Tag: czechy

CZECHY: Kromierzyżskie Archiwum świętuje jubileusze

Powiatowe Archiwum Państwowe w Kromierzyżu (Státní okresní archiv Kroměříž) obchodzi w tym roku dwa jubileusze: 70. rocznicę swego powstania oraz 20. rocznicę przeprowadzki do nowej siedziby. Obie rocznice postanowiło uczcić m.in. wystawą, którą zorganizowało w zaprzyjaźnionej instytucji, a mianowicie w miejscowej Bibliotece Publicznej.

Wystawę otwarto 15 maja 2017 r., a czynna będzie do 13 czerwca 2017 r. Zaprezentowano na niej zdjęcia i dokumenty obrazujące zasób, ale przede wszystkim losy Archiwum. Jest to znakomita okazja, aby pokrótce przypomnieć te dzieje, tak charakterystyczne dla wielu tego typu placówek w państwach socjalistycznych.

Czytaj dalej „CZECHY: Kromierzyżskie Archiwum świętuje jubileusze”

Czechy. Konferencja młodych nowożytników w Hradcu Kralove

Instytut Historii Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu w Hradcu Kralove, organizuje w dniach 8-9 listopada 2017 konferencję, pt. „Trzy wieki w sercu Europy (Czech i społeczeństwa europejskie w XVI-XVIII wieku)”. Konferencja przeznaczona jest przede wszystkim dla doktorantów, ale chętnie widziane są też referaty przyszłych magistrantów i licencjatów. Czas jednego wystąpienia nie powinien przekroczyć 10-15 minut. Wybrane referaty (maksymalnie 15-20 stron) zostaną opublikowane w periodyku „Východočeské listy historické”. Mile widziani są również uczestnicy bez referatów, którzy swoją wiedzą wzbogacą dyskusję i pomogą stworzyć prawdziwie przyjacielska atmosferę.
Epoka nowożytna w Europe była okresem wielowymiarowych przewartościowań i konfliktów, które diametralnie zmieniły obowiązujące dotąd poglądy w kwestiach wiary, gospodarki, kultury i polityki. Okres ten rozpoczęła wielka niestabilność polityczna i religijna, które pod koniec doprowadziły do powstania silnych monarchii autokratycznych. Rozwój nowożytnej Europy przebył długą drogę, w czasie której wykształciły się nowoczesne społeczeństwa w postaci, jaką znamy dzisiaj.

Czytaj dalej „Czechy. Konferencja młodych nowożytników w Hradcu Kralove”

Czechy: Konferencja o Czechosłowacji z lat siedemdziesiątych XX w.

Czeski Instytut Studiów Totalitarnych Reżimów (Ústav pro studium totalitních režimů), czyli odpowiednik polskiego IPN wraz z Południowoczeskim Muzeum w Czeskich Budziejowicach oraz tamtejszym Powiatowym Archiwum Państwowym organizują w dniach 17-18 maja 2017 r. międzynarodową konferencję naukową pt. „Czechosłowacja w latach 1972-1977” (Československo v letech 1972–1977), która będzie się odbywać w siedzibie archiwum państwowego: Státní okresní archiv v Českých Budějovicích, ul. Rudolfovská 40.
W poprzednich latach w ramach tego typu konferencji tematycznych zajmowano się wcześniejszymi dziejami Czechosłowacji, a mianowicie latami 1953-1971. Po każdym z sympozjów ukazywały się również zbiory teksty wygłoszonych na nich referatów. Pierwszy z  ich, opublikowany w 2014 r., nosił tytuł „Osm let po válce: Rok 1953 v Československu” (Osiem lat po wojnie: rok 1953 w Czechosłowacji); kolejny, opublikowany w 2015 r., zatytułowano „Československo 1954–1962” (Czechosłowacja 1953-1967); następny „Przedwiośnie. Czechosłowacja 1963-1967” (Předjaří. Československo 1963–1967), wydany został w 2016 r. Zbiór referatów z ubiegłorocznej konferencji, zajmującej się dziejami Czechosłowacji w latach 1968–1971, zostanie wydany w ciągu bieżącego roku.

Czytaj dalej „Czechy: Konferencja o Czechosłowacji z lat siedemdziesiątych XX w.”

CZECHY: Zmarł kardynał Miloslav Vlk – członek honorowy Stowarzyszenia Czeskich Archiwistów

Dnia 18 marca 2017 r. w Pradze, w wieku 85 lat, zmarł najdostojniejszy członek honorowy Stowarzyszenia Czeskich Archiwistów, kardynał Miloslav Vlk. W ostatnich miesiącach życia zmagał się z nowotworem płuc z przerzutami do kości. Ten bezkompromisowy duchowny był dobrze znany nie tylko w swoim rodzinnym kraju, ale także w Polsce. Tu jednak mało osób wie, iż w swoją dorosłą drogę życiową rozpoczął jako archiwista.
Dr. h. c. Miloslav kardynał Vlk urodził się 17 maja 1932 r. w Líšnice. W latach 1955-1960 studiował archiwistykę na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola w Pradze. Już jako magister rozpoczął pracę w archiwach państwowych, najpierw jako archiwista w Powiatowym Archiwum (Okresní archiv) v Třeboni w 1960 r., potem w takim samym archiwum w Jindřichově Hradci w latach 1960-1961, a wreszcie w Powiatowym i Miejskim Archiwum (Okresní a městski archiv) w Czeskich Budziejowicach, gdzie w latach 1961-1964 był dyrektorem. Dopiero w 1964 r. rozpoczął studia teologiczne w Litomierzycach. Po ich ukończeniu w 1968 r. przyjął święcenia kapłańskie, a następnie został sekretarzem czeskobudziejowickiego biskupa Józefa Hloucha. Jego postawa i nieprzejednany stosunek wobec ówczesnej rzeczywistości spowodowały, że władze komunistyczne zmusiły go do opuszczenia tego stanowiska i przez kolejne lata był wikarym i proboszczem w małych, wiejskich parafiach.


Komunikat arcybiskupa Dominika Duka

Czytaj dalej „CZECHY: Zmarł kardynał Miloslav Vlk – członek honorowy Stowarzyszenia Czeskich Archiwistów”

CZECHY: Prezentacja książki o Polyxeni z Lobkovic

Dnia 29 marca o godz. 16, nie byle gdzie, bo w pałacu Lobkowiczów (jedynym prywatnym obiekcie na Hradczanach w Pradze, ul. Juřská 3), odbędzie się promocja najnowszej książki autorstwa Marii Ryantovej o Polyxenie z Lobkovic, postaci mało znanej w Polsce, która jednak odcisnęła swe piętno na dziejach Czech. Spotkanie z autorką połączone będzie oczywiście z promocyjną sprzedażą samej książki, jak również ze zwiedzaniem bogatych zbiorów Lobkowiczów.
Doc. PhDr. Marie Ryantová, CSc. znana jest polskim archiwistom jako długoletnia przewodnicząca (2008-2014) Stowarzyszenia Czeskich Archiwistów, w którego Zarządzie zasiada od 1996 r., pełniąc też tam w latach 2002-2008 odpowiedzialną funkcję skarbnika. Pracowała wiele lat w archiwum Muzeum Narodowego w Pradze, a od 2006 r. jest kierownikiem Instytutu Archiwistyki i Nauk Pomocniczych Historii na Wydziale Filozoficznym Południowoczeskiego Uniwersytetu w Czeskich Budziejowicach. Od kilkunastu lat zajmuje się badaniem życia bohaterki swojej najnowszej książki, noszącej znamienny tytuł „Polyxena z Lobkovic. Obdivovaná i nenáviděná první dáma království” (Polyxeba z Lobkowic. Podziwiana i znienawidzona pierwsza dama królestwa).


Pozvanka / Zaproszenie

Czytaj dalej „CZECHY: Prezentacja książki o Polyxeni z Lobkovic”

CZECHY: Konferencja o pisarzu i historyku Zygmuncie Winterze

Powiatowe Archiwum Państwowe w Rakovníku, będące częścią Okręgowego Archiwum Państwowego w Pradze, przygotowało konferencję pt. „Zikmund Winter a Rakovník” (Zygmunt Winter a Rakovnik”, która odbyła się w holu Herolda (Heroldově síni) w Galerii Rabasov dnia 15 listopada 2016 r.
Zikmund (Zygmunt) Winter (1846-1912) był czeskim pisarzem, autorem powieści historycznych ale i historykiem, gdyż ukończył ten kierunek na Uniwersytecie Karola w Pradze. Jako profesor szkół średnich pracował przez rok w Pardubicach i całe dziesięć lat w Rakovníku, a potem potom w Pradze. Podczas pobytu w Rakovníku, umożliwiono mu badanie miejscowych archiwaliów. Dało mu to podstawę do wielu publikacji naukowych o życiu kulturalnym czeskich miast w okresie od XIV do XVII w., jak również temat do wielu dzieł literackich.

Czytaj dalej „CZECHY: Konferencja o pisarzu i historyku Zygmuncie Winterze”

Czechy – Mlada Boleslav. Wystawa o wydobywaniu uranu w Czechosłowacji

Powiatowe Archiwum Państwowe w Mladej Boleslav prezentuje w swojej siedzibie wystawę pt. „Nad krainą łez i promieniowania” (Nad krajinou slz a radiace), która jest dostępna w dniach od 2 października do 16 grudnia 2016 r. w tutejszej sali wystawowej.
Wystawa została przygotowana przed rokiem przez Policję Czeskiej Republiki – Urząd Dokumentacji i Badania Zbrodni Komunistycznych, która nadała jej wiele wyjaśniający podtytuł: „odtajnione zdjęcia lotnicze obszarów przymusowego wydobycia uranu”. Stosownie do tego przedstawia, jak przekształcany był krajobrazu na obszarach wydobycia rudy uranowej, do czego zatrudniano więźniów, umieszczanych w obozach pracy, lokowanych w pobliżu kopalń w latach 1946-1986.


Źródło: Česká archivní společnost (ČAS)

Czechosłowackie zasoby rudy uranu stały się niezwykle łakomym kąskiem dla Związku Radzieckiego, który po zrzuceniu przez USA bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki w sierpniu 1945 r., podjął zakrojone na szeroką skalę działania nad skonstruowaniem własnej bomby. Jej próbna eksplozja nastąpiła 29.8.1949 r. na poligonie w Semipałatyńska. Do konstrukcji następnych potrzebne były wielkie ilości rudy uranu, której złoża znajdowały się w Czechosłowacji, w okolicach Jáchymowa. Cały ten obszar znalazł się w strefie wpływów ZSRR. Rosjanie zatrudniali w tutejszych kopalniach uranowych, oprócz pracowników cywilnych, robotników przymusowych w postaci niemieckich jeńców wojennych (w latach 1946-1950), więźniów obozów pracy przymusowej (w latach 1949-1951), a następnie i innych skazanych w procesach karnych (w latach 1949-1986). Obozy pracy, w których przebywali ci więźniowie, zlokalizowane były w trzech obszarach: Jáchymov, Hornoslavkovsko i Přibram.

Czytaj dalej „Czechy – Mlada Boleslav. Wystawa o wydobywaniu uranu w Czechosłowacji”

CZECHY. Publikacja wspomnień z I wojny światowej

Archiwa czeskie od 1914 r. realizują bardzo wiele przedsięwzięć związanych z 100 rocznicą I wojny światowej. Obok wystaw, odczytów, specjalnych ścieżek edukacyjnych i innych działań, ważne miejsce odgrywają publikacje źródłowe. W ostatnim czasie materiał taki został wydany przez Archiwum Narodowe w Pradze, które pokusiło się o opracowanie i opublikowanie wspomnień  Jaroslava Jandy, pt. Moje vzpomínky na světovou válku 1914–1918 (Moje wspomnienia z wojny światowej 1914-1918).
Jaroslav Janda Janda (01.01.1884 – 24.09.1969), pochodzący z Vysokiego Ujezdu (Vysoky Újezd) koło Pragi, był żołnierzem armii austriacko-węgierskiej, powołanym do wojska w 1914 r. w służbach medycznych. Walczył na froncie w Serbii, gdzie dostał się do niewoli, w której przeżył straszliwą „drogę głodową” z Serbii do portu Walora w dzisiejszej Albanii, następnie –wraz z resztą jeńców, został przetransportowany statkiem na wyspę Asinara na północny-wschód od Sardynii, gdzie znajdował się ciężki obóz koncentracyjny dla austriackich jeńców wojennych. Przeszło 5 tysięcy z nich zmarło tu na skutek tragicznych warunków bytowania. Na szczęście dla Jandy został on przewieziony do Francji, gdzie przeszedł przez kilka obozów jenieckich. Po wstąpieniu w 1917 r. do Korpusu Czeskich Ochotników-Legionistów uczestniczył w szkoleniu, a następnie brał udział w walkach pod Vouziers i Terronu, jako żołnierz 2. batalionu 22. pułku strzelców pieszych. Jaroslav Janda spisał większość swych oryginalnych i autentycznych wspomnień w 1934 r. Wrócił do nich w 1962 r., gdy je przeczytał i ponownie zredagował. Pamiętniki te zawierają opis doświadczeń, wrażeń i wniosków z I wojny światowej oraz z przeżyć ich autora w różnych krajach Europy, stanowiąc bardzo interesujące źródło do poznania tego okresu.

Czytaj dalej „CZECHY. Publikacja wspomnień z I wojny światowej”

Czechy: Wystawa „Wino i książka” w pobenedyktyńskim klasztorze w Rajhradzie

Piękne barokowe zabudowania benedyktyńskiego klasztoru w Rajhradzie (Rajhrad), mieszczącego się nieopodal Brna, odremontowane po wieloletniej dewastacji i udostępnione w 2005 r., są od wielu lat siedzibą kilku instytucji kulturalnych, wśród których wyróżnić należy Powiatowe Archiwum Państwowe oraz Muzeum Literatury Morawskiej, obie od lat ściśle ze sobą współpracujące. Niedawno w siedzibie tej ostatnie otwarta została bardzo oryginalna i interesująca wystawa, pod długi, ale jakże wymownym tytułem: „Wino i książki. Nauka, prawo, literatura, sztuka a winorośl ze wszystkich zapisanych stron” (Víno a knihy. Věda, právo, krásná literatura, umění a réva vinná ze všech psaných stran), która ze wszech miar godna jest obejrzenia.
Wystawa obrazuje wszelkie połączenia literatury, a konkretnie różnorodnych ksiąg z winoroślą, „najbardziej kulturalną ze wszystkich roślin”, której gatunki i odmiany ludzie pielęgnują znacznie dłużej niż własne pismo. Jak napisali autorzy ekspozycji w swoich materiałach promocyjnych, „książki mają wiele wspólnego z winem”: prasa – w tym prasa drukarska – bierze początek z winnicy; winogrona dojrzewają w rzędach, podobnie jak ludzkie idee kształtują się za pośrednictwem ksiąg i w księgach, ustawianych w równych szeregach na półkach; od średniowiecza aż po początek epoki nowożytnej, zwłaszcza między klasztorami i uniwersytetami, książki przewożono w beczkach … Zanim człowiek otworzy książkę, aby rozpocząć za jej pomocą poznawanie tego, co dotychczas pozostawało dla niego nieznane, konieczne jest, aby jej twórcy do swojego dzieła włożyli cały swój umysł, a do talentu dodali jeszcze wielką cząstkę uczciwej pracy – jak przy produkcji wina.

Czytaj dalej „Czechy: Wystawa „Wino i książka” w pobenedyktyńskim klasztorze w Rajhradzie”

CZECHY: Międzynarodowa konferencja DIGI 2016

W Czechach rozpoczęły się przygotowania do międzynarodowej konferencji „DIGI 2016 – Technologie digitalizacyjne a dziedzictwo kulturowe”, która odbędzie się w Pradze w dniach 24-25 listopada 2016 r., pod honorowym patronatem ministra kultury Republiki Czeskiej Daniela Hermana oraz wicepremiera minister nauki, badań i innowacji Pavla Bělobrádeka. Celem konferencji jest zaprezentowanie fachowcom oraz szerokim rzeszom społeczeństwa współczesnych metod dokumentowania z wykorzystaniem technologii digitalizacyjnych oraz środków technicznych wykorzystywanych dla zachowania dziedzictwa kulturowego w Czechach oraz w innych krajach europejskich.
Globalną tendencją w obszarze dziedzictwa kulturowego, a zwłaszcza w zarządzaniu publicznymi instytucjami gromadzącymi i przechowującymi dobra kultury, jest digitalizacja maksymalnej ilości materiałów, w celu osiągnięcia jak najszybszego, najbardziej niezawodnego i najbezpieczniejszego dostęp do zbiorów za pośrednictwem Internetu, niezbędnego zarówno badaczom, jak i dla ogółu społeczeństwa.
Cyfryzacja umożliwia udostępnianie on-line wszystkich pisemnych, fotograficznych i innych rodzajów dokumentów archiwalnych, stanowiących dziedzictwo kulturowe (negatywy, fotografie, nagrania dźwiękowe i filmowe, dokumentację projektową, grafiki, obrazy, tkaniny, itd.), jak również lepsze zachowanie zawartych w nich informacji dla przyszłych pokoleń.

Czytaj dalej „CZECHY: Międzynarodowa konferencja DIGI 2016”