Obce prawodawstwo archiwalne

FRANCJA: Zasady ponownego wykorzystania archiwów publicznych

W dniu 21 grudnia 2022 r., na stronie oficjalnej francuskich archiwów państwowych „FranceArchives„, ukazał się tekst o ponownym wykorzystaniu informacji pochodzących z zasobów francuskich archiwów narodowych. Tekst można kreślić jako szkoleniowy, zbierający w sposób syntetyczny podstawową wiedzę o omawianym zagadnieniu. Ponowne wykorzystanie definiuje się jako wykorzystanie przez stronę trzecią dokumentów i danych w innych celach niż cele do jakich zostały wytworzone, zebrane lub otrzymane. Stwarza to zasadniczą różnicę pomiędzy celami dla jakich udostępniały ją służby archiwalne.

Czytaj dalej „FRANCJA: Zasady ponownego wykorzystania archiwów publicznych”

FRANCJA: Jak postępować z dokumentacją funduszy europejskich. Przewodnik metodyczny

Sekcja Archiwów Regionalnych Stowarzyszenia Archiwistów Francuskich opracowała i wydała we wrześniu 2016 r. niezwykle praktyczną publikację Przewodnik metodyczny „Fundusze europejskie” (Guide métodologique „Fonds Européen). Ta niezwykle zwięzła broszura, licząca zaledwie 14 strony, zawiera podstawowe kompendium wiedzy na temat podmiotów wytwarzających informację związaną z funduszami oraz z organizacjią obiegu informacji i dokumentacji pomiędzy nimi, a także budowy zespołów i jednostek archiwalnych wytwarzanych w ramach poszczególnych realizacji projektów unijnych.
W krótkim wstępie otrzymujemy informacje o tym, czym są fundusze europejskie, i do czego zostały stworzone. Zdefiniowano je jako narzędzia realizacji celów wskazanych w preambule do traktatu rzymskiego z 1957 r., czyli zwiększenia jedności ekonomicznej wspólnoty europejskiej i niwelację nierówności pomiędzy poszczególnymi regionami. Zgodnie z prawodawstwem francuskim., zwanym ustawą MAPTAM z 27 stycznia 2014 r. (La loi du 27 janvier 2014 de modernisation de l’action publique territoriale et d’affirmation des métropoles) to regiony z udziałem państwa odpowiadają za realizację projektów poszczególnych funduszy europejskich na swoim terenie.
Aneks zawiera listę funduszy europejskich wraz z rokiem ich utworzenia i uwagami. Wymienionych jest 10 funduszy, przy czym obszary niektórych z nich zostały zamienione przez inne, nowsze. To ważne, ponieważ przewodnik służyć ma archiwistom we właściwej ocenie pozostawionej przez nie dokumentacji.
Wymieniono następującefundusze:
1. Europejski Fundusz Społeczny, 1958,
2. Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej, 1962 (EAGGF),
3. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, 1975, (EFOR),
4. Instrument Finansowy Orientacji Rybołówstwa (1993), (IFOR), zastąpiony w 2007 r. przez Europejski Fundusz Rybacki),
5. Europejski Fundusz Solidarności (2002), (FSUE)
6. Europejski Fundusz Gwarancji Rolnictwa, 2007, (Fonds européen agricole de garantie), 1 filar)
7. Europejski Fundusz na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (2007), (EAFRD), 2 filar.
8. Europejski Fundusz Rybacki, 2007, (EFF) (zastąpiony w 2014 r. przez EMFF)
9. Europejski Fundusz Morski i Rybacki, (2014), (EMFF),
10. Inicjatywa na Rzecz Zatrudnienia Ludzi Młodych, 2014, (YEI).

Czytaj dalej „FRANCJA: Jak postępować z dokumentacją funduszy europejskich. Przewodnik metodyczny”

SZWAJCARIA: Archiwa gminne w pejzażu archiwalnym kantonu Zurych

Ustrój archiwalny Szwajcarii jest zasadniczo różny niż w Polsce, co w znacznej mierze wynika z federacyjnego charakteru tego państwa. Według ustawodawstwa archiwalnego kantonu Zurych -”Archivgesetz” §6 z 1995 roku- „Gemeinde”, czyli gminy/wspólnoty zobowiązane są do prowadzenia własnych archiwów. Należy zaznaczyć że określenie „Gemeinde” nie może być rozumiane w przypadku szwajcarskiego systemu ustrojowego wyłącznie jako gmina w sensie administracyjnym. Odnosi się ono oczywiście do gminy jako wspólnoty politycznej (odpowiednik gminy jako samorządu terytorialnego), ale także wspólnoty religijnej, szkolnej, stowarzyszeń i innych związków komunalnych i społeczno kulturalnych, zawodowych i innych. Jest to konstrukcja ustrojowa specyficzna dla ustroju szwajcarskiego, nie znajdująca odpowiednika w polskich realiach. Gmina szwajcarska określana jest przez doktrynę jako związek prawa publicznego wyposażony w osobowość prawną, ludność, terytorium, i dysponujący określanym zakresem uprawnień. W wyniku historycznych przeobrażeń powstały również różne typy gmin. Kryterium rozróżniającym je stanowi rodzaj wykonywanych zadań. Istnieją zatem gminy polityczne – gmina mieszkańców jako jednostka administracyjna oraz gminy specjalne, do których należą gminy szkolne, religijne, wyborcze, czy też zajmujące się opieką społeczną.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Archiwa gminne w pejzażu archiwalnym kantonu Zurych”

Czeska ustawa z dnia 14 marca 2006 r. o kronikach miejscowości

W Czechach, już od lat dwudziestych XX w., istnieją przepisy, nakładające na wszystkie gminy obowiązek prowadzenia kroniki własnej miejscowości. Mówiąca o tym ustawa, choć kilka razy w swych dziejach modyfikowana, jest krótka i prosta – przytaczamy ją poniżej tej informacji. Powstałe zgodnie z tą ustawą kroniki trafiają do archiwów państwowych, gdzie stanowią jeden z najczęściej wykorzystywanych materiałów archiwalnych.

132 ustawa
z dnia 14 marca 2006 r. o kronikach miejscowości,
uchwalona przez Parlament Republiki Czeskiej:

§ 1

Postanowienia wstępne. Każda miejscowość prowadzi kronikę miejscowości (dalej „kronika”), w której rejestrowane są informacje o ważnych i pamiętnych wydarzeniach w miejscowości, dla informacji i nauki dla przyszłych pokoleń

§ 2

Prowadzenie i przechowywanie kronik
(1) kronika jest prowadzona jako odręczne pisana księga z numerowanymi stronami lub w formie elektronicznej, ze stopniowo drukowanymi, ponumerowanymi kartami, po zakończeniu każdego roku kalendarzowego na trwałym papierze, przeznaczonym dla dokumentów1), które są ze sobą trwale scalone.
(2) integralną częścią kroniki są załączniki, które zawierają – w formie pisemnej, obrazowej lub dźwiękowej, dokumenty uzupełniające zapisy w kronice.
(3) Miejscowości zabezpieczają kronikę przed utratą, zniszczeniem i dostępem osób niepowołanych.

§ 3

Wpisy w kronice
Wpisy do kroniki prowadzi się minimum raz w roku kalendarzowym. O wielkości wpisu decyduje miejscowość.

§ 4

Wgląd do kroniki i wykorzystanie kroniki
Do kroniki ma wgląd każdy, w określonym terminie, w urzędzie danej miejscowości; jeżeli udostępniana jest kronika spisywana odręcznie lub kronika w postaci drukowanej, oprawnej papierowej księgi, z ponumerowanymi stronami, odbywa się to pod nadzorem kronikarza. Mieszkaniec miejscowości, w wieku powyżej 18 lat, a także osoba, której prawo przyznaje prawa obywatela danej miejscowości, może zaproponować w formie pisemnej zmiany, uzupełnienia lub skorygowania wpisu w kronice. Miejscowość, na podstawie tych wniosków, stosownie do okoliczności, dokonuje w kronice odpowiedniej korekty, uzupełnienia lub innych zmian.

§ 5

Przepisy uchylone
Tracą moc:
1. Ustawa nr 80/1920 Sb. z. a n., o pamětních knihách obecních (o lokalnych księgach pamiątkowych).
2. Rozporządzenie Rządu nr 169/1932 Sb. z. a n., o pamětních knihách obecních (o lokalnych księgach pamiątkowych).

§ 6

Czas obowiązywania
Ustawa wchodzi w życie pierwszego dnia trzeciego miesiąca kalendarzowego następującego po dacie jej publikacji.

1) §5 ustęp 1 dekretu nr 646/2004 Sb., o podrobnostech výkonu spisové služby (szczegółowe przepisy wykonawcze dla czynności kancelaryjnych).

Komentarz i tłumaczenie Ivo Łaborewicz
AP O/Jelenia Góra