Zmarła doc. dr Irena Radtke

Irena Radtke (1923- 2014)
Irena Radtke (1923- 2014)

30 marca 2014 r. zmarła w Sopocie doc. dr Irena Radtke (1923-2014), pracownik Archiwum Państwowego w Poznaniu w latach 1951-1996. W czasie swojej długoletniej pracy w Archiwum opracowała wiele inwentarzy archiwalnych (zarówno akt i dokumentów z okresu staropolskiego jak i XIX i XX-wiecznych) oraz przygotowała liczne artykuły naukowe z zakresu teorii i metodyki archiwalnej (pisała m.in. na temat rozmaitych aspektów zespołu archiwalnego i inwentaryzacji). Prace te weszły na trwałe do dorobku archiwistyki polskiej. Była także autorką przepisów metodycznych, m.in. Wskazówek metodycznych do sporządzania inwentarzy archiwalnych zespołów (zbiorów) akt wytworzonych w okresie kancelarii akt spraw (XIX-XX w.) z 1984 r., które stosujemy w archiwach do dziś. Była wybitną archiwistką o bogatym doświadczeniu i praktycznej znajomości zasad opracowywania materiałów archiwalnych, a wszystko to było poparte szeroką wiedzą teoretyczną. Wiele lat prowadziła zajęcia ze studentami archiwistyki na UAM, i wielu z nas, archiwistów poznańskich miało okazję poznać Ją jako bardzo życzliwego wykładowcę i promotora prac magisterskich; potem, już w czasie pracy w Archiwum była dla nas zawsze życzliwą i pomagającą „Panią Docent”. Zachowamy ją w naszej wdzięcznej pamięci.

Więcej informacji Archiwum Państwowe w Poznaniu

Hanna Staszewska
AP Poznań

Archiwum, otwórz się!

Z okazji Międzynarodowego Dnia Archiwów, Archiwum Państwowe we Wrocławiu zaprasza do poznania tajemnic największego archiwum na Śląsku. W niedzielę 9 czerwca, od godz. 14.00 do godz. 19.00 siedziba Archiwum przy ul. Pomorskiej 2 będzie otwarta dla wszystkich chętnych.
W programie imprezy przewidziano m.in.: pokaz digitalizacji akt i map, pokaz urządzeń i technik konserwacji archiwaliów, prezentacje multimedialne o historii i zasobie Archiwum, a także pierwszą publiczną prezentację nieznanego albumu o przedwojennym Wrocławiu, przekazanego przez Archiwum Miejskie w Getyndze. Jedynie w tym dniu pracownicy Archiwum oprowadzą gości po niedostępnych magazynach archiwalnych. Dzieci będą mogły samodzielnie wykonać pamiątkowe pieczęcie z wykorzystaniem tłoków pieczętnych ze zbiorów archiwalnych, natomiast dorośli otrzymają możliwość przeprowadzenia prostych zabiegów konserwatorskich własnych dokumentów rodzinnych, a także ich skanowania i retuszu pod okiem specjalistów. Zostaną zaprezentowane filmy o przebiegu epidemii ospy w 1963 r. we Wrocławiu oraz o historii gazownictwa na Dolnym Śląsku. Archiwiści będą także udzielali informacji o na temat przechowywania oraz zarządzania współczesną dokumentacją oraz o miejscach przechowywania dokumentacji osobowej i płacowej, niezbędnej dla celów emerytalno-rentowych.
Archiwum Państwowe serdecznie zaprasza 9 czerwca w godz. 14-19 na ul. Pomorską 2.

Wstęp wolny.

POLSKA : Niebawem rusza XXI Ogólnopolski Zjazd Historyków Studentów.

XXI Ogólnopolski Zjazd Historyków Studentów w tym roku odbędzie się na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. W dniach 22-226 kwietnia do „Koziego Grodu” przyjedzie ok. 300 studentów i doktorantów z Polski i zagranicy oraz ok. 50 specjalnie zaproszonych gości.

 

Czytaj dalej „POLSKA : Niebawem rusza XXI Ogólnopolski Zjazd Historyków Studentów.”

Sprawozdanie z seminarium: „ZoSIA vs. AtoM. Dwa systemy do zarządzania zasobem archiwalnym” Warszawa, 23-24 stycznia 2013 r.

Sprawozdanie z seminarium: „ZoSIA vs. AtoM. Dwa systemy do zarządzania zasobem archiwalnym” Warszawa, 23-24 stycznia 2013 r.
Seminarium odbyło się w siedzibie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych w Warszawie, a uczestniczyli w nim m.in. pracownicy archiwów państwowych, Archiwum PAN, CAW, członkowie Centralnej Komisji Metodycznej NDAP, Rady ds. Informatyzacji i Digitalizacji, przedstawiciele Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu. Zebranych przywitał Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, prof. Władysław Stępniak.

W części pierwszej seminarium referaty stanowiły wprowadzenie do tematyki obrad.

Maciej Zdunek (NAC, kierownik projektu ZoSIA) w wystąpieniu pt. „ZoSIA – geneza projektu” przedstawił stan informatyzacji archiwów państwowych na przełomie wieków XX i XXI (rozproszone bazy SEZAM, IZA, PRADZIAD, SUMA itd.) oraz próby integracji informacji na stronie internetowej www.archiwa.gov.pl. Na mocy Zarządzenia nr 7 NDAP z 13 lipca 2007 r. zaczęto prace nad systemem zintegrowanym, które koordynował dyrektor NAC. Projektowaniem i budową systemu od strony informatycznej zajmował i zajmuje się zespół programistów NAC. Pierwsza stabilna wersja 1.0. została ukończona we wrześniu 2010 r., obejmując wtedy moduły księgi nabytków, ubytków, przesunięć, do opisu jednostek i obiektów aktowych, kartograficznych, technicznych i ulotnych, moduł raportów i wyszukiwarkę. Obowiązująca aktualnie (styczeń 2013 r.) wersja pozwala także na inwentaryzację materiałów wizyjnych, nagrań, fotografii i obiektów muzealnych.

Następnie Janusz Gołaszewski, dyr. Archiwum Państwowego we Wrocławiu, w krótkim wystąpieniu zwrócił uwagę na różnorodność zasobu swojego archiwum, a tym samym na różnorodne potrzeby użytkowników, na których odpowiedzią ma być AtoM.

 

 

Czytaj dalej „Sprawozdanie z seminarium: „ZoSIA vs. AtoM. Dwa systemy do zarządzania zasobem archiwalnym” Warszawa, 23-24 stycznia 2013 r.”

POLSKA: „ZoSIA vs AtoM. Dwa systemy do zarządzania zasobem archiwalnym.” Seminarium w Warszawie.

W dniach 23- 24 stycznia w Warszawie w siedzibie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych odbędzie się seminarium poświęcone dwóm systemom informacji archiwalnej używanym w archiwach państwowych. Zintegrowany System Informacji Archiwalnej – ZoSIA opracowany w ostatnich latach przez Narodowe Archiwum Cyfrowe został w 2009 wdrożony i zastąpił, w archiwach państwowych w Poznaniu i Lublinie, użytkowane w pozostałych archiwach bazy danych SEZAM i IZA. Dane z systemu włączone są do centralnej wyszukiwarki dostępnej w serwisie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych. Posiada własny interface online Szukaj w Archiwach.
Access to Memory (AtoM) – „Dostęp do pamięci” jest, lansowanym przez Międzynarodową Radę Archiwów, wolnym oprogramowaniem zgodnym z międzynarodowymi standardami archiwalnymi ISAD(G), ISAAR(CPF), ISDF i ISDIAH oraz kanadyjska normą RAD. Na zlecenie MRA prace nad AtoM-em prowadzi kanadyjska firma Artefactual. W 2012 r. firma rozpoczęła migrację danych kanadyjskich do systemu AtoM, w którym ma być prezentowany zasób na sztandarowej stronie archivescanada.ca. Podobne prace od 2008 r. rozwijane są w uniwersyteckich archiwach Australii.
W Polsce  od 2011 r. system testowany jest w Archiwum Państwowym we Wrocławiu, ale dopiero w drugiej połowie 2012 r., po pojawieniu się wersji AtoM 1.3., rozpoczęto masową migrację z baz danych Sezam i IZA 4.

Pomimo sensacyjnie brzmiącego tytułu seminarium, obu zespołom zależy na podzieleniu się doświadczeniami wynikającymi z pracy nad różnymi narzędziami informatycznymi służącymi wspólnemu celowi- rzetelnej i przejrzystej informacji o zasobie archiwalnym, a także bezpośredniej z nim pracy.

Seminarium otworzy Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych Prof. Władysław Stępniak. Po części  teoretycznej odbędzie się panel dyskusyjny, prowadzony przez dr Andrzeja Biernata, zastępcę Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, z udziałem uczestników i członków obu zespołów. W części teoretycznej omówione zostaną następujące zagadnienia:

1.  ZoSIA – geneza projektu, ref. Maciej Zdunek (NAC)
2.  AtoM – geneza projektu, ref. Tomasz Broniszewski (ArchNet), Janusz Gołaszewski (AP Wrocław)
3.  ZoSIA – założenia systemu, ref. Wojciech Woźniak (NAC)
4.  AtoM – założenia systemu, ref. Dariusz Bednarek (AP Wrocław)
5.  ZoSIA – prezentacja systemu na podstawie pytań, ref. Maciej Zdunek, Justyna Soliwoda (NAC)
6.  ZoSIA w opinii użytkowników, ref. Marcin Buczek (AP Lublin), Elżbieta Rogal (AP Poznań)
7.  AtoM – prezentacja systemu na podstawie pytań, ref. Rafał Raczyński, Jan Drozd, Marek Okólski, udział: Dariusz Bednarek, Adam Baniecki (AP Wrocław)
8.  AtoM w opinii użytkowników, ref. Jan Drozd (AP Wrocław)
9.  ZoSIA – praktyczne zastosowanie i perspektywy rozwoju, ref. Hanna Staszewska (AP Poznań), Maciej Zdunek (NAC)
10. AtoM – praktyczne zastosowanie i perspektywy rozwoju, ref. Adam Baniecki (AP Wrocław Oddział w Lubaniu).

 

Hanna Staszewska (AP Poznań) i Adam Baniecki (AP Wrocław O/Lubań)

Polska: Sprawozdanie z konferencji „Polonica bliżej kraju”

Sprawozdanie z konferencji „Polonica bliżej kraju”
Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa, 25 października 2012 r.

Instytut Pamięci Narodowej po raz kolejny zorganizował konferencję z okazji Światowego Dnia Dziedzictwa Audiowizualnego, ustanowionego przez UNESCO. Konferencja odbyła się w siedzibie Centrum Edukacyjnego IPN im. Janusza Kurtyki w Warszawie.
Przybyłych gości przywitał dr Łukasz Kamiński, prezes IPN, następnie głos zabrał prof. dr hab. Andrzej Rottermund, przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO. Obradom przewodniczył dr hab. Jacek Sawicki, kierownik Sekcji Opracowywania Dokumentacji Audiowizualnej BUiAD IPN.
Pierwszy mówca, dr hab. Władysław Stępniak, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, przedstawił referat pt. „Podstawy prawne procesu restytucji i przejmowania archiwaliów polskich”. Podkreślił znaczenie archiwaliów jako zbiorów tytułów prawnych dla administrowania określonym terytorium, co w konsekwencji doprowadziło do sformułowania zasad archiwalnych: proweniencji terytorialnej archiwaliów oraz pertynencji funkcjonalnej. Dzięki ich zastosowaniu udało się rozstrzygnąć wiele sporów międzynarodowych, jednak nie wszystkie zostały pomyślnie rozwiązane. Dlatego w 1978 r. UNESCO, przy pomocy Międzynarodowej Rady Archiwów sformułowało koncepcję wspólnego dziedzictwa archiwalnego i wspólnej własności archiwalnej – reguła ta zyskuje coraz powszechniejszą akceptację wśród międzynarodowej społeczności archiwistów.

Czytaj dalej „Polska: Sprawozdanie z konferencji „Polonica bliżej kraju””

Ogólnopolska Konferencja Naukowa – Dokumenty Polskiego Państwa Podziemnego 1939-1945

Archiwum Akt Nowych oraz Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej wystąpiły z inicjatywą zorganizowania konferencji naukowej „Dokumenty Polskiego Państwa Podziemnego 1939-1945” poświęconej oryginalnym dokumentom wytworzonym w latach 1939-1945 w strukturach Armii Krajowej, Delegatury Rządu RP na Kraj, Kierownictwa Walki Cywilnej, Narodowych Sił Zbrojnych oraz organizacji scalonych z AK.

Konferencja odbędzie się w dniach 24-25 października 2012 r. w Warszawie.

Program konferencji

Więcej informacji – link

Jubileusz Profesora Andrzeja Tomczaka

Nie ma chyba wśród polskich archiwistów nikogo, komu nazwisko Profesora nie byłoby znane. Pracownik Archiwum Państwowego w Łodzi, później związany z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, znawca dziejów polskich archiwów, badacz dawnych kancelarii, geografii historycznej, regionalista, wydawca źródeł, członek licznych zespołów naukowych i grup eksperckich. Ale przede wszystkim nauczyciel i wychowawca wielu pokoleń archiwistów. Właśnie dzięki jego zaangażowaniu w dydaktykę, każdy z nas nosi w sobie cząstkę Jego wiedzy, którą zyskaliśmy bądź to poprzez bezpośrednie z Nim spotkania, bądź też za pośrednictwem własnych nauczycieli a uczniów Profesora.
Dwunastego września Profesor Andrzej Tomczak obchodzi jubileusz dziewięćdziesiątych urodzin.
Z tej okazji redaktorzy i współpracownicy ArchNetu pragną złożyć Panu Profesorowi życzenia wielu lat zdrowia i twórczej aktywności.
Ad multos Annos!

POLSKA: XIV Krajowego Zjazdu Delegatów Stowarzyszenia Archiwistów Polskich – Wrocław 2012

Tradycyjnie po zakończeniu VI Powszechnego Zjazdu Archiwistów Polskich rozpoczęły się obrady kolejnego – XIV Krajowego Zjazdu Delegatów Stowarzyszenia Archiwistów Polskich. Miejscem obrad była siedziba Archiwum Państwowego we Wrocławiu, gdzie w sali wystawienniczej zebrało się przeszło 170 delegatów oddziałów SAP z całej Polski. W czasie obrad, odbywających się w dniach 7-8 września 2012 r., podsumowano pięcioletnią kadencję ustępujących władz Stowarzyszenia, zmieniono niektóre punkty statutu, jak również dokonano wyboru nowych władz. Prezesem został Kazimierz Jaroszek – dyrektor Archiwum Państwowego w Radomiu, który zastąpił Jarosława Porazińskiego – sprawującego tę funkcję przez ostatnie dwie kadencje. Nowowybrany – 23-osobowy – Zarząd Główny wyłonił spośród siebie również Prezydium w osobach: Eugeniusz Borodij, Andrzej Jabłoński, Marlena Koter, Andrzej Majchrzak, Krzysztof Stryjowski, Eugenia Szymczuk i Piotr Zawilski.
W czasie Zjazdu nie podjęto decyzji o zmianach dotyczących form i kierunków dalszego działania Stowarzyszenia uznając, iż należy kontynuować dotychczasowe działania, przynoszące wymierne korzyści gospodarcze, przekładające się bezpośrednio na działania statutowe.
Zjazd jednogłośnie obdarzył tytułem Członka Honorowego SAP kol. Helenę Kułdo – długoletniego wicedyrektora Archiwum Państwowego we Wrocławiu i wieloletniego aktywnego działacza Stowarzyszenia.

oprac. Ivo Łaborewicz
AP Wrocław O/Jelenia Góra

POLSKA: VI Powszechny Zjazd Archiwistów Polskich – Wrocław 2012

W dniach 5-7 września 2012 r. we Wrocławiu obradował VI Powszechny Zjazd Archiwistów Polskich, pod hasłem „Zatrzymać przeszłość, dogonić przyszłość”, zorganizowany przez Stowarzyszenie Archiwistów Polskich (SAP) oraz Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych (NDAP). To zwoływane co pięć lat, największe spotkanie pracowników i miłośników akt i archiwaliów z Polski, zgromadziło blisko 750 osób, reprezentujących archiwa państwowe, społeczne, prywatne, samorządowe i kościelne. Obecni byli również goście z zagranicy (m.in. z: Austrii, Czech, Węgier, Słowacji). Listy okolicznościowe do zebranych skierowali Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski, Wojewoda Dolnośląski Marek Skorupa oraz Marszałek Województwa Dolnośląskiego Rafał Jurkowlaniec. Niestety, swego przedstawiciela nie przysłał prezydent miasta Wrocławia. Wśród obecnych gości honorowych znaleźli się ponadto: dr Wojciech Rafał Wiewiórowski – Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, dr Łukasz Kamiński – Prezes Instytutu Pamięci Narodowej, rektorzy Uniwersytetu i Politechniki Wrocławskiej, w murach której odbyło się większość paneli dyskusyjnych oraz obie sesje plenarne.
Oficjalnego otwarcia Zjazdu dokonali: prezes SAP, prof. Jarosław Poraziński, przewodnicząca wrocławskiego Oddziału SAP, dr Lucyna Harc oraz Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, prof. Władysław Stępniak, który następnie przedstawił wykład pt. „Narodowy zasób archiwalny w epoce cyfrowej”. Wcześniej wykład o dziejach wrocławskich archiwaliów zaprezentował prof. Rościsław Żerelik, a sesję plenarną zakończyło – wygłoszone po angielsku – wystąpienie Thomasa Aignera (ICARUS, Wiedeń), pt. „Komplementarność i synergia – zasady funkcjonowania archiwów w erze cyfrowej” (Complementarity and Synergy – Basic principles of the digital era in archives).

Czytaj dalej „POLSKA: VI Powszechny Zjazd Archiwistów Polskich – Wrocław 2012”