UKRAINA: E-wystawa: „Świat mnie łowił, ale mnie nie złapał”

Ukraińskie archiwa państwowe 2 grudnia 2022 r. zaprezentowały internetową wystawę z okazji 300. rocznicy urodzin wybitnego ukraińskiego filozofa-myśliciela, pisarza, nauczyciela, muzyka, znawcy starożytności i poligloty – Hryhorija Skoworody (ukr. Григорій Савич Сковорода).
W niezwykle trudnym dla państwa ukraińskiego czasie idea wolności osobistej, którą wyznawał Hryhorij Skoworoda, stanowiąca część kodu kulturowego Ukraińców, jest niezwykle aktualna i ważna. „Dziś walczymy o ukraińską tożsamość, nie tracąc przy tym człowieczeństwa, godności i miłości. Dlatego filozofię naszego myśliciela Hryhorija Skoworody należy bardziej niż kiedykolwiek przedstawiać opinii publicznej”. Na wystawie pokazywane są rękopisy, pierwodruki, grafiki, w szczególności wizerunki oryginałów i kopii dzieł Hryhorija Skoworody, np.zbioru wierszy „Ogród pieśni nabożnych” („СадБожественньІпесней”) wydanego w 1757 r., prozy: „Bajek charkowskich” („Басніхарковскія”) z lat 60. XVIII w., „Przyjacielskiej rozmowy o pokoju ducha” („Дружескійразговор о душевноммире”, 1773-1774), „Rozmowynazwanej alfabet, albo abecadło pokoju”” („Разговор, называемыйалфавит, илибукварьмира”, 1774), oraz inne dokumenty dotyczące drogi życiowej, twórczości i spuścizny epistolarnej filozofa, przechowywane w archiwach państwowych Ukrainy.

Czytaj dalej „UKRAINA: E-wystawa: „Świat mnie łowił, ale mnie nie złapał””

CZECHY: Konkurs dla studentów na najlepszą pracę z dziedziny archiwistyki

Stowarzyszenie Czeskich Archiwistów ogłosiło kolejną edycję konkursu naukowego w dziedzinie archiwistyki dla studentów o nagrodę im. prof. Sášy Duškovej. Konkurs od kilkunastu lat cieszy się sporą popularnością w kręgach uniwersyteckich. Co roku wpływa nań co najmniej kilkanaście prac młodych adeptów nauk archiwalnych, rywalizujących o nagrodę imienia tej niezwykle zasłużonej dla czeskiej archiwistyki badaczki.
Sáša Dušková – wybitny czeski historyk i archiwistka. Urodziła się 11 marca 1915 r. w Brnie. Studiowała historię i bohemistykę na tamtejszym Uniwersytecie im. Masaryka, gdzie w latach 1938–1939 pracowała jako bibliotekarka. W 1946 r. uzyskała stopień doktora i asystenturę na Wydziale Filozoficznym tej uczelni. W 1964 r. mianowana została profesorem nadzwyczajnym w dziedzinie nauk pomocniczych historii na Uniwersytecie im. Jana Evangelisty Purkyněgo, jak w latach 1960–1990 zwała się brneńska uczelnia, która po 1990 r. wróciła do swego pierwotnego patrona (potem Uniwersytet im. J. E. Purkyniego powstał w Ústí nad Labem). W 1969 r. miała zostać mianowana profesorem, ale w związku z rok wcześniejszą inwazją wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację i jej postawą wobec tych wydarzeń, odmówiono jej tytułu. Nominację profesorską otrzymała dopiero w 1990 r., będąc już od dziesięciu lat na emeryturze. Była nauczycielką i wychowawcą kilku pokoleń czeskich archiwistów oraz historyków, jak i autorem kilkudziesięciu opracowań poświęconych głównie dokumentom okresu Przemyślidów. Zasłynęła również z działalności edytorskiej źródeł z zakresu dyplomatyki. Wraz z Jindřichem Šebánkiem, a później Vladimírem Vašků, w latach 1962–1993 przygotowywała do druku kolejne woluminy Codex Diplomaticus et epistolaris regni Bohemiae (tomy IV/1–V/4). Zmarła 24 sierpnia 2002 r. w Brnie.

Czytaj dalej „CZECHY: Konkurs dla studentów na najlepszą pracę z dziedziny archiwistyki”

NIEMCY: „Szykuje się coś strasznego. [. . . ] Bardzo się boję”- list Niny z getta lubelskiego

Wiele archiwów niemieckich promuje swój zasób m.in. poprzez publikacje tzw. obiektu miesiąca. Listopadowym obiektem eksponowanym przez ośrodek pamięci historycznej w Münsterze “Villa ten Hompel”,jest szczególny dokument związany z polsko- niemiecką historią. W związku z tegorocznym Orange Days przypadającym na 25 listopada – Międzynarodowym Dniem Eliminacji Przemocy wobec Kobiet,  prezentowana jest tam wystawa “Historia – Przemoc – Sumienie”,  na której eksponowany jest odręczny list, napisany przez żydowską dziewczynę o imieniu Nina i nieznanym nazwisku. List napisany został po polsku, w 1942 roku, w lubelskim getcie: “Moi drodzy (piszę do Was wszystkich razem)! Szykuje się coś strasznego. [. . . ] U nas jest panika. Bardzo się boję. Całuję Was Nina. Szczegóły w następnym liście”.
Krótki list jest gorzką zapowiedzią tego co wydarzyło się wkrótce po tym, jak Nina opisała swoje obawy. Getto lubelskie zostało brutalnie zlikwidowane. Większość mieszkańców getta, około 30 tys. osób, zostało wywiezionych do obozu zagłady w Bełżcu między 17 marca a 11 kwietnia 1942 r. w bydlęcych wagonach a następnie zabitych przez policjantów porządkowych z Rezerwowego Batalionu Policyjnego. Stało się to początkiem tzw.“Aktion Reinhard” – systematycznego mordowania Żydów żyjących w Generalnym Gubernatorstwie Z około 45 tysięcy Żydów, którzy przed wojną stanowili około jednej trzeciej ogółu ludności Lublina, niecałe 300 przeżyło okupację hitlerowską.
W gettach Europy Środkowej i Wschodniej Żydzi, tacy jak Nina, byli bezbronni wobec kontroli i terroru reżimu niemieckiego. Mężczyźni i kobiety byli tam narażeni na podobne formy przemocy: maltretowanie, głód, przymusowa praca, poniżenie, a w końcu deportację i śmierć.

Czytaj dalej „NIEMCY: „Szykuje się coś strasznego. [. . . ] Bardzo się boję”- list Niny z getta lubelskiego”

MRA: Program kongresu w Abu Dhabi w 2023 r.

W dniach 9 – 13 października 2023 r. w Abu Dhabi, stolicy Zjednoczonych Emiratów Arabskich, odbędzie się Międzynarodowy Kongres Archiwów. Tematem wiodącym jest „Wzbogacanie społeczeństwa wiedzy”. Myśl przewodnia  podzielony realizowana będzie w czterech obszarach tematycznych:

I Pokój i tolerancja– opowieść o archiwach w świecie konfliktów zbrojnych, którym muszą stawić czoła archiwa niezależnie od czy są archiwami państwowymi, regionalnymi czy innymi. Obszar ma być realizowany w następujących podtemetach:
– Archiwa wobec  konfliktu
– Archiwa i obrona pokoju
– Bezpieczne miejsca
– Archiwa a walka z cyberatakami
– Etyka i archiwa
– Rozproszone dziedzictwo archiwalne
– Pamięć zbiorowa
– Sprawiedliwość przejściowa i naprawcza
– Archiwa w traumie
– Międzynarodowa współpraca i historia MRA
Czytaj dalej „MRA: Program kongresu w Abu Dhabi w 2023 r.”

NIEMCY: Materiały wybuchowe, szpiedzy, manuskrypty i inne fajerwerkiw archiwum – Skarby z archiwum Deutsches Museum w Monachium

Archiwum Deutsches Museum jest jednym z najważniejszych archiwów specjalizujących się  historii nauki i techniki na świecie. Na liczący blisko 5 km akt zasób składają się wyjątkowe dokumenty obejmujące dziewięć wieków historii, w tym średniowieczne manuskrypty, dokumenty i medale nagrody Nobla, najwcześniejsze rysunki pioniera lotnictwa Otto Lilienthala czy laboratoryjna księga Otto Hahna z odkryciem rozszczepienia jądrowego. Oprócz tego w archiwum znajdziemy ok. 1,4 miliona fotografii, tysiące planów, filmy i nagrania audio, obrazy, plakaty. Muzeum powstało w 1908 roku i wkrótce potem powstało także archiwum, które z czasem przejęło funkcję gromadzenia szeroko rozumianych dokumentów przejmowanych wcześniej jako obiekty muzealne. Te zaś, ze względu na swój status muzealny nie mogłyby być szeroko udostępniane do badań naukowych.  
Wilhelm Füßl  wieloletni szef archiwum Deutsches Museum, opublikował właśnie swoją książkę poświęconą skarbom tego prześwietnego archiwum „Schatzkammer für Technik und Wissenschaft. Das Archiv des Deutschen Museums”

Czytaj dalej „NIEMCY: Materiały wybuchowe, szpiedzy, manuskrypty i inne fajerwerkiw archiwum – Skarby z archiwum Deutsches Museum w Monachium”

WŁOCHY: 150 lecie włoskiego Korpusu Alpejskiego

Wystawa Archiwum Państwowego w Sienie opowiada historię Wielkiej Wojny-  I wojny światowej – poprzez postać Ettore Martiniego, oficera batalionu Val Chisone (nazwa batalionu pochodzi  od zachodniopiemonckiej wsi Val Chione, obecnie turystycznego ośrodka alpejskiego), który wsławił się zdobyciem półki skalnej góry Lagazuoi Piccolo (2778m). Batalion był częścią włoskiego korpusu alpejskiego Corpo degli Alpi    i właśnie jubileusz  150 lecia powstania tego korpusu (1872 – 1922) stało się pretekstem tego wydarzenia. Wystawa zatytułowana  „Ettore Martini, Alpino della Cengia.

Czytaj dalej „WŁOCHY: 150 lecie włoskiego Korpusu Alpejskiego”

UKRAINA: Anatolij Chromow odwiedził wyzwolony Chersoń

Szef Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy Anatolij Chromow w dniu 23 listopada 2022 r. odwiedził Państwowe Archiwum Obwodu Chersońskiego. Spotkał się z jego pracownikami i podziękował im za ofiarną pracę. Podczas spotkania z zespołem ustalono, jakie kroki powinny być podjęte jako pierwsze dla wznowienia działalności Archiwum. Anatolij Chromow położył nacisk na konieczność szybkiego sporządzenia wykazu zespołów archiwalnych skradzionych przez rosyjskich okupantów i dokonał przeglądu magazynu archiwalnego drugiego budynku chersońskiego Archiwum (budynek pierwszy został wyszabrowany przez Rosjan, o czym pisaliśmy na naszym portalu). Następnie A. Chromow spotkał się z szefem Chersońskiej Obwodowej Administracji Wojskowej Jarosławem Januszewiczem i omówił kwestię ogrzewania pomieszczeń archiwum oraz wyposażenia go w generator prądu. Podjęto również kwestię ewakuacji zasobu archiwalnego w bezpieczniejsze rejony Ukrainy, w celu jego dalszej digitalizacji.

Czytaj dalej „UKRAINA: Anatolij Chromow odwiedził wyzwolony Chersoń”

NIEMCY: Podziel się z nami swoją historią-nowa formuła odtwarzania pamięci historycznej przez bawarskie centrum regionalne

Małe okruchy pamięci, puzzle, które składają się wielką panoramę historii regionu – wszystko to dzięki platformie heimat:hub dla Bawarii nad Dolnym Menem wkrótce powinno to stać się rzeczywistością. Pod adresem www.heimathub.de  powstaje cyfrowe centrum historii regionu. Umożliwia ono użytkownikom łączenie się w sieci, dzielenie się wiedzą i dokumentami, odkrywanie historii regionu i ludzi w przestrzeni wirtualnej. Dano tym sygnał startowy dla nowego, innowacyjnego projektu cyfrowego: Albert Füracker, bawarski Minister Finansów i Regionu, przekazał decyzję o sfinansowaniu projektu „Digital-analog-razem. Projekt HeimatHub w bawarskim Dolnym Menem” EricowiLeidererowi, burmistrzowi Aschaffenburg. Wartość Projektu  HeimatHub na bawarskim Dolnym Menem wynosi prawie 300 000 euro i jego realizacja  potrwa do lata 2024 roku. Czytaj dalej „NIEMCY: Podziel się z nami swoją historią-nowa formuła odtwarzania pamięci historycznej przez bawarskie centrum regionalne”

FRANCJA: Raport z działalności archiwów za 2021 rok

Międzyresortowy Wydział Archiwów Francji 2 listopada 2022 r. opublikowała raport z rocznej działalności sieci archiwów francuskich za 2021 r. W roku sprawozdawczym sieć ta obejmowała: 3 służby o kompetencjach krajowych, 100 archiwów departamentalnych, 17 archiwów regionalnych, prawie 600 archiwów miejskich i międzygminnych oraz około 100 krajowych i lokalnych instytucjach publicznych z zasobem archiwalnym.
Sprawozdanie powstaje rokrocznie na odstawie Art. R.212-56 R212 Kodeksu dziedzictwa kultury.

Czytaj dalej „FRANCJA: Raport z działalności archiwów za 2021 rok”

CZECHY: Konferencja o archiwach i polityce

Instytut Dziejów Najnowszych Akademii Nauk Republiki Czeskiej, Czeskie Archiwum Narodowe oraz Katedra Archiwistyki i Nauk Pomocniczych Historii Wydziału Historycznego Uniwersytetu w Ústí nad Łabą zapraszają do udziału w konferencji pt. „Archiwum, władza, polityka”, która odbędzie się w czwartek 24 i 25 listopada 2022 r.
Historia archiwistyki w Czechach, a wcześniej w Czechosłowacji, koncentrowała się dotąd głównie na dziejach poszczególnych archiwów, biografiach znaczniejszych archiwistów, na rozwoju legislacji i organizacji sieci archiwalnej. W opracowaniach tych rzadko jednak odnoszono się do relacji, jakie zachodziły pomiędzy archiwami a politykami (polityką), czy też archiwami a władzą (rządzącymi). Według czeskich archiwistów jest to temat, któremu znacznie większą uwagę poświęca się w badaniach historiograficzno – archiwalnych w krajach sąsiednich, a więc w Niemczech i w Polsce. Przenikanie się archiwistyki i polityki ma miejsce od początków istnienia obu instytucji, do dziś w różnych, naturalnie zmieniających się formach. Przygotowywana konferencja ma na celu zrobienie przynajmniej pierwszego kroku w kierunku naprawienia tego braku i zwrócenia uwagi opinii publicznej na motywy, które z wielu powodów zostały zepchnięte na drugi plan.

Czytaj dalej „CZECHY: Konferencja o archiwach i polityce”