Autor: Baniaque

POLSKA: „Archiwa i kolekcje prywatne – dziedzictwo archiwalne, dziedzictwo kultury”-konferencja w Warszawie

„Archiwa i kolekcje prywatne – dziedzictwo archiwalne, dziedzictwo kultury”, Warszawa, 13-15 marca 2013 r.

Konferencja, zorganizowana przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych i Polską Akademię Nauk Archiwum w Warszawie odbyła się w siedzibie NDAP.
Konferencję otworzył Naczelny Dyrektor prof. Władysław Stępniak, który mówił o potrzebie tworzenia archiwów domowych i rodzinnych, dokumentujących jednostkowe losy ludzkie. Zaznaczył potrzebę refleksji terminologicznej nad kwestią archiwów prywatnych a także współpracy z muzeami i bibliotekami oraz z kolekcjonerami.
Pierwszy mówca, dyr. Andrzej Biernat (NDAP) w wystąpieniu pt. „Archiwa a niepaństwowy zasób archiwalny – o czym mówimy i o co nam chodzi?” przedstawił uwarunkowania prawne wynikające z ustawy archiwalnej z 1983 r. dot. nieewidencjonowanego niepaństwowego zasobu archiwalnego (nnza). Zauważył, że z ustawy oraz innych aktów prawnych nie wynika, jak należy wydzielać materiały archiwalne wchodzące w skład nnza. Do zasobu tego zalicza się: archiwa prywatne, rodowe, rodzinne, majątkowe (podworskie), spuścizny, zbiory archiwalne, kolekcjonerstwo. Dyr. A. Biernat zaznaczył możliwość współpracy archiwistów z Polskim Towarzystwem Historycznym i Kolekcjonerskim (istnieje od 2012 r.) i wspierania „uczciwego” zbieractwa. Wspomniał też o rejestrze o narodowym zasobie archiwalnym jako instytucji prawnej, a także o działaniach, jakie państwo powinno podejmować we wspieraniu kolekcjonerstwa i archiwów społecznych: mogą to być ulgi podatkowe czy pomoc w konserwacji. Naturalnymi sojusznikami archiwów w działaniach gromadzenia archiwaliów prywatnych są archiwa społeczne, jako instytucje ruchliwe i zorientowane w lokalnych warunkach.

Czytaj dalej „POLSKA: „Archiwa i kolekcje prywatne – dziedzictwo archiwalne, dziedzictwo kultury”-konferencja w Warszawie”

NIEMCY/ MALI: Rękopisy znalezione w Timbuktu – niemiecka pomoc dla Mali.

Podczas okupacji północnej części Mali w 2012 roku przez islamistów, wiele z bogatego dziedzictwa kulturowego tego kraju uległo bezpowrotnemu zniszczeniu. Wśród nich jest słynny zbiór manuskryptów z   Timbuktu, pochodzący z okresu średniowiecza, kiedy to region ten przeżywał dynamiczny rozwój spowodowany korzystnym położeniem na transsaharyjskich szlakach. To właśnie na terenie Zachodniej Afryki krzyżowały się szlaki handlowe łączące Czarną Afrykę z arabską Afryką Północną . Na rzece Niger płynęły lodzie wyładowane solą, kością słoniową, złotem i niewolnikami. Samo miasto zaś było przez wieki niedostępne dla przybyszów z Europy. Wraz z pomyślnością gospodarczą kwitła tam kultura, której świadectwem są  bezcenne dla światowej kultury rękopisy. Przed rozpoczęciem konfliktu w zbiorach prywatnych i publicznych bibliotek Timbuktu znajdowało się kilkaset tysięcy manuskryptów sięgających nawet X wieku. Naukowcy uważają, że kolejne czekają na swoje odkrycie pod pisakami Sahary. Teksty te świadczą zarówno o bogactwie literackim, jak i naukowym regionu. Znajdują się wśród nich między innymi podręczniki do matematyki, medycyny i astronomii oraz pisma traktujące o życiu społecznym i gospodarczym w Timbuktu podczas Złotego Wieku.

Czytaj dalej „NIEMCY/ MALI: Rękopisy znalezione w Timbuktu – niemiecka pomoc dla Mali.”

POLSKA: „Archiwa w świecie cyfrowym. 5 lat NAC -doświadczenia i perspektywy”. Warszawa, 6 marca 2013 r.

Konferencja odbyła się w siedzibie NDAP, a wśród zaproszonych gości byli przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, NAC, licznie przybyli dyrektorzy i przedstawiciele archiwów oraz innych zaprzyjaźnionych z NAC instytucji (archiwów społecznych, kościelnych, IPN, fundacji itp.). Szczególnymi gośćmi z pewnością okazali się byli pracownicy NAC, którzy są  współtwórcami sukcesu tej instytucji, ale pracują obecnie gdzie indziej: dyr. Nikodem Bończa-Tomaszewski, Rafał Magryś, Łukasz Skowron, Marcin Malicki, Sebastian Zduńczyk.
Konferencję otworzył minister kultury i dziedzictwa narodowego Bogdan Zdrojewski, który przedstawił ambitne plany podniesienia wydatków na archiwa w latach 2014-2020 do sumy 800-900 mln zł: na inwestycje budowlane (przede wszystkim w Warszawie i Krakowie), digitalizację i infrastrukturę informatyczną oraz podwyżki płac dla archiwistów.
Pierwsze merytoryczne wystąpienia skupiały się na przedstawieniu NAC w perspektywie działalności archiwów państwowych (Naczelny Dyrektor prof. Władysław Stępniak) oraz genezy archiwum (dyrektor Nikodem Bończa-Tomaszewski, pierwszy dyrektor NAC, obecnie dyrektor Centralnego Ośrodka Informatyki MSW). Nikodem Bończa-Tomaszewski podkreślił, że podstawą sukcesu NAC jest fakt, iż udało się zgromadzić wokół niego zespół profesjonalnej kadry ze środowiska archiwalnego, ważne także okazało się wsparcie osób już nieżyjących: śp. Tomasza Merty i śp. dyrektora Sławomira Radonia.  
Z kolei dyrektor Wojciech Woźniak w wystąpieniu pt. „NAC jako projekt, czyli kolejne 5 lat” przedstawił plany na przyszłość oraz dotychczasowe osiągnięcia archiwum, przede wszystkim budowane tu systemy IT, czyli ZoSIA i www.szukajwarchiwach.pl oraz Centralne Repozytorium Cyfrowe. Dyrektor W. Woźniak podkreślał, że NAC gromadzi wiedzę i poprzez system szkoleń dzieli się wiedzą, a także korzysta z profesjonalnych wzorców, m.in. z metodyki zarządzania projektami PRINCE2 oraz norm ISO.

Czytaj dalej „POLSKA: „Archiwa w świecie cyfrowym. 5 lat NAC -doświadczenia i perspektywy”. Warszawa, 6 marca 2013 r.”

ROSJA: nowy budynek Archiwum Państwowego w Smoleńsku

11 marca 2013 r. szef Federalnej Agencji Archiwalnej, A. N. Artizow, z zastępcą gubernatora obwodu smoleńskiego, N. M. Kuzniecowem, wziął udział w inauguracji nowego budynku Archiwum Państwowego Obwodu Smoleńskiego, którego budowa była przykładem owocnej współpracy federalnego centrum i rosyjskich regionów.
Budowę Archiwum włączono do przygotowań obchodów 1150-tej rocznicy powstania Smoleńska. Jej koszt to około 230 milionów rubli (ok. 24 miliony złotych), z ponad 37 mln rubli pochodzi z budżetu federalnego.
Oddany do użytku nowy budynek archiwalny posiada automatyczny system gaśniczy i nowoczesny system przechowywania archiwaliów. Ruchome regały pozwalają na znacznie lepsze wykorzystanie powierzchni magazynowej – oszczędność wynosi nawet 40 procent – zapewniając konieczną rezerwę na dalsze przyjmowanie dokumentów. Archiwum posiada również możliwości wykonywania kopii cyfrowych dokumentacji i wprowadzania technologii informacyjnych i komunikacyjnych.

Czytaj dalej „ROSJA: nowy budynek Archiwum Państwowego w Smoleńsku”

POLSKA: Nowy nabytek Archiwum Historycznego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”

Archiwum Historyczne Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” stara się aktywnie gromadzić materiały archiwalne dokumentujące działalność struktur oraz działaczy Związku, a także materiały fotograficzne i audiowizualne dotyczące istotnych wydarzeń. Zgromadzona dokumentacja jest opracowywana i systematyczne udostępniana badaczom.


Ze zbiorów AKKS sygn. 347/31/8, fot. NN

Nowym cennym nabytkiem z końca lutego 2013 roku jest  zbiór  fotografii  przekazanych Archiwum Historycznym Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” (AKKS) przez Związek Solidarności Polskich Kombatantów w Gdańsku.  Zawiera on głównie fotografie dokumentujące budowę oraz uroczystość odsłonięcia Pomnika Poległych Stoczniowców 1970 roku w Gdańsku. Ta część materiałów została dołączona w AKKS  do zespołu akt i dokumentacji technicznej sygn. 347/31 – „Społeczny Komitet Budowy Pomnika Poległych Stoczniowców 1970 w Gdańsku” z lat 1980-1981. Materiały zgromadzone w tym zespole akt zawierają zarówno rysunki architektoniczne i konstrukcyjne projektu Pomnika, jak i wytrzymałościowe obliczenia konstrukcyjne oraz wycinki prasowe dotyczące budowy i projekty programów uroczystości jego odsłonięcia. 
Czytaj dalej „POLSKA: Nowy nabytek Archiwum Historycznego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność””

POLSKA: Akta Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” Warszawa Praga Południe w Archiwum Historycznym Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w Gdańsku

Archiwum Historyczne Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” (AKKS) przejęło 26 lutego 2013 roku w nowe interesujące materiały. Są to bardzo interesujące i kompletne akta Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” Warszawa Praga Południe z lat 1989 – 1997 (około 2,5 metrów bieżących dokumentacji). Niewiele akt Komitetów Obywatelskich „Solidarność” zachowało się w zbiorach archiwów historycznych.


Ulotka wyborcza ze zbiorów AKKS sygn. 347/120

 

Czytaj dalej „POLSKA: Akta Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” Warszawa Praga Południe w Archiwum Historycznym Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w Gdańsku”

EAC-CPF na Europejskim Portalu Archiwalnym

Europejski Portal Archiwalny – inicjatywa, której początki sięgają 2005 roku – powstał w ramach europejskiego projektu APEnet, trwającego od 2009 r. W projekcie wzięli udział przedstawiciele 11 krajów oraz Fundacji Europeana. W styczniu 2012 r. projekt zakończył się udaną realizacją. Od marca 2012 roku rozpoczął się kolejny 3-letni projekt – APEx (Archives Portal Europe – network of eXcellence). Bierze w nim udział 29 krajów, których zadaniem jest nie tylko utrzymanie Portalu i zwiększanie ilości dostępnych na nim danych. Zaplanowano też rozwój jakościowy Portalu i zwiększanie dostępnych na nim funkcji.
W dniach 26 – 27 lutego 2013 r. odbyło się w Berlinie – w Bundesarchiv, którego pracownicy kierują realizacją niektórych części projektu APEx – spotkanie poświęcone implementacji standardu EAC-CPF w strukturze Portalu. Mimo wcześniejszych planów bowiem nie zrealizowano tego zadania w ramach projektu APEnet.

Czytaj dalej „EAC-CPF na Europejskim Portalu Archiwalnym”

AUSTRIA/CZECHY: Wymiana zespołów archiwalnych pomiędzy sąsiadami.

Sprawy związane z restytucją dóbr kultury, w tym również archiwaliów, należą do jednych z najtrudniejszych w relacjach międzynarodowych i ciągle nieznajdujących dobrych rozwiązań wobec zaszłości historycznych, co znamy z własnych, polskich doświadczeń. Pozytywnym przykładem na zgodne rozwiązywanie tych problemów może być jednak współpraca pomiędzy czeskim i austriackimi archiwami w tym zakresie.
Od września 2010 roku realizowana jest umowa dwustronna między Czechami i Austrią o wymianie dóbr kultury. W jej ramach 30 stycznia 2013 r. Archiwum Państwowe Republiki Austrii (Österreichisches Staatsarchiv – ÖStA), przekazało do czeskiego Archiwum Narodowego (Národní Archiv. – NA), siedem konvolutów z kolekcji „Böhmische Herrschaftsakten“ w odpowiedzi na zwrot 389 kartonów z aktami k.k. Ministerien des Inneren, für Landwirtschaft und für öffentliche Arbeiten (Cesarsko – Królewskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, do spraw Rolnictwa i Robót Publicznych), jak również dwa metry akt do różnych archiwów we Wiedniu.
Czytaj dalej „AUSTRIA/CZECHY: Wymiana zespołów archiwalnych pomiędzy sąsiadami.”

CZECHY: Plakaty z wojny domowej w Hiszpanii w Internecie

Zakres dokumentacji archiwalnej dostępnej przez Internet rozszerza się już nie z roku na rok, ale z tygodnia na tydzień. Bardzo wielki postęp w tej dziedzinie odnotowują archiwa czeskie, a wśród udostępnianych tam akt znajdują się czasem dość niespodziewane w tym miejscu materiały. Np. niedawno Archiwum Narodowe w Pradze umieściło na swojej stronie internetowej inwentarz zespołu „Zbiór plakatów – plakaty z wojny domowej w Hiszpanii) (Sbírka plakátů – plakáty z občanské války ve Španělsku) z lat 1936-1938, wraz ze skanami tych plakatów.
Plakaty w czasie wojny domowej w Hiszpanii stanowiły jedno z najbardziej popularnych narzędzi komunikacji masowej. Oprócz znanych plastyków ich tworzeniem zajmowało się wielu artystów amatorów, z których liczni nadal pozostają anonimowi. Emocje związane z walkami przeniknęły również do twórców plakatów. Projektowanie graficzne w tym okresie osiągnęły wysoki poziom eksperymentalnej ekspresji i awangardowej formalizacji.

Czytaj dalej „CZECHY: Plakaty z wojny domowej w Hiszpanii w Internecie”

CZECHY: Seminarium o digitalizacji dokumentacji obrazowej i dźwiękowej.

Archiwum Narodowe w Pradze, przy współpracy z tamtejszym Oddziałem Czeskiego Stowarzyszenie Informacyjnego (Česka informační společnost), przygotowuje piąte seminarium z cyklu poświęconego dokumentacji obrazowej, a konkretnie tego typu dokumentom przechowywanym przez różne instytucje kulturalne i naukowe w Czechach. Tym razem tematyka seminarium ma koncentrować się na digitalizacji, a hasło przewodnie będzie brzmiało: „Możliwości i metody digitalizacji dokumentacji fotograficznej, filmowej i dźwiękowej”.
Przygotowując seminarium jego organizatorzy przedstawili zainteresowanym udziałem w nim kilka pytań i propozycji tematów do dyskusji oraz wystąpień, które określono następująco:
– sposoby i środki digitalizacji są różne i nie każdy proces technologiczny jest odpowiedni dla danego typu archiwaliów / dokumentów. Jakie są sposoby i możliwości techniczne digitalizacji dokumentacji obrazowej / konkretnych dokumentów w Waszej instytucji? Jakie technologie wykorzystujecie? Na co należy zwracać szczególną uwagę? Jak ważne jest zarządzanie kolorami? A także inne problemy, jakie występują w związku z digitalizacją i jakie chcielibyście poruszyć.
– jak przebiegła cyfryzacja w Waszej instytucji – masz opracowane metody pracy, koncepcje, metodykę, jakie stawiacie wymagania dla reprodukcji cyfrowych – parametry techniczne, opisowe metadane. Digitalizujecie własnymi siłami czy też za pomocą firm zewnętrznych? Jakie są Wasze doświadczenia? Jak przechowujecie zgromadzone dane i w jaki sposób udostępniacie je publiczności?

Czytaj dalej „CZECHY: Seminarium o digitalizacji dokumentacji obrazowej i dźwiękowej.”