WŁOCHY: Archiwa arsenałami demokracji – konferencja w weneckim Ateneum

Ciekawa idea przyświeca organizatorom konferencji organizowanej w dniach 16 – 17 stycznia 2020 r. przez trzy bardzo poważne instytucje naukowe: Instytut Centralny Archiwistyki w Rzymie (l’Istituto Centrale per gli Archivi – ICAR), rzymski uniwersytet „la Sapienza” (l’Università degli Studi di Roma “La Sapienza”) oraz weneckie Ateneum (Ateneo Veneto– stowarzyszenie powstałe w 1812 r. z połaczenia Weneckiego Stowarzyszenia Medycznego, Akademii Fileretów oraz Weneckiej Akademii Literatury. Instytucja promująca naukę literaturę, sztukę i ogólnie kulturę w celu promowania solidarności społecznej- patrz Ateneo Veneto Wikipedia, widziano14.01.2020 r.)
Organizatorzy analizując społeczne funkcje archiwów od średniowiecza po czasy współczesne dzielą się spostrzeżeniami na temat ewolucji archiwów i archiwistów na przestrzeni dziejów. Wskazują na fakt, że w średniowieczu koncepcja archiwum opierała sie możliwość poświadczania praw i przywilejów posiadacza archiwaliów, ewoluując powoli w stronę coraz większego przekonania społecznego o przechowywaniu przez archiwa czegoś więcej, mianowicie dziedzictwa dokumentacyjnego. To ostatnie rozumienie funkcji archiwów pojawiło się u schyłku średniowiecza przekształcając się w pojmowanie archiwów w rezerwuar wiedzy pozwalający  instytucjom nowożytnym na potwierdzanie supremacji rządzących („księcia”). To sprawiło, że archiwa w wieku XVIII stały się pierwej sprawnymi „maszynami administracyjnymi”, aby w końcu przekształcić się w źródło badań naukowych.  Proces ten sprawił, że na przestrzeni dziejów w państwach włoskich powstały skoncentrowane skupiska archiwaliów państwowych. Ich spadkobiercami są współczesne archiwa. Od rewolucji francuskiej archiwa zaczęły pełnić także funkcję kontroli społecznej nad władzą. W wieku XX stały się fundamentem transparentnej administracji.

Czytaj dalej „WŁOCHY: Archiwa arsenałami demokracji – konferencja w weneckim Ateneum”

WŁOCHY: „Pamięć o archiwistach” Źródła mówione o na temat zawodu archiwisty

WŁOCHY: „Pamięć o archiwistach” Źródła mówione o na temat zawodu archiwistyW Centralnym Instytucie Dóbr Dźwiękowych i Audiowizualnych w Rzymie w dniu 13 grudnia 2019 r. odbyła się konferencja mająca za cel dokonać pierwszego podsumowania projektu o nazwie „Pamięć o archiwistach” Zespoły mówione o zawodzie archiwisty. („La memoria degli archivisti” Fonti orali sul mestiere d’archivista). Celem tego interesującego projektu jest zebranie video wywiadów z ludźmi, którzy z swoim życiu związani byli z zawodem archiwisty. Autorzy chcą sięgnąć, o ile to będzie możliwe, do początku lat pięćdziesiątych. Taki wybór chronologii przewidywanego zbiory nie jest przypadkowy i wiąże sie z obchodzoną w roku 2019 siedemdziesiątą rocznica powstania Narodowego Stowarzyszenia Archiwistyki Włoskiej (l’Associazione Nazionale Archivistica Italiana (ANAI), którego pierwszy kongres odbył się w październiku 1949 r. w Orvieto.

Projekt prowadzony jest w ramach współpracy ANAI, Uniwersytetu w Trento (Universita di Trento), Centralnego Instytutu Archiwistyki (Istituto Centrale per gli Archivi) oraz Centralnego Instytutu Dóbr Dźwiękowych i Audiowizualnych (Istituto Centrale per Beni Sonori e Audiovisivi).

Czytaj dalej „WŁOCHY: „Pamięć o archiwistach” Źródła mówione o na temat zawodu archiwisty”

POLSKA: Toruń, VII Toruńskie Konfrontacje Archiwalne

W dniach 5-6 grudnia 2019 r. odbyły się VII Toruńskie Konfrontacje Archiwalne, organizowane co dwa lata, na Wydziale Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Tegorocznym tematem konfrontacji było zagadnienie (pytanie) „Komu i do czego potrzebne są archiwa?”.
Konfrontacje cieszyły się dużą popularnością, uczestniczyło w nich ok.100 osób. W trakcie obrad wygłoszono 22 referaty i odbyła się sesja posterowa, zorganizowana po raz pierwszy na konfrontacjach. Udział w niej wzięło siedem osób. W czasie sesji każdy z autorów, krótko omówił przygotowany przez siebie poster (plakat) zawierający główne założenia swojej pracy, a następnie uczestnicy konferencji podchodzili do autorów, o których prezentacjach chcieli się dowiedzieć więcej i dyskutowali z nimi indywidualnie lub w większym gronie zainteresowanych osób. Sesja cieszyła się dużą popularnością, postanowiono więc, że będzie organizowana na następnych spotkaniach.
Autorami większości wystąpień na konfrontacjach  byli pracownicy wyższych uczelni kształcący kandydatów na archiwistów, część z nich łączyła prace na uczelni z pracą w archiwum. Mimo że wśród uczestników konferencji było wielu pracowników archiwów, przygotowanych przez nich wystąpień było niewiele. Sądzę, że ze szkodą dla konferencji, bo w czasie dyskusji często zabierali głos i mieli wiele do powiedzenia. Wyłaniający się z ich wypowiedzi obraz archiwów, archiwaliów i archiwistów był często inny niż ten widziany oczyma pracowników naukowych, użytkowników archiwów. Przedstawiali inne aspekty funkcjonowania placówek archiwalnych, niewidoczne często z zewnątrz. Stąd też wyłoniła się jedna z propozycji na przyszłe konfrontacje, aby poruszyć temat roboczo sformułowany „Komu zależy na archiwach, kto myśli o archiwach?”.
Konfrontacje rozpoczął kierownik naukowy konferencji prof. Waldemar Chorążyczewski (UMK). Jego wystąpienie zawierało wiele kontrowersyjnych pytań i ocen, m. in. archiwów i archiwistów, bezkrytycznego wydawanie źródeł archiwalnych, publikowania prac historycznych przez osoby bez odpowiedniego przygotowania  naukowego. Następnie wysłuchano referatu, przekazanego w transmisji online przez dr. Aleksandra Bialiauskiego z Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego z Mińska. Później prof. Dariusz Magier (UPH, AP w Siedlcach) przedstawił, na przestrzeni lat, proces przemiany archiwistów – naukowców w archiwistów – urzędników państwowych. Z kolei dr Tomasz Czarnota (UMCS) w referacie wyraził oburzenie na politykę archiwów wyodrębnionych i państwowych, utrudniających dostęp do akt zawierających tzw. „ciemne strony życia” (sprawy obyczajowe). Prof. Rafał Galuba (UAM) podzielił się gorzkimi refleksjami, odnoszącymi się do panujących tendencji odchodzenia od pracy ze źródłami, uważanymi za stratę czasu, i pisaniem prac w oparciu jedynie o publikacje. Wskazywał rozbieżność przepisów dotyczących udostępniania akt w archiwach, nieraz niezgodnych z obowiązującym prawem. Przyznał jednak, że obecnie w archiwach ewidencja i dostęp do archiwaliów (dzięki digitalizacji) jest lepszy niż przed kilkunastoma latami.
Czytaj dalej „POLSKA: Toruń, VII Toruńskie Konfrontacje Archiwalne”

MRA: Abu Dhabi 2020 Miedzynarodowy Kongres Archiwów

W dniach 16 – 20 listopada 2020 r. w stolicy Zjednoczonych Emiratów Arabskich Abu Dhabi odbędzie się XIX Kongres Międzynarodowej Rady Archiwów. Hasłem kongresu jest: „Wzmacniać społeczeństwo wiedzy” (RENFORCER LES SOCIÉTÉS DU SAVOIR / EMPOWERING KNOWLEDGE SOCIETIES).

We wstępie do informacji o kongresie organizatorzy rozwinęli motto pisząc:
„W nowym pejzażu archiwów, dokumentów z działalności, danych naszego XXI wieku, oczekiwaniach użytkowników, naszych metodach pracy nad ochroną zespołów, jesteśmy w permanentnej ewolucji. Nasza profesja musi się zmieniać w tych obszarach, od teorii do praktyki aż do kwestionowania obecnie obowiązujących procedur, w celu gruntownej analizy i poszerzenia podstawowej roli przypadającej zawodowym archiwistom i zarządzającym informacją w społeczeństwach wiedzy XXI wieku.”(tłum A.B)
Kongres ma być miejscem spotkania zawodowych archiwistów i zarządzających dokumentacją z całego świata. Powinien być okazją do rozpowszechnienia idei nowatorskich badań poza środowiska  zawodowe archiwistów (tzw. środowiska zewnętrzne) takie jak bibliotekarze, muzealnicy, zarządzający danymi, a także dziennikarze i inni działający na rzecz społeczeństwa obywatelskiego. Wyzwania XXI w. w dziedzinie informacji nie dotyczą tylko archiwistów i zarządzających dokumentacją ale dotyczą nas wszystkich.
Temat: „Wzmocnienie społeczeństwa wiedzy” podzielono na trzy części (Sztuczna inteligencja,  Trwałość wiedzy i Wiarygodność i walor dowodowy), z których każda składa się z kilku bloków.

Czytaj dalej „MRA: Abu Dhabi 2020 Miedzynarodowy Kongres Archiwów”

AUSTRALIA: SPK – Stowarzyszenie Polskich Kombatantów w Australii.

Za początek powstania organizacji uważa się datę 2 lipca 1950 roku, zwołano wówczas zebranie byłych żołnierzy, którego celem było zapoczątkowanie działań zmierzających do powołania organizacji (inicjatywa B. Korpowskiego). Zebranie założycielskie odbyło się 12 sierpnia 1950 roku w sydneyskiej Warringham Hall – I Zjazd Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Australii. Za założycieli Oddziału Stowarzyszenia uważa się wszystkich uczestników tego Zjazdu: J. Adamski, B. Augustynowicz, T. Bańkowski, S. Borowiak, Cz. Borsak, S. Charyński, M. Czudowski, J. Jędrzejczak, J. Dunin-Karwicki, H. Kopeć, B. Korpowski, A. Korthals, J. Korthals, Z. Kubiak, K. Merka, E. Miller, T. Połeć, W. Wziątek, J. Zarański

SPK w Australii było częścią ogólnoświatowej Federacji, której główna siedziba znajdowała się w Londynie, obecnie jest samodzielnym Stowarzyszeniem. Członkowie SPK zorganizowani są w, Kołach, które znajdują się w głównych australijskich miastach. Koła podlegają Zarządowi Krajowemu (ZK), którego siedziba znajduje się obecnie w Brisbane (Queensland). Funkcję prezesa ZK pełni Jan Tkaczyk, wiceprezesem jest dr Włodzimierz Wnuk, koordynator polskojęzycznego radia etnicznego 3ZZZ.

W 2019 roku rozpoczęto porządkowanie oraz inwentaryzację dokumentacji SPK, która przechowywana jest w Brisbane, siedzibie Zarządu Krajowego i Koła Nr 8 oraz w Melbourne, Polish Museum and Archives Inc. (MAPA).
Poza siedzibą MAPA znajduje się jeszcze dokumentacja Kół z Geelong, Launceston, Hobart, Sydney oraz Perth.

Czytaj dalej „AUSTRALIA: SPK – Stowarzyszenie Polskich Kombatantów w Australii.”

POLSKA: Warszawa, Konferencja „Dni Digitalizatora 2019”

Narodowe Archiwum Cyfrowe zorganizowało już siódmą edycję Dni Digitalizatora, które odbyły się w Filmotece Narodowej – Instytucie Audiowizualnym w dniach 14-15 listopada 2019 r.
Otwarcia konferencji dokonali dr Paweł Pietrzyk – Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych oraz Radosław Kałużniak – Dyrektor Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych poinformował, że obowiązująca obecnie Strategia digitalizacji zasobu archiwów państwowych na lata 2018-2023 zostanie połączona z ogólną strategią działania archiwów państwowych, zatem nie będzie stanowiła odrębnego dokumentu funkcjonującego w archiwach państwowych. Dodatkowo wyraził przekonanie, że należy odstąpić od digitalizacji skupiającej się na atrakcyjnym jej wyniku statystycznym, tym samym podjąć działania zmierzające do nadania postaci cyfrowej materiałom najcenniejszym oraz zagrożonym destrukcją. Podkreślił, że opracowywana przez zespół powołany zarządzeniem nr 27 NDAP z dnia 13 marca 2018 r. Instrukcja digitalizacji zasobu archiwów państwowych, spowoduje zmiany w jej dotychczasowej organizacji.
Anna Skała (NAC) w wystąpieniu „Nowa instrukcja digitalizacji zasobu archiwalnego archiwów państwowych” przedstawiła konkluzje z dotychczasowego stanu prac nad projektem Instrukcji digitalizacji, w szczególności wynikające z konsultacji przeprowadzonych w archiwach państwowych. Następnie zreferowała najistotniejsze części składowe przygotowywanego normatywu, tj. część ogólną oraz moduły dotyczące digitalizacji materiałów archiwalnych poszczególnych rodzajów, odnosząc się jednocześnie do uwag zgłoszonych do projektu dokumentu. Omówiła również najważniejsze zmiany oraz modyfikacje w organizacji digitalizacji, które zostaną wprowadzone do stosowania po wdrożeniu Instrukcji digitalizacji.
Czytaj dalej „POLSKA: Warszawa, Konferencja „Dni Digitalizatora 2019””

ROSJA: 10. Konferencja Archiwów Krajów Słowiańskich

Dnia 9 listopada 2019 r. w Moskiewskim Instytucie Finansów i Prawa odbyła się 10. Konferencja Archiwów Krajów Słowiańskich pt. „Archiwa Krajów Słowiańskich w erze transformacji cyfrowej”, zorganizowana przez Wszechrosyjski Instytut Badań Naukowych, Dokumentacji i Archiwizacji (VNIIDAD) i uniwersytet Alma Mater Europaea w Mariborze (Słowenia), przy wsparciu Federalnej Agencji Archiwów Rosji. Podczas konferencji przedstawiciele służb archiwalnych państw słowiańskich (Rosji, Białorusi, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny oraz Czarnogóry) podzielili się doświadczeniami „w organizowaniu działalności archiwalnej i opanowywaniu najnowszych technologii cyfrowych, dyskutowali o palących kwestiach współczesnej archiwistyki oraz wymieniali informacje o bieżących projektach informacyjnych i komunikacyjnych”.

Więcej: Состоялась 10-я Конференция архивов славянских стран

Oprac. Edyta Łaborewicz

AP Wrocław O/Legnica

SŁOWENIA: Dzień archiwów Słowenii

Od tego wydarzenia minął co prawda już miesiąc, ale warto przypomnieć, iż 20 października 2019 r. archiwa Słowenii obchodziły swoje święto – Dzień Archiwów Słowenii.
W 1954 r. słoweńscy archiwiści, którzy od lat 40. XX w. czynili niemałe wysiłki dla zabezpieczeniem i sprawowali opiekę nad materiałami archiwalnymi, doprowadzili do założenia Stowarzyszenia Archiwów Słowenii. Członkowie założyciele byli świadomi, że dla realizacji programu swej organizacji, stawiającego sobie za cel rozwój słoweńskich archiwów, ich własne wysiłki nie będą wystarczające, i że będą musieli szukać pomocy innych. M.in. z tego powodu zdecydowano się w 1976 r. ustanowić Dzień Archiwów Słowenii. Dla jego obchodzenia wybrano 20 października. Nie była to data przypadkowa.
Dnia 20 października 1943 r. dyrektor Departamentu Edukacji Narodowej na wyzwolonym terytorium słoweńskim wysłał pismo do Powiatowego Referatu Kultury w miejscowości Veliki Lašča, w którym pisał m.in.: „Dowiedzieliśmy od wiarygodnych osób, że wiele materiałów archiwalnych z archiwów Turjak niszczeje na zamku w Turjak. Materiał te z pewnością zawierają wiele cennych informacji na temat przeszłości zarówno miejsca, jak i rodzin Turjačanów, jak również bardzo dużo na temat społecznej przeszłości naszych chłopów i naszej wsi. (…) Należy znaleźć osobę, która (…) zbierze dokumenty (…) i schowa je w bezpiecznym miejscu (…) Chodzi o każdy kawałek papieru, każdą książkę i każdą notatkę. (…) Ponieważ dotyczy to cennym materiałem narodowych, dołożyć należy wszelkich starań, aby rozwiązać problem tak szybko, jak to tylko możliwe”. Było to pierwsze pismo rodzących się władz, w którym odniosły się one do zachowania archiwalnego dziedzictwa narodowego.

Czytaj dalej „SŁOWENIA: Dzień archiwów Słowenii”

SŁOWACJA: Wystawa o „Aksamitnej Rewolucji” w Czechosłowacji

W listopadzie 2019 roku minęło 30 lat od tzw. Aksamitnej Rewolucji, dla Słowaków, podobnie jak Czechów, jednego z kluczowych wydarzeń historycznych obu narodów i ich wówczas wspólnego państwa. Wydarzenie to, które doprowadziło do obalenia komunistycznej dyktatury, ma decydujące znaczenie dla powrotu wolności i demokracji w Czechosłowacji. Jednocześnie rocznica tamtych wydarzeń stała się doskonałą i wyjątkową okazją do zaprezentowania opinii publicznej, dotyczących jej, najciekawszych dokumentów przechowywanych w słowackich archiwach państwowych.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Republiki Słowackiej zorganizowało więc okolicznościową wystawę pt. „Świadectwo rewolucji – listopad’89 w dokumentach archiwalnych słowackich archiwów państwowych”, która została otwarta 5 listopada 2019 r. w Muzeum Miasta Bratysławy.

Czytaj dalej „SŁOWACJA: Wystawa o „Aksamitnej Rewolucji” w Czechosłowacji”