UKRAINA: nowe perspektywy współpracy z Międzynarodowym Sojuszem na Rzecz Ochrony Dziedzictwa na Obszarach Objętych Konfliktem (ALIPH)

W dniu 23 sierpnia 2023 r. odbyło się drugie spotkanie internetowe Szefa Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy Anatolija Chromowa z kierownikami i koordynatorami projektów Międzynarodowego Sojuszu na Rzecz Ochrony Dziedzictwa na Obszarach Objętych KonfliktemALIPH (International alliance for the protection of heritage in conflictareas, z siedzibą w Genewie w Szwajcarii). Anatolij Chromow podziękował organizacji, która od pierwszych dni wojny oferowała pomoc ukraińskim archiwom – dziś otrzymało ją już 14 archiwów państwowych. Jak zauważyli przedstawiciele ALIPH, łączna kwota środków na zakup materiałów opakowaniowych, sprzętu do digitalizacji dokumentów, materiałów restauratorskich, remont pomieszczeń i planowaną rekonstrukcję archiwów oraz udzielenie innej pomocy, wynosi 526 000 dolarów amerykańskich, a to dopiero początek.

Czytaj dalej „UKRAINA: nowe perspektywy współpracy z Międzynarodowym Sojuszem na Rzecz Ochrony Dziedzictwa na Obszarach Objętych Konfliktem (ALIPH)”

CZECHY: Konferencja: Strzeżenie granicy państwowej w latach 70. XX w.

Muzeum Techniki w Brnie (Purkyňova 105, Brno – Královo Pole) we współpracy z Akademią Obronny w Pradze zapraszają na konferencję naukową pt. „Strzeżenie granicy państwowej w latach 70-tych. Pogranicza i normalizacja”. Konferencja jest skierowana do możliwie szerokiego grona badaczy i zainteresowanych.
Sposób ochrony granic państwowych Czechosłowacji, jaki rozmontowano definitywnie po 1989 roku, po raz ostatni swoje ramy organizacyjne uzyskał na początku lat 70. XX wieku. Oprócz przeniesienia z dniem 1 stycznia 1972 roku Straży Granicznej z Departamentu Obrony Narodowej do Federalnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, przełomem organizacyjny nastąpił w 1973 roku. Wtedy to powołany zostały Główny Zarząd Straży Granicznej i Ochrony Granicy Państwowej z zadaniem kierowania ochroną granic państwowych całego państwa czechosłowackiego, tj. także granic z tzw. sąsiadami socjalistycznymi.

Czytaj dalej „CZECHY: Konferencja: Strzeżenie granicy państwowej w latach 70. XX w.”

FRANCJA: „Rotulus, średniowieczne dziedzictwo do rozwinięcia”, nowa wystawa Archiwum Maine-et-Loire

Archiwa Maine-et-Loire uruchomiły strone internetową dedykowaną rotulusom oraz wystawę kończącą interdyscyplinarny projekt Narodowej Agencji Badawczej (Agence Nationale de la Recherche)  i Uniwersytetu Lorraine o nazwie 'Rotulus”. Celem wystawy jest udostępnienie szerszej publiczności średniowiecznych źródeł archiwalnych mających formę rotulusów. Projekt realizowany w latach 2019 – 2022 zgromadził badaczy, historyków, archiwistów i bibliotekarzy w celu rozpoznania i inwentaryzacji kartularzy w formie rotulusów. Kartularze to zbiory w formie kodeksu (oprawionego rekopisu) lub rotulusa w których przepisywane były dokumenty dotyczące własności osoby czy instytucji (np.: klasztoru). W średniowieczu prowadzone były głównie na pergaminie. Rotulus składał się z pojedynczych lub kilku arkuszy pergaminu. Jego rozmiary były bardzo zróżnicowane i dochodziły do kilkunastu metrów. Niektóre zwoje obracały się wokół drewnianej osi tzw. pępka.
Aż do XII wieku monopol na pisanie posiadał Kościół, a zwłaszcza mnisi. Duże opactwa mogły liczyć  kilkuset mnichów, podczas gdy w skład mniejszych wchodziło z zaledwie kilku mnichów. Rotulusy powstawały i były używane pomiędzy XI a XV w.

Czytaj dalej „FRANCJA: „Rotulus, średniowieczne dziedzictwo do rozwinięcia”, nowa wystawa Archiwum Maine-et-Loire”

BIAŁORUŚ: Zatrzymania wśród pracowników Narodowego Archiwum Historycznego w Mińsku

W dniu 16 sierpnia 2023 r. białoruska służba Radia Wolność (Радиа Свобода) podała wiadomość o zatrzymaniu przez funkcjonariuszy KGB co najmniej siedmiu pracowników Narodowego Archiwum Historycznego w Mińsku. Wśród zatrzymanych są zastępca dyrektora ds. nauki i szefowie departamentów. Ich nazwiska, miejsce pobytu i powody zatrzymania nie są znane. Według źródeł portalu „Наша Ніва”, zatrzymani zostali później zwolnieni. Dwa dni temu dyrektorem Narodowego Archiwum Historycznego został Michaił Głuszakow, który wcześniej pracował w Ministerstwie Sprawiedliwości i KGB Białorusi.

Czytaj dalej „BIAŁORUŚ: Zatrzymania wśród pracowników Narodowego Archiwum Historycznego w Mińsku”

MRA: Ankieta dotycząca udostępniania zasobu i rozpowszechniania informacji o archiwach

Międzynarodowa Rada Archiwów opublikowała na swojej stronie internetowej ankietę, która ma na celu identyfikację i zrozumienie problemów różnych instytucji z zasobem archiwalnym na świecie w dziedzinie udostępniania. Ankieta przeprowadzona była w 2020 r. ale ponieważ niedawna epidemia COVID-19 miała wpływ na zagadnienia związane z dostępem do zasobów archiwalnych Grupa Ekspertów ds. Udostępniania i Promocji – EGRSO (Expert Group on Research Services and Outreach) postanowiła ponowić ją, uwzględniając doświadczenia płynące z pandemii. Przypomnijmy, do zadań grupy należy: badanie najlepszych praktyk w administrowaniu zadaniami publicznymi dla ludności (online i osobiście), analiza zagadnienia udostępniania, takich jak cyfryzacja która służy potrzebom klientów, zagadnienia standaryzacji pozyskiwania i analizowania danych klientów pod kątem ich potrzeb, standardy oceny programów udostępniania oraz eksploatacja innowacyjnych programów w zakresie dostępu do archiwów i potrzeb badawczych klientów. *

Czytaj dalej „MRA: Ankieta dotycząca udostępniania zasobu i rozpowszechniania informacji o archiwach”

UKRAINA: Masowa cyfryzacja dokumentów Archiwum Państwowego w Równem

Kolejne, po Archiwum Państwowym Obwodu Iwano-Frankowskiego, Archiwum Państwowe, tym razem Obwodu Rówieńskiego (ДержавнийархівРівненськоїобласті),i korporacja FamilySearch International (USA), rozpoczynają program szeroko zakrojonej digitalizacji dokumentów z terenu Obwodu Rówieńskiego. W ramach tego programu zeskanowanych zostanie ponad 4 miliony arkuszy, takich jak dokumenty lokacyjne wsi powiatu rówieńskiego z okresu 1796-1917 (kiedy ziemie te, dotychczas należące do Rzeczypospolitej Polskiej, zostały po zaborach włączone do Rosji), akta Rewkomów (ревкомів— tymczasowych organów władzy sowieckiej): listy mobilizacyjne, karty poborowe, spisy ludności z okresu rewolucji ukraińskiej (1917-1920), wnioski mieszkańców o obywatelstwo polskie, paszporty, księgi kontroli ruchu ludności (1921-1939), wykazy kułaków, sprawy karne, księgi domowe okresu sowieckiego, księgi metrykalne i inne.

Czytaj dalej „UKRAINA: Masowa cyfryzacja dokumentów Archiwum Państwowego w Równem”

UKRAINA: Wystawa on-line z okazji Dnia Państwowości Ukraińskiej

Centralne Państwowe Archiwum Audiowizualne i Elektroniczne w Kijowie zaprasza na internetową wystawę pt. «Державність – це незламність» („Państwowość – to niezłomność”), na której prezentowane są dokumenty audiowizualne ze zbiorów Archiwum.
28 lipca 2023 r. to Dzień Państwowości Ukraińskiej. Historyczne kształtowanie się Ukrainy trwało wielu wieków. W tym czasie niejedno pokolenie Ukraińców musiało wielkim kosztem wywalczać dla przyszłych pokoleń prawo do wolnego i niezależnego życia. Nowa karta w rozwoju państwowości rozpoczęła się wraz z odzyskaniem przez Ukrainę niepodległości w 1991 r., powstaniem państwa ukraińskiego, postrzeganiem go jako niezależnego podmiotu wspólnoty europejskiej i skutecznego uczestnika postępu cywilizacyjnego. Dokumenty audiowizualne zarejestrowały historię procesów kształtowania się państwa na początku lat 90. XX w., które doprowadziły do powstania najnowszego państwa ukraińskiego.

Czytaj dalej „UKRAINA: Wystawa on-line z okazji Dnia Państwowości Ukraińskiej”

UKRAINA: Przygotowanie magazynów dla ewakuowanych archiwaliów

Dzięki aktywnym działaniom szefa Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy Anatolija Chromowa, partnerzy niemieccy sfinansowali w lutym 2023 r. remont rezerwowych magazynów archiwalnych. W lipcu 2023 r. Państwowa Służba Archiwalna Ukrainy poinformowała o zakończeniu prac remontowych w nowych podziemnych magazynach i rozpoczęciu ich porządkowania na wypadek ewakuacji archiwów z terenów aktywnych działań wojennych. Projekt został zrealizowany w ramach porozumienia o współpracy między Instytutem Kultury i Historii Niemców w Europie Północno-Wschodniej Uniwersytetu w Hamburgu a Dyrekcją Eksploatacji Zespołu Budynków Centralnych Państwowych Instytucji Archiwalnych Ukrainy.

Czytaj dalej „UKRAINA: Przygotowanie magazynów dla ewakuowanych archiwaliów”

MRA: Program XIX Międzynarodowego Kongresu Archiwów w Abu Dhabi

Na swoich stronach internetowych Międzynarodowa Rada Archiwów opublikowała program XIX Międzynarodowego Kongresu Archiwów, który ma się odbyć pomiędzy 9 a 13 października 2023 r. Ideą przewodnią wydarzenia jest „Wzbogacanie społeczeństwa wiedzy”. Jej realizacja odbędzie się poprzez  pięć tematów głównych oznaczonych w programie odrębnymi kolorami, z których każdy zawiera kilka podtematów,  a na każdy podtemat składają się trzy referaty.
Tematy główne:
1. Pokój i tolerancja (Peace and Tolerance);
2. Udostępnianie i pamięć (Access and Memories);
3. Nowe technologie: elektroniczne zapisy i elektroniczne rozwiązania (Emerging Technologies: Electronic Records, Electronic Solutions);
4. Zrównoważona wiedza, zrównoważona planeta: Archiwa, zapisy i zmiany klimatyczne (Sustainable Knowledge, Sustainable Planet: Archives, Records and Climate Change) ;
5. Zaufanie i dowody (Trust and Evidence.
Oprócz pięciu głównych tematów odrębną grupę stanowią sesje eksperckie (Co-Lab) i Lighting Tolk (błyskawiczne dane  przekazywane w krótkim referacie lub prezentacji) oznaczone kolorem fioletowym oraz odrębne od programowych zagadnienia oznaczone kolorem granatowym takie jak: Sesja MRA (ICA Session), Wspólna pamięć i współpraca (Shared Memory and Collaboration), Dostosowanie archiwów do ewoluującego świata cyfrpwego (Archives Adapting to the Evolving Digital World), Transformacja cyfrowa i służba archiwalna (Digital Transformation and Services)
Bloki tematyczne oznaczone zostały numerami od 1 do 5 oraz określonymi kolorami .

Czytaj dalej „MRA: Program XIX Międzynarodowego Kongresu Archiwów w Abu Dhabi”

NIEMCY: Emmendingen, Niemieckie Archiwum Pamiętnikarstwa

W południowo-zachodnim zakątku Niemiec, blisko granic z Francją i Szwajcarią, od 25 lat działa placówka o charakterze obywatelskim (społecznym), das Deutsches Tagebucharchiv (DTA). Spotkanie online z jej pracownikami i wolontariuszami umożliwiło organizowane przez Instytut Pileckiego Seminarium Festung Archiv, które odbyło się 28 czerwca 2023 r. W trakcie seminarium można było poznać historię organizacji, jej zbiory oraz różne formy działania.
DTA powstało w 1998 r., wzorowane na włoskim Archivo Diaristico Nazionale. Obecnie zatrudnia ono pracowników na 2,5 etatu, wspomaganych przez ok. 90 wolontariuszy z całego kraju. Gromadzi dokumentację o charakterze autobiograficznym – głównie dzienniki, pamiętniki, wspomnienia, czasem ilustrowane, zapiski i korespondencję, a ostatnio (wyjątkowo) kilka blogów, których treść zapisano w formacie xls i przekazano na CD. Co roku sporządzane są katalogi nowych nabytków. Zbiory są ewidencjonowane, digitalizowane i opracowywane. Wolontariusze odczytują treść przejętych dokumentów i indeksują je. Katalog zbiorów, systematycznie powiększany, dostępny jest online. Poznanie gromadzonej dokumentacji umożliwiają spotkania organizowane w siedzibie DTA, mieszczącej się w dawnym ratuszu w Emmendingen, wystawy we własnym muzeum, a także edycje źródeł i inne publikacje.

Czytaj dalej „NIEMCY: Emmendingen, Niemieckie Archiwum Pamiętnikarstwa”