Archnet – Strona 29 – Naukowy Portal Archiwalny

CZECHY: Konferencja o radykalnej lewicy w Europie Środkowej w latach 1918-1933

W dniach 14-15 października 2021 r. w sali kinowej Archiwum Narodowego w Pradze, odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa na temat „Radykalna lewica w Europie Środkowej i jej rozwój od końca I wojny światowej do roku 1933” (Radikální levice ve střední Evropě a její vývoj od konce první světové války do roku 1933), którą zorganizowali: Instytut Historii Akademii Nauk Republiki Czeskiej, Archiwum Narodowe w Pradze, Instytut Filozofii Południowoczeskiego Uniwersytetu w Czeskich Budziejowicach. Konferencję zorganizowano w ramach programu badawczego, cz. 11 „Europa i państwo: między barbarzyństwem a cywilizacją”.Uczestnicy konferencji obradowali w sześciu blokach tematycznych. Tematy wygłoszonych w ramach nich referatów przedstawimy poniżej.

Blok nr I „Ruch komunistyczny i Europa”.
– Emil Voráček, „Lewica w okresie międzywojennym. Próba refleksji”.
– Peter Popálený, „Komintern – ‘trzeci okres’ 1928-1933 i jego wpływ na politykę Komunistycznej Partii Czechosłowacji”.
– Bohumil Melichar, „Partia Komunistyczna jako agentura propagandowa sowieckiego eksperymentu. Spory o wydarzenia w ZSRR, jako część praktyki konkurencyjnych wewnątrz czechosłowackiej lewicy”.
– Agnés Kelemen, „Od Gangu Trzynastu do Grupy Brneńskiej” (From the “Gang of Thirteen” to the “Brno Group”).
– Andrej Tóth, „Komunistyczne intermezzo” węgierskiej socjaldemokracji z 1919 r. i jego fatalny wpływ na partię oraz dalszy powojenny rozwój Węgier.
– Miroslav Šepták, Porównanie pozycji socjaldemokracji i komunistów w austriackim systemie politycznym (1918-1934).

Blok nr II „Kościoły a radykalna lewica”.
– Marek Šmíd, Watykan i wzrost radykalnej lewicy w Europie Środkowej po 1918 r.
– Jurij Danilec, Kościół a wybory parlamentarne w Rusi Podkarpackiej 16 marca 1924 r.
– Viktor Kičera, Populizm komunistyczny i Kościół greckokatolicki na Rusi Podkarpackiej w latach 20. XX wieku.
– Jurij Danilec, Weronika Bułat, Motywy bolszewickie i komunistyczne na kartach czasopism kościelnych na Rusi Podkarpackiej w latach 20. i 30. XX wieku.

Czytaj dalej „CZECHY: Konferencja o radykalnej lewicy w Europie Środkowej w latach 1918-1933”

SZWAJCARIA: Archiwum Miejskie w Szafuzie– wycena i przecena wartości kulturowej

Efektem konferencji haskiej, która odbyła się 1954 r. była Konwencja Haska UNESCO o ochronie dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego, w skrócie HAK, podpisana 14 maja 1954r. przez Szwajcarię i 87 innych państw.To właśnie z konwencją wiąże się rozpoznawalny na całym świecie biało-granatowy emblemat oznaczający obiekty zabytkowe chronione prawem. Do chwili obecnej HAK został podpisany przez ponad 160 państw sygnatariuszy. W 1999 r. jako uzupełnienie sporządzono Drugi Protokół do HAK, który zobowiązuje wszystkie państwa do wprowadzenia krajowego spisu dóbr kultury.Szwajcarski Spis Dóbr Kultury o Znaczeniu Narodowym i Regionalnym (SchweizerischeInventar der Kulturgüter von nationalerundregionalerBedeutung) jest spisem około 3 200 obiektów o znaczeniu narodowym i około 6 600 obiektów o znaczeniu regionalnym, które są uważane za część dziedzictwa kulturowego Szwajcarii. Poza zbiorami archiwów i muzeów, większość obiektów chronionych stanowią zabytki. Po raz pierwszy spis sporządzono w 1988 roku określając jednocześnie rangę tych obiektów w zależności od (subiektywnej) oceny wartości – A i B. W 1995 i 2009 r. Wydział Ochrony Dóbr Kultury Federalnego Urzędu Ochrony Cywilnej, który jest w Szwajcarii punktem koordynacyjnym we wszystkich kwestiach dotyczących ochrony dóbr kulturywydał edycje drugą i trzecią inwentarza.
Na posiedzeniu w dniu 13 października 2021 r. Rada Federalna zatwierdziła czwarte wydanie inwentarza dóbr kultury z obiektami o znaczeniu krajowym i regionalnym (inwentarz KGS). Ponadto wymienia ważne dobra kultury z zakresu konserwacji zabytków i archeologii oraz zbiory w muzeach, archiwach i bibliotekach, dla których konieczne jest zaplanowanie działań ochronnych przed zagrożeniami w czasie konfliktów zbrojnych, katastrof i sytuacji kryzysowych.
W tym roku Szwajcarski Federalny Urząd Ochrony Cywilnej)(Bundesamt für Bevölkerungsschutz) obniżył rangę Archiwum Miejskiego w Schaffhausen (Stadtarchiv Schaffhausen)z obiektu o znaczeniu krajowym (obiekty A), do obiektu o znaczeniu jedynie regionalnym (obiekty B). Federalny Urząd Ochrony Cywilnej uzasadnia tę decyzję częściowo tym, że większość ważnych zagadnień dokumentujących historię miastaprzejęło kantonalneArchiwum Państwowew Szafuzie (Staatsarchiv Schaffhausen).

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Archiwum Miejskie w Szafuzie– wycena i przecena wartości kulturowej”

ROSJA: Archiwalna wystawa on-line „Wszyscy jesteśmy z dzieciństwa”

Na internetowej stronie Rosyjskiego Archiwum Państwowego w mieście Samara (Российский государственный архив в г. Самаре.) – wirtualna wystawa „Wszyscy jesteśmy z dzieciństwa”, opracowana w ramach wydarzeń poświęconych Dekadzie Dzieciństwa (2018-2027), ogłoszonych Dekretem Prezydenta Federacji Rosyjskiej z dnia 29 maja 2017 r.
Data otwarcia wystawy nie jest przypadkowa, bowiem 19 października w Rosji obchodzony jest Ogólnorosyjski Dzień Licealisty, upamiętniając otwarcie – 19 października 1811 r. –Cesarskiego Liceum Carskie Sioło; w 2021 roku wypada 210. rocznica jego założenia.
Jak dokładne są nasze wspomnienia z dzieciństwa? Czy można przekazać dzisiejszym dzieciom, jak wyglądało dzieciństwo przedszkolaka i ucznia w czasach sowieckich? – pytają autorzy wystawy. Wspomnienia to pojedyncze wydarzenia: zabawy na podwórku, wędrówki nad rzekę, ulubione i niekochane lekcje szkolne, zimowe zabawy, wędrówki z przyjaciółmi i wiele więcej. W naszej pamięci wszystko pozostaje bez zmian – młodzi rodzice, bracia, siostry i najlepsi przyjaciele, a także najwspanialsze lata szkolne.

Czytaj dalej „ROSJA: Archiwalna wystawa on-line „Wszyscy jesteśmy z dzieciństwa””

Niemcy: Archiwum Miejskie w Kolonii 12 lat po katastrofie – nowa siedziba oraz ciąg dalszy procesu sądowego

Po czterech i pół roku budowy, 3 września 2021 r. oddano do użytku nowa siedzibę Historycznego Archiwum Miasta Kolonii (Historische Archiv der Stadt Köln).Po dwunastu latach od katastrofy , Archiwum Historyczne i Archiwum Fotograficzne z Rhenish mają wspólną siedzibę w najnowocześniejszym archiwum miejskim w Europie. Dla archiwum otworzyła się nowa karta jego historii, ale w dalszym ciągu otwarta pozostaje kwestia osądzenia osób odpowiedzialnych za spowodowanie tej wyjątkowej katastrofy.
13 października 2021 Najwyższy Sąd Federalny (Bundesgerichtshof BGH) uchylił wyroki uniewinniające od zarzutu nieumyślnego spowodowania śmierci w związku z zawaleniem się archiwum historycznego miasta Kolonii. Proces przeciwko dwóm kierownikom budowy w związku z zawaleniem się Archiwum Historycznego musi zostanie wznowiony. BGH uwzględnił odwołania Prokuratury w Kolonii Kölner Staatsanwaltschaft od orzeczeń Sądu Okręgowego w Kolonii (Kölner Landesgericht) z października 2018 r. Zdaniem BGH uniewinnienie obu oskarżonych zostało bowiem orzeczone z naruszeniem prawa.
Sąd Okręgowy w Kolonii ustalił, że dwóch kierowników budowy firm wykonawczych naruszyło obowiązek staranności przy zajmowaniu się wykopem budowlanym linii kolei podziemnej, ale to nie było przyczyną katastrofy budowlanej. 3 marca 2009 r. zawaliło się Archiwum Historyczne miasta Kolonii i dwa budynki mieszkalne, zabijając dwie osoby i powodując szkody – zwłaszcza w budynkach i materiałach archiwalnych – na kilkaset milionów euro. Sąd karny był przekonany, że wypadek został spowodowany przez wykop o głębokości 27 metrów, znajdujący się w bezpośrednim sąsiedztwie budynków, który został wykopany w ramach dużego projektu budowy systemu szybkiej kolei podziemnej. Konstrukcja bocznej ściany szczelinowej wyrobiska, która miała zapobiegać przedostawaniu się wód gruntowych, nie została wykonana fachowo. W rezultacie ściana ta nie wytrzymała ciśnienia wody w dniu wypadku, powodując napływ wody, piasku i ziemi do wykopu, tworząc pustkę pod sąsiednimi budynkami i doprowadzając do ich zawalenia.

Czytaj dalej „Niemcy: Archiwum Miejskie w Kolonii 12 lat po katastrofie – nowa siedziba oraz ciąg dalszy procesu sądowego”

POLSKA: „Fotografie w archiwach kościelnych. Zasób- opracowanie- udostępnianie”- konferencja Ośrodka Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych KUL

W dniach 5-6 października 2021 r. w gmachu Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II odbyła się konferencja naukowa: „Fotografie w archiwach kościelnych. Zasób-opracowanie-udostępnianie”, zorganizowana przez Ośrodek Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych.

Patronat honorowy nad sesją objęli: abp dr Stanisław Gądecki, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, bp prof. Michał Janocha, przewodniczący Rady KEP ds. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego; dr Paweł Pietrzyk, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych oraz ks. prof. Mirosław Kalinowski, Rektor KUL.

Konferencja zgromadziła pracowników archiwów kościelnych i państwowych, wykładowców akademickich oraz zainteresowanych problematyką spuścizny fotograficznej.

Spotkanie zainaugurowała dr hab. prof. Lucyna Harc (zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych), która przedstawiła Konkurs Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych „Wspieranie Działań Archiwalnych”. W swoim wystąpieniu zwróciła uwagę na podstawy prawne programu, cele oraz najważniejsze zrealizowane projekty. Prelegentka zauważyła, że od kilku lat największym beneficjentem konkursu są instytucje Kościoła katolickiego, jednak tylko jeden zakwalifikowany projekt dotyczył opracowania zdjęć (opracowanie i digitalizacja spuścizny fotograficznej o. gen. Adama Studzińskiego OP przez Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie). Dlatego też wystąpienie L. Harc miało również charakter apelu, do zgromadzonych na konferencji przedstawicieli archiwów kościelnych, aby składali wnioski o opracowanie i zabezpieczenie swojej spuścizny fotograficznej.

Czytaj dalej „POLSKA: „Fotografie w archiwach kościelnych. Zasób- opracowanie- udostępnianie”- konferencja Ośrodka Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych KUL”

POLSKA: Konferencja ARCHIWALNE ZBIORY PIECZĘCI. CHARAKTERYSTYKA ZBIORÓW, METODY OPRACOWANIA, KONSERWACJA

Szanowni Państwo,

przypadająca w bieżącym roku sześćdziesiąta rocznica publikacji pierwszych wytycznych metodycznych do opracowania archiwalnych zbiorów pieczęci to dobry czas na podjęcie refleksji nad szeroko rozumianą problematyką zasobu sfragistycznego. Wskazania osiągnięć i porażek na tym polu, ale też podjęcia próby zdiagnozowania przyczyn i jednych i drugich. Ukazania nowych możliwości, jakie daje wykorzystanie w metodyce archiwalnej, też na gruncie publikacji pieczęci, technologii cyfrowych. Zastanowienie się nad problemami związanymi z konserwacją i restauracją dawnych pieczęci oraz wpływem, jaki powinny one mieć na metodykę opracowania tej części zasobu.

Chcielibyśmy, żeby miejscem refleksji nad tym problemami stała się konferencja pt.ARCHIWALNE ZBIORY PIECZĘCI. CHARAKTERYSTYKA ZBIORÓW, METODY OPRACOWANIA, KONSERWACJA, zorganizowana przez Wydział Nauk Historycznych UMK pod patronatem Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych. Dlatego też zapraszamy do udziału w niej wszystkich zainteresowanych tak wysłuchaniem referatów jak i udziałem w dyskusji. Program spotkania publikujemy poniżej. Konferencja odbędzie się zdalnie w dniach 25-26 października 2021 r. przy wykorzystaniu platformy wideokonferencyjnej BigBlueButton.Osoby zainteresowane udziałem w spotkaniu prosimy o wcześniejszy kontakt mailowy na adres archiwaipieczecie@gmail.com, co umożliwi organizatorom udostępnienie linku do platformy, na której będzie odbywała się transmisja wystąpień.

Marcin Hlebionek

Paweł Gut

Program konferencji (PDF)

Informacje ogólne o konferencji

Czytaj dalej „POLSKA: Konferencja ARCHIWALNE ZBIORY PIECZĘCI. CHARAKTERYSTYKA ZBIORÓW, METODY OPRACOWANIA, KONSERWACJA”

POLSKA: Kraków – konferencja „Archiwa Ponadnarodowe. Wspólne dziedzictwo – różne rozwiązania”

Początek konferencji: L. Harc, H. Dudała, D. Drzewiecka, D. Schlenker, L. Pudłowski i W. Chorążyczewski

W dniach 16-17 września 2021 r. w Krakowie odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa „Archiwa ponadnarodowe. Wspólne dziedzictwo – różne rozwiązania”. Jej organizatorami były Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie oraz Archiwum Narodowe w Krakowie. Obrady miały miejsce w Sali Miedzianej Pałacu Krzysztofory przy Rynku Głównym 35. Istniała także możliwość zdalnego udziału, z której korzystali i słuchacze, i prelegenci.
Zgromadzonych powitały dr Dorota Drzewiecka, zastępca Dyrektora Instytutu Historii i Archiwistyki, oraz dr Kamila Follprecht, zastępca Dyrektora Archiwum Narodowego w Krakowie. W imieniu Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych zabrała głos dr hab. Lucyna Harc, zastępca NDAP, przedstawiając rozważania na temat nowego pojęcia, ponadnarodowe, jakie zostało użyte w temacie konferencji. Sięgnęła do angielskojęzycznych odpowiedników supranational i transnational, używanych w odmiennych kontekstach, i wskazywała na różnice pojęć międzynarodowy i ponadnarodowy. Tym słowem wstępnym zapoczątkowała dyskusję, trwającą do dnia następnego i jeszcze nie zakończoną. Podjął ją bowiem pierwszy prelegent, Waldemar Chorążyczewski (UMK Toruń)w referacie wprowadzającym: „Archiwa ponadnarodowe – próba definicji”. Analizował pojęcie od strony leksykalnej, odwoływał się do definicji archiwum i narodu, próbując określić sytuacje, kiedy powstają archiwa ponad-, trans- czy multinarodowe, np. w trakcie procesów rozpadu lub łączenia państw. On również odwoływał się do podmiotów międzynarodowych, pozarządowych i hybrydowych, za jaki uznał Międzynarodową Radę Archiwów, zrzeszającą kraje, organizacje i osoby.
[to poniżej na drugą stronę]

Czytaj dalej „POLSKA: Kraków – konferencja „Archiwa Ponadnarodowe. Wspólne dziedzictwo – różne rozwiązania””

POLSKA: Jelenia Góra – wręczenie medalu „Amicus archivi”

Dnia 30 września 2021 r., z okazji Dnia Archiwisty, Archiwum Państwowe we Wrocławiu Oddziału Archiwum w Jeleniej Górze, już po raz drugi wręczyło medalem pamiątkowym „Amicus archivi”. Odbyło się to w sali rajców jeleniogórskiego ratusza, podczas zorganizowanej tu przez Towarzystwo Przyjaciół Jeleniej Góry, Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” z Wrocławia i jeleniogórskie Archiwum Państwowe sesji popularnonaukowej nt. ludności żydowskiej w regionie w XIX i XX w.
Rok temu, obchodząc 75-lecie działalności polskich archiwów historycznych w Jeleniej Górze, tutejsze archiwum państwowe postanowiło ustanowić medal, którym mogłoby honorować osoby i instytucje w regionie szczególnie zasłużone dla ratowania dziedzictwa archiwalnego i dla działalności samego Archiwum. Medal, ten w roku ubiegłym otrzymał Stanisław Firszt, wieloletni dyrektor Muzeum Karkonoskiego, a potem Przyrodniczego w Jeleniej Górze, który od 30 lat współpracował z tutejszymi archiwistami, służąc im bezcenną pomocą merytoryczną, ale i nierzadko wsparciem technicznym, zwłaszcza przy organizacji wystaw. Przyczynił się też do zabezpieczenia i przekazał do państwowych zbiorów archiwalnych niezwykle ciekawe spuścizny dwóch najbardziej znanych karkonoskich przewodników: Tadeusza Stecia i Mieczysława Holza, jak również kilku zbiorów instytucji publicznych, w tym społecznych.

Czytaj dalej „POLSKA: Jelenia Góra – wręczenie medalu „Amicus archivi””

POLSKA: Pułtusk. Materialne i niematerialne dziedzictwo Mazowsza. Aspekty ochrony i popularyzacji

W dniu 17 września 2021 r. w Domu Polonii w Pułtusku odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa poświęcona materialnemu oraz niematerialnemu dziedzictwu Mazowsza z punktu widzenia ochrony i popularyzacji wiedzy o nim. Konferencję zorganizowali:Instytut Historii Akademii Finansów i Biznesu Vistula oraz Archiwum Państwowe w Warszawie Oddział w Pułtusku, zaś patronatem honorowym objął Marszałek Województwa Mazowieckiego.
Uczestników powitali dr hab. Radosław Lolo, profesor AFiB Vistula, i dr Paweł Pietrzyk, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych.
Jako pierwszy z prelegentów, głos zabrał dr hab. Leszek Zygner, prof. Państwowej Uczelni Zawodowej im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie, który przedstawił kulturę prawną kręgu kościelnego płockiego XIV-XV wieku w kontekście badań nad dziedzictwem kulturowym polskiego średniowiecza. Swoje rozważania uporządkował w trzech obszarach: źródła, ludzie oraz pozostałości niematerialne. Zwrócił uwagę że, mimo iż Archiwum Diecezjalne w Płocku poniosło w czasie II wojny wielkie straty, np. 100 średniowiecznych rękopisów wywiezionych do Królewca, to wciąż zdarzają się „cuda” w postaci nieoczekiwanie odnajdujących się, chociażby na rynku antykwarycznym, czy w rękach osób prywatnych, utraconych źródeł, bądź ich fragmentów. Referent podkreślił znaczenie prawnego wykształcenia w średniowieczu, przypominając kilka zasłużonych postaci, m.in. biskupów płockich Jakuba z Kurdwanowa i Ścibora z Gościeńczyc czy kanonika płockiego Mikołaja z Mierzeńca, któremu przypisuje się znany utwór „Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią”. Jako istotny element trzeciego obszaru, tj. pozostałości niematerialnych, L.Zygner wymienił wybitną na tle ówczesnej Europy kodyfikację prawa, którą zredagował Jakub z Korzkwi, biskup płocki od 1398 r.

Czytaj dalej „POLSKA: Pułtusk. Materialne i niematerialne dziedzictwo Mazowsza. Aspekty ochrony i popularyzacji”

POLSKA: Ivo Łaborewicz osobowością roku 2019 w Jeleniej Górze

Ivo łaborewicz

Z radością i dumą informujemy, że nasz redakcyjny kolega, archiwista, Ivo Łaborewicz został Osobowością roku 2019 w kategorii Kultura w Jeleniej Górze. Oprócz tytułu, laureat otrzymał także statuetkę i pamiątkowy dyplom. Wręczenie nagród edycji plebiscytu 2019 r. odbyło się we Wrocławiu 2 września 2021 r.
Redakcja ArchNetu gratuluje olbrzymiego sukcesu.

fot. E. Łaborewicz

Patrz też: Pan Ivo Łaborewicz zdobył tytuł „Osobowość Roku 2019”

Redakcja