Historia archiwistyki i archiwistów i archiwów

Za początek powstania organizacji uważa się datę 2 lipca 1950 roku, zwołano wówczas zebranie byłych żołnierzy, którego celem było zapoczątkowanie działań zmierzających do powołania organizacji (inicjatywa B. Korpowskiego). Zebranie założycielskie odbyło się 12 sierpnia 1950 roku w sydneyskiej Warringham Hall – I Zjazd Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Australii. Za założycieli Oddziału Stowarzyszenia uważa się wszystkich uczestników tego Zjazdu: J. Adamski, B. Augustynowicz, T. Bańkowski, S. Borowiak, Cz. Borsak, S. Charyński, M. Czudowski, J. Jędrzejczak, J. Dunin-Karwicki, H. Kopeć, B. Korpowski, A. Korthals, J. Korthals, Z. Kubiak, K. Merka, E. Miller, T. Połeć, W. Wziątek, J. Zarański

SPK w Australii było częścią ogólnoświatowej Federacji, której główna siedziba znajdowała się w Londynie, obecnie jest samodzielnym Stowarzyszeniem. Członkowie SPK zorganizowani są w, Kołach, które znajdują się w głównych australijskich miastach. Koła podlegają Zarządowi Krajowemu (ZK), którego siedziba znajduje się obecnie w Brisbane (Queensland). Funkcję prezesa ZK pełni Jan Tkaczyk, wiceprezesem jest dr Włodzimierz Wnuk, koordynator polskojęzycznego radia etnicznego 3ZZZ.

W 2019 roku rozpoczęto porządkowanie oraz inwentaryzację dokumentacji SPK, która przechowywana jest w Brisbane, siedzibie Zarządu Krajowego i Koła Nr 8 oraz w Melbourne, Polish Museum and Archives Inc. (MAPA).
Poza siedzibą MAPA znajduje się jeszcze dokumentacja Kół z Geelong, Launceston, Hobart, Sydney oraz Perth.

Czytaj dalej „AUSTRALIA: SPK – Stowarzyszenie Polskich Kombatantów w Australii.”

Termin „Wielka Emigracja” dotyczy zjawiska występującego w I połowie XIX wieku – wyjazdu z ziem polskich po upadku powstania listopadowego rzeszy Polaków, z których wielu osiadło na stałe we Francji. Towarzyszący im kapelani wojskowi już w 1832 roku zorganizowali duszpasterstwo polskojęzyczne. Obejmowało ono coraz szersze kręgi, także emigrantów zarobkowych przybywających do Francji coraz liczniej pod koniec XIX wieku. Za dzień powstania Polskiej Misji Katolickiej we Francji przyjmuje się 19 czerwca 1922 r., kiedy w Paryżu został podpisany statut tej instytucji – podpisany przez kard. Edmunda Dalbora, opiekuna emigracji polskiej z ramienia episkopatu polskiego, i bp. Emanuela Chaptala, delegata episkopatu francuskiego.
Od tego czasu datuje się także formalne tworzenie i gromadzenie dokumentacji Misji. Narastała ona przez kilka dziesiątków lat, przechowywana zgodnie z przyjmowanymi w kolejnych okresach regulacjami i zwyczajami. Do zbiorów Misji zaczęły z czasem trafiać także materiały innych instytucji – przeważnie związków, stowarzyszeń i społecznych organizacji polonijnych. Początkowo przechowywane były w Paryżu, później w La Ferte la Jouarre, a obecnie w wydzielonym pomieszczeniu siedziby byłego seminarium w Issy-les-Moulineaux koło Paryża. Kieruje nim ks. Robert Czarnowski.

Budynek byłego seminarium polskiego – siedziba archiwum

Kilkakrotnie podejmowano próby uporządkowania zasobu i tworzenia inwentarzy. „Archiwalnym okiem” spojrzał od nowa na zasób w 2005 r. ks. Marian Brudzisz, który dokonał ponownego rozpoznania zasobu, opracował zespół nr 1 – Polska Misja Katolicka we Francji oraz rozpoczął wyodrębnianie kolejnych zespołów. W prace te włączyli się polscy archiwiści: Urszula Kowalczyk i Tomasz Hajewski w 2008 r. oraz Lidia Potykanowicz-Suda w 2009 r. W wydanym w 2015 roku przewodniku ks. M. Brudzisz napisał, że archiwum liczyło wówczas 67 m.b. – 3609 j. a. Wyodrębniono w nim wówczas 36 zespołów i zbiorów. Większość ma niewielki rozmiar, liczący od jednej do kilkunastu jednostek archiwalnych. Do większych zaliczają się, oprócz zespołu nr 1, Polski Związek Inwalidów Wojennych we Francji, Związek Rezerwistów i Byłych Wojskowych Polskich we Francji, Stowarzyszenie Polskich Kombatantów Koło Paryż, Komitet Pomocy Polakom we Francji oraz Listy do Prymasa Polski kard. Józefa Glempa.

Czytaj dalej „FRANCJA: Issy-les-Moulineaux, Archiwum Polskiej Misji Katolickiej we Francji”