Kategoria: Nowości ze Wschodu

Program „Wychowanie patriotyczne obywateli Federacji Rosyjskiej na lata 2011-2015” jest kontynuacją państwowych programów „Edukacja patriotyczna obywateli Federacji Rosyjskiej” na lata 2001-2005 oraz na lata 2006-2010, mających na celu kształtowanie procesu wychowania patriotycznego i rozwoju patriotycznej świadomości obywateli rosyjskich jako moralnej podstawy ich przyszłej aktywnej postawy życiowej oraz jednego z czynników jedności narodowej.
Głównymi wykonawcami programu są: Ministerstwo Edukacji i Nauki Federacji Rosyjskiej, Ministerstwo Kultury Federacji Rosyjskiej, Ministerstwo Sportu, Turystyki i Polityki Młodzieżowej Federacji Rosyjskiej, Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej, a także Rosyjskie Państwowe Wojskowe Centrum Historyczno-Kulturalne przy Rządzie Federacji Rosyjskiej.

Czytaj dalej „ROSJA: państwowy program „Wychowanie patriotyczne obywateli Federacji Rosyjskiej na lata 2011-2015””

Rosja: obrady „okrągłego stołu”: „Archiwiści Rosji i Izraela: 25 lat współpracy w sprawie Holokaustu. Rezultaty i perspektywy „
1 lutego 2012 w sali konferencyjnej Archiwów Federalnych Rosji (Moskwa, ul. Bolszaja Pirogowskaja 17) odbyły się obrady okrągłego stołu nt. „Archiwiści Rosji i Izraela: 25 lat współpracy w sprawie Holokaustu. Rezultaty i perspektywy „, w którym uczestniczyli m.in. zastępca szefa Federalnej Agencji Archiwalnej W.P Tarasow, attache kulturalno-naukowy Ambasady Izraela w Rosji Jaffa Oliwicki, przedstawiciel fundacji „Genesis-Izrael” T. Manus, Dyrektor Rosyjskiego Archiwum Państwowego Ekonomiki E.A. Tiurin i Rosyjskiego Archiwum Państwowego Historii Społeczno-Politycznej, A.K Sorokin. Obrady prowadził współprzewodniczący Centrum „Holocaust”, profesor Rosyjskiego Państwowego Uniwersytetu Humanistycznego w Moskwie, I.A. Altman. Refleksjami z pracy nad projektem podzielili się m.in. zasłużony działacz kultury Federacji Rosyjskiej, T.F. Pawłowa, przedstawiciel Instytutu „Yad Vashem” w Jerozolimie Aaron Schneier, koordynator programów archiwalnych Instytutu WNP „Yad Vashem” M. Ionin, i inni.

Więcej w języku rosyjskim:
Archivy Rossiji

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica

W dniach 9-10 grudnia 2011 r. zastępca szefa Rosyjskich Archiwów Federalnych W. P. Tarasow uczestniczył w międzynarodowej konferencji w Budapeszcie pt. „Samotność ofiar. Metodologiczne, etyczne i polityczne aspekty liczenia ofiar II wojny światowej”, z informacją nt. „Strat ZSRR w czasie II wojny światowej. Aktualny stan problemu”.Konferencja została zorganizowana przez Europejską Sieć Pamięć i Solidarność wraz z Instytutem Historii Węgierskiej Akademii Nauk, obejmując szeroki zakres zagadnień związanych z oceną łącznych straty ludności w wyniku wojny i strat w poszczególnych krajach. Jednocześnie przekazano informacje na temat różnych programów krajowych dot. identyfikacji ofiar II wojny światowej.II wojna światowa zajmuje szczególne miejsce w historii jako największy i najbardziej krwawy konflikt zbrojny, w którym wzięły udział 62 państwa i 80% ludności świata.
W ZSRR już w 1943 r. powstała nadzwyczajna komisja rządowa do identyfikacji i badania zbrodni nazistów i ich sojuszników oraz wyrządzonych szkód materialnych. Na podstawie zebranych przez komisję materiałów, przedłożonych przez Sowietów w Norymberdze w 1946 r., oceniono liczbę ofiar (łączną liczbę zabitych cywilów i jeńców wojennych, którzy zginęli w ZSRR, jak również zmarłych z głodu podczas oblężenia Leningradu) na 10 845 456 osób. Dokumenty komisji są przechowywane w Archiwum Państwowym Federacji Rosyjskiej.

Czytaj dalej „ROSJA: Straty ludzkie ZSRR w czasie II wojny światowej – aktualny stan problemu”

11 listopada 2011 r. obchodzona była 190. rocznica urodzin wielkiego rosyjskiego pisarza Fiodora Dostojewskiego, którego rodzinie przypisuje się pochodzenie z terenu obecnej Białurusi, a konkretnie z Polesia – ze wsi Dostojewo w obwodzie brzeskim (od XIV w. – terytorium Wielkiego Księstwa Litewskiego).

Jak wynika z dokumentów zachowanych w zasobie Narodowego Archiwum Historycznego Białorusi, w 1506 r. domniemani przodkowie pisarza weszli w posiadanie wsi, od której ma się wywodzić ich późniejsze nazwisko. W źródłach pisanych Dostojewo pojawia się w XV w.; protoplastą rodu miał być Daniel Irtyszewicz. Wśród przedstawicieli rodu Dostojewskich z Dostojewa byli też: Piotr, marszałek piński (1598-1599), Jarosz, podstarosta owrucki (1604), Piotr, sędzia grodzki w Pińsku (1627-1632), Benedykt, podczaszy piński (1635), Andrzej, chorąży wołyński (1649), i inni.

Warto przy tej okazji przypomnieć, że hipotezy o polskim pochodzeniu Dostojewskiego (urodzonego w Moskwie) są równie często podawane jako pewnik, co kwestionowane. Ojciec pisarza pochodził z Bracławia na Podolu; rodzina Dostojewskich z Podola prawdopodobnie nie miała nic wspólnego z Dostojewskimi z Polesia. Możliwość wywodzenia się Fiodora Dostojewskiego z polsko-litewskiego rodu Dostojewskich herbu Radwan stanowczo odrzucił polski emigracyjny pisarz i publicysta, Stanisław Cat-Mackiewicz, w swej książce pt. „Dostojewski” (wyd. angielskie 1947, wyd. polskie 1957): „Rodzina szlachecka Dostojewskich herbu Radwan istniała rzeczywiście w województwie poleskim Rzeczypospolitej Polskiej. […] W herbarzach polskich czytamy o tych Dostojewskich noszących wybitnie polskie imiona chrzestne, jak Stanisław, Bogumił, Leon, Szczęsny, etc. Byli to katoliccy fundatorzy kościołów i klasztorów katolickich, piastowali oni różne urzędy ziemskie w Rzeczypospolitej. Skąd skromny duchowny prawosławny w Bracławiu miałby mieć coś z nimi wspólnego? Zbieg nazwisk nie mówi tu zbyt wiele. Jednodźwiękowość nazwisk zdarza się w Polsce bardzo często i wcale nie jest dowodem pokrewieństwa. Czasami nawet chłopi nosili nazwisko swego pana. Natomiast trzeba wiedzieć, że katolicyzm rzymski był w Polsce nie tylko wyznaniem panującym, lecz także religią wyższych klas społecznych. Porzucenie go oznaczało wtedy, w XVII i XVIII wieku, dobrowolną degradację społeczną i było mało prawdopodobne. Zresztą gdyby bracławski duchowny prawosławny istotnie był Dostojewskim herbu Radwan, to zważywszy, że Bracław za jego życia należał do Polski, miałby niewątpliwie zaznaczone to w papierach i ojciec Dostojewskiego nie byłby wpisany do trzeciej, lecz do pierwszej księgi szlacheckiej. Przykro mi, ale nie wierzę, aby szlachta litewska mogła się upominać o genialnego Rosjanina jako o jednego ze swoich” (cyt. za:NINIWA2 . I jeszcze jeden głos: „[…] Więc najpierw dość tajemnicze początki rodu. Zachował się akt nadania wsi Dostojewo jakiemuś Irtyszowi bądź też Irtyszczowi, podpisany przez księcia Pińskiego w roku 1506. Ów Irtysz – imię dziwne, przypominające syberyjską rzekę – mógł być jakimś miejscowym, litewskim czy poleskim władyką, mógł też być jednym z polskich szlachetków szukających szczęścia na tych ziemiach, ba, mógł być nawet jednym z ostatnich Jadźwingów. Nic więcej o nim nie wiemy, a i to, że on był przodkiem rodu, też nie jest takie pewne”.
(Bohdan Urbankowski, Dostojewski – dramat humanizmów
Dostojewscy z archiwów Białorusi – przodkowie wielkiego pisarza czy nie -??

Więcej: Архивы Беларуси
oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica

Rosja: w dniach 26-27 października 2011 r. w Moskwie odbędzie się XVIII Międzynarodowa Konferencja Naukowa na temat „Dokumentacja w społeczeństwie informacyjnym: optymalizacja obiegu dokumentów”. Organizatorami są: Federalna Agencja Archiwalna (Rosarchiv), Wszechrosyjski Naukowo-Badawczy Instytut Zarządzania Dokumentacją i Archiwum (VNIIDAD), Rosyjski Państwowy Uniwersytet Humanistyczny w Moskwie (RGGU), a także Państwowy Uniwersytet Zarządzania w Moskwie (ГУУ), Rosyjskie Towarzystwo Historyków-Archiwistów (РОИА) i kilka innych organizacji.
Komitet organizacyjny konferencji zaplanował dyskusje nad takimi zagadnieniami, jak m.in.: – nowe trendy w zakresie polityki państwowej w dziedzinie zarządzania dokumentami i rozwój ram regulacyjnych;
– metody monitorowania i optymalizacji ilości dokumentów w administracji oraz w strukturach firm;
– czynniki wpływające na strukturę dokumentu, jego parametry jakościowe i ilościowe;
– międzynarodowe doświadczenia w zarządzaniu dokumentami;
– perspektywy rozwoju współpracy między agencjami elektronicznego zarządzania dokumentami i e-administracji;
– szkolenia i rozwój umiejętności w zakresie zarządzania dokumentami.
Po konferencji zostanie opublikowany zbiór materiałów.
Obrady będą miały miejsce w sali konferencyjnej Rosyjskiego Archiwum Państwowego Historii Społeczno-Politycznej (RGASPI) w Moskwie.

Więcej w języku rosyjskim.

Edyta Łaborewicz
AP Legnica

„Doświadczenie niewoli, 1914-1918”– to tytuł wystawy, która zostanie otwarta 28 września 2011 r. w sali wystawowej Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historycznego w Petersburgu (Zanevsky Prospect, 36); organizatorami są: Federalna Agencja Archiwów Rosji, Rosyjskie Państwowe Archiwum Wojenno-Historyczne, Rosyjskie Państwowe Archiwum Historyczne, Wojskowe Muzeum Historyczne Artylerii, Inżynierii i Łączności, Państwowe Muzeum Historii Politycznej Rosji.
Wobec zbliżającej się setnej rocznicy wybuchu I wojny światowej, wystawę poświęcono doświadczeniu niewoli wojennej, która w latach 1914-1918 po raz pierwszy stała się zjawiskiem masowym: z 60 milionów ludzi, którzy zostali w tym czasie powołani pod broń, lub brali udział w działaniach wojennych w innej formie, ponad 8 milionów trafiło do obozów jenieckich; półtora miliona z nich stanowili żołnierze i oficerowie armii rosyjskiej.
Dokumenty na wystawie podzielono na sekcje tematyczne, dotyczące m.in. prawnych aspektów jeniectwa wojennego, warunków bytowych w obozach (wyżywienia i norm sanitarnych, możliwości praktyk religijnych, organizacji działalności kulturalnej), jak i repatriacji jeńców wojennych i tzw. wysiedleńców po I wojnie światowej.
Na wystawie pokazane będą – w większości po raz pierwszy – oryginalne dokumenty, fotografie, odręczne prace więźniów, eksponaty muzealne, które pomogą wyobrazić sobie życia obozowe oficerów i żołnierzy armii rosyjskiej, niemieckiej i austro-węgierskiej, relacje w społeczności ludzi doświadczonych niewolą, rzuconych w nieprzyjazne środowisko, ich zderzenie z obcą kulturą; także reakcje na rewolucyjne i polityczne wstrząsy lat 1917-1918 w Europie.
W rezultacie dramatycznego doświadczenia wojny światowej z lat 1914-1918, 47 państw podpisało w 1929 r. Konwencję Genewską w sprawie traktowania jeńców wojennych. ZSRR – następca przedrewolucyjnej Rosji – nie był stroną Konwencji i nie stosował jej ustaleń, czego tragiczne skutki dotknęły radzieckich jeńców wojennych w czasie II wojny światowej.

Więcej w języku rosyjskim
Edyta Łaborewicz
AP Legnica

6 sierpnia 1961 r. z kosmodromu Bajkonur wyruszył statek kosmiczny „Wostok-2” z astronautą Hermanem Titowem pokładzie. Był to drugi załogowy lot orbitalny w historii, trwający ponad dobę: przez 25 godzin i 11 minut statek okrążył Ziemię ponad 17 razy (dla porównania, pionierski lot Gagarina trwał 1 godzinę i 48 minut, a Ziemię okrążył on tylko raz).
Na stronie internetowej rosyjskich archiwów państwowych dostępna jest bardzo interesująca wirtualna wystawa fotografii – zarówno z życia prywatnego kosmonauty, jak i oficjalnych wydarzeń, w jakich z racji swoich osiągnięć brał udział (m. in. wspólne zdjęcia z prezydentem Johnem Kennedy, Jurijem Gagarinem, Walentyną Tierieszkową).

oprac. Edyta Łaborewicz
Archiwum Państwowe Legnica

17 czerwca 2011 r. szef Federalnej Agencji Archiwów A. N. Artizow został zaproszony na robocze spotkanie z premierem Rosji Władimirem Putinem. W czasie spotkania A. Artizow przedstawił plany rozbudowy i modernizacji sieci rosyjskich archiwów, w szczególności zaś – budowy „Archiwum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej”, które ma być otwarte do 70 rocznicy zwycięstwa nad hitlerowskimi Niemcami.

Więcej Рабочий день
oprac. E. Łaborewicz

AP. Legnica

15 czerwca 2011 r. w Sali Wystawowej Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historycznego w Sankt Petersburgu odbędzie się otwarcie wystawy historyczno-dokumentalnej „Historia rosyjskiej dobroczynności”.
Organizatorami wystawy są: Federalna Agencja Archiwów, Fundacja Forda (Ford Foundation), Rosyjskie Państwowe Archiwum Historyczne, Międzynarodowa Fundacja Charytatywna „Konstantinowskij”, a także Biblioteka Rosyjskiej Akademii Nauk w Petersburg oraz muzea (w tym Wojenno-Medyczne Muzeum Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej).
Wystawa poświęcona jest historii dobroczynności w Rosji w okresie XVIII – początek XX w.: od dekretów cara Piotra I, dotyczących opieki nad okaleczonymi i wysłużonymi żołnierzami, po dokumenty związane z opieką nad rannymi, rodzinami poległych, sierotami i uchodźcami podczas I wojny światowej – ilustrując rozwój prywatnej i publicznej filantropii. Jej rozkwit przypadł na czasy Katarzyny II, kiedy powstały takie formy opieki społeczno-państwowej, jak przytułki i izby opieki społecznej („приказы общественного призрения„). Cesarzowa Maria Fiodorowna, żona cesarza Pawła I, stworzyła z kolei sieć instytucji charytatywnych, na których podstawie utworzono później tzw. Instytut Maryjski (wychowujący szlachetnie urodzone panny).
Powstały w 1802 r., z inicjatywy cara Aleksandra I, Komitet Dobroczynności, potem przemianowany na Imperatorskie Towarzystwo Dobroczynności, był w Rosji nowym zjawiskiem, powołanym dla zapewnienie pomocy materialnej i medycznej ubogim. Fundusze Towarzystwa, pochodzące od rodziny cesarskiej, Skarbu Państwa, z zysków kapitałowych, czynszów i darowizn, przeznaczano na finansowanie zakładów dla sierot i dzieci ubogich, ich wychowanie i edukację, utrzymanie osób starszych, niepełnosprawnych i chorych, na bezpłatną opiekę lekarską, darmowe lub tanie noclegi, wyżywienie i ubrania. W 1917 r. Towarzystwo prowadziło 280 zakładów użyteczności publicznej w 40 miastach Rosji; w 1918 r. wszystkie fundusze zostały upaństwowione. Pod koniec XIX w. pojawiły się Domy Pracowitości i Troski nad Narodową Trzeźwością.
Dzięki inicjatywie i środkom finansowym osób prywatnych, w Rosji po 1860 r. (liczne reformy, m.in. w sądownictwie cywilnym i wojskowym, wojskowości, szkolnictwie wszystkich typów, finansach państwowych, wprowadzono organy samorządowe w guberniach i powiatach w postaci tzw. urzędów ziemskich) powstały takie instytucje społeczne jak średnie szkolnictwo zawodowe i techniczne, różne systemy korporacyjnej i zawodowej pomocy wzajemnej, instytucje opieki nad dziećmi pracujących zawodowo rodziców, wolne bibliotek i czytelnie i wiele innych.
Wystawa będzie czynna od 15 czerwca do 1 lipca 2011 r.

Więcej: Федеральное архивное агентство
Международный благотворительный фонд «Константиновский»
Encyklopedia Sankt Petersburga

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica