NIEMCY: Fotografie z getta w Tarnowie na wystawie w Berlinie

Berlińska Fundacja Topographie des Terrors przygotowała wystawę „Chłodnym okiem – Ostatnie zdjęcia rodzin żydowskich z getta w Tarnowie”. Celem Fundacji, założonej w 1992 roku, jest upowszechnianie wiedzy historycznej o narodowym socjalizmie i jego zbrodniach oraz zachęcanie do aktywnej dyskusji nad tą historią, w tym jej konsekwencjami po 1945 roku. Ponadto Fundacja pełni rolę doradczą dla kraju w istotnych kwestiach polityki historycznej.
Wystawa przedstawia zdjęcia osób z getta żydowskiego w Tarnowie  w Generalnym Gubernatorstwie wykonane przez Rudolfa Dodensdorfa. Pod koniec 1941 r. dwóch wiedeńskich naukowców opracowało projekt „badania typowych Żydów wschodnich”.  Sfotografowano wówczas ponad sto rodzin żydowskich, łącznie 565 mężczyzn, kobiet i dzieci, w okupowanym przez Niemców Tarnowie w marcu 1942 roku. Spośród nich tylko 26 przeżyło Holokaust i było później w stanie o nim napisać. Zachowały się zdjęcia i krótkie biografie pomordowanych.
Dwaj kuratorzy berlińskiej wystawy, która będzie pokazywana do 11 kwietnia 2021 r., w ramach przeprowadzania naukowej kwerendy w archiwach, dotarli również do Kreisarchiv Osterholz, w którym przechowywana jest spuścizna fotograficzna znanego fotografa z Worpswede Rudolfa Dodenhoffa (1917-1992).

Czytaj dalej „NIEMCY: Fotografie z getta w Tarnowie na wystawie w Berlinie”

MRA: Nowy Plan Strategiczny na lata 2021 – 2024

Nowy plan strategiczny został zatwierdzony n a pierwszym wirtualnym posiedzeniu zgromadzenia ogólnego MRA 16 listopada 2019 r. Hasłem, celem przewodnim jest: „Wzmocnić archiwistów i ich zawód 1921 – 1924 (Renforcer les archives et la profession 2021-2024). MRA, jako organizacja międzynarodowa archiwistów skupiająca zawody związane z archiwizacją i dokumentacją, chce wzmocnić swoją współpracą w trzech filarach:

1. Wzmocnić swoją sieć  poprzez współpracę,

2. Poprawić swoją transparentność, odpowiedzialność i  integralność,

3. Poprawić trafność (celowość ) swoich działań. (które mają być odpowiednie, inspirujące i wzmocnione).

Zdefiniowanie powyższych celów odbyło się poprzez przeprowadzone w 2019 r. prace zatytułowane „Miedzynarodowa Rada Archiwów przez i dla swoich członków” („L’ICA par et pour ses membres”) kiedy zebrano odpowiedzi, komentarze, wyniki badań fokusowych, ankiety, opinie Członków MRA na temat aktywności samej organizacji.

Czytaj dalej „MRA: Nowy Plan Strategiczny na lata 2021 – 2024”

SZWAJCARIA: Archiwizacja danych cyfrowych u Helwetów

Archiwum Federalne w Bernie (Schweizerisches Bundesarchiv SBA) na wniosek podmiotów trzecich, przechowuje i archiwizuje dane cyfrowe z kantonów, gmin i innych instytucji, które mają obowiązek świadczenia usług publicznych. Dotyczy to również archiwów kantonalnych oraz komunalnych. Zasady dotyczące archiwizacji cyfrowej w SBA przedstawiono już w 2009 r., w dokumencie „Polityka archiwizacji cyfrowej”.
Archiwum Federalne oferuje ze swojej strony następujące usługi:
– Archiwizacja danych cyfrowych
– Doradztwo w zakresie organizacji, administracji i przechowywania
– Szkolenie w zakresie zarządzania i wykorzystywania informacji

Zalety archiwizacji danych cyfrowych w SBA, to:
– Ugruntowany system archiwizacji oparty na międzynarodowych standardach,
– Oszczędność kosztów dzięki wykorzystaniu synergii,
– Archiwum Federalne ma wieloletnie doświadczenie w przetwarzaniu i zabezpieczaniu dokumentów cyfrowych (strategia migracji)
– Oddzielne przechowywanie danych dla wszystkich klientów z wyłącznym i autonomicznym dostępem do własnych danych przez całą dobę
– Wygodne i bezpieczne przesyłanie danych do systemu archiwum BA za pośrednictwem aplikacji internetowej (platforma transferowa)
– Bezpieczeństwo w różnych lokalizacjach i w sieci krajowej z wieloma zabezpieczeniami.
Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Archiwizacja danych cyfrowych u Helwetów”

POLSKA: 100 x 100 x 100

Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” we Wrocławiu przygotował i wydał publikację „Rówieśnicy Niepodległej. Sto lat historii Polski z perspektywy najstarszych Polaków”. Jest to ostatni etap realizacji projektu, prowadzonego w latach 2017-2020 w ramach Programu Wieloletniemu „Niepodległa”. Programowi nadano prosty i wymowny zarazem tytuł: „100 100-latków na 100-lecie”. Ośrodek rozpoczął od nawiązania kontaktów z osobami, które w 2018 roku miały ok. 100 lat. Ustalono, że mają to być osoby urodzone w 1923 roku lub wcześniej – najstarszy rozmówca w trakcie wywiadu miał 108 lat. Korzystając z pomocy przedstawicieli siedmiu organizacji i niezależnych badaczy, przeprowadził w latach 2017-2019 wywiady z 97 osobami. Proszono je o opowiedzenie o własnym życiu, doświadczeniach, przeżyciach. Przygotowano też kwestionariusz pytań ukierunkowujących rozmówców na interesujące badaczy tematy. Wywiady były nagrywane i wzbogaciły Archiwum Historii Mówionej, prowadzone przez wrocławski Ośrodek.
W trakcie wywiadów oglądano też i wykonywano kopie dokumentów i fotografii, które stały się następnie eksponatami prezentowanymi na wystawie „Rówieśnicy Niepodległej”, którą można było obejrzeć w latach 2018-2020 m. in. we Wrocławiu, Jeleniej Górze, Kątach Wrocławskich, Opolu, Białymstoku, Żmigrodzie, Malborku i Radzionkowie.

Czytaj dalej „POLSKA: 100 x 100 x 100”

NIEMCY: Długa droga do scalenia zasobów archiwalnych Instytutu Gaucka i Bundesarchiv

Po 30 latach od powstania Instytutu Gaucka, Bundestag zatwierdził projekt ustawy o zmianie ustawy o Archiwum Federalnym oraz ustawy o aktach Stasi oraz o powołaniu komisarza ds. Ofiar SED. Już od 17 czerwca 2021 r. odpowiedzialność za dokumenty Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwa (Ministeriums für Staatssicherheit MfS) byłej NRD zostanie przeniesiona z urzędu Pełnomocnika Federalnego do spraw Materiałów Państwowej Służby Bezpieczeństwa NRD, tzw. Instytutu Gaucka  (Bundesbeauftragte für die Unterlagen des Staatssicherheitsdienstes der ehemaligen Deutschen Demokratischen Republik BStU) do Archiwum Federalnego.  Nie wiąże się to z ich fizyczną relokacją: akta władz okręgowych i centralnych Stasi w Berlinie i Poczdamie pozostaną w ich obecnym miejscu przechowywania w Berlinie-Lichtenberg.
Prawo dostępu do akt osób, których to dotyczy, organów publicznych i opracowań historycznych pozostaje niezmienione. Na posiedzeniu w dniu 19 listopada 2020 r. Bundestag przyjął odpowiedni projekt ustawy, który przewiduje dalsze stosowanie ustawy o aktach Stasi (Stasi-Unterlagen-Gesetzes StUG). Biuro Federalnego Komisarza ds.  Akt Stasi (BStU) zostanie rozwiązane 17 czerwca 2021 r. W zamian ustawa przewiduje powołanie w Bundestagu urzędu komisarza federalnego dla ofiar dyktatury Sozialistische Einheitspartei Deutschlands SED.

Czytaj dalej „NIEMCY: Długa droga do scalenia zasobów archiwalnych Instytutu Gaucka i Bundesarchiv”

NIEMCY: Organizacje archiwalne w Dolnej Saksonii

W kwietniu 1963 r. W Hanowerze odbyła się pierwsza oficjalna Konferencja Robocza Archiwistów Miejskich Dolnej Saksonii (Arbeitsgemeinschaft der niedersächsischen Kommunalarchivare ANKA). Inicjatorzy znali się ze współpracy w Stowarzyszeniu Archiwistów Niemieckich (Verein deutscher Archivare VdA). Zgodnie z sugestią Richarda Moderhacka, ówczesnego dyrektora Archiwum Miejskiego w Brunszwiku, starano się zacieśnić współpracę archiwalną. Oprócz wymiany wiedzy i doświadczeń zawodowych pomiędzy  archiwami miejskimi Dolnej Saksonii oraz stworzenia platformy do omawiania bieżących problemów, archiwistom mniejszych archiwów w niepełnym wymiarze godzin,  ANKA oferowała również możliwość szkoleń i dalszej edukacji, czego  zabrakło w ówczesnej działalności VdA.
Organizacja wewnętrzna ANKA umocniła się od lat 80, chociaż organizacja nie posiadała własnego statutu. Wraz z utworzeniem Federalnej Konferencji Archiwów Lokalnych przy Niemieckim Związku Miast (Bundeskonferenz der Kommunalarchive beim Deutschen Städtetag BKK) w 1990 r., ANKA musiała zostać bardziej zinstytucjonalizowana, ponieważ był to warunek wstępny właściwej reprezentacji archiwów miejskich Dolnej Saksonii w BKK. Dlatego w 1990 roku ANKA została przekształcona w stowarzyszenie non-profit i ostatecznie wpisana do rejestru stowarzyszeń w Sądzie Rejonowym w Hildesheim w dniu 12 lipca 1991 roku. Głównym celem stowarzyszenia, była promocja archiwów komunalnych. Kwestie związane z archiwami były omawiane na dorocznych konferencjach, ale sformułowano także cele i programy  polityki archiwizacji. Od 1996 roku stowarzyszenie wydaje rocznik archiwalny „Archiv-Nachrichten Niedersachsen”.

Czytaj dalej „NIEMCY: Organizacje archiwalne w Dolnej Saksonii”

WŁOCHY: Digitalizacja i zarządzanie zbiorami kartograficznymi w Archiwum Państwowym w Genui

Dyrekcja Naczelna Archiwów włoskich poinformowała przypomniała o realizacji przez Archiwum Państwowe w Genui (Archivio di Stato di Genova) niezwykle interesującego projektu:  „Topografia. Projekt digitalizacji, inwentaryzacji i zarządzenia via WEB zasobami kartograficznymi” (Topographia. Progetto di digitalizzazione, inventariazione e gestione via web dei fondi cartografici). Projekt finansowany był  przez jedną z najstarszych europejskich fundacji – Towarzystwo Św. Pawła (Compagnia di San Paolo)*.  Udostępniono w wysokiej rozdzielczości,  z zasobu turyńskiego archiwum,  ponad 4000 odręcznie rysowanych map obejmujących zespoły  katastru napoleońskiego i inżynierii lądowej Genui.

fot. Archivio di Stato di Fenova
fot. Archivio di Stato di Genova. Projekt „Topographia”

Aspekt archiwalny
W założeniu projekt Topografia jest projektem zintegrowanym, to znaczy takim, który obejmuje wszystkie aspekty archiwalne map takie, jak przechowywanie i konserwacja, opis kontekstowy ujmujący procedury administracyjne w jakich mapy powstawały, a wreszcie udostępnianie wielkoformatowych map w wysokiej rozdzielczości tak, aby uniknąć  bezpośredniego udostępniania oryginałów.
Zbiory kartograficzne Archiwum Państwowego w genui powstały w różnym czasie i w różnym czasie poszczególne ich fragmenty były uzupełniane o dopływy. Najstarsze jądro zbioru pochodzi z XVII i XVIII wieku, ale zawiera także anteriora z XV i XVI w. Z początkiem XVIII w. nastąpił stały wzrost wytwarzania materiałów kartograficznych dla celów sadowniczych oraz dla urzędów Republiki Genui. W tym czasie pojawiły się także pierwsze próby systematyzacji  archiwalnej zbioru w ramach tzw. Tajnego archiwum (L’Archivio segreto), którego układ jest  znany dzięki zachowanym dawnym sygnaturom. Burzliwe dziele zbiory w pierwszej połowie XIX w. , który w części trafił do Francji, potem do Turynu, skutkowały zburzeniem jego systematyki.  W efekcie w Turynie nadano mu nowy porządek na tyle niedoskonały, że był on kwestionowany aż do końca XX w. Inwentarze zragmentów zbioru doczekały się publikacji książkowych (1931 i 1986).

Czytaj dalej „WŁOCHY: Digitalizacja i zarządzanie zbiorami kartograficznymi w Archiwum Państwowym w Genui”

ROSJA: „Więcej niż archiwum” – wystawa w 100-lecie Państwowego Archiwum Federacji Rosyjskiej

Na 3 grudnia 2020 r. zaplanowano otwarcie (w sali wystawowej archiwów federalnych w Moskwie, ul. Bolszaja Pirogowska 17) jubileuszowej wystawy pt. „Więcej niż archiwum. W 100-lecie Państwowego Archiwum Federacji Rosyjskiej”, której celem jest ukazanie różnorodności przechowywanych w archiwum zabytków, często nie znanych szerokiej publiczności.


fot. Archiwa Rosji

Wystawa organizowana jest przez Federalną Agencję Archiwalną i Archiwum Państwowe Federacji Rosyjskiej.
Ekspozycja ilustruje ponad dwa wieki historii Rosji. Podstawą wystawy są dokumenty i przedmioty unikatowe pod względem historycznym i ciekawe pod względem wzorniczym, w tym przejęte do Archiwum Państwowego Federacji Rosyjskiej w ostatnich latach. Szczególny nacisk położono na malarstwo, sztukę zdobniczą i użytkową oraz przedmioty osobiste znanych postaci historycznych, jak np. Konstytucja Królestwa Polskiego podpisana przez cara Aleksandra I w 1815 r., na którą, na rozkaz polskiego Sejmu, wykonano szkatułę z brązu (dokument i szkatuła, ewakuowane w 1939 r. z warszawskiego Zamku Królewskiego do Ołyki książąt Radziwiłłów, zostały zrabowane przez Armię Czerwoną po 17 września). Niektóre eksponaty na wystawie to dzieła sztuki i rzemiosła, jak notatniki rosyjskich cesarzowych, ozdobione drogocennymi kamieniami, akwarelami i haftami, zawierające czasem unikatowe autografy – na przykład wiersz Aleksandra Puszkina „Полководец”, wpisany przez samego poetę do albumu Wielkiej Księżnej Heleny Pawłownej.

Czytaj dalej „ROSJA: „Więcej niż archiwum” – wystawa w 100-lecie Państwowego Archiwum Federacji Rosyjskiej”

WŁOCHY: Przygotowanie do oceny historycznej, celem digitalizacji, dokumentacji spraw sądowych związanych z terroryzmem

Jednym z portali tematycznych archiwów włoskich jest projekt o nazwie „Sieć archiwów aby nie zapomnieć” (Rete degli archivi per non dimenticare), powołana w 9 maja 2011 r. przez Prezydenta Republiki Włoskiej Giorgio Napoletano w trakcie uroczystości na Kwirynale w Rzymie. Portal, bo taką formą przyjął projekt, jest realizowany wewnątrz ogólnokrajowego rozwiązania organizacji archiwalnej informacji naukowej o nazwie Narodowy System Archiwistyczny (Sistema Archivistico Nazionale – SAN). Jego celem jest udostępnianie szerokiemu kręgowi odbiorców zespołów archiwalnych zawierających dokumentację zagadnień związanych z terroryzmem, przemocą polityczną i przestępczością zorganizowaną we Włoszech. Ten bardzo sumiennie rozwijany projekt ma swoją interesującą historię i jest przykładem mądrego zaadaptowania i włączenie w państwową sieć archiwalną  inicjatywy oddolnej, prywatnej wspartej przez lokalne archiwum państwowe w Viterbo i później konsekwentnie, przy wsparciu całej włoskiej sieci archiwalnej, rozwijanej. Pomysł zrodził się w Archivio Flamigni* w 2005.

Czytaj dalej „WŁOCHY: Przygotowanie do oceny historycznej, celem digitalizacji, dokumentacji spraw sądowych związanych z terroryzmem”