziła do całkowitego podporządkowania młodego państwa czechosłowackiego hitlerowskim Niemcom.
Interesujące to spotkanie, pod tytułem: „Czesi i Niemcy w międzywojennej Czechosłowacji”, przygotowywane jest we współpracy z Europejskim Towarzystwem Historii Prawa (The European Society for History of Law) i Zakładem Historii Państwa i Prawa Wydziału Prawa Uniwersytetu im. Masaryka w Brnie (Katedra dějin státu a práva Právnické fakulty Masarykovy univerzity v Brně). Odbędzie się w środę, 23 październik 2013 r., w Sali Wielkiej Morawskiego Archiwum Krajowego w Brnie.
Przypomnijmy, iż w układzie monachijskim, zawartym w 1938 r. przez cztery mocarstwa europejskie, Czechosłowacja została zmuszona do ustąpienia swoich zachodnich i północnych terytoriów przygranicznych na rzecz hitlerowskich Niemiec. Było to zwieńczenie działań Partii Niemców Sudeckich Konrada Henleina i ukoronowanie wysiłków niemieckich nazistów, zmierzających do rozbicia demokratycznej Czechosłowacji, co stanowiło jeden z kamieni milowych do zdominowania Europy. Umowa monachijska jest przykładem polityki ustępstw – „appeasementu”.

Czytaj dalej „CZECHY: Sympozjum na temat międzywojennych stosunków Czechów i Niemców”