frybourg – Archnet

SZWAJCARIA: Pocztówki z Frybourga – Pan Mehoffer u św. Mikołaja i polscy naukowcy na fryburskim uniwersytecie Cz. II

Czas, w którym Mehoffer tworzył swoje witraże, pokrywa się z powstaniem Uniwersytetu Fryburskiego, w którego tworzeniu nie zabrakło polskich profesorów z Krakowa. W 1889 r. do Krakowa wysłano delegata w celu znalezienia profesora języków słowiańskich. Wybór padł na Józefa Kallenbacha specjalizującego się w epoce romantyzmu, który wykładał na slawistyce kilkanaście lat. Sprowadził on na uczelnię takie znakomitości polskiego świata nauki jak Adam Mioduński od literatury klasycznej oraz Józefa Wierusza-Kowalskiego, twórcę wydziału nauk przyrodniczych. Jego uczniami był późniejszy prezydent Polski Ignacy Mościcki oraz przedstawiciel odrodzonego państwa polskiego Poselstwa w Bernie Jan Modzelewski. Tutaj Mościcki prowadził z sukcesem badania nad pozyskaniem kwasu azotowego z powietrza oraz budową kondensatorów wysokiego napięcia. Wspólnie założyli pierwsze w Europie przedsiębiorstwo produkujące kondensatory.

Szkic Józefa Mehoffera. Ze zbiorów AHP

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Pocztówki z Frybourga – Pan Mehoffer u św. Mikołaja i polscy naukowcy na fryburskim uniwersytecie Cz. II”

SZWAJCARIA: Pocztówki z Frybourga – Pan Mehoffer u św. Mikołaja i polscy naukowcy na fryburskim uniwersytecie Cz. I

W 1894 r., za namową krakowskiego architekta Tadeusza Stryjeńskiego, nieznany artysta z Krakowa Józef Mehoffer, wziął udział w międzynarodowym konkursie na cykl witraży do fryburskiej katedry św. Mikołaja. Prestiżowy konkurs ogłoszony z inicjatywy fryburskiego Bractwa Najświętszego Sakramentu, w którym wzięło udział 47 artystów z całej Europy, wygrał właśnie Mehoffer, deklasując konkurencję. Jego projekt Apostołowie, został oceniony najwyżej spośród wszystkich zgłoszonych. Zaintrygował sąd konkursowy swą siłą wyrazu, oryginalnością i niekonwencjonalną stylistyką. Joachim Berthier, członek jury, profesor teologii i filozofii, związany z Uniwersytetem we Fryburgu wspominał: „jasnym bowiem było (…) już na pierwszy rzut oka, że mieliśmy przed sobą tylko jedno dzieło naprawdę genialne: to Mehoffera”. Komisja konkursowa, obok walorów czysto artystycznych, podkreśliła w swej decyzji obecność w projekcie szeregu motywów polskich.

Fot. 1. Witraż Matka Boska Zwycięska projektu
J. Mehoffera w Katedrze św. Mikołaja we Fryburgu

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Pocztówki z Frybourga – Pan Mehoffer u św. Mikołaja i polscy naukowcy na fryburskim uniwersytecie Cz. I”

SZWAJCARIA: Pocztówki z Frybourga – Most na rzece Saarine

Szwajcarski Fryouburg jest miastem, w którym znjaduje się wiele miejsc zwiazanych z Polakami. Wjeżdżając do miasta od strony Berna zachwyci nas widok malowniczo snującej się rzeki Saarine, ktorej brzegi łączy imponująca konstrukcja – wiadukt kolejowy w Grandfey zbudowany w latch 60-tych XIX wieku.Wynosi się on na wysokość 82 m i ciągnie na długości 334 m. Zaliczany jest do grona największych osiągnięć inżynieryjnych w XIX-wiecznej Szwajcarii i jest jednym z symboli Frybourga. Jego konstruktorem był polski inżynier Leopold Stanisław Błotnicki (1817-1879). Nie jest to jedyny akcent polski w historii tego kantonalnego miasta – jest ich znacznie więcej, o czym będzie w kolejnych pocztówkach. Ta i inne polskie historie z Fryouburga znajdują zaś swoje udokumentowanie w zbiorach Archiwum Fundacji Helveto-Polonicum (AHP), gromadzącym od 1993 r. polskie dziedzictwo kulturowe w Szwajcarii. Sama AHP i jej założyciele.

Wiadukt we Fryburgu
(Archivum Helveto-Polonicum, sygn. AHP CP-GRFE_003)

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Pocztówki z Frybourga – Most na rzece Saarine”

SZWAJCARIA: Wszystko zaczyna się od pasji. 20 lat działalności Fundacji „Archivum Helveto-Polonicum” we Fryburgu

20 lat temu na szwajcarskiej mapie kulturalno – naukowej zaistniała Fundacja „Archivum Helveto-Polonicum” – instytucja ważna z punktu widzenia polskiej obecności w tym kraju. Związana jest ona ścisłe z Fryburgiem, pięknym miastem kantonalnym u stóp Preaplów Fryburskich. To miasto miało szczęście do Polaków, lub też Polacy mieli szczęście do Fryburga. W samym Fryburgu, w gotyckiej katedrze św. Mikołaja można podziwiać przepiękne witraże Józefa Mehoffera, a swoje miejsce w życiu naukowym miasta zaznaczyli Józef Wierusz-Kowalski, Ignacy Mościcki, Gabriel Narutowicz czy ojciec Józef Bocheński.
W wyniku zbiegu okoliczności polegających na splocie losów ludzkich i wielkiej historii, po ogłoszeniu stanu wojennego 13.12.1981 r. w Polsce, Jacek i Ludwika Sygnarscy, wówczas pracownicy Instytutu Geofizyki w Toruniu zmuszeni zostali do pozostania w Szwajcarii, która stała się w sposób niezamierzony ich drugą ojczyzną. Przewrotnie można skonkludować, że wakacyjny wyjazd w 1981 do wujka dr Antoniego Brableca, byłego żołnierza 2 Dywizji Strzelców Pieszych, legł u podstaw powstania ważnego ośrodka polskości, który zgromadził największe w Szwajcarii polskie zbiory biblioteczne i archiwalne. Nic nie dzieje się jednak całkowicie przypadkowo i czynnik ludzki zawsze jest najważniejszy. Jacek Sygnarski zabrał do Szwajcarii swoje pasje kolekcjonerski, których nie porzucił, asymilując się w nowej rzeczywistości, równoważąc wartości MIEĆ i BYĆ.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Wszystko zaczyna się od pasji. 20 lat działalności Fundacji „Archivum Helveto-Polonicum” we Fryburgu”