Kategoria: Nowości ze Skandynawii

Norwegia, korzystając ze specyficznych warunków naturalnych, proponuje sposób zabezpieczenia najważniejszych dokumentów światowych na wypadek katastrofy globalnej. Przygotowano tam, na wyspie Spitsbergen daleko poza kołem podbiegunowym, magazyn, w którym mogą być przechowywane kopie różnego rodzaju dokumentów. Firma Piql, dokonująca ich kopiowania w postaci cyfrowej na taśmy analogowe, twierdzi, że mogą one przetrwać 500-1000 lat. W opinii jej specjalistów, jest to technologia tańsza od zapewnienia konieczności stałej migracji danych cyfrowych. Zarządzać ma nimi system zgodny ze standardem OAIS.
Obiekt zwany jest też Biblioteką Końca Świata, choć korzystać z niego można nie tylko doczekawszy tego momentu w dziejach.

Więcej: Arctic World Archive
Bussines Insider Polska: W Norwegii powstał schron danych, który ma przetrwać największe kataklizmy

Booklips: Norwegowie utworzyli na Spitsbergenie nowe archiwum…

ABC News: The Arctic World Archive is located next to the Svalbard Global Seed Vault

Szczegółowe informacje o pracach nad Arctic World Archive patrz: Svalbardposten

Anna Laszuk
NDAP

Genealogia jest w Norwegii niezwykle popularnym hobby. Archiwa norweskie od lat digitalizują i indeksują swoje zasoby metrykalne, zarówno księgi kościelne jak i akta stanu cywilnego, gromadząc je w Archiwum Cyfrowym (Digitalarkivet). Zasady otwartości tego zasobu są podobne jak w Polsce, czyli po 100 latach materiały genealogiczne mogą być udostępniane. Obecnie dostępne są zasoby wytworzone do 1910 r. włącznie. Podane przez archiwa norweskie dane o odwiedzaniu stron z materiałami genealogicznymi zdają się nieprawdopodobne. Dzienną ilość użytkowników oszacowano na 10.000, a przejrzaną ilość stron na jeden milion dzienne. Liczby ukazują skalę popularności badań nad dziejami własnych rodzin.

 

 

Czytaj dalej „NORWEGIA: Zasoby genealogiczne archiwów dostępne dla smartfonów.”

W dniu 2 lutego 2012 r. norweska Krajowa Komisja do Spraw UNESCO powołał Komitet Pamięć Świata . Komitet  zwrócił się do instytucji i osób prywatnych o wytypowanie obiektów o unikatowej i wyjątkowej  wartości dla historii i kultury Norwegii i świata, które mogłyby być zaproponowane do rejestru Memory of the World.
Pierwsza nominacja objęła 12 obiektów z Królewskiego Archiwum w Oslo (Riksarkivet i Oslo) oraz po kilaka z archiwów państwowych w Oslo (Statsarkivet i Oslo), Kongsbergu (Statsarkivet i Kongsberg), Hamar (Statsarkivet i Hamar), Bergen (Statsarkivet i Bergen), Trondheim (Statsarkivet i Trondheim) i Tromsø (Statsarkivet i Tromsø).

Czytaj dalej „NORWEGIA: Dokumenty z norweskich archiwów w rejestrze Pamięć Świata”

W 2014 r. przypadnie dwusetletnia rocznica napisania, w niewielkiej miejscowości Eidsvoll, norweskiej konstytucji. W związku z jubileuszem powstał wspólny projekt archiwów państwowych i norweskiego stowarzyszenia genealogów DIS-Norge, którego celem jest stworzenie strony internetowej zawierającej drzewa genealogiczne potomków 112 reprezentantów opracowujących w 1812 r. w Eidsvoll konstytucję. Badaniami mają być objęte najróżniejsze źródła archiwalne, a w szczególności księgi kościelne, spisy ludności, akta stanu cywilnego i inne źródła. Poszukiwane będą także materiały ikonograficzne.
Ze względu na fakt, że w Norwegii badania genealogiczne cieszą się wielką popularnością, organizatorzy mają nadzieję, na olbrzymie zainteresowanie zaproponowanym tematem. „Odnaleźć potomków ludzi z Eidsvoll będzie, więc bardzo interesującym dla tych, którzy zajmują się rodami i historią, mówi Metce Gunari z DIS-Norge” (tłum. AB). Stowarzyszenie DIS-Norge będzie przydzielać poszczególnych reprezentantów badaczom i ma nadzieję, że każdy ze 112 znajdzie swojego autora.
W Wielki Poniedziałek 1814 r. 112 wybranych spośród reprezentantów urzędników miast, prowincji i jednostek wojskowych zebrało się w Eidsvoll celem stworzenia konstytucji norweskiej.
Kontrowersje wzbudzała rola i pozycja króla w ustroju państwa. Jak na owe czasy Konstytucja była dość radykalna przyznając prawo wyborcze każdemu, kto był właścicielem lub dzierżawcą gruntów lub posiadał odpowiedni majątek w mieście miał prawo wyborcze. Dodatkowym ograniczeniem był wiek powyżej 25 lat oraz warunek zamieszkiwania w kraju od 5 lat.
Celem wspólnego projektu Riksarkivet i DIS-Norge jest odnalezienie informacji o potomkach wszystkich 112 twórców konstytucji i przedstawienia informacji o nich (za zgodą żyjących) w Internecie. W fazie pierwszej mają być przedstawione podstawowe informacje o rodzinie, w fazie drugiej informacje te zostałyby uzupełnione o dokumenty oraz materiał ikonograficzny i filmowy.
Przedsięwzięcie jest formą oddania honoru ludziom, którzy trwale odcisnęli piętno na historii Norwegii. Ukazuje, poprzez dzieje rodzin, związki pokoleniowe umiejscowione w przestrzeni historycznej.

 

Strona projektu Eidsvollsmenn (j. norweski)

Opracował na podstawie Riksarkivet i DIS-Norge
Adam Baniecki

AP/O Lubań

„Wydobyte z otchłani pamięci III” to trzecia edycja serii ekspozycji organizowanych przez Królewskie i Państwowe Archiwum w Oslo. Ideą jest wydobycie z mroku magazynów archiwalnych materiałów mogących zainteresować szerokiego odbiorcę. „Wydobywamy na zewnątrz dokumenty zarówno piękne, sensacyjne jak i fascynujące tak, aby odbiorcy mieli możliwość zobaczyć coś z niezliczonych zasobów, które można u nas znaleźć.” mówi Unni Løkkebø, leader projektu. Prezentowany materiał odznacza się różnorodnością . Znajduje się tam dokumentacja fałszerstw pieniędzy wraz z dowodami rzeczowymi w postaci fałszywek banknotów, krótki rosyjski list z groźba atomową skierowaną przeciwko Norwegii, a także sukienka, która była użyta jako dowód rzeczowy w sprawie o morderstwo, które w 1930 r. wywołało olbrzymie emocje w Norwegii. Sprawa znana była pod nazwą „Købesaken”. Zdarzenie miało miejsce we Fredrikstad, a  zamieszany w nie był znany i sławny mistyk i spirytysta, a przede wszystkim medium Ingeborg Køber. Pośród 21 protokołów z sesji z kontaktów ze zmarłymi prezentowana jest drewniana deska zawierająca litery alfabetu służąca do kontaktów z zaświatami (et ouijabrett).

Różnorodny charakter prezentowanych materiałów ma za cel oddziaływanie na wyobraźnię zwiedzających i ukazywanie bogactwa zasobu archiwalnego.
Wystawę otwarto 9 maja.

Na podstawie: Spiritisme og kalveføtter i Riksarkivet
oprac. Adam Baniecki
AP Lubań

Archiwa norweskie udostępniły on-line, w postaci bazy danych, wyniki źródłowe spisu powszechnego przeprowadzonego na obszarze całej Norwegii w 1910r. Wcześniejszy spis z 1900r. był upubliczniony już w 1960r. w pracowniach naukowych.

Obecnie obowiązujące (od 1907r) prawo norweskie pozwala na upublicznianie danych źródłowych spisu powszechnego po 100 latach od chwili ich zebrania. Spis roku 1910 różnił sie znacznie od poprzedniego przede wszystkim w zakresie głębokości opisu. Objął wszystkie osoby (spis z 1900r. nie ujmował dzieci poniżej drugiego roku życia). Opisano zagadnienia związane z norweska emigracją do Ameryki. Obok zawodów ujęto także informacje o osobach bezrobotnych, Odrębnie opisano przemysł i rzemiosło.

Baza ukazuje społeczeństwo norweskie w dniu 1 grudnia 1910r. dostarczając informacji o 2.391.782 osobach.

Baza jest wspaniałym źródłem wiedzy nie tylko genealogicznej. Mechanizmy wyszukiwawcze pozwalają docierać do informacji na wiele sposobów począwszy od wyszukiwania poprzez nazwiska, skończywszy na pełnych danych dotyczących poszczególnych gmin.

Więcej w języku norweskim Folketellingen 1910

oprac: Adam Baniecki
AP Lubań

Dzięki współpracy kilku organizacji i fundacji uruchomiono w Norwegii projekt o nazwie „Portal Archiwalny” (Arkivportalen) będący rodzajem wyszukiwarki pozwalającej docierac do zasobów archiwalnych ponad 70 instytucji. Autorem projektu jest Fundacja Asta (Stiftelsen Asta)będąca z założenia platformą współpracy archiwów lokalnych i prywatnych z archiwami państwowymi. Do projektu włączyły sie także archiwa państwowe, archiwa samorządowe współpracujęce w ramach Platformy Lokalnych i Prywatnych Archiwów (LLP- Landslaget for lokal- og privatarkiv) oraz Państwowe Centrum Archiwów, Bibliotek i Muzeów (ABM- Stanens senter for arkiv, bibliotek og museum). Zadaniem portalu jest ułatwienie docierania do informacji, w normalny sposób rozproszonych na różnych poziomach i w różnych instytucjach. Portal jest częścią wyszukiwarki ABM wchodzącej w skład europejskiej sieci Europeana.

Arkivportalen

Na podstawie Arkivverket i Arkivportalen
opracował Adam Baniecki
AP Lubań

Opracowanie i publikacja podręcznika do archiwistyki nie jest wydarzeniem częstym za to ma zawsze dla środowiska zawodowego archiwistów wielką wagę. Podręczniki, firmowane przez narodowe dyrekcje archiwów, jak słynna publikacja francuska „Archiwistyka praktyczna” pod redakcją legendarnego Jean Favier, od dawna są niedostępne w księgarniach, a zapowiadane kolejne wydanie odwleka sie w czasie. Powód zapewne leży w konieczności zrewidowania sporej części informacji, bo choć podstawy archiwistyki nie zmieniają się, to ich prawne ujęcie tak. Do tego wszystkiego dochodzi rewolucja technologiczne, która wymaga dopisania zupełnie nowych rozdziałów. Autor wznowionego obecnie wydania (pierwsze miało miejsce w 2000r.) Ivar Fonnes, archiwista królewski, jest specjalistą i jednym z głównych leaderów projektu standardu dla norweskich archiwów elektronicznych o nazwie Noark-5.

fot. bokkilden.no

Podręcznik archiwistyki dla zarządzania publicznego (Arkivhåndboken for offentlig forvaltning) obejmuje całość obszaru norweskiej archiwistyki, zwłaszcza zaś zagadnień prawnych obowiązujących w publicznych jednostkach organizacyjnych. W zamierzeniu jest przewodnikiem po podstawowych zagadnieniach oraz prawie archiwalnym, aktach wykonawczych oraz instrukcjach. Ma być narzędziem codziennego wsparcia archiwistów w pracy. Nowością jest objęcie treścią zagadnień związanych z dokumentem elektronicznym oraz najnowszej wersji norweskiego standardu dla archiwów elektronicznych Noark- 5. Norweski standard obejmuje w sposób całosciowy postępowanie z dokumentem elektronicznym . Obecnie składa sie z z samego standardu (dokument liczy 249stron), bibliotek metadanych oraz bibliotek obiektów. Posiada też opracowany schemat XML. System Noark rozwijany jest już od 1984r. (wersja 2). Te zagadnienia obok klasycznych domen archiwistyki sa udziałem nowego, poprawionego wydania Arkivhåndboken for offentlig forvaltning.

Ivar Fonnes, Arkivhåndboken, for offentlig forvaltning,Utgivelsesår/versjon: 2009 / 1
wydawca: Kommuneforlaget AS, ISBN: 9788244612951
cena 525 koron

oprac na podstawie Riksarkivet. , bokfeber.no , bokkilden.no
Adam Baniecki
AP Lubań