Tag: czechy

CZECHY: Nowa publikacja o cyfrowym świecie archiwalnym

„Digitální archivnictví” (Archiwistyka cyfrowa) to publikacja, jaka ukazała się jeszcze w 2019 r. w Czechach. Jej wydawcą jest Uniwersytet im. Masaryka w Brnie. Książka powstała w ramach projektu badawczego tegoż Uniwersytetu, nr MUNI/FR/0965/2017 pt. „Archiwizacja cyfrowa i technologie informatyczne w archiwistyce” (Digitální archivnictví a Informační technologie v archivnictví), realizowanego w latach 2017-2019. Redaktorem publikacji jest Stanislav Bárta.
Autorzy we wstępie do książki napisali: „Dziś jest dla nas całkiem naturalne, że dzielimy się informacjami w postaci elektronicznej (…). Nie ma nic prostszego, gdy cały zestaw piśmienniczy nosimy w kieszeni. Tam też znajdziemy całą bibliotekę pełną danych i informacji i wydaje się, że nie musimy już dłużej obciążać własnych głów. Z podobną łatwością tracimy również dane. Jeden po drugim wymieniamy ich nośniki i nie opłakujemy zbytnio tej straty, tak jak nigdy nie mieliśmy tych danych namacalnie w rękach. Jednak dane elektroniczne mogą być dostępne dłużej, niż to sobie wyobrażamy”. Jak długo? Na te i inne pytania starają się odpowiedzieć autorzy kolejnych artykułów: Stanislav Bárta, Hana Brzobohatá, Radna Červená, Jiří Jelínek, Zbyšek Stodůlka i Michaela Zemánková.
Monografia zawiera teksty podsumowujące problematykę archiwizacji cyfrowej w czeskim środowisku badaczy problemu. Termin archiwizacja cyfrowa jest tu używany w szerszym znaczeniu, obejmującym nie tylko obsługę dokumentów od razu powstałych w formie cyfrowej, przez cały ich cykl życia (od jego powstania, poprzez klasyfikację, ewidencjonowanie, trwałe przechowywanie, opracowanie aż do udostępnienia badaczom), ale także digitalizację dokumentów analogowych, dostęp do materiałów archiwalnych w przestrzeni wirtualnej i ogólnie wykorzystanie technologii informacyjnych w archiwach.

Czytaj dalej „CZECHY: Nowa publikacja o cyfrowym świecie archiwalnym”

CZECHY: Na Uniwersytecie w Ústí nad Labem utworzono katedrę archiwistyki

Od tego roku akademickiego Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jana Evangelisty Purkyniego w Ústí nad Łabą utworzył nowy kierunek studiów. Uruchomiono tu bowiem Katedrę Archiwistyki i Nauk Pomocniczych Historii. Wywodzi się ona bezpośrednio z Katedry Nauk Pomocniczych Historii, jaka działa na tym samym wydziale od 2013 r. w ramach tutejszego Instytutu Historycznego. W tym roku Instytut został wzmocniony kadrowo w ślad za zwiększeniem obowiązków pedagogicznych i poszerzeniem oferty programowej nauczania z zakresu archiwistyki, co stało się bezpośrednim bodźcem do powstania samodzielnej katedry.

Katedra Archiwistyki i Nauk Pomocniczych Historii oferuje łączone studia z zakresu archiwistyki i obsługi akt na poziomie licencjackim, a także studia historyczne z profesjonalnym modułem archiwoznawstwa w ramach kontynuacji studiów magisterskich, zarówno stacjonarnych, jak i niestacjonarnych. Nauczanie przeplata się z kursami skupiającymi się na klasycznych umiejętnościach archiwalnych, a także umiejętnościach związanych z najnowszymi osiągnięciami w tej dziedzinie, łącznie z dokumentem elektronicznym.

Czytaj dalej „CZECHY: Na Uniwersytecie w Ústí nad Labem utworzono katedrę archiwistyki”

CZECHY: Digitalizacja archiwaliów na zamówienie badaczy

Obecna sytuacja pandemiczna wymusiła na archiwach działania zmierzające do stworzenia dodatkowych możliwości korzystania z zasobów, które z powodu zamknięcia pracowni naukowych, są obecnie niedostępne dla badaczy w normalnym trybie. Najczęstszym sposobem świadczenia usług w tym zakresie jest oczywiście udostępnianie skanów, co czyni się coraz powszechniej. Jednak zdigitalizowane dotąd zbiory stanowią tylko ułamek zasobów i niewielką część tych, które obecnie są poszukiwane. Dlatego Okręgowe Archiwum Państwowe w Pradze (Státní oblastní archiv v Praze) wyszło do badaczy z nową propozycją.
Praskie Archiwum Państwowe i jego oddziały zaoferowały szerszy niż zazwyczaj dostęp do wybranych zbiorów w ramach digitalizacji. Oferta skierowana jest przede wszystkim do naukowców i studentów, pracujących przy projektach badawczych, które muszą zostać zamknięte w określonym czasie, a do ich realizacji niezbędne są archiwalia. Niezbędne materiały archiwalne zostaną dla nich specjalnie zdigitalizowane, a następnie opublikowane w wirtualnej pracowni naukowej (eBadatelna).

Czytaj dalej „CZECHY: Digitalizacja archiwaliów na zamówienie badaczy”

CZECHY: Sytuacja epidemiologiczna zmusza do przesunięcia Krajowej Konferencji Archiwalnej

Sytuacja epidemiologiczna, jaka dotknęła cały Świat nie pozostała bez wpływu na działalność archiwów i stowarzyszeń archiwalnych, które redukują swą aktywność zewnętrzną, jak również rezygnują z organizacji, lub przesuwają terminy wielu tradycyjnych, cyklicznych wydarzeń. Tak jest w Polsce, tak również dziej się w Czechach. Największym wydarzeniem archiwalnym w Czechach jest ogólnokrajowa Konferencja Archiwalna, odbywana co dwa, za każdym razem w innym, ważnym ośrodku historycznym. Gromadzi ona zawsze ponad 500 archiwistów z Czech oraz wielu gości zagranicznych, którzy przez dwa dni debatują nad najważniejszymi problemami i zagadnieniami czeskiej, ale i światowej archiwistyki. Najbliższe takie zgromadzenie – a więc XIX Krajowa Konferencja Archiwalna – było zaplanowane na kwiecień 2021 r. w Pardubicach. Jednak po szeroko zakrojonej dyskusji w ramach Stowarzyszenia Czeskich Archiwistów, głównego organizatora tej imprezy, zdecydowano o jej przesunięciu aż do roku 2023. Głównym powodem jest utrzymująca się niepewność co do aktualnej sytuacji epidemiologicznej i konieczność rozstrzygnięcia wszystkich kwestii związanych z organizacją Konferencji z dużym wyprzedzeniem.

Miejmy nadzieję, że tak odległy termin Konferencji będzie możliwy do zrealizowania bez żadnych ograniczeń

Więcej: Zápis č. 24 z řádné schůze výboru České archivní společnosti konané dne 17. září 2020  ve Státním okresním archivu Cheb (pdf).

oprac. Ivo Łaborewicz

AP Wrocław O/Jelenia Góra

CZECHY: Warsztaty o bezpieczeństwie danych osobowych

Dnia 22 września 2020 r. na Wydziale Prawa Uniwersytetu Karola w Pradze odbyły się warsztaty pt. „Prawne aspekty ochrony danych osobowych w kontekście ich przechowywania i udostępniania”, zorganizowane w ramach programu badań nad bezpieczeństwem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych pt. „Analiza przetwarzania danych osobowych w archiwach”.
Realizatorami ministerialnego programu są: Archiwum Narodowe w Pradze i Państwowe Archiwum Regionalne w Pradze. Projekt dotyczy różnych aspektów ochrony danych osobowych w archiwach oraz możliwości udostępniania zawierających je dokumentów w zmieniającym się środowisku legislacyjnym. W oparciu o badania praktyki archiwalnej i analizy archiwalnych zasobów, jak również analizy procedur przetwarzania danych w kraju i za granicą, ma zostać wdrożonych więcej działań w zakresie metodologii, jak i propozycji zmian legislacyjnych.

Czytaj dalej „CZECHY: Warsztaty o bezpieczeństwie danych osobowych”

CZECHY. Konferencja o nowożytnej Europie Środkowej

Już po raz czwarty Katedra Nauk Pomocniczych Historii i Archiwistyki Wydziału Sztuki Uniwersytetu w Hradcu Králové organizują międzynarodową konferencję naukową dla historyków i archiwistów, tym razem pod hasłem „Trzy stulecia w sercu Europy (Czeskie i Europejskie społeczeństwo XVI – XVIII wieku)”, która odbędzie się w dniach 25–26 listopada 2020 roku.
Tradycyjnie głównymi organizatorami konferencji są doktoranci wspomnianego Wydziału Nauk Pomocniczych Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Hradec Králové. Konferencja ma na celu umożliwienie spotkania się oraz prezentacji efektów badań historykom i archiwistom zajmującym się okresem nowożytnym, czyli od XVI do XVIII wieku. Jej organizatorzy mają nadzieję, iż przyniesie ona nowe spojrzenie na różne tematy i obszary historii „w sercu Europy”. Najchętniej przyjmowane będą wystąpienia poświęcone historii religii, polityki, ekonomii i kultury. Ze względu na przypadającą w tym roku rocznicę bitwy na Białej Górze (bitva na Bílé hoře – rozegrana 8.11.1620, będąca największą klęską czech i czeskich elit, której wynik zmieniał losy kraju), chętnie widziane będą również tematy poświęcone temu wydarzeniu.

Czytaj dalej „CZECHY. Konferencja o nowożytnej Europie Środkowej”

Czechy. Konferencja o Zdenku Kaliście

Dnia 24 września 2020 r. w miejscowości Benátky nad Jizerou (dosłownie Wenecja nad Izerą), znajdującej się niedaleko miasta Mlada Boleslav, znanego z zakładów produkujących samochody Škoda, odbędzie się historyczno-archiwalna konferencja naukowa nt. „Zdeněk Kalista między historiografią a literaturą”, zorganizowana przez Instytut Historii Uniwersytetu Karola w Pradze i Archiwum tegoż Uniwersytetu, Okręgowe Archiwum Państwowe w Pradze, Miasto Benátky nad Jizerou i Muzeum Regionalne w Mladá Boleslav. Wybór miejsca nie jest przypadkowy, gdyż tutaj urodził się bohater konferencji.
Zdeněk Kalista przyszedł na świat 2 lipca 1900 r. w Novych Benátkach w rodzinie nauczycielskiej. Był katolickim historykiem kultury, poetą, krytykiem literackim, tłumaczem i wydawcą, posiadał też naukowy tytuł docenta historii czeskiej. W 1919 r. zdał maturę w Bladej Boleslav, a następnie studiował historię, historię sztuki i archeologię. Jego profesorami byli m.in. Josef Pekař, Jaroslav Bidl i Hynek Vysocki. W 1924 r. otrzymał tytuł doktora filozofii. W tym roku rozpoczął pracę jako asystent na seminarium historycznym. W latach 1921–1923 przewodniczył „Grupie Literackiej” – zrzeszeniu morawskich autorów, zwolenników ekspresjonizmu. Od 1928 r. był członkiem zarządu Koła Pisarzy Czeskich. Początkowo swoje prace podpisywał niekiedy jako Z. V. Kalista. W 1931 r. uzyskał habilitację, a w rok potem otrzymał docenturę. W 1938 r. miał być mianowany profesorem, ale po zajęciu Czechosłowacji przez Niemcy i zamknięciu czeskich szkół wyższych, ostatecznie do tego nie doszło. W 1945 r. wrócił do pracy na katedrze filozofii Uniwersytetu Karola w Pradze. Jednak po 1948 r., z powodu swoich prawicowych poglądów, został zmuszony do odejścia z tej pracy.

Czytaj dalej „Czechy. Konferencja o Zdenku Kaliście”

CZECHY: 35 Sympozjum Mikulowskie

Zacne i zasłużone instytucje naukowe i kulturalne Wschodnich Czech, z Morawskim Archiwum Krajowym w Brnie na czele, organizują już po raz 35. konferencję naukową z cyklu „Mikulovskie Sympozjum” (Mikulovské sympozjum). Tym razem planowane spotkanie odbędzie się w dniach 7-8 października 2020 r. tradycyjnie w barokowym pałacu/zamku w Mikulowie, a tematem obrad będzie „Kobieta w dziejach Moraw”.
Wśród ważnych postaci przeszłości jest wiele niezwykłych kobiet, które na stałe wpisały się w historię. Nie każdej poświęcono odpowiednią uwagę historyków czy badaczy, a dziś ich nazwiska znane są często jedynie wąskiemu kręgowi ekspertów. Jednak historia nie zawsze miała bezpośredni wpływ na kobiety. Wiele żon, matek, córek i dziewcząt stało za wielkimi czynami mężczyzn, czy to w polityce, nauce czy wojnie. Wraz z rozwojem społeczeństwa obywatelskiego po połowie XIX wieku uświadomiono sobie również znaczenie kobiecej części społeczeństwa, wciąż pozostającej w cieniu mężczyzn. Na całym świecie zaczęły powstawać stowarzyszenia i ruchy kobiece dążące do zrównywania statusu kobiet, a znaczącym sukcesem tych wysiłków było wprowadzenie powszechnego prawa wyborczego, które objęło również kobiety.

Czytaj dalej „CZECHY: 35 Sympozjum Mikulowskie”

CZECHY: ČAS – Czeskie Stowarzyszenie Archiwalne ma 30 lat

Dwa miesiące temu Czeskie Towarzystwo Archiwalne (Česká archivní společnost – w skrócie – ČAS) obchodziło 30-lecie swojego powstania. Z powodu pandemii jubileusz ten przeszedł niemal niezauważenie, także dla jego członków. Dopiero na początku lipca skromnym przypomnieniem fakt ten odnotowano na oficjalnej stronie stowarzyszenia. Trzeba jednak pamiętać, iż formalna rejestracja ČAS nastąpiła dopiero 20 lipca 1990 r., a więc niemal dokładnie przed 30 laty. Przypomnijmy więc, jakie były początki organizacji archiwalnej u naszych południowych sąsiadów i czym stowarzyszenie to się zajmuje.
Na początku należy zaznaczyć, iż w realiach socjalistycznej Czechosłowacji nie miały szans rozwinąć się żadne organizacje społeczne, poza kilkoma sterowanymi odgórnie przez władze komunistyczne. Dopiero demokratyzacja kraju, jaka nastąpiła w wyniku „aksamitnej rewolucji” z 1989 r., otworzyła drogę z jednej strony do odrodzenia się instytucji społecznikowskich – jak choćby „Sokół”, z drogiej do powstanie wielu nowych. Wśród tych ostatnich znalazło się stowarzyszenie powołane przez archiwistów. Inauguracyjne Walne Zgromadzenie ČAS odbyło się w piątek 4 maja 1990 r. na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola w Pradze. Podczas burzliwej dyskusji zatwierdzono tymczasowy statut i wybrano zarząd. Na pierwszym regularnym spotkaniu ČAS, które odbyło się 20 czerwca tego samego roku, pierwszym przewodniczącym stowarzyszenie wybrany została dr inż. Ivan Martinovský (1937–2015).

Czytaj dalej „CZECHY: ČAS – Czeskie Stowarzyszenie Archiwalne ma 30 lat”

CZECHY: Konferencja o nowożytnej Europie Środkowej

Już po raz czwarty Katedra Nauk Pomocniczych Historii i Archiwistyki Wydziału Sztuki Uniwersytetu w Hradcu Králové organizują międzynarodową konferencję naukową dla historyków i archiwistów, tym razem pod hasłem „Trzy stulecia w sercu Europy (Czeskie i Europejskie społeczeństwo XVI – XVIII wieku)”, która odbędzie się w dniach 25–26 listopada 2020 roku.
Tradycyjnie głównymi organizatorami konferencji są doktoranci wspomnianego Wydziału Nauk Pomocniczych Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Hradec Králové. Konferencja ma na celu umożliwienie spotkania się oraz prezentacji efektów badań historykom i archiwistom zajmującym się okresem nowożytnym, czyli od XVI do XVIII wieku. Jej organizatorzy mają nadzieję, iż przyniesie ona nowe spojrzenie na różne tematy i obszary historii „w sercu Europy”. Najchętniej przyjmowane będą wystąpienia poświęcone historii religii, polityki, ekonomii i kultury. Ze względu na przypadającą w tym roku rocznicę bitwy na Białej Górze (bitva na Bílé hoře – rozegrana 8.11.1620, będąca największą klęską czech i czeskich elit, której wynik zmieniał losy kraju), chętnie widziane będą również tematy poświęcone temu wydarzeniu.

Czytaj dalej „CZECHY: Konferencja o nowożytnej Europie Środkowej”