Kategoria: Terminologia archiwalna

BELGIA: Projekt Temas – Tezaurus wczesnonowożytnych źródeł archiwalnych

Archiwa Państwowe Belgii (Archives de l’État en Belgique) opracowały i udostępniły na zasadach danych otwartych niezwykle interesujący projekt o nazwie Temas „Tezaurus źródeł archiwów nowożytnych” (Temas: thésaurus des sources d’archives modernes). Pomysł belgijskich archiwistów wziął się ze spostrzeżenia, że dla wielu użytkowników archiwów liczne terminy, występujące w inwentarzach archiwalnych i źródłach archiwalnych okresu wczesnonowożytnego, określonego periodem 1482 – 1795, mogą być niejasne lub niewłaściwie rozumiane (np.: wokanda, rejestr sentencji, acta universitatis, acta capituli itp.).

Czytaj dalej „BELGIA: Projekt Temas – Tezaurus wczesnonowożytnych źródeł archiwalnych”

MRA: Terminologia archiwalna – działania o zakresie międzynarodowym

26 lipca 2013 r. Międzynarodowa Rada Archiwów zaprezentowała wybór wielojęzycznej terminologii archiwalnej. Projekt, opisany na portalu MRA, jest efektem prac Sekcji Edukacji Archiwalnej i Szkolenia Archiwistów MRA (ICA-SAE), a raczej grona ludzi reprezentujących różne środowiska, skupionych wokół projektu INTERPARES, rekrutowanych bez pośrednictwa archiwów narodwoych czy zarządów archiwów krajowych. Brało w nich udział ok. 40 osób – studentów, badaczy, archiwistów z 15 krajów. « Wybór » zawiera terminologię zastosowaną w projekcie INTERPARES oraz proponowaną przez MRA. Przedstawiona baza danych nie pretenduje do miana słownika, lecz określona została jako « zbiór wielojęzycznych terminów archiwalnych ».

Projekt, zainicjowany przez Lucianę Duranti (Uniwersytet Kolumbii Brytyjskiej, Vancouver, Canada), został włączony w działania Komisji Programowej MRA (PCOM) w 2010 (zob.: http://www.wien2004.ica.org/fr/2009/12/18/imaginez-et-cr-er-votre-projet-pcom-nouvel-appel-projets). Otrzymał nazwę « wielojęzyczny słownik archiwalny on-line” (“Multilingual Archival Dictionary Database, lub Online Archival Terminology Dictionary”) i zostal przyjęty na sesji PCOM w Oslo, 13 września 2010 r. Nie został jednak zintegrowany z innymi projektami MRA.
W projekcie uczestniczył Roland Kiper, doktorant w dziedzinie archiwistyki w Instytucie Historii Uniwersytetu Wrocławskiego, specjalizujący się w badaniach porównawczych modelu archiwistyki francuskiej i polskiej. Przygotowania części polskojęzycznej polegały na zebraniu terminologii stosowanej w polskiej literaturze, jednakże bez tłumaczenia słownictwa INTERPARES. Zadania tego nie podjęto po stwierdzeniu braku adekwatności z metodycznego punktu widzenia – terminologia glosariusza INTERPARES wydawała się uczestnikom projektu dyskusyjna w polskim kontekście. Trzeba stwierdzić, że nie zakładano przygotowania nowego słownika, jako że ta praca mogałby być raczej dziełem zespołu specjalistów, zarówno w dziedzinie archiwistyki, jak i lingwistyki, a nie pojedynczej osoby. Wybrana metoda objęła więc dokonanie wyboru z dostępnej literatury polskiej. W części francuskojęzycznej współpraca ograniczyła się do konsultowania terminów francuskich, z rozróżnieniem jednakże terminologii frankofońskiej Kanady i Francji.

Czytaj dalej „MRA: Terminologia archiwalna – działania o zakresie międzynarodowym”

NIEMCY: Archiwalne ABC – leksykon terminologii archiwalnej

Sygnatura elektroniczna, retrokonwersja, Records Manegement, EAD – te, i inne terminy wielokrotnie wprowadzają nas w niemałe zakłopotanie, a w polskim słowniku archiwalnym wydanym w 1974 raczej ich nie znajdziemy.
Zanim archiwiści związani ze Archivschule w Marburgu wybrali się na zasłużone wakacje, opublikowali 29 czerwca – online – leksykon „Terminologie der Archivwissenschaft“. To niewątpliwie ważne wydarzenie, nie tylko porządkujące terminologię archiwalną, ale i nowatorskie ze względu na wprowadzenie definicji i pojęć z zakresu nowoczesnej archiwistyki związanej z zarządzaniem dokumentacją elektroniczną i współczesnymi środkami komunikowania się ze społeczeństwem.

Próby opracowania jednolitej terminologii archiwalnej na gruncie archiwistyki niemieckiej podjęte zostały przez Heinricha Otto Meisnera już na początku XX wieku. Nie doprowadziło to jednak do powstania powszechnie uznanego słownika. Dopiero w 1992 roku Angelika Menne -Haritz jako szef Archivschule w Marburgu wydała”„Schlüsselbegriffe der Archivterminologie“, który głównie wykorzystywany w celach edukacyjnych. Przypomnijmy, że w Polsce zasadnicza dyskusja nad terminologią archiwalną toczyła się po odzyskaniu niepodległości w dużej mierze była spowodowana wieloznacznością podstawowych pojęć, co z kolei wynikało ze zróżnicowanych doświadczeń wyniesionych z trzech państw zaborczych.

Czytaj dalej „NIEMCY: Archiwalne ABC – leksykon terminologii archiwalnej”

Słownik terminologii dla opisu archiwalnego materiałów sfragistycznych

Słownik terminologii dla opisu archiwalnego materiałów sfragistycznych
Słownik opracowany  przez Zespół Naukowy do spraw przygotowania wskazówek metodycznych do
opracowania materiałów sfragistycznych w zasobie Archiwów Państwowych będący częścią Instrukcji metodycznej:

Wskazówki metodyczne do opracowania materiałów sfragistycznych w zasobie Archiwów Państwowych, Jelenia Góra- Wrocław 2009,