Baniaque – Strona 86

POLSKA: Aspekty archiwistyki – nowa publikacja

W trakcie Warszawskiej Jesieni Archiwalnej przedstawiono nową książkę Wkład archiwistów warszawskich w rozwój archiwistyki polskiej. Zbiór studiów poświęconych warszawskiemu środowisku archiwalnemu pod red. Alicji Kuleckiej, opublikowaną przez Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Warta jest ona rekomendowania z wielu względów. Zawiera 34 artykuły o różnorodnej tematyce – 4 rozdziały grupują je wokół nadrzędnych tematów: instytucje, teoria i praktyka, ludzie oraz dziś i jutro. Polecane teksty przedstawiają liczne aspekty archiwistyki, mówią o trwaniu i zmianach – nazw, struktur, siedzib, warunków funkcjonowania, o ludziach działających w miejscach i w ramach struktur, o ich postawach, trudach i osiągnięciach, o ideach, które propagowali lub wdrażali w życie. Publikacja nie zastąpi podręczników archiwistyki czy słownika biograficznego, ale jest ich cennym uzupełnieniem. Przybliża i pomaga zrozumieć to, co już się zdarzyło, i zachęca do dopisania ciągu dalszego, bowiem archiwistyka nadal się rozwija, zmienia swoje oblicze i oblicze świata, a przynajmniej jego obraz utrwalony w materiałach archiwalnych. Wszystkie cytaty i ilustracje zamieszczone w prezentacji pochodzą z omawianej książki.

Omówienie

Anna Laszuk
NDAP

ALBANIA: Wydanie faksymile kodeksu z X wieku

W zasobie Centralnego Archiwum Państwowego w Tiranie (Albania), wśród ok. stu innych rękopisów odkrytych u schyłku reżimu komunistycznego (pod koniec 80. – na początku lat 90. XX w.), znajduje się tzw. Kodeks Korçë 93 (od nazwy miasta Korçë, leżącego na południowym wschodzie Albanii). Kodeks pochodzi z X wieku i jest wspaniale zachowanym zabytkiem piśmiennictwa bizantyńskiego. Spisany na 308 cienkich pergaminowych arkuszach, zawiera tekst czterech Ewangelii i jest bogato iluminowany (ozdobne inicjały, portrety Ewangelistów). Tekst jest napisany w formie krzyża, co jest szczególnie rzadkim zjawiskiem w historii rękopisów w języku greckim.

Ilustracja z Kodeksu Rabbuli

źródło: Uniwersystet Pedagogiczny w Krakowie

Czytaj dalej „ALBANIA: Wydanie faksymile kodeksu z X wieku”

BIAŁORUŚ: Wirtualna wystawa „Archiwalne oblicza historii”

Archiwa państwowe przechowują nie tylko dokumenty w popularnym znaczeniu tego słowa. Stwierdzenie to ilustruje wirtualna wystawa mniej „typowych” materiałów archiwalnych, wykonana przez Archiwum Państwowe Obwodu Brzeskiego (w Brześciu, biał. Брэст, ros. Брест).
Na wystawie zaprezentowano więc nie dokumenty tekstowe, ale mapy, plany, reklamy, ulotki, plakaty, zdjęcia, druki, publikacje naukowe i wydawnictwa muzyczne z biblioteki Archiwum, z XIX – pocz. XX w., w języku rosyjskim, polskim, francuskim, niemieckim, łacińskim i hebrajskim.

Etykiety wódek. Źródło Archivy Bielarusi
Żródło: brestjust.by

Czytaj dalej „BIAŁORUŚ: Wirtualna wystawa „Archiwalne oblicza historii””

CZECHY-RZYM: Wystawa o prześladowaniu katolików w Czechosłowacji

Dnia 26 listopada 2012 r. na Papieskim Uniwersytecie Św. Krzyża w Rzymie otwarta została interesująca wystawa pt. „Dyktatura vs nadzieja” (oryg. „Diktatura vs. naděje / Dittatura vs. speranza), z wyjaśniającym podtytułem „Prześladowania Kościoła katolickiego w Czechosłowacji 1948-1989”. Organizatorami przedsięwzięcia są: Ambasada Republiki Czeskiej w Rzymie, Archiwum Prezydenta Czech oraz Instytut Badań Reżimów Totalitarnych (Ústav pro studium totalitních režimů), czyli czeski odpowiednik polskiego Instytutu Pamięci Narodowej. Na otwarciu wystawy obecni byli m.in.: ambasador Republiki Czech przy Stolicy Apostolskiej dr. Pavel Vošalík, prezes Czeskiej Akademii Nauk prof. Jiří Drahoš, ambasador Polski przy Stolicy Apostolskiej Hanna Suchocka, kardynałowie Giovanni Coppa, Miloslav Vlk i Dominik Duka.
Wystawa, poprzez dokumenty i zdjęcia, umieszczone na 24 tematycznych planszach, ukazuje działania czechosłowackich władz komunistycznych skierowane przeciw Kościołowi katolickiemu. Celem wystawy jest ukazanie szerokiego spektrum prześladowań, jakie totalitarny reżim komunistyczny skierował przeciw Kościołowi rzymskokatolickiemu. Zaprezentowano konkretne narzędzi i techniki operacyjne, zmierzające do całkowitej likwidacji Kościoła i w ogóle życia religijnego społeczeństwa czechosłowackiego, a także pokazano stanowisko samego Kościoła w wobec tych działań i różnorodnych nacisków. Wystawa zwraca również uwagę na kontekst międzynarodowy, a przede wszystkim prezentuje materiały ukazujące stosunki czesko-watykańskie, szczególnie w odniesieniu do losów poszczególnych osób, które znalazły się na emigracji (np. kardynał Josef Beran, kardynał Thomas Špidlík). Zaprezentowano wiele dotąd niepublikowanych dokumentów, jak osobisty list Jana Pawła II do Gustava Husaka (I sekretarza

Czytaj dalej „CZECHY-RZYM: Wystawa o prześladowaniu katolików w Czechosłowacji”

NORWEGIA: Pieczęcie duchownych z arcybiskupstwa Nidaros

W ramach serii „Norweskie pieczęcie średniowieczne” (Norske sigillen fra middelalderen) ukazał się tom trzeci poświęcony pieczenciom duchownych z arcybiskupstawa Nidaros w Trondheim.

Katedra Nidaros (dawna nazwa współczesnego Trondheim) koronacyjna świątynia królów Norwegii. Jest miejscem kultu króla Olafa II, który w XI wieku wprowadził w Norwegii chrześcijaństwo.

Czytaj dalej „NORWEGIA: Pieczęcie duchownych z arcybiskupstwa Nidaros”

Niemcy: Wszystko na sprzedaż – Stralsunder Gymnasialbibliothek w centrum uwagi.

Burmistrz Stralsundu dr Alexander Badrow ma obecnie sporo kłopotów – w trybie pilnym zamknął on dostęp do Archiwum Miejskiego (Stadtarchiv der Hansestadt Stralsund) i odwołał ze stanowiska jego kierownika. Jest to wynik skandalu, jaki miał miejsce w związku ze sprzedażą części historycznego zbioru biblioteki gimnazjum stralsundzkiego (Stralsunder Gymnasialbibliothek), o czym z oburzeniem donosiła prasa i różne środowiska opiniotwórcze Meklenburgii. Ponadto nabywca księgozbioru antykwariusz poinformował władze miasta o bardzo złym stanie fizycznym zakupionych eksponatów, jak również całego zasobu archiwum miejskiego. Burmistrz Stralsundu zarządził natychmiastowe sprawdzenie całego zasobu pod kątem jego stanu mikrobiologicznego. Zamówił również niezależne ekspertyzy dwóch naukowców
Pobrane przypadkowe próbki wykazały zagrzybienie zasobu, w związku z czym konieczne jest przeprowadzenie zabiegów konserwatorskich polegających na czyszczeniu zasobu na sucho, a w przypadkach skrajnego zakażenia, naświetlanie ich promieniami gama. Raport nie odpowiada na pytanie, od kiedy trwa ten stan. Duża część powierzchni franciszkańskiego klasztoru św. Jana, mieszcząca archiwum miejskie a zwłaszcza piwnica i parter- jak się okazuje- nie odpowiadają wymogom budowlanym i klimatycznym. Założony w 1254 r., klasztor franciszkanów św. Jana jest jednym z najcenniejszych zabytków kulturalnych i historycznych Stralsundu. Od 1950r., kompleks klasztorny jest siedzibą archiwum komunalnego, którego zasoby sięgają XIII wieku do chwili obecnej, a biblioteka gimnazjalna stanowiła część jego zbiorów. Obok 9 tys. dokumentów i ksiąg miejskich sięgających 1270 roku oraz innych licznych materiałów archiwalnych, cześć biblioteczna obejmowała 125 tys. woluminów. Sam obiekt poddany był renowacji w latach 1960-1980 ze środków UNESCO, co jak nie zapewniło właściwych warunków przechowywania zbiorów archiwalnych i bibliotecznych.

Czytaj dalej „Niemcy: Wszystko na sprzedaż – Stralsunder Gymnasialbibliothek w centrum uwagi.”

ROSJA: „1150. rocznica powstania państwa rosyjskiego”

Niezwykle ciekawa i barwna, wirtualna wystawa z okazji 1150. rocznicy powstania państwa rosyjskiego – obejmująca całość jego dziejów: od na wpół legendarnego sprowadzenia Ruryka wraz z oddziałem Waregów do Nowogrodu Wielkiego w 862 r. (jak podaje XII-wieczny latopis „Powieść minionych lat”, zwany również „Kroniką Nestora”), które to wydarzenie uważa się za symboliczną datę powstania państwa ruskiego, aż do dnia 7 maja 2012 r. – datę objęcia przez Władimira Putina urzędu prezydenta Federacji Rosyjskiej po raz drugi.

Organizatorami projektu i wystawy są: Federalna Agencja Archiwów i Archiwum Państwowe Federacji Rosyjskiej (ГА РФ), a eksponaty pochodzą ze zbiorów: Rosyjskiego Państwowego Archiwum (dalej: RPA) Akt Dawnych (РГАДА), RPA Historycznego (РГИА), RPA Historii Społeczno-Politycznej (РГАСПИ), RPA Dokumentacji Naukowo-Technicznej (РГАНТД), RPA Dokumentacji Dźwiękowej (РГАФД), RPA Kinofotodokumentów (РГАКФД), Archiwum Prezydenta Federacji Rosyjskiej (АП РФ).

Czytaj dalej „ROSJA: „1150. rocznica powstania państwa rosyjskiego””

Zarządzanie i przechowywanie wieczyste zasobów cyfrowych – zalecenia MRA

W ramach Międzynarodowej Rady Archiwów Narodowe Archiwa Australii i Strefy Pacyfiku MRA (PARBICA- Bracie Pacifique du Conceil International des Archives) opracowały projekt o tytule „Skrzynia z narzędziami. Archiwizacja, klucz dobrego zarządzania”. Prace nad nim trwały od 2005 do 2012r. Jego oficjalna prezentacja miała miejsce w trakcie XVII Międzynarodowego Kongresu Archiwów w Brisbane w Australii w sierpniu 2012.
Celem projektu jest dostarczenie narzędzi, zebranych w jednym miejscu, służących do zarządzania archiwami i dokumentacją w jednostkach organizacyjnych. Projekt jest podręcznikiem obejmującym dwadzieścia modułów- rozdziałów, z których każdy jest samodzielną całością, omawiającą kolejne aspekty procesu określonego jako archiwizacja, pod którym należy rozumieć wartościowanie dokumentacji oraz czynności związane funkcjonowaniem archiwum zakładowego.
Połowa, czyli dziesięć modułów, poświęcona jest postępowaniu z dokumentacją elektroniczną.

Czytaj dalej „Zarządzanie i przechowywanie wieczyste zasobów cyfrowych – zalecenia MRA”

Polska: Sprawozdanie z konferencji „Polonica bliżej kraju”

Sprawozdanie z konferencji „Polonica bliżej kraju”
Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa, 25 października 2012 r.

Instytut Pamięci Narodowej po raz kolejny zorganizował konferencję z okazji Światowego Dnia Dziedzictwa Audiowizualnego, ustanowionego przez UNESCO. Konferencja odbyła się w siedzibie Centrum Edukacyjnego IPN im. Janusza Kurtyki w Warszawie.
Przybyłych gości przywitał dr Łukasz Kamiński, prezes IPN, następnie głos zabrał prof. dr hab. Andrzej Rottermund, przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO. Obradom przewodniczył dr hab. Jacek Sawicki, kierownik Sekcji Opracowywania Dokumentacji Audiowizualnej BUiAD IPN.
Pierwszy mówca, dr hab. Władysław Stępniak, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, przedstawił referat pt. „Podstawy prawne procesu restytucji i przejmowania archiwaliów polskich”. Podkreślił znaczenie archiwaliów jako zbiorów tytułów prawnych dla administrowania określonym terytorium, co w konsekwencji doprowadziło do sformułowania zasad archiwalnych: proweniencji terytorialnej archiwaliów oraz pertynencji funkcjonalnej. Dzięki ich zastosowaniu udało się rozstrzygnąć wiele sporów międzynarodowych, jednak nie wszystkie zostały pomyślnie rozwiązane. Dlatego w 1978 r. UNESCO, przy pomocy Międzynarodowej Rady Archiwów sformułowało koncepcję wspólnego dziedzictwa archiwalnego i wspólnej własności archiwalnej – reguła ta zyskuje coraz powszechniejszą akceptację wśród międzynarodowej społeczności archiwistów.

Czytaj dalej „Polska: Sprawozdanie z konferencji „Polonica bliżej kraju””

CZECHY: XIII Konferencja: Archiwa, biblioteki, muzea w elektronicznym świecie 2012

Stowarzyszenie Bibliotekarzy i Pracowników Informacji Naukowej Republiki Czeskiej, Archiwum Narodowe w Pradze oraz Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej organizują już po raz trzynasty wielką konferencję poświęconą digitalizacji zbiorów archiwalnych, muzealnych i bibliotecznych oraz obsługi danych elektronicznych, która odbędzie się w dniach 28-29 listopada 2012 r. w sali konferencyjnej Archiwum Narodowego w Pradze, ul. Archivni 4.
Uczestnicy konferencji będą zastanawiać się nad formami współpracy archiwów, bibliotek, muzeów, galerii oraz innych instytucji gromadzących zabytki kultury, w dziedzinie wykorzystywania technik informacyjnych i nowoczesnej komunikacji elektronicznej dla ochrony i udostępnienia dziedzictwa kulturalnego.

Czytaj dalej „CZECHY: XIII Konferencja: Archiwa, biblioteki, muzea w elektronicznym świecie 2012”