Hollmann: „Archiwa Ukrainy to kulturowa pamięć kraju”
W obliczu pozorowanych referendów na okupowanych przez Rosję terenach południowej i wschodniej Ukrainy(w obwodzie donieckim, ługańskim, chersońskim i zaporoskim), których celem było usprawiedliwienie aneksji ukraińskich ziem okupowanych przez prorosyjskich separatystów i przez wojska rosyjskie, prezes Archiwum Federalnego prof. Michael Hollmann ostrzegł przed rosnącym zagrożeniem dla dziedzictwa kulturowego. Prof. Holmann powiedział: „W szczególności ukraińskie archiwa stanowią kulturową pamięć tego kraju. To one zachowują wspomnienia i kształtują tożsamość. Dlatego muszą być chronione i zachowane jako filary suwerennego i niezależnego państwa”. W szczególności Hollmann zwrócił uwagę na zagrożenie dla archiwów zajmujących się upamiętnianiem Holokaustu i życia Żydów. „W trakcie rzekomej denazyfikacji na Ukrainie Rosja zagraża miejscom pamięci o Holokauście. To smutny przykład nadużywania historii do celów propagandowych” – powiedział Hollmann.
Kategoria: Nowości z Niemiec
NIEMCY:Kampus dla demokracji w Archiwum Federalnym -filmy i imprezy plenerowe w Centrali Głównej Stasi
Od 9 sierpnia do 3 września 2022 r. na wewnętrznym dziedzińcu Kwatery Głównej Stasi w Berlinie otwarty był „Kampus dla Demokracji”. W jego ramach, przez 4 tygodnie działało plenerowe kino, w którym były prezentowane filmy o przeszłości NRD, aparacie bezpieczeństwa państwa i archiwach. Program oferował filmy dokumentalne we wtorki i fabularne w czwartki. Sobotnie wieczory poświęcone były zaś dialogowi międzypokoleniowemu.
Wszystkie filmy powstały po 1989 roku i dotyczą represji, rewolucji czy rozliczenia z przeszłością. Budzą wspomnienia lub dają przestrzeń do zadawania pytań młodym ludziom. W historycznym miejscu, na tle dawnego biura Stasi Minister Mielke, można dyskutować o aktualności przeszłości.
NIEMCY: Pożar w Medienarchiv Bielefeld
Archiwum Audiowizualne w Bielefeld (Medienarchiv Bielefeld) stworzone przez Franka Beckera w 1975 roku, uważane jest za największą prywatną kolekcję filmów i nagrań w Niemczech. Składa się na nią ponad 100 000 rolek filmowych, a także wiele unikalnych nośników dźwiękowych i drukowanych, a także eksponatów związanych z technologią kinową i sprzętem filmowym.
Rankiem, 24 sierpnia 2022 r. w jednym z zewnętrznych magazynów archiwum medialnego Bielefeld doszło do pożaru. Pożar w piwnicy budynku mieszkalnego wykorzystywanego jako magazyn filmowy prawdopodobnie uszkodził tysiące historycznych taśm filmowych z archiwum medialnego Franka Beckera, niektóre z nich poważnie. W wyniku dochodzenia służb pożarniczych stwierdzono, iż przyczyną pożaru był prawdopodobnie samozapłon starej rolki filmowej.
NIEMCY: Finansowanie projektu cyfrowego poświęconego historii lokalnej w Bawarii
Albert Füracker, bawarski Minister Finansów i Regionu, przekazał decyzję o finansowaniu projektu „Digital-analog-miteinander. Das Projekt Heimat HubamBayerischenUntermain„Cyfrowo-analogowo-wspólnie” EricowiLeidererowi, burmistrzowi i urzędnikowi ds. cyfryacji miasta Aschaffenburg. Jest on częścią większego przedsięwzięcia „HeimatHub” czyli Centrum Regionalnego dla Dolnej Frankonii. Wartość projektu finansowego wynosi prawie 300 000 euro a jego realizacja potrwa do lata 2024 roku.
Czytaj dalej „NIEMCY: Finansowanie projektu cyfrowego poświęconego historii lokalnej w Bawarii”
NIEMCU/UKRAINA: Ocalić przed unicestwieniem – niemieckie doświadczenie i praktyka w ratowaniu dóbr kultury
Kiedy w marcu 2009 r. doszło do bezprecedensowej katastrofy budowlanej archiwum miasta Kolonii, bezpowrotnie zniszczeniu uległo tysiące dokumentów, a pozostałe wymagały wieloletniej pracy konserwatorów oraz archiwistów. Prace zabezpieczające konserwatorsko i scalające rozproszone akta nie zostały zakończone do dziś. To tragiczne doświadczenie stworzyło w Kolonii wysoko wykwalifikowane środowisko zawodowe specjalizujące się w ratowaniu materiałów archiwalnych. Konserwatorzy z Kolonii są teraz ekspertami, którzy służą swoją wiedzą i doświadczeniem po katastrofach na całym świecie.
W samej Kolonii pracuje70 pracowników wyłącznie nad zabezpieczeniem i konserwacją materiałów archiwalnych, które uległy zniszczeniu podczas katastrofy z 2009 r. Ratowanie i pierwsza pomoc w ratowaniu dóbr kultury stało się ich znakiem rozpoznawczym. Po pożarze w Muzeum Narodowym w Rio de Janeiro w 2018 r. zaangażowane zostały do prac ratunkowych konserwator zabytków NadineThiel, obecnie kierownik działu renowacji i konserwacji zbiorów w nowym Archiwum Miejskim w Kolonii oraz zastępca dyrektora archiwum dr Ulrich Fischer. Po katastrofie zaś powodziowej w 2021 r. pracownicy z Kolonii uczestniczyli w ratowaniu archiwów i dóbr kultury w Stolbergu i dolinie rzeki Ahr, które szczególnie ucierpiały. Samo Archiwum kolońskie jest określane jako największy w Europie warsztat renowacji papieru. Nie bez przyczyny więc w Kolonii powołano organizację specjalizującą się w zapobieganiu i usuwaniu skutków zniszczeń dóbr kultury.
NIEMCY: Kamienie pamięci z Greven – w 80 lat po zbrodni
Polscy robotnicy przymusowi Franciszek Banaś i Wacław Ceglewski, rozstrzelani w sierpniu 1942 r. w górach Bockholter za tzw. „zabronione kontakty”, są częścią innowacyjnego i godnego uwagi projektu Westdeutscher Rundfunk „Kamienie pamięci NRW – przeciwko zapomnieniu”, który działa online https://stolpersteine.wdr.de/web/de/od końca stycznia 2022 r. Około 15 tys. kamieni pamięci w Nadrenii Północnej-Westfalii upamiętnia historię ofiar niemieckiego nazizmu i jest dostępnych w wersji cyfrowej wraz z tekstami, zdjęciami historycznymi, nagraniami audio, ilustracjami i elementami rzeczywistości rozszerzonej. Ta ostatnia funkcjonalność pozwala na oglądanie na miejscu starych zdjęć, aktualnego otoczenia przy wybranych miejscach pamięci. Ponadto na kamieniach można zapalić wirtualne świeczki, aby upamiętnić ofiary. Informacje o dwóch nazistowskich ofiarach z Greven opierają się przede wszystkim na wynikach badań historyka Christopha Leclaire, który wsparł projekt dla miasta Greven i będzie go nadal nadzorował. Oprócz tekstów i obrazów powstała jedna z nielicznych Graphic Stories z imponującymi rysunkami autorstwa artystki i ilustratorki Marthe Viehmann.
Czytaj dalej „NIEMCY: Kamienie pamięci z Greven – w 80 lat po zbrodni”
NIEMCY: Skowronek to, czy słowik śpiewa ?- narodowe archiwum odgłosów zwierząt
Przyroda wokół nas gwałtownie się zmienia i nasze pokolenie może obserwować gwałtowne zmniejszanie się obszarów przyrodniczych na rzecz obszarów przemysłowych i zurbanizowanych. Niesie to za sobą również niekorzystne zmiany klimatyczne, krajobrazowe ale także zmiany dźwięków jakie wydaje świat przyrody wokół nas- cykanie świerszczy czy śpiew ptactwa.Dźwięk lasów, łąk zmienia się wraz ze zmianami cywilizacyjnymi i klimatycznymi. Dzięki badaczom z Instytutu Ekosystemów Leśnych Eberswalde Thünen już niedługo będziemy mogli posłuchać tego w archiwum odgłosów zwierząt.
Instytut Ekosystemów Leśnych Thünen(Eberswalder Thünen-Institut für Waldökosysteme) w Eberswalde planuje utworzenieNarodowego Archiwum Głosów Zwierząt(Nationalen Tierstimmen-Archives). Kierownik projektu Franz Kroiher powiedział radiostacji Rundfunk Berlin-Brandenburg (rbb), że ma on na celu dokumentowanie odgłosów przyrody na przestrzeni 20 lat oraz obserwacji, jak pod wpływem zmian cywilizacyjnych, klimatycznych i innych uwarunkowań się one zmieniają – jakie zanikają, a jakie pojawiają się nowe
Aby całość była bardziej porównywalna, głosy zwierząt mają być połączone z metadanymi. Zmienne referencyjne to m. in. rodzaj lasu i gospodarki leśnej, pora roku i dnia oraz warunki meteorologiczne. Jedna z nich ma dotyczyć zmian klimatycznych, ponieważ można zaobserwować, na przykład, że z powodu globalnego ocieplenia sezon rykowiska zaczyna się coraz później. Pierwszym projektem narodowego archiwum głosów zwierząt są jednak głosy wilków, które są nagrywane za pomocą dyktafonów w Schorfheide, aby dowiedzieć się, jak watahy przemieszczają się w przestrzeni. Pierwsze nagrania prowadzone będą wraz z kolegami z Museum für Naturkunde w Berliniejuż do wiosny 2022 roku.
Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie od lat prowadzi archiwum głosów zwierząt i posiada jedną z najstarszych i najobszerniejszych kolekcji głosów zwierząt na świecie. W archiwum głosów zwierząt znajduje się około 120 000 nagrań dźwiękowych 1800 gatunków ptaków, 580 gatunków ssaków oraz licznych gatunków ryb, płazów, gadów i owadów. Nagrania dźwiękowe pochodzą z ogrodów zoologicznych, badań eksperymentalnych i z terenów dzikiej przyrody w wielu częściach świata.
Czytaj dalej „NIEMCY: Skowronek to, czy słowik śpiewa ?- narodowe archiwum odgłosów zwierząt”
NIEMCY: Zniszczyć czy ujawnić? 30 lat ustawy o aktach Stasi. Dokumentacja debaty publicznej 1990/1991
Upadek komunizmu w Niemczech nastąpił wraz z upadkiem Muru Berlińskiego z 9 na 10 listopada 1989 roku. W ślad za tym poszły działania, w których spontanicznie uczestniczyło społeczeństwo, zmierzające do rozwiązania służby bezpieczeństwa oraz zabezpieczenia jej zasobów aktowych. Ustawa o aktach Państwowej Służby Bezpieczeństwa byłej Niemieckiej Republiki Demokratycznej” (Stasi-Unterlagen-Gesetzes StUG) weszła w życie już 29 grudnia 1991 r. – po prawie dwóch latach debaty o tym, jak postępować ze spuścizną aktową Służby Bezpieczeństwa Państwowego. Pełnomocnik Federalny do spraw Materiałów Państwowej Służby Bezpieczeństwa NRD, tzw. Urząd lub Instytut Gaucka ( Bundesbeauftragtefürdie Unterlagen des Staatssicherheitsdienstes der Ehemaligen Deutschen Demokratischen Republik, BStU) został powołany do życia już w1990 w wyniku tzw. pokojowej i rewolucji (Friedliche Revolution) i spontanicznego działania społeczeństwa, które nie dopuściło do zniszczenia archiwów służb bezpieczeństwa byłej NDR. Już na przełomie lat 1989/90 dyskutowano o tym w grupach i organach, które zajmowały się rozwiązaniem Stasi: w komitetach obywatelskich, przy centralnym okrągłym stole, a także w rządzie Hansa Modrowa, ostatniego premiera NRD z ramienia SED. W ciągu następnych dwóch lat w Izbie Ludowej i Bundestagu, w komisjach obywatelskich i w ruchu obywatelskim, w partiach i wśród zainteresowanej opinii publicznej toczyła się ożywiona debata, w której pojawiały się skrajne propozycje – od zniszczenia dokumentów MfS (Ministerium fürStaatssicherheit ) do żądania ich bezwarunkowego ujawnienia.
NIEMCY: ARCHIVAR – w poszukiwaniu tożsamości. On, ona czy ono?
Mimo iż ideologia genderowa rozwinęła się już w połowie XX wieku, to na dobre zagościła w świadomości społecznej w wieku XXI, stopniowo opanowując kolejne sektory życia. Jak widać, nie omija ona również świata archiwistyki za naszą zachodnią granicą.
Redakcja „ARCHIVAR. Zeitschrift für Archivwesen“ ogłosiła postanowienie o zmianie nazwy tego centralnego niemieckiego kwartalnika archiwalnego. Rada doradcza czasopisma, w której Landesarchiv Nordrhein-Westfalen i VdA – Verband deutscher Archivarinnen und Archive e. V., postanowiła wiosną 2021 roku zmienić nazwę czasopisma podporządkowując ją modzie lub też dyktatowi genderowemu, w taki sposób aby nie dyskryminować płci. W 2007 uznano, iż wyłącznie męska nazwa czasopisma jest już dawno zdezaktualizowana przez rzeczywistość kadrową w archiwach. Jednak w przeciwieństwie do „Verein deutscher Archivare” (Stowarzyszenie Niemieckich Archiwistów), które na 71 Niemieckim Dniu Archiwów w Norymberdze w 2000 roku zmieniło nazwę na „Verband deutscher Archivarinnen und Archivare” (Związek Niemieckich Archiwistek i Archiwistów), między innymi po to, aby oddać sprawiedliwość dużemu udziałowi kobiet w archiwistyce, najważniejsze niemieckie pismo archiwalne, które od 2007 roku nosi podtytuł „Zeitschrift für Archivwesen” (nie die, lecz das Archivwesen), nie poszło za tym przykładem i nie zmieniło nazwy np. na „ARCHIVARIN und ARCHIVAR” lub – zgodnie z zaistniałą większością głosów – po prostu „ARCHIVARIN”. Na krótkiej liście propozycji kolegium redakcyjnego, rady doradczej i zarządu VdA – znalazły się: „Zeitschrift für Archivwesen”, który zmieniłby dotychczasowy podtytuł na tytuł główny, oraz „Archivtheorie und -praxis”, co jest niewygodne ze względu na myślniki i małe litery i z tego względu nieco trudne dla bibliotekarskiej indeksacji formalnej.
Czytaj dalej „NIEMCY: ARCHIVAR – w poszukiwaniu tożsamości. On, ona czy ono?”
NIEMCY: Petycja przeciwko rozwiązaniu rosyjskiego„Memoriału”
Istnienie Międzynarodowego Stowarzyszenia Historyczno-Oświatowego, Dobroczynnego i Obrony Praw Człowieka „Memoriał” jest poważnie zagrożone.11 listopada 2021 r. Memoriał otrzymał wezwanie z Sądu Najwyższego Rosji do stawienia się tam 25 listopada 2021 r. Biuro Prokuratora Generalnego wniosło o rozwiązanie Memoriału, który oskarża się o wielokrotne naruszanie ustawy o zagranicznych agentach. W tym samym czasie moskiewski sąd będzie decydował o rozwiązaniu Centrum Praw Człowieka „Memoriał”.
Memoriał, któremu grozi rozwiązanie, jest jedną z ostatnich znaczących organizacji rosyjskiego społeczeństwa obywatelskiego, która od momentu powstania w 1989 r. konsekwentnie prowadzi wraz ze swoimi licznymi organizacjami w Rosji, w innych krajach byłego Związku Radzieckiego oraz w krajach zachodnich, kampanię na rzecz udokumentowania zbrodni stalinowskich, w szczególności zjawiska jakim był GUŁag z siecią łagrów, krytycznego spojrzenia na całą historię Związku Radzieckiego oraz przestrzegania praw człowieka na terytorium byłego ZSRR. Zdecydowanie nie wpisuje się to w politykę historyczna prowadzoną przez obecnych władców Rosji.
Memoriał i jego działacze otrzymali kilka międzynarodowych nagród za swoją pracę na polu historycznym i naukowym oraz w dziedzinie praw człowieka, w tym Nagrodę im. Sacharowa Parlamentu UE w 2009. Organizacja ta,dzięki swojemu zaangażowaniu w obronę praw człowieka i krytycznej analizie radzieckiej/rosyjskiej przeszłości,od lat jest bardzo niewygodna (to eufemizm) dlabprezydenta W. Putina. Na podstawie ustawy z 2012 r. o „agentach zagranicznych” rosyjska prokuratura, z inicjatywy reżimu W. Putina, dąży do zamknięcia Memoriału, podobnie jak wcześniej wielu innych organizacji pozarządowych.
Czytaj dalej „NIEMCY: Petycja przeciwko rozwiązaniu rosyjskiego„Memoriału””