Kategoria: Bibliografia polska

„Archiwista Polski”, nr 2 (62) 2011

Materiały VI Powszechnego Zjazdu Archiwistów Polskich (Wrocław, 5-7 września 2012 r.): Zatrzymać przyszłość, dogonić przeszłość. Archiwa, nowoczesne państwo i społeczeństwo (odezwa programowa organizatorów)
Jubileusz toruńskiej archiwistyki: harmonogram obchodów.

Studia i materiały
Robert Degen (UMK) w opracowaniu zatytułowanym Selekcja archiwalna jako konstruowanie zbioru źródeł historycznych w Polsce wskazuje, iż narzędzia selekcji stosowane przez polskich archiwistów nie zawsze gwarantują zachowanie źródeł o właściwym potencjale informacyjnym, często nie są też one reprezentatywne w stosunku do ogółu wytworzonej dokumentacji.
Hubert Wajs (AGAD) omawia Dokument elektroniczny jako obiekt archiwalny, skupiając się na modelu Open Archival Information System (OAIS). Model ten to organizacja ludzi i systemów, które przechowują informacje i zapewniają im trwanie w długim okresie. Z nim właśnie kojarzone są rozwiązania stosowane w wielu krajach europejskich, Ameryce, a także w Polsce (polski prototyp zbudowany we wspólpracy NDAP i NASK). Autor zwraca także uwagę na nieustanny rozwój technologii i coraz nowsze wytwarzane przez nią obiekty cyfrowe, które bardzo trudno poddają się archiwizowaniu (blogi, Twitter, Facebook, fora, Wiki itd.).
Powyższe 2 referaty zostały wygłoszone na na XVIII Powszechnym Zjeździe Historyków Polskich w Olsztynie we wrześniu 2009 r.

Anna Barszcz (Archiwum Akt Jawnych Kancelarii Prezesa Rady Ministrów) w referacie pt. Przepisy regulujące nadzór nad narastającym zasobem archiwalnym w Polsce w latach 1951-2002 omawia podstawy prawne nadzoru, kwestie związane z przeprowadzaniem kontroli, wydzielaniem dokumentacji do brakowania, uzgadnianiem przepisów kancelaryjnych oraz porządkowaniem i przekazywaniem materiałów archiwalnych do archiwów państwowych.
Hubert Mazur (AP Kielce) w obszernym artykule: Działalność edukacyjna archiwów państwowych na przykładzie Archiwum Państwowego w Kielcach (wybrane zagadnienia) podjął próbę przybliżenia tejże problematyki, ze szczególnym uwzględnieniem lekcji archiwalnych.

ABC archiwisty zakładowego
Marek Konstankiewicz przedstawia Wykaz ważniejszych aktów prawnych regulujących zasady postępowania z dokumentacją (cz. XL), obejmujący akty prawne, które weszły w życie w okresie od 1 stycznia do 31 marca 2011 r.
Recenzje i omówienia
О. Алфьоров, О. Однороженко, Українскі особові печаткі ст. за матєріламі київских архівосховищ, Харків 2008, сс. 199 (Marcin Hlebionek)
Kronika
– Działalność statutowa Stowarzyszenia Archiwistów Polskich Oddział w Legnicy w roku 2010 (Anna Modzelewska, Magdalena Kacprzak),
– Kilka słów o litewskiej sieci archiwalnej i działalności Stowarzyszenia Archiwistów Litewskich (Aleksandra Jabłońska)

Hanna Staszewska

„Archiwista Polski”, nr 1 (61) 2011

Materiały sympozjum “Digitalizacja i indeksacja akt stanu cywilnego. Projekt pilotażowy”, Warszawa, 7 października 2010 r.
Leszek Franciszkiewicz (AP Płock) omawia projekt GENea – indeksacja i digitakizacja akt stanu cywilnego w AP w Płocku. Założenia, realizacja, pierwsze wnioski. W jego ramach w latach 2009-2010 zeskanowano i zindeksowano część zespołu archiwalnego “Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej w Płocku z lat 1867-1907” oraz zindeksowano zespół “Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej Radziwie”. W wyniku tychże prac na stronie internetowej AP Płock znajduje się baza zawierająca prawie 90 tys. rekordów danych.
Anna Laszuk (NDAP) w artykule pt. Indeksy do ksiąg stanu cywilnego w archiwach państwowych przedstawia lokalne bazy danych tworzone w archiwach lub we współpracy z rozmaitymi towarzystwami genealogicznymi, będące istotną pomocą w przeprowadzanych kwerendach genealogicznych.
Andrzej Marek Nowik (Uniwersytet Kardynała S. Wyszyńskiego w Warszawie), w oparciu o doświadczenia z badań akt stanu cywilnego jako źródeł do dziejów rodzin i społeczności lokalnych prezentuje opinie, sugestie i postulaty dotyczące tworzenia indeksów do akt metrykalnych i stanu cywilnego.
Redakcja publikuje także sprawozdanie z sympozjum autorstwa Magdaleny Masłowskiej (AP Warszawa) i Agnieszki Makówki (NDAP), w którym znalazły się omówienia pozostałych wystąpień.

Studia i materiały
Robert Degen (UMK) w opracowaniu zatytułowanym Selekcja archiwalna w polskiej literaturze archiwistycznej omawia najważniejsze poglądy w kwestii zasad i kryteriów selekcji, począwszy od końca lat 20. XX w.
Piotr Szkutnik (Uniwersytet Łódzki) przedstawia Krąg korespondentów dziekana i proboszcza brzeźnickiego w połowie XIX w., Szymona Lewandowicza, sporządzony na podstawie wpisów z dziennika kancelaryjnego w latach 1847-1851, będącego częścią dokumentacji urzędu dziekana dekanatu brzeźnickiego, przechowywanej w Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej. Artykuł ilustrowany jest licznymi wykresami.
Tomasz Dziki (AP Toruń Oddział Włocławek) omawia Stan zachowania źródeł do historii instytucji bankowych w zasobie Archiwum Panstwowego w Toruniu Oddział we Włocławku. Artykuł zamiast części planowanego przewodnika, będący rozszerzoną wersją tekstu opublikowanego w tomie materiałów z konferencji w Bydgoszczy w 2006 r.
Marlena Jabłońska (UMK) w artykule pt. Konkurs na najlepszą pracę dyplomową z zakresu archiwistyki jako narzędzie zdobywania dobrego publicity na przykładzie działalności w tej materii toruńskiego oddziału SAP prezentuje zasady konkursu oraz laureatów (do 2010 r.), a także podkreśla funkcję informacyjną i promocyjną całego przedsięwzięcia. Akcję przyznawania nagród studentom UMK rozpoczęto w 2004 r. i od tego czasu konkurs mocno ewoluował, co autorka również zaznacza.

ABC archiwisty zakładowego
Marek Konstankiewicz przedstawia Wykaz ważniejszych aktów prawnych regulujących zasady postępowania z dokumentacją (cz. XXXIX), obejmujący akty prawne, które weszły w życie w okresie od 1 października do 31 grudnia 2010 r. i zostały opublikowane w Dzienniku Ustaw do nr 243 z 2010 r.
Kronika
-8 European Conference on Digital Archiving, Genewa 28-30.04.2010 (Anna Sobczak),
-80. Niemiecki Zjazd Archiwów w Dreźnie (80. Deutscher Archivtag Dresden), 29.09-2.10.2010 (Lucyna Harc)
-45-lecie oddziału SAP w Poznaniu – konferencja 3.12.2010 r. (Przemysław Wojciechowski),
-Stowarzyszenie Archiwistów Polskich Oddział w Toruniu w roku 2010 (Marlena Jabłońska)

In memoriam
Doktor Sławomir Radoń (1957-2011)

Hanna Staszewska

 

Normal 0 21 MicrosoftInternetExplorer4

„Archiwista Polski”, nr 4 (60) 2010

Redakcja informuje, że w 2010 r. “Archiwista Polski” został wpisany na listę czasopism punktowanych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a za każdy artykuł opublikowany na jego łamach autor otrzytmuje 6 punktów.

VI Powszechny Zjazd Archiwistów Polskich, Wrocław 2012: opublikowano protokół posiedzenia Komitetu Programowo-Naukowego Zjazdu z 18 listopada 2010 r.

Dokumenty Stowarzyszenia Archiwistów Polskich: Model kompetencji zawodowych archwistów i zarządców dokumentacji. Rekomendacja Zarządu Głównego Stowarzyszenia Archiwistów Polskich uchwalona 4 listopada 2010 r.

Studia i materiały

Dariusz Magier w artykule: Archiwistyka wobec wyzwań świata cyfrowego omawia obecne przewartościowania na gruncie archiwistyki spowodowane rewolucją technologiczną, co wiąże się z zachwianiem XIX-wiecznego modelu metodologicznego, opartego na autorytecie i hierarchicznym charakterze systemu naukowego. Autor wskazuje na możliwości interakcji nowych mediów, dzięki czemu archwiści mogą korzystać z wiedzy internautów w celu lepszej identyfikacji udostępnianych on-line materiałów. Archwistyka cyfrowa niesie również zagrożenia, związane głównie z niestabilnością cyfrowej rzeczywistości, czyli z problemem bezpiecznego przechowywania i zachowania danych.

Tomasz Żuchowski przedstawia Akta związane z łowiectwem w Archiwum Gospodarczym Wilanowskim, przechowywane w AGAD, szczególnie akta związane z polowaniami i z wytępieniem zawierząt drapieżnych oraz akta zwierzyńca i bażanciarni.

Dariusz Chyła w opracowaniu zatytułowanym Działalność wystawiennicza archiwów w Polsce północno-zachodniej w latach 2000-2010 z punktu widzenia muzealnictwa skupił się na cechach technicznych ekspozycji, takich jak nazwy wystaw, czas ich trwania, układ eksponatów. Autor swymi rozważaniami objął archiwa w województwie kujawsko-pomorskim, pomorskim oraz zachodniopomorskim, omawiając m.in. wady i zalety prezentowanych wystaw archiwalnych. Dariusz Chyła zwraca uwagę na fakt, iż z powodu braku scenariuszy wystaw niemożliwe jest określenie parametrów technicznych większości wystaw.

Wojciech Mirosław Klas przedstawia Archiwum Janiny z Ruszkowskich Kościelskiej w zasobie Archiwum Fundacji Kościelskich, które znajduje się w Ecublens pod Lozanną w Szwajcarii. Archiwum to nie ma stałego miejsca przechowywania, gdyż wędruje z każdorazowym prezesem lub sekretarzem Fundacji wraz ze zmianami personalnymi w zarządzie. Janina Kościelska (1922-2007), wdowa po Wojciechu Kościelskim (1918-1947), synowa Moniki Kościelskiej, założycielki fundacji pozostawiła archiwum osobiste, na które składają się dokumenty, rękopisy, korespondencja, fotografie. Część materiałów dotyczy Miłosławia (siedziby rodowej) oraz wręczania nagrody Kościelskich.

ABC archiwisty zakładowego

Marek Konstankiewicz przedstawia Wykaz ważniejszych aktów prawnych regulujących zasady postępowania z dokumentacją (cz. XXXVIII), obejmujący akty prawne, które weszły w życie w okresie od 1 lipca do 30 września 2010 r. i zostały opublikowane w Dzienniku Ustaw do nr 169 z 2010 r.

Recenzje i omówienia

– Zarządzanie dokumentacją w sektorze publicznym. Wzory i porady dotyczące obiegu dokumentów, red. Eliza Kujan i Magdalena Sender, wyd. C.H.Beck, Warszawa 2009, ss. 171, CD-ROM (Paulina Bunkowska);

– Raport z działalności Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych i archiwów państwowych za lata 2008-2009, koncepcja i red. Barbara Berska, NDAP, Warszawa 2010, ss. 156 (Adam Grzegorz Dąbrowski);

– Kształcenie archwistów i zarządców dokumentacji. Model kompetencji zawodowych. Materiały z konferencji Sekcji Edukacji Archiwalnej Stowarzyszenia Archiwistów Polskich, Instytutu Historii i Archiwistyki UMK i Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Toruń, 2 grudnia 2009 r., red. Wiesława Kwiatkowska, SAP, Poznań 2010, ss. 142 (Marlena Karpińska).

Kronika

– Sprawozdanie z działalności wrocławskiego oddziału SAP w 2009 r. (Lucyna Harc),

– I Międzynarodowe seminarium sfragistyczne, Kijów, 19-20 listopada 2010 r. (Marcin Hlebionek)

 

Hanna Staszewska
AP Poznań

„Archiwista Polski”, nr 3 (59) 2010

Studia i materiały

Jolanta Leśniewska w artykule: 20 lat samorządu gminnego w Polsce – rzeczowe wykazy akt dla organów samorządu gminnego w obliczu zmieniających się kompetencji omawia przepisy kancelaryjne jako odbicie zadań i kompetencji gmin, porównuje także hasła klasyfikacyjne wykazów akt jednostek samorządowych/komunalnych w Polsce i Bawarii.

Zasada publiczności nowym paradygmatem archiwistyki? – nad tym problemem zastanawiają sie Waldemar Chorążyczewski i Agnieszka Rosa. Powołując się m.in. na literaturę zachodnią i po krótkiej analizie rozmaitych czynników, takich jak funkcje archiwów, podstawowe zasady archiwalne a publiczność archiwów itp. autorzy dochodzą do wniosku, iż udostępnianie archiwaliów staje się najważniejszą funkcją archiwów i wszystkie pozostałe zadania powinny być temu podporządkowane, gdyż informacja zawarta w archiwach jest dobrem publicznym i publiczną własnością.

Ciekawą inicjatywą jest opublikowanie materiałów do polskiego słownika sfragistycznego, będącego zmienioną częścią projektu wskazówek metodycznych, opracowanego przez Zespół naukowy powołany przez NDAP. Zespół ukończył pracę nad projektem i w marcu 2010 r. przekazał tekst do NDAP. Prezentowane materiały to kilkadziesiąt definicji, które mogą stać się zaczątkiem słownika, koniecznego dla ujednolicenia sfragistycznej terminologii.

Wojciech Klas, w artykule pt. Archiwalia dotyczące Kościelskich herbu Ogończyk. Zarys problematyki omawia materiały z archiwum Kościelskich, rozproszone po różnych archiwach, bibliotekach i zbiorach prywatnych oraz akta i dokumenty instytucji publicznych. Uzupełnieniem tekstu jest tablica genealogiczna rodu.

Anna Krzemińska, w opracowaniu zatytułowanym Nowe czasopismo archiwalne, czyli jak połączyć tradycję z nowoczesnością oraz wejść z sukcesem na rynek wydawniczy przedstawia projekt Polskiego Towarzystwa Archiwalnego dot. wydawania czasopisma.

Czytaj dalej „POLSKA: Ukazał się „Archiwista Polski”, nr 3 (59) 2010”

Omówienie  „Archiwisty Polskiego” nr 2 (58) 2010

Studia i materiały
W artykule Stan zachowania źródeł do dziejów ziemi dobrzyńskiej w XIX w. Z warsztatu archiwisty i historyka Tomasz Dziki omawia bazę źródłową do wskazanego tematu, przechowywaną w archiwach państwowych, zaznaczając, iż nie są to wszystkie archiwa i wszystkie archiwalia. Autor skupił się na zasobie następujących archiwów: Archiwum Państwowego w Toruniu Oddział we Włocławku, Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie oraz Archiwum Państwowego w Płocku, uzupełniając wywód o informację o prasie płockiej znajdującej się w Bibliotece im. Zielińskich w Płocku. Wielka szkoda, iż autor nie podał informacji o pomocach archiwalnych do omówionych zespołów, co w znaczny sposób ułatwiłoby orientację co do dostępności materiałów.

Kolejny artykuł, autorstwa Agnieszki Lewandowskiej i zatytułowany Charakterystyka archiwów na ziemi radomskiej i ich zasobu do 1920 r. przedstawia stan kancelarii i archiwów urzędów radomskich od poł. XIX w., przede wszystkim zaś przepisy kancelaryjne i archiwalne tam obowiązujące oraz ich realizację.

Następnie Elżbieta Markowska w opracowaniu pt. Problem analizy i opisu treści jednostek archiwalnych w polskiej literaturze naukowej omawia stanowiska polskich archiwistów w powyższej kwestii, dzieląc ich na trzy grupy: do pierwszej zalicza tych, którzy uważają za wystarczający opis zawartości jednostki poprawnie sformułowany tytuł poszerzony o słowa kluczowe (m.in. K. Konarski, W. Kwiatkowska, Cz. Ohryzko-Włodarska), do drugiej należą m.in. B. Kroll, S. Nawrocki, R. Piechota: ich zdaniem tradycyjny system informacji, jest niewystarczający i wymaga zmian. Trzecia grupa (B. Ryszewski, M. Bandurka, W. Chorążyczewski i in.) postuluje zastąpienie stosowanego w archiwach inwentarza sumarycznego inwentarzem analitycznym, posiadającym znacznie rozszerzony opis zawartości jednostek. Autorka podkreśla, iż stanowisko ostatniej grupy archiwistów jest oparte na doświadczeniach archiwów w stosowaniu techniki komputerowej w trakcie opracowania pomocy archiwalnych. Elżbieta Markowska omawia też jedyny, jak stwierdza, sporządzony w archiwach państwowych inwentarz analityczny autorstwa Marii Trojanowskiej z AP Lublin Chełmski Konsystorz Greckokatolicki [1525] 1696-1875 [1905], wydany w 2003 r. Sygnalizuje także możliwości, jakie mogliby zastosować archiwiści, chcąc pogłębić opis jednostki archiwalnej: poprzez sporządzanie adnotacji, słów kluczowych czy streszczeń.

W kolejnym artykule, zatytułowanym Problemy z reprywatyzacją dziedzictwa kultury narodowej w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1989-2009 Dariusz Matelski przedstawia sposoby rozwiązania powyższej kwestii w Niemczech, Czechach, na Słowacji, na Węgrzech, Litwie, Ukrainie i w Polsce. Jako załącznik zamieszczono tu tekst „Zasad Konferencji Waszyngtońskiej z 3 grudnia 1998 roku na temat dzieł sztuki skonfiskowanych przez nazistów”.

Czytaj dalej „Ukazał się „Archiwista Polski”, nr 2 (58) 2010”