POLSKA: Zasady uproszonego opracowania w praktyce archiwów państwowych

W dniu 10 września 2014 r. odbyła się w Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych w Warszawie konferencja metodyczna „Zasady uproszonego opracowania w praktyce archiwów państwowych”. Zorganizowano ją w okresie, kiedy prowadzone są prace trzech zespołów naukowych, którym Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych powierzył w grudniu 2013 r. zadania związane z nowelizacją przepisów metodycznych. Jednocześnie trwają dyskusje nad zakresem i potrzebami opracowania zasobu oraz narzędziami informatycznymi stosowanymi do tego celu.
Konferencją rozpoczął dr Andrzej Biernat, zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, przybliżając kontekst przygotowania i wprowadzenia w życie, Decyzją nr 20 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 10 grudnia 2002 r., Wskazówek metodycznych dotyczących uproszczonego opracowania zasobu archiwalnego przechowywanego w archiwach państwowych. Wspomniał też zmiany, jakie zaszły w archiwach od czasu wypracowania w latach 50. XX wieku, głównie przez Kazimierza Konarskiego, zasad opracowania zasobu. W tym czasie zmieniał się również użytkownik źródeł archiwalnych i jego potrzeby.


Fot. Ewa Piórkowska

Referat wprowadzający „Opracowanie i ewidencja zasobu – stan i potrzeby” przedstawiła dr Anna Laszuk (NDAP). Zaprezentowała zmieniające się w czasie dane statystyczne odzwierciedlające stan notowany w archiwach państwowych (w końcu 2013 r. opracowanych było 26,3% j.a. i 43,4% m.b.). Zauważyła zwiększający się odsetek archiwaliów zewidencjonowanych w związku z działaniami prowadzonymi w ramach realizacji priorytetów oraz strategii archiwów państwowych. Zwróciła uwagę, że zarówno te działania, jak i plany pracy z lat 60. jako główny cel podejmowanych działań wskazywały udostępnianie materiałów. Cel ten przyświecał również wprowadzeniu wskazówek o uproszczonym opracowaniu, których główne punkty prelegentka przypomniała. Wyraziła nadzieję, że zespół naukowy do opracowania wskazówek metodycznych dotyczących zasad opracowania materiałów archiwalnych w archiwach państwowych uwzględni w projekcie również te zapisy wskazówek, które uznane zostały za bezsporne. Zauważyła też, że można rozważyć, po przygotowaniu właściwego systemu informatycznego, włączenie użytkowników do procesu opisywania materiałów archiwalnych.

Czytaj dalej „POLSKA: Zasady uproszonego opracowania w praktyce archiwów państwowych”

POLSKA: Ocean wszechrzeczy… Kraków, 13 czerwca 2014 r.

Kolejna konferencja naukowa, zorganizowana przez Archiwum Nauki PAN i PAU, odbyła się w Krakowie w dniu 13 czerwca 2014 r. Tegoroczny temat to „Ocean wszechrzeczy … w spuściznach ludzi nauki i kultury”.
Konferencję rozpoczął prof. Jerzy Wyrozumski, Sekretarz Generalny PAU, podkreślając zasługę archiwów w odkrywaniu, zabezpieczaniu i włączaniu do obiegu naukowego spuścizn. Dr Rita Majkowska, dyrektor Archiwum Nauki, powitała gości i wprowadziła w tegoroczną tematykę.

dyr. Rita Majkowska
dyr. Rita Majkowska

Obrady prowadził prof. Zenon Piech, który przypomniał dotychczasowe konferencje, organizowane przez Archiwum, tzn. „Archiwa dla nauki. Dlaczego nauce potrzebne są archiwa naukowe?”, „Archiwa, biblioteki i muzea wobec nowych wyzwań w dobie digitalizacji”, „Zarządzanie procesem digitalizacji oraz prawne aspekty udostępniania kopii cyfrowych”, „Ocalone od niepamięci… Co kryją archiwa osobiste uczonych i twórców?”, „Czas zatrzymany… Fotografie w spuściznach uczonych i twórców”. Za istotny walor tych konferencji uznał towarzyszące im wystawy tematyczne oraz edycje materiałów. Zauważył też, że spuścizny po uczonych stanowią często istotne uzupełnienie dokumentacji placówek naukowych.
Czytaj dalej „POLSKA: Ocean wszechrzeczy… Kraków, 13 czerwca 2014 r.”

POLSKA: „Powszechna Deklaracja Archiwów w doświadczeniach archiwów państwowych”- konferencja w NDAP

Z okazji Międzynarodowego Dnia Archiwów w siedzibie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych w Warszawie odbyła się konferencja: „Powszechna Deklaracja Archiwów w doświadczeniach archiwów państwowych”. Wybór powszechnej deklaracji jako tematu konferencji, w dniu obchodzonym jako święto archiwów w wielu już państwach swiata, nie był przypadkowy. Przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne Międzynarodowej Rady Archiwów w Oslo, we wrześniu 2010 r., dokument, jest rodzajem manifestu ideowego całej międzynarodowej społeczności archiwalnej. Deklaracja mówi czym są archiwa, jaką rolę odgrywają w społeczeństwie i jakie stawiają sobie cele oraz co jest im niezbędne do ich realizacji.
Powszechna deklaracja archiwów została opublikowana w wielu językach. Tekst dostępny jest na stronie internetowej MRA, tekst polski natomiast opublikowało Stowarzyszenie Archiwistów Polskich. Pod opublikowanym na stronie MRA tekstem deklaracji każdy archiwista może się podpisać. Ten symboliczny gest jest ważny, ponieważ zawierania nie tylko credo ideowe archiwistów, ale także oczekiwania wobec rządów państw i decydentów, od których postawy wobec archiwów zależy realizacja celów deklaracji. Archiwa bowiem, będąc „depozytariuszem rozstrzygnięć, działań i pamięci” są równocześnie gwarantem demokracji i rządów prawa, a poprzez własną archiwów aktywność intelektualną i aktywność ich użytkowników,  wnoszą olbrzymi wkład w budowanie świadomości obywatelskiej.

Czytaj dalej „POLSKA: „Powszechna Deklaracja Archiwów w doświadczeniach archiwów państwowych”- konferencja w NDAP”

Potrzeba współpracy polsko-rumuńskiej. Echa Colloquia Jerzy Skowronek dedicata w Rumunii

Na stronie rumuńskich Archiwów Narodowych (ArhiveleNaţionale ale României) relacja z dorocznej konferencji  w Warszawie – „Colloquia Jerzy Skowronek Dedicata”), która odbyła się w dniach 21-24 maja 2014 r. w siedzibie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych. W konferencji wziął udział dyrektor Archiwów Narodowych Rumunii IoanDrăgan. W zamieszczonej na stronie www informacji z konferencji, rumuńscy archiwiści podkreślają potrzebę ożywienia współpracy pomiędzy archiwami Polski i Rumunii (kwestia podniesiona przez prof. Władysława Stępniaka), natomiast w rozmowie z prezesem IPN dr. Łukaszem Kamińskim omawiano problemy kontynuacji zbierania i publikowania dokumentacji z zasobu rumuńskich archiwów dot. polskich uchodźców w Rumunii w latach 1939-1947 (dotąd ukazały się dwa tomy pt. „Polscy uchodźcy w Rumunii 1939-1947. Dokumenty z narodowych archiwów Rumunii”. Tom 1-2).

Więcej: Întâlnire între instituțiile de Arhivă din România și Polonia.

oprac. Edyta Łaborewicz

AP Legnica

Colloquia Jerzy Skowronek dedicata, Warszawa 2014

W dniach 22-23 maja 2014 r. odbyła się XIV Międzynarodowa Konferencja Archiwów Państw Europy Środkowo-Wschodniej pod nazwą „Colloquia Jerzy Skowronek dedicata”, tym razem zatytułowana „Gromadzenie archiwaliów w cyfrowym świecie XXI wieku”. Konferencja została zorganizowana przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych (i w jej siedzibie odbywały się obrady) oraz Instytut Pamięci Narodowej.
Na początku Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, prof. W. Stępniak oraz dr Ł. Kamiński, prezes IPN, przywitali zebranych.
W referacie wprowadzającym: „Gromadzenie archiwaliów w cyfrowym świecie XXI w. – stare czy nowe wyzwania” dr A. Biernat (NDAP) przedstawił katalog rozmaitych pytań i wątpliwości: czy dotychczasowe kryteria wartościowania dokumentacji masowej są wystarczające i czy są pewne i obiektywne (w Polsce wartościowanie jest dwustopniowe: najpierw wybiera się twórców dokumentacji, potem dokumentację), jak liczyć koszty przechowywania dokumentacji elektronicznej, czy informacja musi być trwale związana z nośnikiem, czy w Internecie wytwarza się materiały archiwalne i czy w dobie cyfrowej globalizacji mają jeszcze przyszłość dotychczasowe zasady archiwalne: przynależności zespołowej i terytorialnej. Padło też określenie „prawo do zapomnienia”, mające dać obywatelom prawo do wymazania z dokumentacji faktów ich dotyczących.

Czytaj dalej „Colloquia Jerzy Skowronek dedicata, Warszawa 2014”

Wiki-konferencja USA 2014

Rola wikipedii w cztereach typach bibliotek

Panel „Rola wikipedii w cztereach typach bibliotek”. Wiki-konferencja USA 2014. Foto Piotr Puchalski

W dniach 30 maja do 1 czerwca 2014 odbyła się w w New York Law School na Manhattanie konferencja “Wikiconference USA 2014”. Konferencja zgromadziła wikipedystów z USA, którzy przedstawiali i dyskutowali gorące obecnie tematy dotyczące Wikipedii a także jej siostrzanych organizacji skupionych w Wikimedia Foundation. Oprócz problemów technicznych, szkoleń i dnia poświęconego nieformalnemu spotkaniu  (“Unconference”), wiele sesji poświęconych było tematom, które bliskie są instytucjom GLAM i organizacjom edukacyjnym, takim jak wykorzystanie Wikipedii w kursach akademickich, prawa autorskie, wikiprojekty i inne formy współpracy. Poniżej kilka refleksji z sesji w którch braliśmy udział, dzieląc się uczestnictwem w równoległych sesjach.

Dzień pierwszy konferencji zaowocował wieloma pomysłami na rozwój projektu GLAM Instytutu Piłsudskiego. Podczas sesji, na której cztery różne instytucje przedstawiały swój sposób na wykorzystanie Wikipedii, Natalie Milbrodt z Queens Library podzieliła się innowacyjnym pomysłem na „Edytaton”. „Edytaton” to zebranie osób zainteresowanych daną dziedziną, podczas którego, na podstawie dokumentów danej instytucji, osoby te piszą artykuły do Wikipedii, nauczywszy się najpierw podstaw edytowania. Czytaj dalej „Wiki-konferencja USA 2014”

BELGIA: XIV Dni Archiwów Uniwersytetu w Louvain-la-Neuve

Na 24 i 25 kwietnia 2014 r. zaplanowane zostały obchody XIV Dni Archiwów organizowane przez Uniwersytet Louvain-la-Neuve w Belgii. W ramach obchodów zorganizowana będzie dwudniowa sesja, której mottem jest: „Projektowanie archiwów- w kierunku nowych podstaw” (Projeter les archives vers de nouveaux fondements). Punktem wyjścia jest stwierdzenie, że współczesny kontekst wytwarzania dokumentacji jest bardzo mocno obciążony nowymi informacjami, które są przypisywane do wytwarzanej informacji. Ten proces wiąże się z przejściem od dokumentacji tradycyjnej do cyfrowej. Zarządzanie dokumentacja ewoluowało, a procesy i procedury pracy uległy modyfikacji. W konsekwencji wytwarzanie informacji, relacje w bazach danych i ich udostępnianie zarówno szerokim rzeszom użytkowników, jak i wyspecjalizowanym historykom ulegają głębokim przemianom. Ta sytuacja stawia przed archiwistami pytanie o kierunki rozwoju archiwistyki na przyszłość.

Czytaj dalej „BELGIA: XIV Dni Archiwów Uniwersytetu w Louvain-la-Neuve”

Doroczna konferencja METRO 2014

metro260W środę, 15 stycznia 2014 odbyła się w Nowym Jorku doroczna konferencja Metropolitan New York Library Council (METRO). Konferencja, która miała miejsce w nowoczesnym budynku Baruch College (CUNY), zgromadziła ponad dwustu przedstawicieli bibliotek archiwów, uczelni i innych instytucji z Nowego Jorku i okolic. Uczestnicy mieli do wyboru 25 prezentacji i wykładów przedstawiających różne aspekty pracy, możliwości i osiągnięć szeroko rozumianego środowiska bibliotekarskiego. Do przyjętych do prezentacji projektów zakwalifikował się referat przedstawicieli Instytutu Piłsudskiego: Dr Marka Zielińskiego i Dr Iwony Korga p.t. Digitization of Polish History 1918-1923 opisujący projekt digitalizacji i przedstawiający wybrane materiały, technikę opracowania danych, prezentację online i wykorzystanie danych przez Internautów.

Konferencja rozpoczęła się od wykładu znanej w środowisku amerykańskim bibliotekarki i blogerki Jessamyn West, która w wykładzie p.t. Open, Now! opowiedziała o możliwościach otwartego dostępu (open access) dającego nieskrępowany, bezpłatny dostęp do szeroko rozumianej informacji internetowej. Mówiła o projektach Google, Digital Public Library of America i o problemach prawnych związanych z takim dostępem.

Czytaj dalej „Doroczna konferencja METRO 2014”

FRANCJA: „Oswobodzenie terytorium i powrót do republiki” francuska inicjatywa edukacyjna.

Archiwum Departamentalne w Calvados, Regionalny Komitet Ruchu Oporu i Pamięci o Kombatantach oraz Stowarzyszenie Scamaroni w Normandii organizują 27 stycznia 2014 r. konferencję zatytułowaną „Oswobodzenie terytorium i powrót do republiki ” („La libération du territoire et le retour de la République”). Profedor Jean Quellien, specjalista historii II wojny światowej, Uniwersystetu Caen Basse-Normandie, pod takim tytułem będzie miał wystąpienie skierowane do młodzieży, która bierze udział w konkursie na analizę historyczną zagadnień związanych z wydarzeniami przełomu końca wojny i przechodzenia do życia w pokoju. Zagadnień związnych z restytucją republiki po okresie totalitarnych rządów faszystowskich. Konferencja odbywa się w ramach „Narodowego konkursu o ruchu oporu i deportacjach”. Samo archiwum departamentalne przygotowało, w ramach serwisu edukacyjnego, bibliografię zasobów archiwum i jego biblioteki dotyczącą II wojny światowej. Szacunek budzi ambitny, analityczny temat skierowany wszak do młodzieży, wymagający sporej wiedzy historycznej i analitycznego myślenia.

Wiecej: Les Archives du Calvados

oprac. Adam Baniecki
AP Lubań

MRA: Katalonia gospodarzem dorocznej konferencji MRA w 2014 r.

Krótko po zakończeniu brukselskiej dorocznej konferencji Międzynarodowej Rady Archiwów znamy  datę, miejsce oraz tematykę przyszłorocznego spotkania archiwistów. Gospodarzem będzie miasto Girona, znane turystom z lotniska obsługującego Barcelonę, stolicę Katalonii. Przyszłorocznym tematem wiodącym konferencji będzie: „Archiwa a przemysły kultury i kreatywności” (Archives et industries culturelles et créatives”). Konferencja ma poruszać zagadnienia relacji pomiędzy archiwami a sektorem przemysłu zajmującego się szeroko pojętą kulturą i kreatywnością. W szczególności zaplanowano poruszenie następujących zagadnień:
1. Sektor przemysłu kultury i kreatywności i strategie współpracy z archiwami.
2. Działania i inicjatywy.
3. Dostęp do informacji.
4. Zarządzanie wielkimi repozytoriami, ochrona autentyczności w chmurze.
5. Projekt open data.
6. Modele zarządzania dla przechowywania i ochrony danych cyfrowych.
7. 175 lecie fotografii.

Czytaj dalej „MRA: Katalonia gospodarzem dorocznej konferencji MRA w 2014 r.”