Program dofinansowania „Wissens Wandel” został zainicjowany w 2020 roku. Celem było udostępnienie oferty kulturalnej, dziedzictwa kulturowego i pisanych dóbr kultury wszystkim zainteresowanym, w znacznie większym niż dotychczas stopniu. Program Stowarzyszenia Bibliotek Niemieckich „Wissens Wandel” został sfinansowany przez Komisarza Rządu Federalnego ds. Kultury i Mediów w ramach programu NEUSTART KULTUR uchwalonego przez Bundestag.
NIEMCY: Dokumenty z Archiwum Miasta Kolonii na liście Światowego Dziedzictwa „Memory of the World” UNESCO
W tym roku UNESCO ogłosiło wpisanie dwóch obiektów z Archiwum Historycznego Miasta Kolonii do rejestru „Memory of the World”. Są to: egzemplarz Prunkkopiar des Brügger Hanse-Kontors z 1486(HAStK Best. 81 A 1) oraz Sammlung von Hanserezessenz lat 1388-1461 (HAStK Best. 82 A 2).
„Rozpiera nas duma, że UNESCO honoruje w ten sposób dokumenty naszego Archiwum Historycznego” – mówi Stefan Charles, szef Wydziału Kultury w Kolonii. „Kolonia to miasto o niezwykle dużym dziedzictwie kulturowym, który chcemy również wykorzystać dla naszej międzynarodowej pozycji, potwierdzenia swojego miejsca w krajobrazie kultury europejskiej.”Oba dzieła pochodzą z archiwów Hanzy, Europejskiej Ligi Kupców i Miast Handlowych z okresu późnego średniowiecza, które są przechowywane w Kolonii. UNESCO wzięło pod uwagę i doceniło unikatowe znaczenie Ligi Hanzeatyckiej, jako ponadnarodowej organizacja dla rozwoju handlu i prawa w Europie.
UKRAINA: Rozszerzenie współpracy z partnerami w Niemczech
W dniu 20 września 2023 r. szef Archiwów Państwowych Ukrainy Anatolij Chromow odbył konsultacje z koordynatorem projektu „Radzieccy i niemieccy jeńcy wojenni i internowani”, Danielem Bismannem, podczas których uczestnicy wyrazili nadzieję na wznowienie wzajemnie korzystnej i konstruktywnej współpracy, m.in. w ramach realizacji tego projektu. Planowana jest digitalizacja dokumentów pochodzących z zasobu archiwów ukraińskich, które zawierają informacje o jeńcach wojennych oraz ofiarach narodowych socjalistów i reżimu stalinowskiego. Strona niemiecka, w miarę możliwości, gotowa jest udzielić archiwom ukraińskim także innej pomocy.
Czytaj dalej „UKRAINA: Rozszerzenie współpracy z partnerami w Niemczech”
Niemcy: „Bezpieczne związki” – współpraca archiwów miejskich w powiecie Gießen
Słowo „katastrofa” wypowiadane w związku z archiwami kojarzy się przede wszystkim z zapadnięciem się pod ziemię archiwum miejskiego w Kolonii w marcu 2009 r. lub pożarem biblioteki Anny Amalii w Weimarze we wrześniu 2004 r. Poważne powodzie ostatnich lat, przede wszystkim powódź w Nadrenii Północnej-Westfalii i Nadrenii-Palatynacie (dalej: NRW) w 2021 r., spowodowały również utratę unikalnych dóbr kultury w licznych archiwach miejskich. W Polsce, spektakularne zdarzenia tego typu miały miejsce w trakcie wielkiej powodzi w 1997 r. Równie zadziwiający był pożar archiwum Miejskiego w Krakowie w lutym 2021 r. Tematy bezpieczeństwa dóbr kultury są stałym elementem troski instytucji za nie odpowiedzialnych po obu stronach granicy. W Krakowie,w dniach 26-28 września odbyła się również Międzynarodowe Forum „Bezpieczne zbiory – bezpieczne dziedzictwo”.
Czytaj dalej „Niemcy: „Bezpieczne związki” – współpraca archiwów miejskich w powiecie Gießen”
NIEMCY: Współpraca Holenderskiego Narodowego Muzeum Ruchu Oporu z muzeum Villa ten Hompel
Narodowe Muzeum Ruchu Oporu(Nationaal Onderduikmuseum) w Aaltenpo święcone jest życiu mieszkańców okupowanej Holandii w latach 1940-1945.W okresie okupacji niemieckiej szczególnie dużą liczbę ukrywających się osób, takich jak Żydzi, osoby prześladowane politycznie i rasowo, bojownicy ruchu oporu oraz osoby, które uciekły przed pracą przymusową, ukrywano przed niemieckim okupantem i policją w mieście w pobliżu granicy niemieckiej. W Aalten na 13 000 mieszkańców ukrywało się około 2500 osób. Budynek przy Markt 12, będący domem rodziny Kempinków, był jednocześnie siedzibą niemieckiej policji, miejscem schronienia dla ludności z okolicy podczas nalotów bombowych oraz schronieniem dla tych, którzy musieli ukrywać się przed narodowymi socjalistami.Ze względu na przygraniczne położenie muzeum podejmuje działania na rzecz promowania euregionalnych kontaktów Niemców i Holendrów poprzez wzajemne zapoznawanie się z historią lat 40. XX wieku, na której zakorzenione są niezliczone uprzedzenia. Z tego powodu muzeum zachęca do spotkań studentów niemieckich i holenderskich poprzez dwujęzyczne prezentacje i dwujęzyczne pakiety nauczania.Kolekcja muzeum składa się z nielegalnej drukarni, kryjówki, schronu przeciwlotniczego, broni, dokumentów, mundurów, materiałów propagandowych, zdjęć i innych przedmiotów, które obrazują codzienne życie i wybory, jakich musieli dokonywać wtedy ludzie. Nagrywanie świadectw i opowiadanie osobistych historii ma kluczowe znaczenie.
FRANCJA: Mały Thalmus z Montpellier
Zasób Miejskiego Archiwum z Montpellier mierzy 9 km. Najstarsze z przechowywanych w nim dokumentów pochodzą z XII w., a pośród nich najcenniejszym jest Mały Thalamus (Le Petit Thalamus), będący swoistą kroniką miasta od 1204 do 1604 r. Znajdują się w nim informacje dotyczące prawa miejskiego, statutów miejskich, wykazy konsulów. Rejestrowana jest także w nim historia miasta oraz wpisane kroniki miejskie, spisywane najpierw w języku łacińskim, od 1259 r. oksytańskim (prowansalskim), a na końcu francuskim. Thalamus doczekał się naukowego projektu (Projekt Thalamus), a w następstwie wydania opracowanego przez naukowców (historyków mediewistów i nowożytników, filologów i lingwistów specjalizujących się w średniowiecznym języku oksytańskim), historyków prawa i historyków sztuki) z Uniwersytetu w Montpellier także bardzo nowoczesnego wydania źródła archiwalnego. Od roku 1205 Montpellier było rządzone przez konsulów, którzy otrzymali prawo stanowienia prawa (potestas statuendi) przez co zapewnili miastu znaczną autonomię. Zapisy w języku oksytańskim stały się źródłem wiedzy o języku dawnej południowej Francji (langue d’oc).
NIEMCY: Wydawnictwa archiwów miejskich – Gera w Turyngii
Archiwa miejskie w Niemczech funkcjonują na zupełnie innych zasadach niż w Polsce. Obok archiwów krajów związkowych, funkcjonuje ponad 1500 archiwów komunalnych na różnych szczeblach administracji od archiwów powiatowych (Kreisarchive), po archiwa miejskie (Staadtarchive) i archiwa gminne (Gemeindearchive), a w ramach tych ostatnich archiwa urzędów (Amtsarchive). Archiwa te tworzą sieć obejmująca każdy okręg, miasto i gminę. Archiwa te mają charakter archiwów publicznych, ale pod względem organizacyjnym zachowują duża samodzielność, zatrudniają wykwalifikowanych pracowników oraz przechowują niekiedy imponujący zasób historyczny i tym samym realizują wszystkie funkcje archiwalne. Niektóre archiwa miejskie przechowują kilkanaście kilometrów akt od czasów średniowiecznych – akta związane z lokacją i pierwszymi nadaniami przywilejów, organizacją danej jednostki administracji terytorialnej. Są to dokumenty pergaminowe, księgi miejskie, w tym hipoteczne, księgi przyjęć do prawa miejskiego, księgi i dokumenty tworzone przez poszczególne organy samorządu miejskiego i urzędów z nim powiązanych, w tym również spuścizny i depozyty. Analogicznie funkcjonują te archiwa w innych krajach związkowych tj w Austrii i Szwajcarii.
Czytaj dalej „NIEMCY: Wydawnictwa archiwów miejskich – Gera w Turyngii”
Niemcy: Polsko-niemieckie pogranicze – nowe perspektywy poznania historii miasta Forst na Łużycach
W połowie roku z sukcesem zakończony został projektu wydawniczy „Zasoby archiwalne państwa stanowego Forst-Pförten (Brody) oraz Miasta Forst (Łużyce)”. Podczas konferencji końcowej, która odbyła się14czerwca2023r.w pałacu Brühla w Brodach w powiecie żarskim, zakończono ważny projekt badawczy. Wydawnictwo jest efektem współpracy polsko-niemieckiej, realizowanej w ramach projektu pn. „Opracowanie i publikacja wartościowych historycznych dokumentów archiwalnych z zasobów Archiwum Państwowego w Zielonej Górze, dotycząca europejskiej historii polsko-niemieckiego regionu przygranicznego na terenie dawnej Własności Ziemskiej Zasieki-Brody, w dwujęzycznej publikacji”, współfinansowanemu ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy INTERREG V A Brandenburgia- Polska 2014-2020 oraz Funduszu Małych Projektów w Euroregionie Sprewa-Nysa-Bóbr.
MRA: Konferencja wirtualna wspierajaca dziedzictwo kultury niematerialnej
Kanadyjski Doradczy ds. Pamięci Świata (Le Comité consultatif canadien de la Mémoire du monde (CCMdM) organizuje we wtorek 19 wrzesnia 2023 r. wirtualne seminarium na platformie Zoom pt.: „Tkanie powiązań i tworzenie sojuszy: Wzmacnianie powiązań między archiwami a niematerialnym dziedzictwem kulturowym” (Tisser des liens et forger des alliances : Renforcer les croisements entre les archives et le patrimoine culturel immatériel). Celem przedsięwzięcia jest postawienie pytań oraz rozwiązań teoretycznych i praktycznych związanych z aktami dotyczącymi kreacji, przechowywania i wykorzystywania niematerialnej spuścizny kulturowej. (PCI – patrimoine culturel immatériel).
Czytaj dalej „MRA: Konferencja wirtualna wspierajaca dziedzictwo kultury niematerialnej”
CZECHY: Konferencja: Muzeum i zmiana VI / The Museum and Change VI
Kilka instytucji kulturalnych Republiki Czeskiej przygotowują szóstą edycję międzynarodowej konferencji naukowej pt. „Muzeum i zmiana. Strategia, trendy, wizja i nowe perspektywy”.
Jednymi z głównych organizatorów konferencji są: Stowarzyszenie Muzeów i Galerii Republiki Czeskiej, t.z. (Asociace muzeí a galerií České republiky, z.s.) oraz Muzeum Narodowe (Národní muzeum), Czeski Komitet Błękitnej Tarczy (Český komitétem Modrého štítu), Ministerstwo Kultury (Ministerstvo kultury). Jest to już szósta edycja tego wydarzenia, które odbędzie się w dniach 24-25 październik 2023 r. w Pradze w nowym gmachu Muzeum Narodowego, Vinohradská 1. Poprzednie konferencje z tego cyklu odbyły się w latach 2002, 2005, 2009, 2013 i 2016.
Czytaj dalej „CZECHY: Konferencja: Muzeum i zmiana VI / The Museum and Change VI”