Dnia 31 stycznia 2019 r. w Moskwie został wydany (przez wydawnictwo „Encyklopedia Polityczna”) dwutomowy zbiór dokumentów pod tytułem „Od nacjonalizmu do kolaboracji: Kraje Bałtyckie podczas II wojny światowej”.
Jak napisano w informacji anonsującej ukazanie się publikacji, wykorzystane w niej materiały archiwalne „ujawniają ideologiczne podstawy i organizacyjno-polityczne mechanizmy łączenia nacjonalizmu i kolaboracji na terytorium Łotwy, Litwy i Estonii w latach 1938-1945”.
Kategoria: Nowości ze Wschodu
ROSJA: „Związek Sowiecki w Afganistanie” – konferencja naukowa
Państwowe Archiwum Historii Społeczno-Politycznej w Permie (Пермский государственный архив социально-политической истории) jest jednym z organizatorów ogólnorosyjskiej naukowej konferencji pt. „Związek Sowiecki w Afganistanie”, która odbędzie się 28 lutego 2019 r. w tymże mieście, w ramach projektu „Permskie czytania wojenno-historyczne: 30. rocznica wycofania wojsk z Afganistanu”.
Podczas konferencji planowane jest omówienie tematów: 1) Radzieckie działania wojskowe w Afganistanie 30 lat później: oceny i opinie historyków, ekspertów ze społeczności międzynarodowej i rosyjskiej; 2) Wojna afgańska w kontekście historycznym XX wieku. Afganistan jako strefa wpływów Związku Radzieckiego i innych państw. Historia stosunków rosyjsko-afgańskich; 3) Cechy społeczno-gospodarczego rozwoju Afganistanu. Czynnik islamski. Dostosowanie sił politycznych wewnątrz kraju i regionu w przededniu wojsk radzieckich; 4) Główne powody wprowadzenia wojsk radzieckich w Afganistanie. Alternatywy dla interwencji wojskowej. Gotowość armii radzieckiej do wojny w Afganistanie;
Czytaj dalej „ROSJA: „Związek Sowiecki w Afganistanie” – konferencja naukowa”
ROSJA: tajniki pracy archiwistów na „Nocy Nauki 2019″
Dnia 8 lutego 2019 r. na Uniwersytecie Pedagogicznym w Orenburgu odbyło się wydarzenie edukacyjne pod tytułem „Noc Nauki”, pod hasłem „Nauka jest modna”. Przez 4 godziny, ponad 35 wydarzeń przyciągało otwartych na nową wiedzę mieszkańców miasta. Po raz pierwszy w wydarzeniu wzięli udział pracownicy Archiwum Państwowego regionu Orenburg, którzy przybliżyli wszystkim zainteresowanym sekrety czytania rękopisów z XVIII w. i ozdobnego pisma z wieku XIX.
„Archiwum – mentoring «От Аза до Ижицы»” (tj. „od samego początku do samego końca” – EŁ) stał się jednym z najpopularniejszych miejsc wśród odwiedzających „Noc Nauki”. Pojęcie „mentoringu” zapożyczone jest z języka angielskiego i oznacza transfer wiedzy, umiejętności i zdolności od bardziej do mniej doświadczonej osoby. „Archiwum – mentoring” można również opisać jako promowanie uczenia się z długofalowymi celami, a głównym celem jego organizatorów, w tym przypadku, jest zwiększenie prestiżu zawodu archiwisty i zainteresowania autentycznymi dokumentami archiwalnymi.
Czytaj dalej „ROSJA: tajniki pracy archiwistów na „Nocy Nauki 2019″”
ROSJA: „Wyzwolenie Polski” – archiwalne filmy na stronie Archiwów Rosji
Na portalu Archiwa Rosji zamieszczony jest link do strony projektu pt. „Zwycięstwo 1941-1945” („Победа. 1941–1945”). Spośród wielu innych, dotyczących wydarzeń II wojny widzianych okiem „armijnych” kamer, można na niej obejrzeć archiwalne materiały filmowe pt. „Wyzwolenie Polski” („Освобождение Польши”). Trwający nieco ponad 32 minuty film, dobrej jakości, składa się z fragmentów filmów dokumentalnych z lat 1944 i 1945, kręconych wówczas na zajmowanych przez Armię Czerwoną ziemiach polskich operatorów filmowych 1 Frontu Ukraińskiego oraz 1 i 2 Frontu Białoruskiego. Udostępnione fragmenty dotyczą m.in. walk na Pomorzu (w Gdańsku, Gdyni, Sopocie, Koszalinie), wkroczenia do Warszawy, walk ulicznych w Poznaniu, bitew o Chełm, Lublin i Katowice, wjazdu sowieckich czołgów do Częstochowy.
Obecnie filmy znajdują się w zasobie Rosyjskiego Państwowego Archiwum Kinofotodokumentów (Российский государственный архив кинофотодокументов) w Krasnogorsku pod Moskwą.
Więcej: Освобождение Польши
oprac. Edyta Łaborewicz,
AP Wrocławiu O/Legnica
ROSJA: Film „Ostatnia cesarzowa”
26 kwietnia 2017 r. w sali wystawowej rosyjskich Archiwów Federalnym w Moskwie otwarto wystawę historyczno-dokumentalną „Ostatnia cesarzowa. Dokumenty i fotografie”, poświęconą rosyjskiej cesarzowej Aleksandrze Fiodorownie Romanow, z domu księżniczki Wiktorii Alicji Heleny Ludwiki Beatrycze Hessen-Darmstadt, żonie ostatniego cara Mikołaja II, zamordowanej wraz z mężem i dziećmi przez bolszewików w lipcu 1918 r. Wystawie towarzyszył film, który został obecnie udostępniony na stronie internetowej Państwowej Agencji Archiwów Rosji. Czterdziestominutowy obraz pt. „Ostatnia Cesarzowa” składa się z ośmiu krótkich części, z których każda poświęcona jest innym wydarzeniom z życia carycy, od jej urodzenia w 1872 r. aż do uroczystego pochowania odnalezionych, po wielu latach od śmierci, szczątków członków carskiej rodziny, w 1998 r. w Sankt-Petersburgu, w obecności Prezydenta Federacji Rosyjskiej Borysa Jelcyna.
Film: «Последняя императрица»
Więcej: Историко-документальная выставка «Последняя императрица. Документы и фотографии»
Edyta Łaborewicz
AP Wrocław O/Legnica
ROSJA: „Tradycyjna kultura ludów tureckich w zmieniającym się świecie” – konferencja
Pracownicy Centralnego Państwowego Archiwum Audiowizualnego Republiki Uzbekistanu w Taszkiencie wzięli udział w I Międzynarodowej Konferencji Naukowej pt. „Tradycyjna kultura ludów tureckich w zmieniającym się świecie”, która odbyła się w dniach 12-15 kwietnia 2017 r. w Kazaniu w Rosji (stolica Republiki Tatarstanu). Głównym celem konferencji była aktywizacja naukowców-humanistów w „rozwiązywaniu problemów języka, folkloru, etnografii, etnomuzykologii, literatury, historii, rozwoju społeczno-kulturowego i społeczno-politycznego” narodów tureckojęzycznych w kontekście „konsolidacji duchowej i kulturowej”.
W konferencji wzięli udział naukowcy i przedstawiciele instytucji kultury z Turcji, Azerbejdżanu, Kazachstanu, Tadżykistanu, Uzbekistanu, Kirgistanu i Federacji Rosyjskiej.
Czytaj dalej „ROSJA: „Tradycyjna kultura ludów tureckich w zmieniającym się świecie” – konferencja”
UKRAINA: Dokumentacja katastrofy czarnobylskiej
Z okazji kolejnej, 31. już rocznicy tragedii w Czarnobylu (26 kwietnia 1986 r.), wydany został zbiór unikatowych dokumentów z zasobu Centralnego Archiwum Państwowego Organizacji Społecznych Ukrainy w Kijowie (Центральний державний архів громадських об’єднань України, Київ) pt. „Czarnobyl. Dokumenty Grupy Operatywnej Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Ukrainy (1986-1988)”, Kijów 2017, przygotowany wspólnie z Instytutem Historii Ukrainy Narodowej Akademii Nauk.
Specjalna Grupa Operatywna Politbiura KC ukraińskiej partii komunistycznej została utworzona dla likwidacji następstw katastrofy czarnobylskiej (zajmowała się m.in. sprawą ewakuacji ludności z niebezpiecznej strefy, jej rozmieszczeniem, opieką medyczną). W wydawnictwie znalazło się 130 nigdy wcześniej nie publikowanych dokumentów, głównie stenogramy posiedzeń Grupy. Licząca ponad 800 stron publikacja, opatrzona solidnym aparatem naukowym (ponad 400 przypisów, indeksy osób i nazw geograficznych, słownik skrótów i słów rzadko używanych, spis opublikowanych dokumentów), skierowana do naukowców, studentów i „wszystkich zainteresowanych historią XX wieku”, dostępna jest w formacie pdf na stronie http://cdago.gov.ua/images/chorn2017.pdf .
oprac. Edyta Łaborewicz
AP Wrocław O/Legnica
UKRAINA: Krym. Obchody trzeciej rocznicy aneksji Krymu zawnej „Krymską wiosną”
16 marca 2017 roku pracownicy Państwowej Służby Archiwalnej Republiki Krymu wzięli udział w uroczystych obchodach trzeciej rocznicy referendum z 2014 roku i „Dnia zjednoczenia Krymu z Rosją”.
Z tej okazji w Państwowym Archiwum Republiki Krymu w Symferopolu zorganizowano wystawę dokumentów związanych z wydarzeniami sprzed trzech lat, których skutkiem było oderwanie Półwyspu Krymskiego od Ukrainy i przyłączeniu go do Rosji, m.in. kopie dokumentów opublikowanych w gazecie „Wiadomości Krymskie” i „Krymska Prawda” («Крымские известия» и «Крымская правда» ) w latach 2014-2017; wśród nich: uchwała Rady Najwyższej Autonomicznej Republiki Krymu „O przeprowadzenie ogólnokrymskiego referendum” z 6 marca 2014 r., ogłoszenie wyników referendum przeprowadzonego na Krymie i innych, których skutkiem było podpisanie, 18 marca 2014 r., umowy między Rosją a Republiką Krymu i miastem wydzielonym Sewastopol o włączeniu Krymu do Rosji (należy pamiętać, że większość państw świata uznała referendum krymskie i jego skutki za nielegalne. Unia Europejska i Polska nie uznają faktu aneksji Krymu przez Rosję. Za część Federacji Rosyjskiej uznają Krym takie państwa, jak Afganistan, Kuba, Nikaragua, Korea Północna, Syria, Wenezuela i Białoruś).
Na wystawie znalazły się także fotografie wykonane w marcu 2014, 2015 i 2016 roku, w czasie „krymskiej wiosny” 2014 r. i jej kolejnych rocznic, oraz z podpisania ww. umowy Rosji z Krymem w Sali Georgijewskiej w Wielkim Pałacu Kremlowskim.
Więcej: Государственный архив Республики Крым, Сотрудники Государственной архивной службы Республики Крым приняли участие в мероприятиях, посвященных третьей годовщине «Крымской весны»
oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica
UKRAINA: „Jeńcy września 1939 roku”
Na początku lutego 2017 r. na Ukrainie ukazała się bardzo cenna i ciekawa publikacja pt. „Jeńcy września 1939 roku” („Полонені вересня 1939-го”), autorstwa pracownika Państwowego Archiwum Obwodu Rówieńskiego na Ukrainie, dr Tetiany Samsoniuk.
Książka, o charakterze popularnonaukowym, ukazuje losy dziewiętnastu żołnierzy i rezerwistów Wojska Polskiego na anektowanej przez Związek Sowiecki Rówieńszczyźnie, w latach 1939-1941.
Licząca ponad 200 stron dwujęzyczna (po polsku i ukraińsku) publikacja zawiera szkice biograficzne, uzupełnione materiałami archiwalnymi – dokumentami i fotografiami, pochodzącymi z akt śledztw prowadzonych przez NKWD w sprawach obywateli II Rzeczypospolitej
Książka została przygotowana do druku przez zespół redakcyjny polsko-ukraińskiego czasopisma „Monitor Wołyński” („Волинський монітор”), a ukazała się dzięki wsparciu finansowemu Konsulatu Generalnego RP w Łucku oraz Fundacji Wolność i Demokracja.
Wydawnictwo można pobrać nieodpłatnie, w formacie pdf, u wydawcy: Monitor Wołyński
oprac. Edyta Łaborewicz
AP Wrocław O/Legnica
ROSJA: Wizyta węgierskich archiwistów
Dnia 21 lutego 2017 szef Rosarchiwa Andriej Artizow przyjął delegację węgierskich archiwistów, w osobach dyrektora generalnego Archiwów Narodowych Węgier dr Zsuzsanny Miko, jej zastępcy dr. Csaby Szabo oraz dyrektora Instytutu Archiwalnego Węgier w Moskwie Anny Kostric.
Podczas spotkania dyskutowano o wznowienie prac komisji rosyjsko-węgierskiej w sprawie współpracy w dziedzinie archiwów oraz rozwoju stosunków dwustronnych. Strona węgierska poinformowała o zakończeniu przygotowań do publikacji w języku węgierskim wcześniej opublikowanego po rosyjsku wspólnego zbioru dokumentów pt. „Sowiecko-węgierskie stosunki gospodarcze 1948-1973”.
W tym samym dniu delegacja węgierskich archiwistów odwiedziła też Rosyjskie Państwowe Archiwum Ekonomiki.
Więcej: Приём делегации венгерских архивистов
oprac. E. Łaborewicz
AP Legnica