WŁOCHY: Archiwum Państwowe w Modenie laureatem nagrody „Średniowieczne Włochy”

Archiwum Państwowe w Modenie zostało laureatem XIII edycji nagrody  „Średniowieczne Włochy” w kategorii instytucje.  Pokonało takich kandydatów jak Skansen Poggibonsi (l’Archeodromo di Poggibonsi), Archiwum Historyczne Krotony (l’Archivio Storico di Crotone), Festiwal Średniowieczny w Gubbio (Festival del Medioevo di Gubbio), Sieć Muzeów Wczesnego Średniowiecza w Lombardii (Rete Museale Alto Medioevo in Lombardia). Nagroda przyznawana jest przez Stowarzyszenie Kulturalne Średniowieczne Włochy (L’Associazione Culturale Italia Medievale) dysponujące portalem oraz miesięcznikiem Średniowieczne Włochy (l’Italia medievale i Medioevo). Trzynasta edycja nagrody przyciągnęła rekordową liczbę ponad 34 tys głosujących, online lub porzez specjalny kupon w miesięczniku Medioevo.
Archiwum w Modenie sukces swój zawdzięcza prowadzonemu w latach 2015 – 2016 projektowi zatytułowanemu „Bizantyńczycy i Longobardowie (Bizantini e Longobardi).

Czytaj dalej „WŁOCHY: Archiwum Państwowe w Modenie laureatem nagrody „Średniowieczne Włochy””

USA: Stanowisko Stowarzyszenia Archiwistów Amerykańskich wobec zagadnień środowiska naturalnego

Stowarzyszenie Archiwistów Amerykańskich opublikowało list otwarty podejmujący temat relacji pomiędzy archiwami, lub szerzej siecią archiwalną, a środowiskiem naturalnym. Stowarzyszenie zamierza wspierać archiwistów w wykorzystywaniu „zielonych technologii” w praktyce funkcjonowania archiwów oraz w tworzeniu i wspieraniu wytycznych i procedur służących badaniu środowiska naturalnego i katastrof naturalnych. W związku z tym postanowiono chronić źródła informacji związanej z badaniami nad środowiskiem naturalnym. Współpracować z ośrodkami zajmującymi się monitoringiem wpływu zmian klimatycznych na archiwa i wspierać stałą edukację związaną z postępowaniem z zasobami archiwalnymi na wypadek klęsk naturalnych dalej zaś wspierać edukację na obszarach ukazujących możliwości wykorzystania w archiwach energii odnawialnej. Wspierać inicjatywy związane z edukowaniem samych archiwistów w zakresie standardów związanych z ochroną środowiska, a w szczególności wymogów związanych z budownictwem archiwalnym. Czysto archiwalnym celem jest dokumentowanie monitorowania zmian klimatycznych. Założone cele mają być realizowane także poprzez zaangażowanie stowarzyszenia w działania nad łagodzeniem skutków katastrof naturalnych i spowodowanych przez człowieka w zasobach archiwalnych oraz propagowanie założonych celów poprzez organizację konferencji i spotkań.

Czytaj dalej „USA: Stanowisko Stowarzyszenia Archiwistów Amerykańskich wobec zagadnień środowiska naturalnego”

Dokumenty w kontekstach – nowy standard opisu archiwalnego

Międzynarodowe kongresy archiwów są okazją do spotkań specjalistów z wielu krajów, wymiany doświadczeń o charakterze lokalnym, dyskusji na tematy szersze, są także właściwym forum do przedstawiania działań lub dokumentów o znaczeniu ogólnym. Na 16. Międzynarodowym Kongresie Archiwów w Kuala Lumpur w 2008 r. Komitet dobrych praktyk i standardów (CBPS) zdecydował o ponownym opracowaniu zbioru czterech międzynarodowych standardów przygotowanych dotychczas przez Międzynarodową Radę Archiwów. Na 17. kongresie, który miał miejsce w Brisbane w 2012 r. Komitet opublikował Raport cząstkowy rewizji i harmonizacji standardów opisu. W końcu 2012 r. powołana została grupa ekspertów (Experts Group on Archival Description – EGAD), która w trakcie 18. kongresu w Seulu przedstawiła projekt jednego nowego standardu, któremu nadano tytuł Records in Context, nawiązujący do zakresu tematycznego i idei dotychczasowych standardów ISAD (G), ISAAR (CPF), ISDF i ISDIAH. Podtytuł A Conceptual Model For Archival Description sugeruje realizację zapowiedzi zawartej w trzecim rozdziale raportu z 2012 r. We wprowadzeniu wyjaśniono, że przedstawiony projekt to pierwsza część standardu – model konceptualny RiC-CM. Druga część, ontologiczna – RiC-O – zaczyna być dopiero opracowywana.
Przedstawiony projekt RiC ma budowę w nieznacznym tylko stopniu zbliżoną do poprzednich standardów, którą zdążyliśmy już poznać i zastosować w projektach polskich norm. Mówi nie tylko o wielopoziomowym opisie, ale i o opisie wielowymiarowym.

Czytaj dalej „Dokumenty w kontekstach – nowy standard opisu archiwalnego”

Encyklopedia archiwistyki

Po podręcznikach, informatorach, przewodnikach, standardach, poradnikach dobrych praktyk, słownikach archiwalnych opublikowana została pierwsza encyklopedia archiwalna (Encyclopedia of Archival Science, edited by Luciana Duranti, Patricia C. Franks, Rowman & Littlefield, 2015, 464 strony). Wydawnictwo, przygotowane w języku angielskim, ukazało się w Stanach Zjednoczonych, stanowi jednak wynik współpracy międzykontynentalnej wielu specjalistów. Już Rada Naukowa zgromadziła osoby z różnych krajów. Należeli do niej: Adrian Cunningham (Australia), Fiorella Foscarini (Kanada i Holandia), Patricia Galloway (Stany Zjednoczone), Shadrack Katuu (Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej), Giovanni Michetti (Włochy), Kenneth Thibodeau (Stany Zjednoczone) i Geoffrey Yeo (Wielka Brytania). Ich dziełem jest koncepcja, zakres haseł oraz dobór ich autorów. Encyklopedia jest wynikiem opracowania zbiorowego, zawiera 154 artykuły hasłowe utworzone przez 110 autorów.
Wydawnictwo składa się z sześciu części. Editorial Advisory Board, About the Editors i About the Contributors przedstawiają twórców i ich afiliacje. Przedmowa zawiera ogromnie syntetyczne spojrzenie na dzieje archiwów, przygotowując jednocześnie czytelnika, że treść publikacji dotyczy wielu współczesnych zagadnień. Objaśnia też strukturę artykułów hasłowych, które są dość obszerne.

Czytaj dalej „Encyklopedia archiwistyki”

ROSJA: Publikacja internetowa „Zabójstwo carskiej rodziny”

24 sierpnia 2016 r. na stronie internetowej Archiwum Państwowego Federacji Rosyjskiej ukazała się elektroniczna publikacja „Dokumenty historii zabójstwa rodziny carskiej w archiwach rosyjskich i zagranicznych.” Projekt zrealizowano w związku z przypadającą za dwa lata, 17 lipca 2018 r., setną rocznicą bolszewickiej zbrodni – kaźni cara Mikołaja II i jego rodziny.
W ramach projektu prezentowanych jest 281 dokumentów odnalezionych w zasobie Archiwum Państwowego Federacji Rosyjskiej, Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historii Społeczno-Politycznej, Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historii Najnowszej, Archiwum Prezydenta Federacji Rosyjskiej, Państwowego Archiwum Historii Najnowszej w Permie, Archiwum Państwowego Obwodu Swierdłowskiego i Centrum Dokumentacji Organizacji Społecznych Obwodu Swierdłowskiego, a także archiwum Seminarium Prawosławnego Świętej Trójcy w Jordanville (USA).
Dokumenty archiwalne podzielono tematycznie na sekcje: „Abdykacja cara Mikołaja II i dokumenty związane z nieobjęciem tronu przez wielkiego księcia Michała Romanowa”, „Aresztowanie Mikołaja II i Aleksandry Fiodorowny. Pobyt rodziny carskiej w Carskim Siole”, „Przeniesienie rodziny carskiej do Tobolska. Pobyt w Tobolsku”, „Przygotowanie sądu nad Mikołajem II”, „Przeniesienie rodziny carskiej z Tobolska do Jekaterynburga. Misja komisarza W.W. Jakowlewa”, „Pobyt rodziny carskiej w Jekaterynburgu”, „Jekaterynburska tragedia”, „Dochodzenie śledczego sądowego do spraw szczególnie ważnych w Sądzie Rejonowym w Omsku M. A. Sokołowa”, „Inne dokumenty dotyczące śledztwa w sprawie śmierci rodziny carskiej”, „Wspomnienia” i „Materiały uzupełniające”. Dokumenty w sekcjach ułożono w porządku chronologicznym.

Czytaj dalej „ROSJA: Publikacja internetowa „Zabójstwo carskiej rodziny””

POLSKA: Sprawozdanie z konferencji Dni Digitalizatora

W dniach 20-21 czerwca 2016 r. odbyła się w Warszawie kolejna edycja Dni Digitalizatora, zorganizowanych przez Narodowe Archiwum Cyfrowe. Tematyka tegorocznego spotkania skupiła się wokół zagadnień związanych z przygotowaniem konserwatorskim materiałów fotograficznych do procesu digitalizacji oraz z samym procesem digitalizacji. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego,
a także archiwów państwowych, muzeów, fundacji i bibliotek.
Konferencję otworzył Wojciech Woźniak Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, który powitał zebranych, podziękował za zaproszenie oraz pokrótce omówił cel spotkania. Zwrócił uwagę, że fotografie, ze względu na bogactwo informacji, stanowią specyficzny rodzaj materiałów archiwalnych. Tym samym ich opisywanie jest niejednokrotnie sztuką skomplikowaną i niełatwą, wymagającą szerokiej wiedzy archiwalnej, a także informacji specyficznych z zakresu fotografii. Wskazał, że w zasobie archiwów państwowych znajduje się ponad 16,5 mln fotografii, z czego ponad 15 mln przechowuje Narodowe Archiwum Cyfrowe. W związku z tym, że digitalizacja stanowi formę zabezpieczenia fotografii, zwrócił się do Narodowego Archiwum Cyfrowego o zintensyfikowanie prac w tym zakresie. Wyraził również przekonanie, że digitalizacja powinna stać się częścią procesu opracowania, poddał przy tym pod rozwagę uczestników spotkania myśl, czy wobec konieczności zintensyfikowania prac digitalizacyjnych, nie należałoby wprowadzić zasady automatyzacji opisu fotografii. Na zakończenie przemówienia Naczelny Dyrektor zaapelował, aby zgłaszać pomysły związane z modyfikacją obowiązujących przepisów, w celu usprawnienia prac w omawianym zakresie.
Następnie głos zabrała Hanna Staszewska, naczelnik Wydziału ds. archiwów w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wystąpienie dotyczyło historii podległości Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych pod różne urzędy administracji rządowej, kierowane przez ministrów. Omówiła również strukturę organizacyjną wydziału, jego zadania oraz zakres działania. Poparła postulat automatyzacji opisu fotografii, wskazując jednocześnie, że nadanie jej postaci cyfrowej stanowi również szansę na popularyzację zasobu archiwów państwowych.

Czytaj dalej „POLSKA: Sprawozdanie z konferencji Dni Digitalizatora”

AUSTRALIA: Zachować własne dzieje dla przyszłych pokoleń

W ramach przeprowadzanego przez Australijskie Biuro Statystyczne (Australian Bureau of Statistics) 9 sierpnia 2016 r. spisu ludności każdy Australijczyk, odpowiadając pozytywnie na sześćdziesiąte pytanie, zapewnia zachowanie informacji o sobie dla przyszłych pokoleń. Odpowiedź pozytywna jest wyrażeniem zgody na przekazanie informacji spisowych Archiwum Państwowemu Australii (National Archives of Australia), które włączy je do swojego zasobu. Dane nie będą udostępniane nikomu (włącznie z agencjami wszelakiej maści) przez 99 lat. Po tym terminie zostaną upublicznione. Taka możliwość istnieje już od 2001 r. Inicjatywa cieszy się zainteresowaniem, a ilość osób chcących włączyć informacje o sobie do narodowego zasobu archiwalnego rośnie. W kolejnych spisach ludności odsetek pozytywnych odpowiedzi na sześćdziesiąte pytanie przedstawiała się następująco: 2001- 52,7%, 2006 – 56,1%, 2011- 60,6%.

Czytaj dalej „AUSTRALIA: Zachować własne dzieje dla przyszłych pokoleń”

MRA: Powszechna Deklaracja Archiwów podstawą promocji archiwistyki

W związku ze zbliżającym się XVIII Międzynarodowym Kongresem Archiwów (Seul, 5 – 10 września 2016) Międzynarodowa Rada Archiwów wskazała na fundamentalne znaczenie Powszechnej Deklaracji Archiwów dla podkreślania roli archiwistyki i archiwów we współczesnym świecie. Dokument zrodził się w środowisku archiwistów kanadyjskiego Quebecku, gdzie 24 kwietnia 2006 r. w Centrum Bibliotek i Archiwów Państwowych  Quebeku w Montrealu został ogłoszony jako Quebecka Deklaracja Archiwów (Déclaration québécoise sur les archives). Rok później, w mieście Quebec (Quebeck, Kanada) podczas 40 konferencji okrągłego stołu archiwów CITRA (11 – 17 października 2007 r.), deklarację przeredagowano tak, aby była powszechną. Tam została przyjęta jednomyślnie przez wszystkich członków MRA. Następnie 10 października 2011 na 16 seansie plenarnym 36 Zgromadzenia Ogólnego UNESCO został przyjęta jako dokument o charakterze powszechnym. Została przetłumaczona na wiele języków. Autoryzowane tłumaczenia dostępne są na stronie internetowej Międzynarodowej Rady Archiwów. Tłumaczenie polskie dostępne na stronie Stowarzyszenia Archiwistów Polskich, nie jest autoryzowane przez MRA (byłaby gdyby organizacja przesłała do MRA autoryzowane tłumaczenie). Tekst deklaracji może podpisać każdy poprzez formularz zamieszczony także na stronie internetowej MRA. W Polsce deklaracja także była podpisywana, a w ramach forum IFAR prowadzono na jej temat dyskusję.

Czytaj dalej „MRA: Powszechna Deklaracja Archiwów podstawą promocji archiwistyki”

CZECHY: Międzynarodowa konferencja DIGI 2016

W Czechach rozpoczęły się przygotowania do międzynarodowej konferencji „DIGI 2016 – Technologie digitalizacyjne a dziedzictwo kulturowe”, która odbędzie się w Pradze w dniach 24-25 listopada 2016 r., pod honorowym patronatem ministra kultury Republiki Czeskiej Daniela Hermana oraz wicepremiera minister nauki, badań i innowacji Pavla Bělobrádeka. Celem konferencji jest zaprezentowanie fachowcom oraz szerokim rzeszom społeczeństwa współczesnych metod dokumentowania z wykorzystaniem technologii digitalizacyjnych oraz środków technicznych wykorzystywanych dla zachowania dziedzictwa kulturowego w Czechach oraz w innych krajach europejskich.
Globalną tendencją w obszarze dziedzictwa kulturowego, a zwłaszcza w zarządzaniu publicznymi instytucjami gromadzącymi i przechowującymi dobra kultury, jest digitalizacja maksymalnej ilości materiałów, w celu osiągnięcia jak najszybszego, najbardziej niezawodnego i najbezpieczniejszego dostęp do zbiorów za pośrednictwem Internetu, niezbędnego zarówno badaczom, jak i dla ogółu społeczeństwa.
Cyfryzacja umożliwia udostępnianie on-line wszystkich pisemnych, fotograficznych i innych rodzajów dokumentów archiwalnych, stanowiących dziedzictwo kulturowe (negatywy, fotografie, nagrania dźwiękowe i filmowe, dokumentację projektową, grafiki, obrazy, tkaniny, itd.), jak również lepsze zachowanie zawartych w nich informacji dla przyszłych pokoleń.

Czytaj dalej „CZECHY: Międzynarodowa konferencja DIGI 2016”

FRANCJA: Likwidacja legendarnego archiwum centralnego w Fontainebleau

Ministerstwo Kultury i Komunikacji Francji (któremu podlegają archiwa Państwowe) 28 lipca 2016 r. opublikowało komunikat prasowy o likwidacji Centrum Archiwów Współczesnych w Fontainbleau. Budynki archiwum były od 2014 r. objęte specjalna ochroną w związku z zagrożeniem katastrofą budowlaną. Zostały wówczas odkryte rysy na obu budynkach będące następstwem osłabienia konstrukcji.  Informacje taką przekazała Minister Kultury i Komunikacji komitetowi technicznemu ministerstwa. W archiwum w Fontainbleau pracuje obecnie 42 osoby (pracownicy zostaną zatrudnieni zgodnie ze swoimi kwalifikacjami i doświadczeniem w archiwach paryskich) i znajduje się tam 60 km bieżących akt. Składa się nań następująca dokumentacja: akta prywatne architektów, dokumentacja związana z naturalizacją od drugiej połowy XX w., elektroniczne archiwa audiowizualne oraz zbiory specjalne takie jak: akta rady Stanu, Sąd Pradwa Azylowego (Cour national du droit d’asile), akta Narodowej Komisji Wsi, finansowanie polityczne, Sądu Kasacyjnego Stanu Cywilnego, dokumantacja działań publicznych, w których zaangażowany był Minister Sprawiedliwości, akta związane z przyznawaniem Legii Honorowej, Narodowe Centrum Kinematografii, archiwa Meteorologii Narodowej, homologacje pojazdów, ankiety statystyczne i inne).

Czytaj dalej „FRANCJA: Likwidacja legendarnego archiwum centralnego w Fontainebleau”