Tag: digitalizacja

POLSKA: Źródła genealogiczne mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego

Archiwum Państwowe w Toruniu i Archiwum Państwowe w Bydgoszczy realizują w latach 2014-2015 wspólny projekt genealogiczny dla mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego. W ramach projektu mają być zdigitalizowane akta metrykalne, stanu cywilnego i księgi meldunkowe przechowywane w obu archiwach i ich oddziałach zamiejscowych. Planuje się objęcie digitalizacją ok. 40 000 jednostek archiwalnych – 1/3 materiałów tego typu. W sumie ma być wykonane ok. 1,8 mln skanów. Będą one dostępne on-line, co da możliwość wyszukiwania aktów urodzeń, małżeństw i zgonów oraz innych dokumentów w Internecie i odtwarzania drzewa genealogicznego rodziny. Kryteriami wyszukiwania mają być: nazwy miejscowości, nazwiska i rodzaje aktów. Przygotowywany system informatyczny ma również dać szansę wszystkim zainteresowanym udziału w indeksacji zeskanowanych materiałów, zgodnie z wytycznymi do sporządzania indeksu analitycznego do akt stanu cywilnego.

Czytaj dalej „POLSKA: Źródła genealogiczne mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego”

SZWAJCARIA: Dwa wieki historii kantonu Zurych dostępna online

Staatsarchiv Zürich udostępniło w tym roku część wyników kilkuletniej pracy nad projektem realizującym publikację online najważniejszych dla kantonu źródeł historycznych. Propozycja archiwum w Zurychu wykracza poza prostą publikację skanów na stronach internetowych. Projekt  zatytułowany „Transkrypcja i digitalizacja protokołów i uchwał rządu kantonu od 1803 do 1995 roku” uruchomiony został w 2009 roku przy wykorzystaniu środków z funduszu loteryjnego kantonu Zurych. Zakłada on, że do 2016 roku wykonanych zostanie w postaci scanów wraz z ich transkrypcją, około 200 000 stron dokumentów rękopiśmiennych z XIX wieku oraz ok. 300 000 stron dokumentów z XX wieku. Transkrypcji rękopiśmiennych tekstów, które również Szwajcarom sprawiają trudności w ich odczytaniu, dokonuje kilkunastoosobowy zespół studentów i współpracowników archiwum. Protokoły z XX wieku- ok. 300 000 stron, które były sporządzane maszynowo, transkrybowane będą za pomocą OCR, co znacznie przyśpieszy prace, a następnie systematycznie wraz z upływem okresów ochronnych publikowane będą oline. Obecnie udostępnionych zostało ok. 100 000 stron skanów wraz z ich transkrypcją z lat 1803-1856.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Dwa wieki historii kantonu Zurych dostępna online”

Jak digitalizować mapy nie wydając fortuny

Fragment mapy z kolekcji Instytutu Piłsudskiego w Ameryce: Rozmieszczenie wojsk w okolicy Stęszew z raportu Francuskiej Misji Wojskowej w Polsce, 1920

Fragment mapy z kolekcji Instytutu Piłsudskiego: Rozmieszczenie wojsk w okolicy Stęszewa z raportu Francuskiej Misji Wojskowej w Polsce, 1920 r.

Skanowanie dużych obiektów stanowiło zawsze wyzwanie dla archiwistów. Mapy, plakaty, i inne materiały o dużych formatach nie mieszczą się na stołach typowych skanerów o formacie A-3. Jednocześnie cena skanera rośnie eksponencjalnie ze wzrostem wielkości powierzchni skanowanej i często kupno skanera wielkoformatowego przekracza możliwości budżetowe instytucji. Jedną z opcji którą można zastosować zamiast skanera jest fotografia cyfrowa. Wymaga ona spełnienia wielu warunków, jak równomiernego oświetlenia, odpowiedniego systemu montowania kamery, płaskiego utrzymywania obiektu, korekcji na aberracje sferyczną i chromatyczną obiektywu itp. Największym ograniczeniem jest jednak ciągle nie wystarczająca rozdzielczość czujnika aparatów cyfrowych.

Jeszcze kilka lat temu braliśmy pod uwagę wynajęcie firmy profesjonalnej lub wysłanie archiwalnych map do archiwum posiadającego skaner wielkoformatowy. Jednakże postępy w oprogramowaniu do tworzenia panoram pozwoliło nam na opracowanie techniki, która kosztuje niewiele a pozwala na udostępnienie archiwalnych map w ich całej wspaniałości. Daje ona z możliwość podziwiania kunsztu grafików wojskowych i oglądania najmniejszych detali mapy. Technika ta polega na skanowaniu mapy w sekcjach a następnie sklejania ich, ale nie ręcznie a automatycznie, z użyciem odpowiedniego programu.

Czytaj dalej „Jak digitalizować mapy nie wydając fortuny”

Dlaczego cyfrowo?

Epos o Gilgameszu

Dlaczego ważne są technologie cyfrowe, skanowanie i digitalizacja dokumentów i książek i innych obiektów? Jakie jest uzasadnienie ogromnego wysiłku przekształcania spuścizny kulturowej w postać cyfrową? Często słyszę takie pytania – od historyków, którzy preferują zapach i dotyk oryginalnych dokumentów lub archiwistów, którzy twierdzą, że mikrofilmy są wystarczająco dobre. Czy cyfryzacja to tylko moda, która wkrótce przejdzie, czy też ma to głębsze uzasadnienie?

“Cyfrowe” jest ważne – dla archiwów, bibliotek, muzeów (GLAM) oraz dla wszystkich producentów i konsumentów dóbr kultury. Omówimy tu trzy powody przechodzenia do cyfrowego przetwarzania informacji: Zabezpieczanie, Znajdywalność (discoverablity) i Dostęp.

Zabezpieczanie

Układ cyfrowy jest tylko jedną z wielu implementacji dyskretnych systemów przechowywania i obróbki informacji. Większość sygnałów, które docierają do naszych zmysłów, np. widok tęczy, symfonia lub zapach róży, można uznać za analogowe. Sygnał analogowy może przyjąć dowolną wartość, na przykład dźwięku lub koloru. Zakres jest zazwyczaj ograniczony jedynie możliwościami naszych zmysłów – nie widzimy podczerwieni, ani słyszymy ultradźwięków itp. Ale sygnał optyczny, po tym jak wpadnie do naszego oka lub kamery cyfrowej, nie jest dalej przetwarzany jako sygnał ciągły. Czujniki światła w siatkówce (czopki i pręciki) działają na zasadzie “wszystko albo nic”, podobnie dzieje się w kamerze gdzie każdy element czujnika rozkłada światło na ograniczoną liczbę poziomów.  Sygnał zostaje zmieniony w informację – wkraczamy tu w sferę dyskretności. W układzie dyskretnym tylko ograniczona, przeliczalna liczba stanów jest dozwolona, nie ma nic pomiędzy. W nowoczesnych komputerach cyfrowych podstawową jednostką informacyjną jest bit, który może posiąść tylko dwa stany (zwyczajowo zwane 0 i 1). Matematyczna teoria informacji, po raz pierwszy zaproponowana przez Claude E. Shannona, również używa jako jednostki binarnego bitu, z implikacją, że informacja w naturze swojej jest dyskretna. W komputerach, pojedyncze bity są zazwyczaj ułożone w grupy: 8 bitów w określonej kolejności nazywa się bajtem. W celu utrzymania ogólnego charakteru dyskusji, najmniejsza jednostkę systemu dyskretnego będziemy dalej nazywać znakiem, a ciąg znaków słowem.

Czytaj dalej „Dlaczego cyfrowo?”

Projekty digitalizacji

codexsinaiaticus260

“A ona sama różaną barwą na twarzy rozlaną i wdzięcznymi a jasnymi oczyma serce swe smutne i zbytnią bojaźnią ściśnione pokrywała.” – Ksiega Estery z Codex Sinaiaticus 4:17m – 5:2 – ks. 9 rozdz. 5

Odpowiedzi na pytanie “Czym jest digitalizacja?” są tak różnorodne, jak różne są zasoby które są zamieniane w postać elektroniczną i jak różne są instytucje, które podejmują się tego zadania. Istnieją projekty, które zajmują się tylko jednym dokumentem, inne opisują z dużą szczegółowością jakieś wydarzenie lub twórczość jednej osoby, jeszcze inne dostarczają dostępu do wirtualnego archiwum historii. Są projekty które wykazują się nowatorskimi rozwiązaniami technicznymi, połączeniem różnych technik i źródeł informacji, sposobami odszukania i przeglądania zasobów. Instytucje posiadające bogate zbiory opracowują wystawy wybranych kolekcji, podczas gdy inne opierają się na współpracy wielu instytucji aby pokazać wspólnie jeden zasób. Oto garść przykładów ilustrujących tę różnorodność:

Codex Sinaiaticus to powstały w połowie czwartego wieku manuskrypt zawierający tekst Biblii po grecku, z najstarszą kompletną kopią Nowego Testamentu. Do połowy 19 wieku manuskrypt ten był przechowywany w klasztorze Świętej Katarzyny, najstarszym istniejącym dziś klasztorze chrześcijańskim, położonym u stóp góry Synaj  (Góry Mojżesza) w Egipcie. Dziś fragmenty tego rękopisu znajdują się w czterech instytucjach: oprócz Klasztoru Świętej Katarzyny także w Bibliotece Brytyjskiej w Londynie, Bibliotece Uniwersytetu w Lipsku i w  Rosyjskiej Narodowej Bibliotece w Petersburgu. Strona powstała jako wynik współpracy tych czterech instytucji. Jest nadzwyczaj starannie opracowana i zawiera wszystkie arkusze i ocalałe fragmenty kodeksu. Oprócz skanu oryginału strony podana jest transkrypcja w języku greckim, a dla niektórych stron również tłumaczenie na inne języki (angielski, niemiecki, rosyjski). Linki umożliwiają zlokalizowanie transkrypcji fragmentów tekstu po kliknięciu w oryginał.

Czytaj dalej „Projekty digitalizacji”

Digitalizacja a cyfryzacja

digitalizacja260

Digitalizacja. Ilustracja wykonana z wykorzystaniem pracy Junior Melo udotępnionej przez Wikimedia Commons [CC-BY-SA-3.0])

W języku polskim pojawiło się nowe słowo, ‘cyfryzacja’. Zostało ono spopularyzowane przez stworzenie w 2011 roku nowego ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, obejmującego szeroki zakres działania, od mniejszości religijnych do informatyzacji. Słowo to zwiększyło tylko pogmatwanie, gdyż niektórzy zaczęli używać go zamiast słowa digitalizacja, które także jest używane w różnych znaczeniach. Czym więc jest digitalizacja, formatowanie cyfrowe i cyfryzacja?

Formatowanie cyfrowe

To, co dociera do naszych zmysłów ma najczęściej charakter sygnału ciągłego, t.j. takiego, który może przyjmować dowolne wartości w swojej domenie. Światło – zarówno w jego natężeniu jak i kolorze jest sygnałem ciągłym, takim jest też dźwięk (charakteryzujący się też natężeniem i tonem). Natomiast nuty albo tekst zapisany na papierze jest ciągiem dyskretnym, tj. ciągiem znaków, z których każdy jest wybrany z tylko ograniczonego zestawu możliwości.

Czytaj dalej „Digitalizacja a cyfryzacja”

CZECHY. Seminarium o dokumentacji filmowej

Od sześciu lat czescy archiwiści spotykają się w Pradze, aby na specjalnych seminariach dyskutować o aktualnych problemach metodologicznych i praktycznych związanych z przechowywaniem i udostępnianiem dokumentów elektronicznych, obrazowych, dźwiękowych i filmowych przez instytucje zajmujące się gromadzeniem opieką nad zbiorami dziedzictwa kulturowego. W tym roku tematem obrad będzie „Problematyka przechowywania w archiwach i udostępniania dokumentacji filmowej” (Problematika archivního uložení a zpřístupnění filmových záznamů).
Organizatorami spotkania są: Archiwum Narodowe w Pradze, Filmoteka Narodowa oraz Czeskie Towarzystwo Informacyjne Oddział w Archiwum Narodowym w Pradze. Seminarium odbędzie się 22 października 2013 r., sali kina „Světozor” w Pradze, ul. Vodickova 41, początek godz. 9:30. Formularz zgłoszeniowy można wypełnić on-line, najpóźniej do 19 październik 2013 r. W trakcie rejestracji przed konferencją będą pobierane opłaty: za uczestnictwo oraz przekąski podawane w czasie przerw. Wszelkie zapytania można kierować również drogą mailową: emilie.benesova @ nacr.cz lub , lub tereza.dvorakova @ nfa.cz.
Program konferencji został umieszczony na stronie całego projektu: 

Organizatorzy wystosowali do uczestników seminarium specjalne przesłanie:

Czytaj dalej „CZECHY. Seminarium o dokumentacji filmowej”

CZECHY: Powstaje Narodowe Archiwum Cyfrowe w Pradze

Jak doniosła czeska telewizja ČT24, w Pradze ruszają prace przy budowie siedziby nowotworzonego Narodowego Archiwum Cyfrowego (Národní ditigální archiv), które nie będzie zajmować się digitalizacją materiałów papierowych (co jest zadaniem poszczególnych archiwów tradycyjnych), a jedynie przechowywaniem dokumentacji powstającej wyłącznie w postaci cyfrowej, której jest coraz więcej. Komputery w nowym Archiwum będą przechowywać podobną liczbę materiałów elektronicznych, jak do tej pory tych papierowych, czyli około pięciu procent wszystkich danych tego typu. Będą one zapisywane na kilku rodzajach nośników (dyskach tradycyjnych i optycznych). Wszystkie urzędy i instytucje, mające obowiązek przekazywania dokumentów elektronicznych, będą zaś musiały stosować jeden wspólny format danych.
Do 2013 r., w pobliżu obecnego budynku czeskiego Archiwum Narodowego, kosztem 466 milionów koron, ma powstać odpowiednio przygotowany kompleks podziemny pomieszczeń. Większość pieniędzy na ich budowę pozyskano z europejskich funduszy strukturalnych. Budowane magazyny zostaną wyposażone w urządzenia zdolne przechować 300 terabajtów danych elektronicznych. Z uwagi na bezpieczeństwa zgromadzonych tu danych, równolegle przygotowywane jest bliźniacze archiwum cyfrowe, usytuowane w odległości 100 km od Pragi, w byłym schronie atomowym. Oba obiekty będą ze sobą połączone kablem światłowodowym. Planuje się, iż ze zgromadzonych tu danych naukowcy będą mogli korzystać za pomocą swoich domowych komputerów.
oprac. Ivo Łaborewicz
AP O/Jelenia Góra

Na podstawie: 300 terabytů v Národním ditigálním archivu
oprac. Ivo Łaborewicz
AP Jelenia Góra

CZECHY: Digitalizacja akt metrykalnych zmierza ku końcowi

Dnia 2 listopada 2010 r., w sali kinowej Archiwum Narodowego w Pradze (Narodni archiv Praha), z inicjatywy Czeskiego Stowarzyszenia Informacyjnego (Česka informační společnost o.s.) odbyło się seminarium poświęcone digitalizacji akt metrykalnych w Republice Czeskiej. Wzięło w nim udział blisko 80 osób, reprezentujących wszystkie czeskie archiwa państwowe, Archiwum Miejskie w Pradze, przedstawiciele Czeskiego Stowarzyszenia Genealogów i Heraldyków oraz firmy informatycznej BACH, urzędnicy stanu cywilnego, a także reprezentanci archiwów austriackich i polskich.

 

Pierwszą część seminarium wypełniły sprawozdania archiwów państwowych ze stanu zaawansowania prac digitalizacyjnych, a także metod i sposobów ich prowadzenia. Czesi przystąpili do digitalizacji akt metrykalnych głównie z tego powodu, że korzystający z nich przede wszystkim genealodzy stanowili aż 60% badaczy i liczba ta stale rosła. Tymczasem stan zachowania ksiąg metrykalnych ulegał szybkiemu pogorszeniu w skutek intensywnego ich wykorzystania. Trzeba więc było podjąć pilne praca nad ich zabezpieczeniem.

 

Czytaj dalej „CZECHY: Digitalizacja akt metrykalnych zmierza ku końcowi”