W środę 16 stycznia 2019 roku, w rezydencji austriackiego ambasadora w Republice Czeskiej, odbyło się uroczyste wręczenie austriackiego Krzyża Honorowego Nauki i Sztuki Pierwszej Klasy (Österreichisches Ehrenkreuz für Wissenschaft und Kunst I. Klasse) dyrektorowi Archiwum Narodowego w Pradze PhDr. Evie Drašarovej CSc. To wysokie odznaczenie państwowe, przyznane zostało przez prezydenta Austrii na wniosek rządu federalnego. Aktu wręczenia dokonał osobiście jego ekscelencja Alexander Grubmayr, LL.M. Przypomniał on zasługi, jakie Dr. Drašarová osiągnęła w rozwoju stosunków czesko-austriackich w dziedzinie archiwalnej. W szczególności podkreślił pomyślne przekazanie do Wiednia dokumentacji dawnych austriackich i austro-węgierskich ministerstw z okresu sprzed 1918 r., należących pierwotnie do zasobu austriackich archiwów państwowych.
Serdecznie gratulujemy!
Françoise Banat-Berger nowym dyrektorem archiwów we Francji
W dniu 11 lutego 2019 r. Françoise Banat-Berger, dotychczasowa dyrektor Archiwum Narodowego, została powołana na stanowisko dyrektora międzyministerialnej służby archiwów Francji. Funkcję tę pełnić będzie przez 3-letnią kadencję. Nominacja ta jest tym istotniejsza, że stanowisko to wakowało od stycznia 2018 roku, po przejściu Hervé Lemoine’na do innego resortu. Nazajutrz po objęciu stanowiska F. Banat-Berger wysłała do środowiska archiwalnego Francji e-mail, w którym podsumowała osiągnięcia archiwów w ostatnich latach, dziękowała osobom, które nimi kierowały w długim okresie przejściowym oraz zapowiedziała główne kierunki działań na przyszłość.
Czytaj dalej „Françoise Banat-Berger nowym dyrektorem archiwów we Francji”
ROSJA: tajniki pracy archiwistów na „Nocy Nauki 2019″
Dnia 8 lutego 2019 r. na Uniwersytecie Pedagogicznym w Orenburgu odbyło się wydarzenie edukacyjne pod tytułem „Noc Nauki”, pod hasłem „Nauka jest modna”. Przez 4 godziny, ponad 35 wydarzeń przyciągało otwartych na nową wiedzę mieszkańców miasta. Po raz pierwszy w wydarzeniu wzięli udział pracownicy Archiwum Państwowego regionu Orenburg, którzy przybliżyli wszystkim zainteresowanym sekrety czytania rękopisów z XVIII w. i ozdobnego pisma z wieku XIX.
„Archiwum – mentoring «От Аза до Ижицы»” (tj. „od samego początku do samego końca” – EŁ) stał się jednym z najpopularniejszych miejsc wśród odwiedzających „Noc Nauki”. Pojęcie „mentoringu” zapożyczone jest z języka angielskiego i oznacza transfer wiedzy, umiejętności i zdolności od bardziej do mniej doświadczonej osoby. „Archiwum – mentoring” można również opisać jako promowanie uczenia się z długofalowymi celami, a głównym celem jego organizatorów, w tym przypadku, jest zwiększenie prestiżu zawodu archiwisty i zainteresowania autentycznymi dokumentami archiwalnymi.
Czytaj dalej „ROSJA: tajniki pracy archiwistów na „Nocy Nauki 2019″”
CZECHY: 17. seminarium konserwatorów i historyków
Cykliczne, odbywające się co kilka lat, seminaria czeskich archiwistów, historyków i konserwatorów swoja historią sięgają połowy lat 70. XX wieku. Najbliższe takie spotkanie odbędzie się w listopadzie 2019 roku, ale jego organizatorzy już dziś zapraszają chętnych do zgłaszania swego w nim udziału. Zwłaszcza, iż zgłoszenia przyjmowane będą do jedynie do 1 marca 2019 roku.
Tegoroczne seminarium przygotowują bardzo ważne dla czeskiej archiwistyki instytucje, a więc: Morawskie Archiwum Krajowe w Brnie (Moravskí zemskí archiv v Brně), Powiatowe Archiwum Państwowe w Jihlawie (Státní okresní archiv Jihlava), Archiwum Narodowe w Pradze (Národní archiv v Praze), Instytut Technologii Chemicznej Odnowy Zabytków na Wydziale Technologii Chemicznej Uniwersytetu Technologii Chemicznej w Pradze (Ústavu chemické technologie restaurování památek Fakulty chemické technologie Vysoké školy chemicko-technologické v Praze), Wydział Administracji Archiwalnej i Służby Kancelaryjnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Republiki Czeskiej (Odbor archivní správy a spisové služby Ministerstva vnitra České republiky) oraz Czeskie Towarzystwo Informacyjne przy Archiwum Narodowym w Pradze (České informační společnosti, z. s. — pobočného spolku při Národním archivu v Praze).
Czytaj dalej „CZECHY: 17. seminarium konserwatorów i historyków”
POLSKA: Jubileusz 100-lecia – obchody od 7 lutego 2019 r.
W dniu 7 lutego 1919 r. Józef Piłsudski, Naczelnik Państwa, podpisał dekret o organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaliami, a 100. rocznica tego wydarzenia stanowiła asumpt do organizacji przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych Jubileuszu 100-lecia Archiwów Państwowych. Obchody otrzymały Patronat Narodowy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości oraz Patronat Honorowy Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. dr. hab. Piotra Glińskiego.
Ich początek miał miejsce 7 lutego 2019 r. W tym dniu kilkudziesięciu pracowników archiwów państwowych odznaczonych zostało, przyznanymi przez Prezydenta RP za zasługi w działalności na rzecz ochrony i konserwacji zasobów archiwalnych: Krzyżami Kawalerskimi Orderu Odrodzenia Polski, Złotymi, Srebrnymi i Brązowymi Krzyżami Zasługi oraz Medalami za Długoletnią Służbę.
Tego samego dnia na Zamku Królewskim w Warszawie miała miejsce Gala Archiwisty, rozpoczynająca całoroczne obchody jubileuszu. Przybyło na nią ok. 370 osób z wielu polskich instytucji. Była tam sposobność obejrzenia z bliska dekretu o organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaliami.
Dekret z 1919 r. Fot. Jacek Rajkowski
Czytaj dalej „POLSKA: Jubileusz 100-lecia – obchody od 7 lutego 2019 r.”
Polska: Konferencja „Wolni i uwłaszczeni. Chłopi a przemiany społeczne, gospodarcze i polityczne w Europie Wschodniej w XIX i na początku XX wieku”
Kolejna konferencja, organizowana w cyklu upamiętniającym 500-lecie utworzenia województwa podlaskiego, odbyła się w dniach 8-9 czerwca 2017 r. w Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu Współorganizatorami byli: Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego w Białymstoku, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu,, Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Historycznego, Instytut Historii Litwy w Wilnie i Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, którego dyrektor skierował do uczestników uroczysty list. Jak co roku, konferencja zgromadziła historyków i archiwistów z Polski, Białorusi, Litwy, Łotwy, Rosji i Ukrainy, którzy wysłuchali ponad 20 referatów, biorąc także udział w dyskusjach, nieraz bardzo ożywionych.
Jako pierwsza zabrała głos Tamara Bairasauskaite, przedstawiając przebieg reformy na Litwie, odwołując się do bogatej dokumentacji komisji rewizyjnych, korespondencji i materiałów Bożowskiego, do tej pory nie wykorzystywanych w badaniach historycznych. Sławomir Iwaniuk z Archiwum Państwowego w Białymstoku, zaznaczając brak opracowań zagadnienia uwłaszczenia na Podlasiu, przedstawił na podstawie źródeł, w tym tabel likwidacyjnych, i na przykładzie wsi Ploski w ziemi bielskiej przebieg procesów zachodzących w połowie XIX w. na tym terenie. Obraz chłopa litewskiego i białoruskiego, widziany oczami ziemian, z uwzględnieniem różnic ich postrzegania zarysował Roman Jurkowski, zwracając uwagę na brak refleksji i samooceny autorów pamiętników. Pamiętniki nie tylko ziemian, ale i kapłanów oraz nieliczne chłopskie były źródłem badań Eryka Kotkowicza, który na ich podstawie próbował ustalić punkty stykania się szlachty i chłopów: praca w gospodarstwie rolnym, służba wojskowa, nowinki technologiczne i oświata.
Czechy: XVIII konferencja „Archiwa, biblioteki, muzea w cyfrowym świecie 2017”
Mające już blisko 20 letnią tradycję spotkania archiwistów, bibliotekarzy oraz muzealników, w corocznej debacie o nowoczesnych technikach zapisu cyfrowego, zwłaszcza digitalizacji zbiorów, jakie odbywają się w Pradze, będą kontynuowane także w tym roku w ramach dorocznej konferencji, którą organizują: Związek Bibliotekarzy i Pracowników Informacji Naukowej Republiki Czeskiej (Svaz knihovníků a informačních pracovníků ČR),, Archiwum Narodowe (Národní archiv) oraz Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej (Národní knihovna ČR).
Tym razem konferencja odbędzie się w dniach 29-30 listopada 2017, tradycyjnie już w sali konferencyjnej Archiwum Narodowego w Pradze (Národní archiv v Praze, Archivní 4, Praha 4 – Chodovec). Jej obrady będą poświęcone problematyce współpracy archiwów, bibliotek, muzeów i galerii oraz wszystkich innych instytucji gromadzących zabytki kultury i przeszłości, przy wykorzystywaniu technologii informatycznych i komunikacyjnych dla ochrony i udostępniania dziedzictwa kulturowego.
Czytaj dalej „Czechy: XVIII konferencja „Archiwa, biblioteki, muzea w cyfrowym świecie 2017””
ROSJA: „Wyzwolenie Polski” – archiwalne filmy na stronie Archiwów Rosji
Na portalu Archiwa Rosji zamieszczony jest link do strony projektu pt. „Zwycięstwo 1941-1945” („Победа. 1941–1945”). Spośród wielu innych, dotyczących wydarzeń II wojny widzianych okiem „armijnych” kamer, można na niej obejrzeć archiwalne materiały filmowe pt. „Wyzwolenie Polski” („Освобождение Польши”). Trwający nieco ponad 32 minuty film, dobrej jakości, składa się z fragmentów filmów dokumentalnych z lat 1944 i 1945, kręconych wówczas na zajmowanych przez Armię Czerwoną ziemiach polskich operatorów filmowych 1 Frontu Ukraińskiego oraz 1 i 2 Frontu Białoruskiego. Udostępnione fragmenty dotyczą m.in. walk na Pomorzu (w Gdańsku, Gdyni, Sopocie, Koszalinie), wkroczenia do Warszawy, walk ulicznych w Poznaniu, bitew o Chełm, Lublin i Katowice, wjazdu sowieckich czołgów do Częstochowy.
Obecnie filmy znajdują się w zasobie Rosyjskiego Państwowego Archiwum Kinofotodokumentów (Российский государственный архив кинофотодокументов) w Krasnogorsku pod Moskwą.
Więcej: Освобождение Польши
oprac. Edyta Łaborewicz,
AP Wrocławiu O/Legnica
POLSKA: Odrestaurujmy razem Mauzoleum rodziny Schaffgotsch
W niedzielę 30 kwietnia 2017 roku, dzień po 175-rocznicy urodzin Joanny Gryczik von Schomberg Godulla w kościele parafialnym w Kopicach odbyła się msza święta poświęcona pamięci jednej z najbardziej zasłużonych kobiet w dziejach Górnego Śląska. Johanna, dziewczyna z Poręby (dzielnica Zabrza), nazywana„śląskim Kopciuszkiem”, zapisała się w historii Śląska jako cudowne dziecko, które dzięki pomocy przedsiębiorcy Karola Godulli stała się dziedziczką jego fortuny. Joanna przez całe życie pamiętała o swoich korzeniach: gdy przyjęła tytuł hrabiowski Schomberg-Godulla, a także po ślubie z Hansem Urlichem von Schaffgotsch. Hrabina mówiła śląską gwarą w domu i pośród ludzi dla niej pracujących, dbała o nich wspierając swoją szczodrą ręką. Była fundatorką między innymi kościoła w Szombierkach, w Goduli; fundowała szkoły, przytułki, dofinansowywała klasztory. Do dziś w Szombierkach (dzielnica Bytomia), czy w Goduli (dzielnica Rudy Śląskiej) wspomina się dobrodziejkę z wielkim szacunkiem. Jedna ze szkół w Rudzie Śląskiej została nazwana imieniem Johanny.
KONTO: Remont kaplicy Schaffgotschów
nr. 98 8870 0005 2001 0030 4078 0013,
Swift: POLUPLPR
Tytuł: Remont kaplicy Schaffgotschów
15 listopada 1858 roku Joanna wyszła za mąż za hrabiego Hansa Urlicha von Schaffgotsch. Ten ród ma wielkie zasługi dla Śląska. Małżonkowie osiedli na pograniczu Górnego i Dolnego Śląska – w Kopicach, nieopodal Grodkowa.
Czytaj dalej „POLSKA: Odrestaurujmy razem Mauzoleum rodziny Schaffgotsch”
CZECHY: Kromierzyżskie Archiwum świętuje jubileusze
Powiatowe Archiwum Państwowe w Kromierzyżu (Státní okresní archiv Kroměříž) obchodzi w tym roku dwa jubileusze: 70. rocznicę swego powstania oraz 20. rocznicę przeprowadzki do nowej siedziby. Obie rocznice postanowiło uczcić m.in. wystawą, którą zorganizowało w zaprzyjaźnionej instytucji, a mianowicie w miejscowej Bibliotece Publicznej.
Wystawę otwarto 15 maja 2017 r., a czynna będzie do 13 czerwca 2017 r. Zaprezentowano na niej zdjęcia i dokumenty obrazujące zasób, ale przede wszystkim losy Archiwum. Jest to znakomita okazja, aby pokrótce przypomnieć te dzieje, tak charakterystyczne dla wielu tego typu placówek w państwach socjalistycznych.
Czytaj dalej „CZECHY: Kromierzyżskie Archiwum świętuje jubileusze”