czasopisma archiwalne

NIEMCY: Wydawnictwa archiwów miejskich – Gera w Turyngii

Archiwa miejskie w Niemczech funkcjonują na zupełnie innych zasadach niż w Polsce. Obok archiwów krajów związkowych, funkcjonuje ponad 1500 archiwów komunalnych na różnych szczeblach administracji od archiwów powiatowych (Kreisarchive), po archiwa miejskie (Staadtarchive) i archiwa gminne (Gemeindearchive), a w ramach tych ostatnich archiwa urzędów (Amtsarchive). Archiwa te tworzą sieć obejmująca każdy okręg, miasto i gminę. Archiwa te mają charakter archiwów publicznych, ale pod względem organizacyjnym zachowują duża samodzielność, zatrudniają wykwalifikowanych pracowników oraz przechowują niekiedy imponujący zasób historyczny i tym samym realizują wszystkie funkcje archiwalne. Niektóre archiwa miejskie przechowują kilkanaście kilometrów akt od czasów średniowiecznych – akta związane z lokacją i pierwszymi nadaniami przywilejów, organizacją danej jednostki administracji terytorialnej. Są to dokumenty pergaminowe, księgi miejskie, w tym hipoteczne, księgi przyjęć do prawa miejskiego, księgi i dokumenty tworzone przez poszczególne organy samorządu miejskiego i urzędów z nim powiązanych, w tym również spuścizny i depozyty. Analogicznie funkcjonują te archiwa w innych krajach związkowych tj w Austrii i Szwajcarii.

Czytaj dalej „NIEMCY: Wydawnictwa archiwów miejskich – Gera w Turyngii”

NIEMCY: ARCHIVAR – w poszukiwaniu tożsamości. On, ona czy ono?

Mimo iż ideologia genderowa rozwinęła się już w połowie XX wieku, to na dobre zagościła w świadomości społecznej w wieku XXI, stopniowo opanowując kolejne sektory życia. Jak widać, nie omija ona również świata archiwistyki za naszą zachodnią granicą.
Redakcja „ARCHIVAR. Zeitschrift für Archivwesen“ ogłosiła postanowienie o zmianie nazwy tego centralnego niemieckiego kwartalnika archiwalnego. Rada doradcza czasopisma, w której Landesarchiv Nordrhein-Westfalen i VdA – Verband deutscher Archivarinnen und Archive e. V., postanowiła wiosną 2021 roku zmienić nazwę czasopisma podporządkowując ją modzie lub też dyktatowi genderowemu, w taki sposób aby nie dyskryminować płci. W 2007 uznano, iż wyłącznie męska nazwa czasopisma jest już dawno zdezaktualizowana przez rzeczywistość kadrową w archiwach. Jednak w przeciwieństwie do „Verein deutscher Archivare” (Stowarzyszenie Niemieckich Archiwistów), które na 71 Niemieckim Dniu Archiwów w Norymberdze w 2000 roku zmieniło nazwę na „Verband deutscher Archivarinnen und Archivare” (Związek Niemieckich Archiwistek i Archiwistów), między innymi po to, aby oddać sprawiedliwość dużemu udziałowi kobiet w archiwistyce, najważniejsze niemieckie pismo archiwalne, które od 2007 roku nosi podtytuł „Zeitschrift für Archivwesen” (nie die, lecz das Archivwesen), nie poszło za tym przykładem i nie zmieniło nazwy np. na „ARCHIVARIN und ARCHIVAR” lub – zgodnie z zaistniałą większością głosów – po prostu „ARCHIVARIN”. Na krótkiej liście propozycji kolegium redakcyjnego, rady doradczej i zarządu VdA – znalazły się: „Zeitschrift für Archivwesen”, który zmieniłby dotychczasowy podtytuł na tytuł główny, oraz „Archivtheorie und -praxis”, co jest niewygodne ze względu na myślniki i małe litery i z tego względu nieco trudne dla bibliotekarskiej indeksacji formalnej.

Czytaj dalej „NIEMCY: ARCHIVAR – w poszukiwaniu tożsamości. On, ona czy ono?”

NIEMCY: Forum Bundesarchiv – 100 lat na 100-lecie

Od 2013 roku Bundesarichiv czyli Archiwum Federalne wydaje specjalistyczne czasopismo Forum, które zazwyczaj poświęcone jest jednemu wiodącemu tematowi. Większość artykułów jest pisana przez pracowników archiwum i ma na celu dostarczenie impulsów do profesjonalnej dyskusji na aktualne tematy archiwalne. Każde wydanie zawiera krótkie sprawozdanie roczne z kluczowymi danymi liczbowymi dotyczącymi zbiorów archiwalnych, opracowania, udostępniania oraz personelu Bundesarchiv.
Dotychczas poruszone tam zostały takie tematy jak: Dostęp do dóbr kultury, a prawo archiwalne w okresie przejściowym w 2013, Digitalizacja archiwów – sposoby i cele w 2014, Archiwa przejściowe – historia, praktyka, przyszłość w 2015, Archiwizacja filmów w epoce cyfrowej w 2016, Archiwum Federalne i jego wizerunek w 2017, Archiwum Federalne wobec zmian cyfrowych w 2018.

Ostatni zaś numer pisma za 2019 poświęcony jest 100-leciu Reichsarchiv i jubileuszowej konferencji poświęconej temu tematowi. Tak więc również niemieccy koledzy w ubiegłym roku mieli powody do świętowania tak zacnego jubileuszu. Archiwum Rzeszy – Riechsarchiv jako centralny urząd cywilny, utworzono 1 października 1919 roku. Jego siedzibą był Poczdam, a pierwszym dyrektorem generał Herman Ritter Mertz von Quirnheim. Pierwsi pracownicy tego archiwum rekrutowali spośród korpusu oficerskiego – ok. 100 osób. Archiwum podporządkowano Ministerstwu Spraw Wewnętrznych. Do zadań archiwum należało gromadzenie i katalogowanie wszystkich akt Cesarstwa Niemieckiego, które powstały od 1871 r. Ponadto miało ono zapewnić użytkownikom dostęp do informacji i umożliwiać badania historii Rzeszy – zwłaszcza historii I Wojny Światowej.

Czytaj dalej „NIEMCY: Forum Bundesarchiv – 100 lat na 100-lecie”