Archiwa tradycji ustnej- konferencja CITRA 2003r.

ARCHIWA TRADYCJI USTNEJ

W dniach 13- 17 października 2003r w Pretorii (Republika Południowej Afryki)odbyła się konferencja CITRA poświęcona niezwykłemu aspektowi kultury afrykańskiej- traducji ustnej. Dla Afryki, jej tożsamości kulturowej, plemiennej i narodowej jest to rzeczywiście jeden z fundamentalnych problemów. Jest to kontynent biedy i braku edukacji. Jeśli weźmiemy pod uwagą, że w całej praktycznie Afryce Zachodniej są dwa uniwersytety w Senegalu, to jasnym staje się jak palącym jest tam zagadnienie analfabetyzmu. Widać też, czym jest zatem tradycja ustna w utrwalaniu kultury w kulturze historii. W zasadzie wydaje się, że jest to bardzo odległy problem dla europejskiej archiwistyki, zwłaszcza w swojej części „socjalnej”, a jednak czy tak jest rzeczywiście? Oto od 1972r w Bretanii realizowany jest program DASTUM, którego celem jest utrwalenie ustnej tradycji tego regionu. Rejestrowane są opowieści, baśnie i pieśni nie znajdujące realizacji w tradycji pisanej. Nie wnikając w szczegóły z zarejestrowanych 4500 godzin, 2500 jest już udostępnianych, a pozostałe 2000 w trakcie opracowania. Dla internetu materiał jest kompresowany do formatu mp3. Na temat projektu DASTUM czytaj: Culture et recherche, nr 78 maj- czerwiec 2000.

oprac. Adam Baniecki

 

Konferencja CITRA Pretoria 13- 17 października 2003

Przyjęte rezolucje

Uczestnicy roboczego spotkania CITRA sygnalizują następujące zagadnienia:

1. Rząd, organizacje pozarządowe, i inne części (kontynentu afrykańskiego) powinni pracować razem aby pomóc kształtowaniu i rozpowszechnianiu informacji na temat historii ustnej. 2. Archiwa i praktykujący historie ustną powinni być czujni i otwarci na osoby, które starają się rozumieć kulturę afrykańską używając metod zachodnich. 3.Przekaz kultury nie może być ograniczony do dzieł pisanych lecz potrzebuje wyrażać się przez słowa i działania, tak aby być całkowicie zrozumiałym. 4. Każdy aspekt kultury, każdej kultury, nie może być całkowicie zrozumiały poprzez środki pisane, lecz musi być wyrażony ustnie aby być uwiarygodnionym. 5. Informacja o kulturze w szkołach jest zwykle przygotowana dla innych kultur niż kultura afrykańska. Tradycja ustna jest pomocą. 6. Ludzie, którzy opowiadają historie są często chronieni a w wielu przypadkach eksploatuje się ich wiedzę w celach komercjalnych bez żadnego wynagrodzenia. Pytanie jest następujące: „komu przynależy własność intelektualna informacji ustnej.” 7. Środki muszą być dostępne, a informacja musi być chroniona w przypadku gdy dotyczy – umiejętności prowadzenia rozmowy – kwestie dotyczące tradycji i protokołu – dostępnego wyposażenia i sposobu jego wykorzystania 8. Nauczanie na temat metodologii inwentaryzacji w historii ustnej powinno być zaproponowane w szczególności archiwistom mającym do czynienia z historia ustną. Nauczanie musi mieć strukturę możliwa do zaadoptowania przez archiwistów zatrudnionych w pełnym wymiarze godzin, to znaczy składać się z krótkich modułów, które nie będą obligowały archiwistów do opuszczania ich miejsc pracy na dłuższy czas 9. Wewnątrz „Records management” archiwa mają silną i rozrastającą się część dokumentacji elektronicznej. Historia ustna bardzo przyczynia się do tworzenia dokumentów elektronicznych. 10. Kod deontologiczny musi być rozwijany. Służy on za przewodnika dla archiwistów i praktyków historii ustnej dla ich spełnienia. Powinien być rozwijany w celu ochrony zawodu przeciwko komercjalizacji i moralnym wykorzystaniu rzemiosła dla niekontrolowanych miejsc web. 11. Instytucje , które posiadają takie zbiory powinny co najmniej dostarczyć spisy lub bazy danych do archiwów właściwych dla ich regionu. 12. Zagadnienie zapłaty informatorom musi być ustalone w sposób ostateczny. Zastosowanie obowiązkowych procedur powinno być punktem wyjścia. Ci którzy korzystają z historii ustnej w celach komercjalnych i ci którzy uczestniczą we wzbogacaniu pamięci archiwistyki narodowej powinni być zidentyfikowani i opracowani w zróżnicowany sposób. 13. Rząd powinien uczynić z historii ustnej priorytet i pomóc w jej spełnieniu wraz z tradycyjnymi „leaderami”. Tak samo praktykujący powinni się ubezpieczać wynikającymi sąd odpowiednimi protokołami. 14. Uczestnicy tego spotkania oceniają wkłady wniesione w historię ustną ogólnie i żywo zapraszają archiwistów narodowych do organizowania tym ludziom spotkań nie mniej niż raz w roku.

tłumaczył z języka francuskiego Adam Baniecki

Cele i działania MRA na 2004- 2006 (Ankieta), oprac. A. Baniecki

Cele i działania MRA na 2004- 2006 (Ankieta)

Priorytety członków Międzynarodowej Rady Archiwalnej (MRA)

W trakcie spotkania członków zarządzających Międzynarodową Radą Archiwalne w Abou Dhabi we wrześniu 2003r.dyskutowano na temat strategii i i ograniczeń programu MRA na 2004r.

W lipcu i sierpniu 2003r rozesłano kwestionariusz dotyczący wskazania najważniejszych celów działania na lata 2004- 2006 dla MRA. Po porzeanalizowaniu odpowiedzi wskazano osiem obszarów na których powinna skupić się aktywność rady:

1. Rozpoznanie miejsca archiwów w zarządzaniu dokumentami elektronicznymi i informatyzację. Najważniejszą sprawą jest tu uzgodnienie zderzenia nowoczesnych technologii informatycznych i komunikacyjnych z archiwistyką. Dla wszystkich regionów działania MRA jest to taki sam interes. Odpowiedzi ankiety koncentrowały się na zarządzaniu i ochronie dokumentu elektronicznego. Wielu ankietowanych wskazywało na konsekwencje technologiczne informatyzacji dla pracy centrów archiwalnych, nadzieje związane z internetem i digitalizacją dla polepszenia dostępu do archiwów i ich ochrony. Sugestie dotyczące projektów w tej dziedzinie dotyczyły modeli strategicznych, norm, norm technologicznych, problemów zawodowych, modeli praktycznych, technicznych i oprogramowania.

2. Rozwój i pomoc zawodu archiwisty. Liczni członkowie kierowali do MRA pytanie o podniesienie poziomu zawodowego archiwistyki poprzez szkolenia zawodowe i praktykę archiwistyczną. Widzieliby rolę MRA jako centrum Informacji zawodowej. Ta potrzeba szczególnie mocno wyrażana była przez europejskich członków. Wielu wprost pytało o seminaria i kursy zawodowe organizowane przez MRA. Inni oczekują od MRA, bardziej szerokiej promocji zawodu archiwisty, zainicjowania przez MRA odpowiedzialnego kształcenia archiwistów. Proponuje sie aby MRA upełnomocniała programy kształcenia zawodowego lub certyfikowała zawodowych archiwistów. Wielu sugeruje aby strona internetowa MRA ewoluowała w kierunku portalu z danymi na temat praktycznych przykładów, poszukiwań zawodowych i problemów aktualnie interesujących archiwistów.

3. Ochrona i zabezpieczenie archiwów Ochrona i zabezpieczenie archiwów tradycyjnych staje się także jednym z najwyższych priorytetów i apeluje się aby zabezpieczenie nośników tradycyjnych nie zostało „zapomniane”, aby MRA dostarczała wskazówek w dziedzinach takich jak ochrona papieru, ochrona nośników audiowizualnych i innych szczególnych nośników. Wskazywana jest rola MRA w sytuacjach nagłych. Proponowane projekty muszą rozumieć regionalne programy ochrony, promować narodowe strategii ochrony, promować poszukiwania naukowe na temat ochrony i przechowywania różnych nośników i kształcenie zawodowe w kierunkach restauratorskich. Wskazana jest kooperacja z innymi organizmami zajmującymi się tą dziedziną.

4. Polepszenie funkcji, znaczenia i metod pracy MRA Polepszenie pracy samej Międzynarodowej Rady Archiwalnej wskazywano jako jeden z priorytetów przez niezbędną rewizję jej struktur, celów i metod pracy.

5. Rozwój archiwów i współpracy pomiędzy nimi. Liczni niepokoili się o sytuację archiwów w innych krajach domagając się większej wydajności współpracy międzynarodowej. Projekt „Solidarność archiwistyczna” jest cytowany jako faworyzowany środek pomocy archiwistycznej dla kolegów w innych krajach. Wskazywano na potrzebę refleksji nad sensem takich terminów jak „współpraca” i „rozwój”.

6. Sieci archiwistyczne Rola konferencji MRA, a szczególnie gałęzi regionalnych jest chroniona ponieważ pozwala na tworzenie sieci archiwistycznych tworzących wspólny internet jako środek wymiany doświadczeń pozwalający lepiej się wzajemnie zrozumieć.

7. Normy i wzorcowe praktyki Wielu respondentów wskazywało no konieczność dodania odwagi MRA do rozwoju norm i wzorcowej praktyki w dziedzinach zarządzania i ochrony dokumentów elektronicznych, wielu wskazywało na konieczność rozwoju norm międzynarodowych. Dla wielu dziedzin proponuje się przygotowanie podręczników praktycznych

8. Obrona zawodu i problemów archiwistycznych Wielu wskazuje z naciskiem na odpowiedzialność MRA jako obrońcy archiwistyki. Rozpoznaje w MRA rolę lobbysty w ważnych problemach dotyczących profesji na poziomie międzynarodowym i promocji wartości i wykorzystania archiwów w organizmach ponadrządowych, rządowych i publicznych. Zaleca się ustanowienie „międzynarodowego dnia archiwistyki”.

Wskazane osiem najczęściej wywoływanych spraw nie wyczerpuje listy problemów. Członkowie MRA będą kontynuować orady nad nimi na Międzynarodowym Kongresie Archiwów w Wiedniu w sierpniu 2004r.

Na podstawie La gestion des archives électroniques et l’établissement de réseaux archivistiques, Flash, opracował Adam Baniecki

MRA: Publikacja materiałów z oxfordzkiej konferencji sfragistycznej 2007r.

W 2007r. w Oxfordzie odbyła się zorganizowana przez oddział konserwacji oksfordzkiej Bodleian Library, pod patronatem Międzynarodowej Rady Archiwów oraz brytyjskiego Stowarzyszenia Archiwistów, konferencja poświęcona problematyce konserwacji materiałów sfragistycznych. Uczestniczyło w niej piętnastu specjalistów z ośmiu krajów. Materiały z niej (teksty referatów, streszczenia oraz prezentacje PPT) zostały opublikowane w maju bieżącego roku na stronie MRA:

Zbiór publikacji

 Oprac. Marcin Hlebionek