Dnia 24 września 2020 r. w miejscowości Benátky nad Jizerou (dosłownie Wenecja nad Izerą), znajdującej się niedaleko miasta Mlada Boleslav, znanego z zakładów produkujących samochody Škoda, odbędzie się historyczno-archiwalna konferencja naukowa nt. „Zdeněk Kalista między historiografią a literaturą”, zorganizowana przez Instytut Historii Uniwersytetu Karola w Pradze i Archiwum tegoż Uniwersytetu, Okręgowe Archiwum Państwowe w Pradze, Miasto Benátky nad Jizerou i Muzeum Regionalne w Mladá Boleslav. Wybór miejsca nie jest przypadkowy, gdyż tutaj urodził się bohater konferencji.
Zdeněk Kalista przyszedł na świat 2 lipca 1900 r. w Novych Benátkach w rodzinie nauczycielskiej. Był katolickim historykiem kultury, poetą, krytykiem literackim, tłumaczem i wydawcą, posiadał też naukowy tytuł docenta historii czeskiej. W 1919 r. zdał maturę w Bladej Boleslav, a następnie studiował historię, historię sztuki i archeologię. Jego profesorami byli m.in. Josef Pekař, Jaroslav Bidl i Hynek Vysocki. W 1924 r. otrzymał tytuł doktora filozofii. W tym roku rozpoczął pracę jako asystent na seminarium historycznym. W latach 1921–1923 przewodniczył „Grupie Literackiej” – zrzeszeniu morawskich autorów, zwolenników ekspresjonizmu. Od 1928 r. był członkiem zarządu Koła Pisarzy Czeskich. Początkowo swoje prace podpisywał niekiedy jako Z. V. Kalista. W 1931 r. uzyskał habilitację, a w rok potem otrzymał docenturę. W 1938 r. miał być mianowany profesorem, ale po zajęciu Czechosłowacji przez Niemcy i zamknięciu czeskich szkół wyższych, ostatecznie do tego nie doszło. W 1945 r. wrócił do pracy na katedrze filozofii Uniwersytetu Karola w Pradze. Jednak po 1948 r., z powodu swoich prawicowych poglądów, został zmuszony do odejścia z tej pracy.
Tag: konferencje
CZECHY: Konferencja o nowożytnej Europie Środkowej
Już po raz czwarty Katedra Nauk Pomocniczych Historii i Archiwistyki Wydziału Sztuki Uniwersytetu w Hradcu Králové organizują międzynarodową konferencję naukową dla historyków i archiwistów, tym razem pod hasłem „Trzy stulecia w sercu Europy (Czeskie i Europejskie społeczeństwo XVI – XVIII wieku)”, która odbędzie się w dniach 25–26 listopada 2020 roku.
Tradycyjnie głównymi organizatorami konferencji są doktoranci wspomnianego Wydziału Nauk Pomocniczych Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Hradec Králové. Konferencja ma na celu umożliwienie spotkania się oraz prezentacji efektów badań historykom i archiwistom zajmującym się okresem nowożytnym, czyli od XVI do XVIII wieku. Jej organizatorzy mają nadzieję, iż przyniesie ona nowe spojrzenie na różne tematy i obszary historii „w sercu Europy”. Najchętniej przyjmowane będą wystąpienia poświęcone historii religii, polityki, ekonomii i kultury. Ze względu na przypadającą w tym roku rocznicę bitwy na Białej Górze (bitva na Bílé hoře – rozegrana 8.11.1620, będąca największą klęską czech i czeskich elit, której wynik zmieniał losy kraju), chętnie widziane będą również tematy poświęcone temu wydarzeniu.
Czytaj dalej „CZECHY: Konferencja o nowożytnej Europie Środkowej”
Czechy. Konferencja o kryzysach lat 1918–1922
Archiwum Narodowe w Pradze, we współpracy z Instytutem Historii Czeskiej Akademii Nauk, organizuje konferencję pt. „Od kryzysu do kryzysu: Czechosłowacja i Europa w latach 1918–1922”, która planowana jest w dniach 24-25 września 2020 r. w budynku Archiwum Narodowego (Národní archiv, Archivní 2257/4, 149 00 Praha).
Organizatorzy w ten sposób zapowiadają planowaną konferencję: „I wojna światowa i wywołane przez nią problemy w postaci trudnej sytuacji dużych grup ludności, wraz z rosnącym chaosem i trudnościami w zaopatrzeniu, uwypukliły istniejące nierówności społeczne i wywołały protesty, które trwały również po zakończeniu Wielkiej Wojnie, upadku czterech monarchii i powstaniu w ich miejscu szeregu nowych państw. Po nich nastąpiły nie tylko kolejne, liczne konflikty zbrojne, ale także wiele wewnętrznych kryzysów politycznych i społecznych (głód, strajki), zarówno w Czechosłowacji, jak i w krajach sąsiednich, jak choćby liczne powstania w Niemczech lub zwrot w wewnętrznym rozwoju Węgier. Wszystko działo się na tle rosyjskiej rewolucji bolszewickiej i wojny domowej lat 1917–1922 na terytorium byłego imperium carskiego”.
Czytaj dalej „Czechy. Konferencja o kryzysach lat 1918–1922”
Czechy. Sympozjum: „Miasta, miasteczka, mieszczanie”
Miasto Lomnice nad Lužnicí wraz z Okręgowym Archiwum Państwowym w Trzebini (Státním oblastním archivem v Třeboni) przygotowuje sympozjum naukowe nt. „Miasta, miasteczka, mieszczanie. Życie w miastach szlacheckich i królewskich od średniowiecza do okresu nowożytnego” (Města, městečka, měšťané. Život ve městech poddanských i královských od středověku do raného novověku), które zaplanowane zostało na 3 dni od 30 września do 2 października 2020.
Sympozjum jest organizowane z okazji 755-lecia pierwszej pisemnej wzmianki o Lomnice nad Lužnicí. Celem sympozjum, nad którym honorowy patronat objęli hetman Kraju Południowoczeskiego Ivana Stráská, burmistrz Lomnic nad Lužnicí Petr Baštýř i dyrektor Okręgowego Archiwum Państwowego dr Václav Rameš, jest próba omówienia różnych aspektów życia w królewskich i szlacheckich miastach od 1265 r. do końca XVIII wieku. Referaty koncentrować się będą nie tylko na codziennym funkcjonowaniu samorządu miejskiego, relacjach z właścicielami miast, kulturze, cechami rzemieślniczymi, ale także na przestępstwach i wykroczeniach, życiu miast w czasie pokoju i podczas wojny, relacjach z kościołem katolickim i innymi prądami religijnymi itd
Z powodu pandemii okres rejestracji dla uczestników seminarium został przedłużony do 15 czerwca 2020. Propozycje swoich wystąpień można przesyłać na adres: https://konference-lomnice.php5.cz/.
Więcej:
Prodloužení lhůty k přihlášení na symposium “Města, městečka, měšťané. Život ve městech poddanských i královských od středověku do raného novověku”
oprac.
Ivo Łaborewicz
AP Wrocław O/Jelenia Góra
WŁOCHY: Archiwa arsenałami demokracji – konferencja w weneckim Ateneum
Ciekawa idea przyświeca organizatorom konferencji organizowanej w dniach 16 – 17 stycznia 2020 r. przez trzy bardzo poważne instytucje naukowe: Instytut Centralny Archiwistyki w Rzymie (l’Istituto Centrale per gli Archivi – ICAR), rzymski uniwersytet „la Sapienza” (l’Università degli Studi di Roma “La Sapienza”) oraz weneckie Ateneum (Ateneo Veneto– stowarzyszenie powstałe w 1812 r. z połaczenia Weneckiego Stowarzyszenia Medycznego, Akademii Fileretów oraz Weneckiej Akademii Literatury. Instytucja promująca naukę literaturę, sztukę i ogólnie kulturę w celu promowania solidarności społecznej- patrz Ateneo Veneto Wikipedia, widziano14.01.2020 r.)
Organizatorzy analizując społeczne funkcje archiwów od średniowiecza po czasy współczesne dzielą się spostrzeżeniami na temat ewolucji archiwów i archiwistów na przestrzeni dziejów. Wskazują na fakt, że w średniowieczu koncepcja archiwum opierała sie możliwość poświadczania praw i przywilejów posiadacza archiwaliów, ewoluując powoli w stronę coraz większego przekonania społecznego o przechowywaniu przez archiwa czegoś więcej, mianowicie dziedzictwa dokumentacyjnego. To ostatnie rozumienie funkcji archiwów pojawiło się u schyłku średniowiecza przekształcając się w pojmowanie archiwów w rezerwuar wiedzy pozwalający instytucjom nowożytnym na potwierdzanie supremacji rządzących („księcia”). To sprawiło, że archiwa w wieku XVIII stały się pierwej sprawnymi „maszynami administracyjnymi”, aby w końcu przekształcić się w źródło badań naukowych. Proces ten sprawił, że na przestrzeni dziejów w państwach włoskich powstały skoncentrowane skupiska archiwaliów państwowych. Ich spadkobiercami są współczesne archiwa. Od rewolucji francuskiej archiwa zaczęły pełnić także funkcję kontroli społecznej nad władzą. W wieku XX stały się fundamentem transparentnej administracji.
Czytaj dalej „WŁOCHY: Archiwa arsenałami demokracji – konferencja w weneckim Ateneum”
ROSJA: 10. Konferencja Archiwów Krajów Słowiańskich
Dnia 9 listopada 2019 r. w Moskiewskim Instytucie Finansów i Prawa odbyła się 10. Konferencja Archiwów Krajów Słowiańskich pt. „Archiwa Krajów Słowiańskich w erze transformacji cyfrowej”, zorganizowana przez Wszechrosyjski Instytut Badań Naukowych, Dokumentacji i Archiwizacji (VNIIDAD) i uniwersytet Alma Mater Europaea w Mariborze (Słowenia), przy wsparciu Federalnej Agencji Archiwów Rosji. Podczas konferencji przedstawiciele służb archiwalnych państw słowiańskich (Rosji, Białorusi, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny oraz Czarnogóry) podzielili się doświadczeniami „w organizowaniu działalności archiwalnej i opanowywaniu najnowszych technologii cyfrowych, dyskutowali o palących kwestiach współczesnej archiwistyki oraz wymieniali informacje o bieżących projektach informacyjnych i komunikacyjnych”.
Więcej: Состоялась 10-я Конференция архивов славянских стран
Oprac. Edyta Łaborewicz
AP Wrocław O/Legnica
POLSKA: Łódź, „Archiwa kościelne w niepodległej Polsce”
W dniach 14-16 października 2019 r. odbyła się w Łodzi III Konferencja Archiwistów Państwowych i Kościelnych, zorganizowana w ramach programu obchodów stulecia archiwów państwowych objętych Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości oraz Patronatem Honorowym Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. dr. hab. Piotra Glińskiego. Konferencję objął patronatem także ks. abp Stanisław Gądecki, Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski. Zorganizowała ją Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, we współpracy z Radą ds. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego KEP, Stowarzyszeniem Archiwistów Kościelnych i Ośrodkiem Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych na KUL. Współgospodarzem było Archiwum Państwowe w Łodzi, które m. in. gościło u siebie uczestników konferencji.
Tematami wiodącymi było 100-lecie odzyskania niepodległości i tworzenie w Polsce nowych archiwów oraz metodyka archiwalna w archiwach kościelnych. Konferencję rozpoczęli: Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk oraz Przewodniczący Rady ds. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego ks. bp dr hab. Michała Janocha.
Na początku ks. dr hab. Jerzy Adamczyk (Wyższe Seminarium Duchowne w Radomiu) przedstawił „Znaczenie dekretu z dnia 7 lutego 1919 r. o organizacji archiwów państwowych i opieki nad archiwaliami oraz Kodeksu prawa kanonicznego z 1917 r. dla archiwów kościelnych w II Rzeczypospolitej”. Dużo uwagi poświęcił przy tym współpracy Wydziału Archiwów Państwowych i innych archiwistów państwowych ze środowiskami kościelnymi przy ochronie zabytków kultury, odbudowie i budowie nowych archiwów. O „Tworzeniu archiwów kościelnych po odzyskaniu przez Polskę niepodległości oraz gromadzeniu przez nie zasobu” opowiedział dr Artur Hamryszczak (Ośrodek Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych KUL). Na tle dziejów zbiorów bibliotek i archiwów kościelnych w epoce rozbiorów ukazał zadania stojące przed Kościołem w tej dziedzinie po odzyskaniu niepodległości, a także znaczenie zjazdów historyków w 1925 i 1935 r. oraz publikacji naukowych dla rozwoju archiwów kościelnych. Pierwsze i jedyne czasopismo kościelne, „Prace i materiały historyczne Archiwum Diecezjalnego w Łodzi”, zaczęło wychodzić w 1939 r. Działaniom tym towarzyszyły „Próby kształcenia archiwistów kościelnych w okresie międzywojennym”, które przedstawił ks. dr Jarosław Wąsowicz (Archiwum Salezjańskie Inspektorii Pilskiej). Mówił o zasługach ks. Jana Kwolka, kierującego Archiwum Diecezjalnym w Przemyślu, o impulsach do kształcenia kadry i o odnalezionym niedawno dokumencie, który zawiera program kursu – wykłady i ćwiczenia praktyczne, przygotowany przez ks. Zdzisława Obertyńskiego. Nie jest wiadome, czy przed wojną zdołano zorganizować kurs według tego programu. Nie doszło też do przygotowania planowanego vademecum. Na zakończenie pierwszej sesji ks. abp dr hab. Grzegorz Ryś (Metropolita Łódzki, Rada do spraw Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego KEP) zabrał zgromadzonych w podróż intelektualną do początków XVI w. „Ze skarbów archiwalnych prehistorii łódzkiego Kościoła” wybrał jeden dokument, przechowywany obecnie w Muzeum Archidiecezjalnym w Łodzi – list zamknięty z bullą papieża Klemensa VII. Na oczach zgromadzonych, na podstawie przytoczonych argumentów dokonał rewizji przyjętego dotychczas opisu dokumentu, wskazując jego rzeczywistego adresata i prawdopodobny czas powstania. W trakcie dyskusji ks. bp prof. Jan Kopiec apelował, aby nie zapominać o dorobku XIX-wiecznej archiwistyki i kształceniu kadr kościelnych na długo przed 1918 rokiem.
Czytaj dalej „POLSKA: Łódź, „Archiwa kościelne w niepodległej Polsce””
CZECHY: Archiwistyczna konferencja o szkole
Czescy archiwiści i pedagodzy przygotowują w listopadzie 2019 roku konferencję na temat szeroko rozumianego szkolnictwa, na którą zapraszają już dzisiaj. Konferencja nosząca tytuł: „SZKOŁA, NAUCZYCIEL, UCZEŃ. Transformacje czeskiej szkoły w drugiej połowie XIX wieku” (ŠKOLA, UČITEL, ŽÁK s podtitulem Proměny české školy ve druhé polovině 19. století), odbędzie się w dniach 14-15 listopada 2019 r. w Kolinie.
logo konferencji
ROSJA: Zaproszenie na konferencję „Genealogia i archiwa”
W dniu 21 września 2019 r. w Zjednoczonym Archiwum Państwowym Obwodu Czelabińskiego odbędzie się „naukowo-praktyczna” konferencja pod tytułem „Genealogia i archiwa”, organizowana przez Państwowy Komitet ds. Archiwów Obwodu Czelabińskiego, Zjednoczone Archiwum Państwowe Obwodu Czelabińskiego, Południowe Uralskie Stowarzyszenie Amatorskich Genealogów i czelabińska filia Uralskiego Towarzystwa Historyczno-Rodowodowego.
Czytaj dalej „ROSJA: Zaproszenie na konferencję „Genealogia i archiwa””
CZECHY: 18 Ogólnokrajowa Konferencja Archiwalna
W dniach 23-25 kwietnia 2019 roku w Pilźnie odbędzie się 18 Ogólnokrajowa Konferencja Archiwalna, jaką Stowarzyszenie Czeskich Archiwistów, we współpracy z Wydziałem Archiwów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Republiki Czeskiej organizuje co dwa lata. Jest to największe, odpowiadające polskim Powszechnym Zjazdom Archiwalnym, spotkanie wszystkich osób zajmujących się zawodowo gromadzeniem dokumentacji w Czechach.
Trzydniowe spotkanie nie ma jednego tematu głównego, a obrady odbywać się będą w kilku sekcjach tematycznych. Konferencję otworzy jednak posiedzenie plenarne wszystkich uczestników, obradujące pod hasłem: „Koncepcje czeskiej archiwistyki. Gdzie jesteśmy i dokąd zmierzamy”. Przedstawione zostaną referaty, po których nastąpi moderowana dyskusja nad uchwaloną dnia 29 sierpnia 2018 roku „Koncepcja rozwoju archiwistyki w Republice Czeskiej na lata 2018-2025 z widokiem na rok 2035”. W debacie ma wziąć udział odpowiedzialny za archiwa przedstawiciel Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Patr Mlasny. Ponadto głos zabiorą: Jiří Úlovec (Departament archiwów MSW), Karel Halla (Stowarzyszenie Czeskich Archiwistów), Daniel Doležal (Okręgowe Archiwum Państwowe w Pradze).
Czytaj dalej „CZECHY: 18 Ogólnokrajowa Konferencja Archiwalna”