SFRAGISTYKA: Zbiór tłoków i stempli pieczętnych w zasobie Archiwum Państwowego w Poznaniu, red. P. Pokora przy współpracy M. Hlebionka

Zbiór tłoków i stempli pieczętnych w zasobie Archiwum Państwowego w Poznaniu, red. P. Pokora przy współpracy M. Hlebionka, Poznań 2015.

W końcu roku 2015 Archiwum Państwowe w Poznaniu opublikowało katalog kolekcji tłoków i stempli przechowywanych w jego zasobie. Publikacja stanowi efekt pracy zespołu poznańskich archiwistów oraz dwóch cenionych w środowisku naukowym sfragistyków Piotra Pokory z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Marcina Hlebionka z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Obaj znawcy tematu prócz opracowania części opisów podjęli się również redakcji opublikowanego inwentarza oraz opracowania naukowego wstępu.
Prezentowana pozycja obejmuje opisy 730 typariuszy pieczęci oraz stempli urzędowych i czynności kancelaryjnych. Pochodzą one od XIV wieku aż do II połowy XX wieku. Do najbardziej znanych i cennych w kolekcji należą typariusze miast Poznania, Leszna, czy Wschowy, ale także wsi wielkopolskich. Na uwagę zasługują również zachowane w poznańskim zbiorze tłoki pieczęci władz rosyjskich z dawnej guberni kieleckiej.
Katalog dzieli się zgodnie z układem nadanym zbiorowi typariuszy w archiwum na 12 grup wg charakteru dysponentów pieczęci (królewskie, duchowieństwa, urzędowe imienne, instytucji kościelnych, wiejskie, sądowe, ziemskie, urzędów i instytucji, miejskie, cechowe, różne oraz kolekcja Alberta Breyera).

Czytaj dalej „SFRAGISTYKA: Zbiór tłoków i stempli pieczętnych w zasobie Archiwum Państwowego w Poznaniu, red. P. Pokora przy współpracy M. Hlebionka”

SZWAJCARIA: Kobiety, archiwa, Hortensje – w hołdzie kobietom Frauenkulturarchiv Graubünden

W bogatym krajobrazie archiwalnym  krajów niemieckojęzycznych, archiwa odnoszące się do wąsko pojętej tematyki kobiecej nie są czymś nadzwyczajnym. Jednym z takich archiwów działających w najstarszym szwajcarskim mieście Chur, w kantonie Gryzonia (Graubünden) jest Frauenkulturarchiv Graubünden. Chur będące stolicą kantonu (liczy niespełna 40 tysięcy mieszkańców) jest siedzibą 4 poważnych instytucji archiwalnych- archiwum kantonalnego Staatsarchiv Graubünden, miejskiego Stadtarchiv Chur, archiwum diecezjalnego Bischöfliche Archiv Chur i archiwum społecznego poświęconego kobietom Frauenkulturarchiv.
Instytucja założona została w 1997przez dwie panie Silnię Hofmanni Silke Margherita Redolfi jako niezależna fundacja Stiftung Frauenkulturarchiv Graubünden. Była to pierwsza w Szwajcarii tego typu instytucja, w kraju gdzie prawa wyborcze kobiety otrzymały dopiero na przestrzeni 1971-1990.Głównym celem, jaki stawia sobie fundacja jest zabezpieczenie dokumentacji i innych obiektów kultury dotyczących działalności i życia codziennego kobiet w Gryzonii oraz prowadzenie badań naukowych związanych z tą tematyką. Patronką fundacji jest Hortensja   v. Salis(1659-1715), która uznawana jest za prekursorkę walki o prawa kobiet w Szwajcarii.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Kobiety, archiwa, Hortensje – w hołdzie kobietom Frauenkulturarchiv Graubünden”

WATYKAN: II tom Dzienników Achille Ratti nuncjusza apostolskiego Polsce w latach 1918 – 1922

Tajne Archiwum Watykańskie (Archivio Segreto del Vaticano) w ramach serii Zbiorów Archiwów Watykańskich (Collectanea Archivi Vaticani) w tomie 94 serii opublikowało drugi to dzienników nuncjusza apostolskiego w Polsce w latach 1918 – 1922 Achille Ratti’ego, późniejszego papieża Piusa XI. Ratti znalazł się w Polsce w okresie niezwykle trudnym w dziejach Polski, w czasie jej odradzania się z prochów I wojny światowej i zamętu bolszewickiej rewolucji. Przebywał w Polsce od 6 czerwca 1919 r. do momentu powołania go na Stolicę Piotrową  13 czerwca 1921 r., kiedy został powołany przez papieża Benedykta XV  na arcybiskupa Mediolanu. Niedługo potem, 19 lipca 1921 r.,  Konklawe wybrało go na papieża. Przyjął imię Piusa XI. Zmarł w Watykanie 10 lutego 1939 r. Posługe apostolską przyszło mu spełniać w bardzo trudnych dla Europy i świata czasach.
Opublikowana korespondencja dotyczy pobytu przyszłego papieża w Polsce.

Czytaj dalej „WATYKAN: II tom Dzienników Achille Ratti nuncjusza apostolskiego Polsce w latach 1918 – 1922”

ROSJA: Rosyjscy archiwiści z wizytą w Watykanie

W dniach 24-26 lutego 2016 r. odbyła się robocza wizyta szefa Federalnej Agencji Archiwów Rosji A. N. Artizowa w Watykanie.
Podczas wizyty podpisano protokół o współpracy między Rosarchiwem a Tajnym Archiwum Watykańskim. Od strony rosyjskiej dokument został podpisany przez szefa Federalnej Agencji Archiwów, ze strony Watykanu – przez kierującego Tajnym Archiwum Watykańskim arcybiskupa Jean-Louis Bruguèsa – Archiwistę Świętego Kościoła Rzymskiego.
Uzgodniono m.in., że dojdzie do rewizyty abp. Bruguèsa w Moskwie.
Rosyjska delegacja zapoznała się z pracą Tajnego Archiwum Watykańskiego i Biblioteki Watykańskiej; odwiedziła także Muzea Watykańskie.

Archiwum papieskie zostało powołane przez papieża Juliusza I w IV w.
Obecnie zasób Tajnego Archiwum Watykańskiego to 85 kilometrów bieżących dokumentacji; najstarsze zachowane zapisy pochodzą z VIII wieku

Więcej: Визит делегации российских архивистов в Ватикан

oprac. Edyta Łaborewicz

AP Wrocław/O. Legnica

WŁOCHY: Pięciolecie istnienia włoskiego Systemu Archiwistyki Narodowej

 Dnia 17 grudnia 2011 r. włoska Naczelna Dyrekcja Archiwów (Direzione Generale degli Archivii) przekazała Centralnemu Instytutowi Archiwów (Instituto Centrale per gli Archivii) do użytkowania, zarządzania i utrzymania Portal SAN (Portal Systemu Archiwistyki Narodowej).

 Portal, w założeniach, ma organizować zasoby archiwów włoskich w spójny system informacji naukowej, stad do współpracy przy jego tworzeniu zaproszono szereg partnerów reprezentujących zarówno podmioty rządowe, jak i samorządowe.

Portal ma spełniać określone funkcje. Przede wszystkim jest internetowym miejscem  zintegrowanego dostępu do włoskiego narodowego zasobu archiwalnego. Wiąże w jeden system katalog badań archiwalnych (Catalogo delle risorse archivistiche) oraz Biblioteki cyfrowej (Digital Library). Opisy archiwaliów i obiektów cyfrowych, archiwów państwowych i niepaństwowych, dotąd prezentowane oddzielnie uzyskały homogeniczne opisy.

Czytaj dalej „WŁOCHY: Pięciolecie istnienia włoskiego Systemu Archiwistyki Narodowej”

METRO Annual Conference 2016

Streszczenie

W czwartek 21 stycznia 2016 braliśmy udział w dorocznej konferencji METRO – Metropolitan New York Library Council – która miała miejsce w Baruch College w Manhattanie. Konferencja ta, jak i poprzednie, była doskonałym przeglądem najnowszych inicjatyw, pomysłów, rozwiązań i projektów w dziedzinie humanistyki cyfrowej w społeczności GLAM. Poniżej przedstawiamy omówienie wybranych prezentacji w języku angielskim.

Metro 2016The annual METRO (Metropolitan New York Library Council) conferences are about the best sources of the latest inventions, projects and ideas in the GLAM community, concentrated in one day of intense briefings. This year was no exception – the conference that took place January 21, 2016 at the Baruch College in Manhattan. On the conference a number of “Project briefings” were presented – the intent was to show the projects in progress and discuss their workings, issues and plans, not necessarily the completed works. It was impossible to attend so many parallel briefings; we have selected two in each sessions, and report on them here as a sampling of the conference.

The full schedule of the conference is available, as well as a listing of the project briefings.

Keynote

The inaugurating keynote was delivered by Kari Lämsä, the manager of Library Number 10 and the Urban Workshop in Helsinki. He presented a fascinating case of modern library and a testbed for a library transformation to 21 century. [Presentation slides]

The author started with an observation, that only some 25% of the patrons check-out materials from the library and the library events are now organized in 80% to 90% by its customers. He then described the transformations, beginning with the furniture – traditionally uncomfortable library chairs to various places – some flexible, some comfortable, some creating a tranquil space, all movable by the customers from one place to another. Another change was to treat paperback editions as consumables – no reservations, no fixed order on shelves, read until fall apart. Czytaj dalej „METRO Annual Conference 2016”

USA: Archiwalne ilustracje w internecie

Nowojorska Biblioteka Publiczna (The New York Public Library) – jedna z największych tego typu instytucji publicznych na świecie, należąca do najważniejszych bibliotek naukowo-badawczych w Stanach Zjednoczonych, posiadająca m.in. ogromne zbiory archiwalne i ikonograficzne, większość tych ostatnich udostępnia w coraz większym zakresie w Internecie. Obecnie można obejrzeć na stronach tej instytucji przeszło 180 tysięcy starych zdjęć i ilustracji.
Wszystkie materiały zostały zdigitalizowane w bardzo wysokiej rozdzielczości. W ten sposób udostępniono do powszechnego i bezpłatnego użytku nie tylko te działa, które nie są już objęte prawem autorskim, ale także wiele innych, znacznie młodszych. Dzięki temu nie tylko mieszkańcy Nowego Jorku, ale i wszyscy chętni i zainteresowani, mogą teraz podziwiać, ale i badać, prawdziwe skarby kultury światowej. Są wśród nich ilustracje botaniczne, starożytne teksty, historyczne mapy (np. XVI-wiecznego Śląska), niezwykle interesujące przewodniki dla podróżnych z połowy XX wieku oraz wiele innych. Biblioteka wykonana również ponad 40.000 zdjęć stereoskopowych. Nowy Jork z lat 30. XX wieku można podziwiać na fotografiach słynnej fotografki Berenice Abbott. Znalazły się tu też listy takich postaci, jak: Aleksander Hamilton, Thomas Jefferson i wiele innych znanych osobistości w USA, w tym Tadeusza Kościuszki.

Czytaj dalej „USA: Archiwalne ilustracje w internecie”

CZECHY: Kroniki przedsiębiorstw transportowych dostępne w Internecie

Czeskie archiwa państwowe od wielu lat realizują różne programy digitalizacji i udostępniania on-line najciekawszych zbiorów. Należą do nich bez wątpienia kroniki, które zgodnie z obowiązującym tu od lat dwudziestych XX w. prawem, powstają we wszystkich urzędach i instytucjach, a następnie przekazywane są do archiwów państwowych. To jedno z najpopularniejszych źródeł wykorzystywanych przez czeskich badaczy. Nic dziwnego, iż obok dokumentacji metrykalnej oraz kartograficznej, znalazło się w czołówce digitalizowanych materiałów archiwalnych.
Właśnie temu zagadnieniu poświęcone zostanie najbliższe seminarium, jakie 10 marca zorganizuje Archiwum Narodowe w Pradze. Jego tematem będzie zarządzanie elektronicznymi kopiami ksiąg pamiątkowych i kronik powstałych w takich instytucjach jak dworce kolejowe, komisariaty policji, urzędy i przedsiębiorstwa autobusowego oraz inne instytucje transportowe, powstałe w ostatnim stuleciu na ziemiach czeskich oraz Rusi Podkarpackiej, które są przygotowywane do umieszczenia ich w całości w Internecie.

Czytaj dalej „CZECHY: Kroniki przedsiębiorstw transportowych dostępne w Internecie”

CZECHY: Narada w sprawie dokumentacji cyfrowej

Dnia 28 stycznia 2016 roku w sali konferencyjnej Archiwum Narodowego w Pradze (Národní archiv Praha) odbyła się spotkanie pracowników archiwów wojewódzkich z metodykami Archiwum Narodowego poświęcone opiece i zachowaniu dokumentów cyfrowych. Spotkanie umożliwiło intensywną wymianę informacji i skoordynowanie działań pomiędzy Ministerstwem Spraw Wewnętrznych, Archiwum Narodowym i archiwami wojewódzkimi w zakresie zarządzania dokumentacją elektroniczną.
Główne tematy obrad zawarto 9 punktach:
1.    Warunki konkursów dla obsadzenia etatów metodyków dla dokumentów elektronicznych w archiwach terenowych
2.    Plany kształcenia użytkowników internetowego Narodowego Portalu Archiwalnego (Národní archivní portál);
3.    Plan działań metodycznych i informacyjnych;
4.    Wyzwania związane z ZPORR (IROP – Integrovaný regionální operační program – Zintegrowany program operacyjny rozwoju regionalnego) związane z wprowadzeniem lub modernizacją ERMS (Electronic Records Management System) twórcy dokumentacji
5.    Zmiany ERMS u zidentyfikowanych twórców – sformułowanie obszarów problemowych,

Czytaj dalej „CZECHY: Narada w sprawie dokumentacji cyfrowej”

Wielka Brytania: Nowoczesna kryminalistyka w służbie sfragistyki i mediewistyki

Angielski Uniwersytet Lincoln poinformował o uruchomieniu programu badawczego „Imprint” (Odcisk) ściśle wiążącego współczesne techniki kryminalistyczne z mediewistyką, a dokładniej ze sfragistyką. Postanowiono przebadać kilka tysięcy dokumentów średniowiecznych posiadających pieczęcie woskowe szukając wzajemnych powiązań dokumentów, pieczęci i posługujących się nimi ludzi. W tym celu z odcisków pieczętnych zdjęte zostaną odciski palców i rąk. Pozyskany materiał zgromadzony zostanie w specjalnie stworzonej w tym celu bazie danych, gdzie przeanalizowany zostanie przez nowoczesny system kryminalistyczny AFIS (Automatem Fingerprint Identification System). Celem programu jest ujawnienie informacji na temat średniowiecznej struktury społecznej w kontekście powiązań władzy i zrozumienie procedur biurokratycznych związanych z zabezpieczaniem wiarygodności dokumentów. Naukowcy mają nadzieję, na odnalezienie wzajemnych powiązań pomiędzy dokumentami a wytwarzającymi je ludźmi.

Czytaj dalej „Wielka Brytania: Nowoczesna kryminalistyka w służbie sfragistyki i mediewistyki”