UKRAINA: „Archiwalna” reakcja na Majdan

Dnia 4 czerwca 2014 r. w Archiwum Państwowym Obwodu Lwowskiego zaczęto zbieranie pisemnych wspomnień i zeznań naocznych świadków i uczestników, a także dokumenty, zdjęcia, nagrania filmowe i dźwiękowej inne materiały lub autentyczne teksty odnoszące się do wydarzeń „Euromajdanu” we Lwowie od listopada 2013 do lutego 2014 r.
Natomiast w Państwowym Archiwum Obwodu Ługańskiego otwarto wystawę upamiętniającą Dzień Ofiar Represji Politycznych”, eksponując na niej dokumentację masowych represji w rejonie ługańskim z lat 20-tych, 30-tych, 40-tych i wczesnych 50-tych XX w.
Więcej: Архів новин

oprac. Edyta łaborewicz

AP Legnica

BIAŁORUŚ: Współpraca archiwalna Białoruś – USA

25 kwietnia 2014 r. w Mińsku na Białorusi miało miejsce spotkanie Dyrektora Departamentu ds. Archiwów i Biurowości Ministerstwa Sprawiedliwości Republiki Białorusi W. I. Adamuszko oraz Dyrektora Narodowego Archiwum Historycznego Białorusi D.W. Jacewicza z delegacją amerykańskiej Komisji ds. Zachowania Dziedzictwa Amerykańskiego za Granicą (U.S. Commission for the Preservation of America’s Heritage Abroad), z jej przewodniczącą Lesley Weiss na czele.
Komisja jest niezależną agencją rządową Stanów Zjednoczonych Ameryki; celem jej działalności jest ochrona dziedzictwa kulturowego obywateli USA w Europie Środkowej i Wschodniej (miejsc kultu, miejsc o znaczeniu historycznym, cmentarzy oraz pomników wzniesionych ku czci zmarłych oraz materiałów archiwalnych oraz innych, które odnoszą się do takich obiektów), a szczególnie ochrona dziedzictwa kulturowego grup narodowych, religijnych i etnicznych, które padły ofiarą ludobójstwa podczas drugiej wojny światowej (np.: Umowa amerykańsko-polska w tej dziedzinie została podpisana 11 maja 2004 r. w Waszyngtonie – „Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o ochronie określonych dóbr kultury”.
Na spotkaniu omówiono możliwości współpracy z archiwami białoruskimi. Lesley Weiss i członkowie amerykańskiej delegacji zostali zapoznani z zasobem Narodowego Archiwum Historycznego Białorusi.

Więcej:

Archivy Belarusi
U.S. Commission for the Preservation of America’s Heritage Abroad

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica

UKRAINA, ROSJA: Przejęcie archiwów na Krymie

W dniach 31 marca – 4 kwietnia 2014 r. obszerna delegacja rosyjskich archiwistów, z szefem Federalnej Agencji Archiwów A.N.Artizowem na czele, przebywała na Krymie, celem omówienia z władzami Republiki i Sewastopola „formy organizacyjno-prawnej instytucji archiwalnych w Republice Krymu i Sewastopola w warunkach wejścia w życie ustawodawstwa rosyjskiego”.
Archiwum Państwowe Republiki Krymu w Sewastopolu ma obecnie na swojej stronie internetowej linki zarówno do oficjalnej strony archiwów ukraińskich, jak i rosyjskich…

http://www.daark.org.ua/
http://archives.ru/press/04-04-2014-crimea.shtml

oprac. E.Łaborewicz
AP Legnica

Rosja – Ukraina – współpraca archiwalna – ?

Archiwa państwowe Rosji i Ukrainy przewidziały na lata 2014-2016 szereg wspólnych przedsięwzięć, o czym świadczy dokument z 3 września 2013 r., widniejący na stronie www Federalnej Agencji Archiwów Rosji. Zaplanowano wspólne wystawy – na rok 2014 m.in. z okazji 200. rocznicy urodzenia Tarasa Szewczenki, setnej rocznicy wybuchu I wojny światowej), na 2015 r. – uczczenie 70. rocznicy zwycięstwa ZSRR nad hitlerowskimi Niemcami, na 2016 – upamiętniającą 30. rocznicę tragedii w Czarnobylu, wiele wspólnych wydawnictw, konferencje naukowe i inne formy współpracy. W obliczu sytuacji, jaka zaistniała pomiędzy obu państwami, zadajemy sobie gorzkie pytanie, ile z zaplanowanych wydarzeń ma szansę na zaistnienie, a na ile bieżąca polityka uniemożliwi ich realizację.

Więcej: План совместных мероприятий Федерального архивного агентства (Российская Федерация) и Государственной архивной службы Украины на 2014–2016 годы

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica

Ukraina: 25 rocznica wycofania wojsk radzieckich z Afganistanu

15 lutego 2014 wypada 25. rocznica wycofania wojsk byłego ZSRR z Afganistanu. W wojnie afgańskiej uczestniczyło ponad 160 tysięcy żołnierzy i oficerów z Ukrainy. Wspierając inicjatywę stowarzyszeń weteranów, Prezydent Ukrainy ogłosił rok 2014 na Ukrainie rokiem uczestników walk na terytorium innych krajów. W zasobie Centralnego Państwowego Kinofotofonoarchiwum Ukrainy (Центральний державний кінофотофоноархів України імені Г. С. Пшеничного) znajduje się ponad 500 zdjęć i dziesiątki nagrań filmowych dokumentujących dzieje pobytu kontyngentu wojsk radzieckich w Afganistanie i ich wycofanie, jak również pamięć o żołnierzach tam poległych. Na stronie www Archiwum udostępniono fotografie z Afganistanu, wykaz nagrań filmowych oraz 15-minutowy film pt. „Afganistan – ból i pamięć.

oprac. E. Łaborewicz

AP Legnica

Więcej: Виведення військ колишнього СРСР з Республіки Афганістан: 25 років потому

ROSJA: „Białe Igrzyska” – oznaczono gryfem ”tajne”

Rosja: „Białe Igrzyska” – oznaczono gryfem ”tajne” (ZSRR i zimowe Igrzyska Olimpijskie w latach 1956-1988) – wystawa materiałów archiwalnych i eksponatów muzealnych z różnych kolekcji, poświęcona historii udziału radzieckich sportowców w zimowych igrzyskach olimpijskich, a zorganizowana w związku z nadchodzącymi Zimowymi Igrzyskami Olimpijskimi w Soczi (2014), której otwarcie (w sali wystawowej Federalnych Archiwów Rosji, Moskwa, ul. Wielka Pirogowskaja 17) zapowiedziano na 29 listopada 2013 r.
Zimowe igrzyska olimpijskie od początku swojej historii w 1924 r. znajdowały się zawsze w centrum uwagi opinii publicznej i cieszyły się ogromną popularnością na całym świecie.

Czytaj dalej „ROSJA: „Białe Igrzyska” – oznaczono gryfem ”tajne””

ROSJA: otwarcie wystawy „Konstytucyjna historia Rosji. W 20. rocznicę Konstytucji”

Dnia 10 października 2013 r. w sali wystawowej Archiwów Federalnych w Moskwie – odbyło się uroczyste otwarcie wystawy „Konstytucyjna historia Rosji. W 20. rocznicę Konstytucji” – w roku bieżącym minie bowiem dwudziesta rocznica przyjęcia obecnie obowiązującej w Rosji ustawy zasadniczej, przyjętej w ogólnonarodowym referendum w dniu 12 grudnia 1993 r. Na wystawie będą prezentowane wszystkie dotychczasowe konstytucje Rosji i projekty, które z różnych przyczyn nie weszły w życie, jak np. projekt słynnych Dwunastu Punktów («кондиций») Najwyższej Tajnej Rady (najwyższego organu władzy wykonawczej w Rosji w latach 1726-1730) z 1730 r., którym to dokumentem usiłowano ograniczyć carskie samowładztwo, ocalałe projekty konstytucyjne dekabrystów z lat 20. XIX w., oryginał konstytucji Królestwa Polskiego, powstałej przy osobistym zaangażowaniu cara Aleksandra I, także powstały wówczas projekt konstytucji Imperium Rosyjskiego (Charte constitutionnelle de l’Empire de Russie), której Aleksander I nie odważył się podpisać, czy też konstytucja Rosji (Основные законы Российской империи) nadana w 1906 r. przez ostatniego cara Mikołaja II, która zmieniała Rosję z monarchii absolutnej w konstytucyjną.

Czytaj dalej „ROSJA: otwarcie wystawy „Konstytucyjna historia Rosji. W 20. rocznicę Konstytucji””

Rosja: Wystawa „Ormianie w Moskwie. Podróż historyczna”

19 września 2013 r., z okazji uroczystości związanych z konsekracją kościoła katedralnego Rosyjskiej i Nowo-Nachiczewańskiej Eparchii (diecezji) Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego (na terenie znajdującego się w Moskwie, należącego do niego nowego kompleksu świątynnego), odbyło się uroczyste otwarcie wystawy „Ormianie w Moskwie. Podróż historyczna”.
Wystawa jest efektem współpracy Federalnej Agencji Archiwów i Centralnego Archiwum Państwowego miasta Moskwy z Archiwum Narodowym Armenii i Rosyjską i Nowo-Nachiczewańską Eparchią Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego, innych archiwów i muzeów Rosji i Armenii, organizacji pozarządowych i moskiewskich kolekcjonerów.
Otwarcia dokonali zastępca szefa Federalnej Agencji Archiwów W. P. Tarasow, zastępca szefa Departamentu Archiwów Miasta Moskwy M.M. Gorinow, wicepremier Armenii, minister administracji terytorialnej A. Geworgian, zastępca dyrektora Centralnego Archiwum Państwowego miasta Moskwy J.W. Agiejew, zastępca dyrektora Archiwum Narodowego Armenii S. Mirzojan oraz głowa Rosyjskiej i Nowo-Nachiczewańskiej Eparchii, biskup Ezras Nersisjan.
Eksponaty – kroniki, dokumenty, ikony, rzadkie fotografie rodzinne, sztuka użytkowa, książki, listy, grawerunki, pamiątki różnego rodzaju – odzwierciedlają ponad pięćset lat historii ormiańskiej wspólnoty Moskwy – od końca XIV do początku XX wieku, wielowiekową integrację między grupami etnicznymi ormiańską i rosyjską i ich wzajemne przenikanie się. Wiele z wystawionych materiałów pokazano publicznie po raz pierwszy. Unikatowe dokumenty archiwalne oraz fotografie zaświadczają, że Rosja była jednym z krajów najbardziej gościnnych i przyjaznych dla narodu ormiańskiego.
Z racji miejsca i okoliczności, szczególne miejsce na wystawie zajmują materiały dotyczące historii Kościoła ormiańskiego w Moskwie.

Czytaj dalej „Rosja: Wystawa „Ormianie w Moskwie. Podróż historyczna””

ROSJA: wystawa „Śmierć rodziny imperatora Mikołaja II. Stuletnie śledztwo”

 

Wystawę otwarto 10 lipca 2013 r. w Jekaterynburgu, w Centrum Tradycyjnej Kultury Ludowej Środkowego Uralu (Центр традиционной народной культуры Среднего Урала, ул.Чапаева 10). Tragedia, która miała miejsce w Jekaterynburgu w nocy z 16 na 17 lipca 1918 r. – rozstrzelanie z wyroku bolszewików cara Mikołaja II, jego żony cesarzowej Aleksandry Fiodorowny, czterech córek i syna, a także przybocznego lekarza oraz trzech osób z dobrowolnej służby – do dziś przyciąga uwagę wielu ludzi należących do różnych pokoleń, żyjących w różnych krajach i w różnym stopniu znających historię Rosji. Okoliczności zdarzenia wywołują wiele kontrowersji, tak u specjalistów z różnych dziedzin nauki, jak i u ogółu społeczeństwa. Jednak wszyscy zgadzają się co do jednego: śmierć ostatniego cesarza rosyjskiego i jego rodziny to tragedia, której zbadanie i zrozumienie jest nie tylko ważne, ale wręcz niezbędne dla zrozumienia przeszłości Rosji i wyciągnięcia wniosków dla współczesności.

Nie jest przypadkiem, że wystawa o śmierci rodziny cara Mikołaja II została zorganizowana właśnie w 2013 roku, w którym jest obchodzona czterechsetna rocznica objęcia tronu rosyjskiego przez dynastię Romanowów. Między tymi dwoma wydarzeniami – z roku 1613 i 1918 – było przecież w dziejach Rosji wiele innych, tragicznych i heroicznych, a Rosja jako państwo przeszła trudną drogę, stając się pod koniec tego okresu mocarstwem o randze światowej. Przedstawiciele dynastii Romanowów, od władców najsłynniejszych do tych, którzy są mniej znani lub znani tylko naukowcom, przeszli tę drogę razem ze swoim ludem. Śmierć rodziny królewskiej także stała się integralną częścią tej przeszłości.

Czytaj dalej „ROSJA: wystawa „Śmierć rodziny imperatora Mikołaja II. Stuletnie śledztwo””

ROSJA: Kobieta w kosmosie: 60. rocznica lotu Walentyny Tiereszkowej

Dnia 16 czerwca 2013 r. minęło okrągłe 60 lat od lotu w kosmos pierwszej na świecie kobiety. Walentyna Tiereszkowa (ur. w 1937 r.) na statku „Wostok 6” okrążyła kulę ziemską 48 razy, w czasie lotu trwającego dokładnie 2 doby 22 godziny 50 minut i 8 sekund.
Z tej okazji na stronie archiwów federalnych Rosji udostępniono bardzo ciekawą wystawę internetową poświęconą temu historycznemu wydarzeniu. 154 prezentowane na niej dokumenty, w tym bardzo dużo fotografii (także kolorowych), podzielono na pięć działów: «На Ярославской земле» („Na jarosławskiej ziemi” – czasy młodości Tiereszkowej; fotografie szkolne, zdjęcia z zajęć w Aeroklubie w Jarosławiu ), «Первая женская группа» („Pierwsza grupa kobieca” – oprócz W. Tiereszkowej, do lotu przygotowywane były jeszcze cztery kosmonautki), «Байконур. Старт» („Bajkonur. Start” – fotografie ze startu z kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie), «Полет. Посадка» („Lot. Lądowanie” – m.in. zdjęcia Ziemi wykonane z orbity przez Tiereszkową) «Встреча» („Spotkanie” – czyli życie po locie w kosmos…).
Na wystawie jest wiele dokumentów dotąd nie publikowanych, w tym z lat 1959-1981, które zostały odtajnione dopiero w 2013 r.

Więcej: Триумф 1963 года: «Чайка» в космосе

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica