Sprawozdanie autorstwa dr Anny Laszuk i dr Huberta Wajsa z konferencji RLG International Archival Getways Meeting, która odbyła się w Kew (Wielka Brytania) w dniach 23- 25 maja 2005.
Autor: Administrator
TANAP – Holandia
TANAP (Towards A New Age Age Partnership)jest pierwszym wdrożeniem technologii EAD przez Holenderskie Archiwum Narodowe. Jego celem jest udostępnienie inwentarzy Kompanii Wschodnioindyjskiej (V.O.C.- Verenigde Oostindische Campagnie. Adaptacją do schematu EAD objęto okokoło 60 inwentarzy przechowywanych nie tylko w Holenderskim Archiwum Narodowym ale taże w krajach gdzie VOC prowadziła swoją działalność (od Przylądka Dobrej Nadziei po Japonię).
Polska bibliografia projektu TANAPA: Hanno de Vries, Jasmjn van den Berg, Doświadczenia Holenderskiego Archiwum Narodowego z EAD: Pilotażowy projekt Kompanii Wschodnioindyjskiej j jego następcy, [w:]red. Ewa Rosowska, Archiwa w Postaci cyfrowej, Warszawa 2003,ISBN 83-89115-21-2
Mémoire des Hommes- Francja
Francuski program „Mémoire des Hommes” – pamięć o ludziach realizowany od 1999r., którego zakończenie zaplanowano na rok 2005 już dziś jest olbrzymim sukcesem francuskich archiwistów i inżynierów. Realizowany przez francuskie Ministerstwo Obrony (jest to tradycyjnie niezależny od Dyrekcji Archiwów Francji resortowy pion archiwalny) projekt ma na celu udostępnienie w internecie baz danych zawierających informacje o ludziach, którzy zginęli za Francję. Docelowo bazy danych mają zawierać informacje o zabitych w konfliktach od 1789r.. Największą bazą jast baza dla lat 1914- 1918 obejmująca 1,6 mln rekordów osób zabitych lub zmarłych w wyniku I Wojny Światowej. Cezura zamykająca epokę nie kończy się na roku 1918, ponieważ ludzie umierali także w latach późniejszych z powodu uszczerbku na zdrowiu doznanym w wyniku wojny. Głównym źródłem podlegającym badaniu i obróbce były karty medyczne zmarłych Dwudziestoczteroosobowy zespół w ciągu 11 miesięcy zdigitalizował tj zeskanował 1,4 mln dokumentów. Przygotowano program OCR czytający pismo ręczne z kart medycznych, który uporał się z około 70 % kart. Pozostałe 30% trzeba było wprowadzić ręcznie. Koszt projektu to 1,6mln euro czyli 1 rekord zamykał się kwotą 1 euro. Dostępna jest baza danych oraz skany kart medycznych wyposażone w odpowiednie maski ukrywające te części informacji o zmarłym pacjencie, których nie można ujawniać ze względu na francuską ustawę o ochronie danych osobowych. W praktyce dowiemy się kto i gdzie zmarł, ale nie dowiemy się co było przyczyną zgonu. Informacje zastrzeżone są dostępne po udowodnieniu interesu prawnego. Od strony technicznej projekt został wykonany w technologii XML i php
Strona projektu Mémoire des Hommes
MASTER – UK
MASTER jest finansowanym przez Unię Europejską projektem mającym na celu stworzenie sieciowego katalogu manuskryptów średniowiecznych z archiwów i bibliotek europejskich. W ramach projektu opracowano standard komputerowego opisu manuskryptów. Dla celów projektu stworzono oprogramowanie, które pozwoliło przetestować opis na około 2000 dokumentów. Projekt MASTER jest rozwijany w ramach IV programu ramowego UE Telematyka dla Bibliotek.
MIDOSA – Niemcy
Od 1997r Szkoła Archiwalna w Marburgu przygotowywała projekt o nazwie Midosa-onLine, którego celem było stworzenie instrumentu pozwalającego tworzyć pomoce archiwalne on-line. Wynikiem tej pracy jest projekt Midosa. Obecnie kończona jest najnowsza wersja programu, już na platwormie XML o nazwie Midosa-XML. Najważniejszą cechą Midosy jest jej kompatybilność z EAD.
Parchment’s Digital Images Archive – Litwa
Z początkiem 2004r. został uruchomiony finansowany przez UNESCO projekt udostępniania on-line 1412 pergaminów przechowywanych w Litewskiej Akademii Nauk w Wilnie. Projekt o nazwie Parchment’s Digital Images Archive w chwili obecnej daje dostęp do 121 najstarszych, wytworzonych pomiędzy 1187 a 1500r. pergaminów. Każdy z dokumentów prezentowany jest w formacie JPG w rozdzielczości 75 dpi. Każdy posiada opis składający się z:
1. sygnatury 2. tytułu 3. cyfrowych parametrów 4. miejsca wystawienia 5. datacji dokumentu 6. zwartość dokumentu (regest) 7. postskryptów i sygnatur 8. opisów pieczęci 9. określenia języka dokumentu 10. danych fizycznych o dokumencie 11. iluminacji dokumentu 12. dokumentów powiązanych 13. informacji o wystawcy lub występujących w dokumencie osób 14. bibliografii
W opisie dokumentów wyraźnie widoczne jest zastosowanie międzynarodowego standardu opisu materiałów archiwalnych ISAD(G).
Dięki zdigitalizowaniujednej z najcenniejszych litewskich kolekcji źródeł historycznych, pergaminowe dokumenty, dotąd dostępne jedynie specjalistom, stały się materiałem źródłowym ogólnodostęnym. Zawierają one skany dokumentów królewskich, papieskich, , donacje, traktaty międzynarodowe.
Ich historyczna wartość dla badaczy jest trudna do przecenienia. Prezentowane dokumenty zawieraja dane dotyczące historii politycznej, gospodarczej, socjalnej, relacji familijnych, informacje geograficzne, geologiczne i lingwistyczne. Prezentowany materiał dotyczy istotnych momentów historii Litwy, Polski, Białorusi, Rosji, Łotwy i Estonii, a także Niemiec Austrii i Watykanu.
Kolekcja pergaminów Litewskiej Akademii Nauk w Wilnie jest największym i najpoważniejszym tego typu zbiorem w trzech krajach bałtyckich. Program Parchment’s Digital Images Archive jak się zdaje jest jednym z najpoważniejszych, najlepiej przygotowanych i najbardziej użytecznych programów także do histotii Polski.
oprac. Adam Baniecki
Florencja 2003 – Sprawozdanie: „Futuro Delle Memorie Digitali e Patrimonio Culturale” -K.Schmidt
Kazimierz Schmidt (NDAP): Sprawozdanie z konferencji „Futuro Delle Memorie Digitali e Patrimonio Culturale” Florencja 16-17 października 2003
Anna Laszuk, Technika informatyczna w dziedzinie biurowości i archiwistyki
Relacja z sympozjum które odbyło się w Białoruskim Naukowo- Badawczym Centrum Dokumentacji Elektronicznej. Wzięli w nim udział przedstawiciele archiwów głownie Białorusi, a także Łotwy, Polski, Rosji i Uzbekistanu. Sympozjum podsumowywało stan informatyzacji u naszych wschodnich sąsiadów. dr Anna Laszuk Technika informatyczna w dziedzinie biurowości i archiwistyki
ISIAH
Komitet Norm i Dobrej Praktyki Międzynarodowej Rady Archiwów opublikował nową normę – ISIAH International Standard for Institutions with Archival Holdings/Norme internationale pour les institutions conservant des archives (Międzynarodowa Norma dla Instytucji Przechowujących Archiwalia). W zamyśle jej twórców norma ma dostarczać informacji na temat zespołów, kolekcji i archiwaliów oraz ich posiadaczy. „ISAD(G) dostarcza wytycznych dla opisu zespołów i ich elementów. ISAAR(CPF) dostarcza wytycznych dla rejestracji iformacji o twórcach archiwaliów dla kompatybilnego systemu archiwistycznego, opisu tego samego bytu jako twórcy lub jako właściciela archiwaliów, umożliwia dostęp i łączy elementy różnych opisów. Celem ISIAH jest dostarczenie reguł dla przygotowania znormalizowanego opisu instytucji przechowujących archiwalia. ISIAH może być stosowany także dla instytucji kultury innych niż archiwa” (wprowadzenie do publikacji normy MRA, tłum. A. Baniecki). Opracowanie normy zakończono w maju 2007 na posiedzeniu Komitetu w Madrycie. Składa się ze wstępu, określenia celów normy, norm i zaleceń związanych, struktury i sposobu użycia normy, oraz sześciu bloków opisu:
I Blok identyfikacji: 5.1.1. Identyfikator, 5.1.2. Autoryzowana nazwa, 5.1.3 Nazwy paralelne, 5.1.4. Inne nazwy, 5.1.1. Typ jednostki
II Blok kontaktu: 5.2.1. Adres/ adresy, 5.2.2. Telefon, fax, poczta elektroniczna, 5.2.3. Strona web, 5.2.4. Odpowiedzialni
III Blok opisu: 5.3.1. Kontekst geograficzny i kulturalny, 5.3.2. Historia, 5.3.3. Struktura organizacyjna, 5.3.4. Polityka gromadzenia zasobu, 5.3.5. Budynek/budynki, 5.3.6. Zbiory archiwalne i inne, 5.3.7. Środki ewidencyjne i publikacje
IV Blok dostępu: 5.4.1. Godziny otwarcia, 5.4.2.Stan dostępu, 5.4.3. Ograniczenia dostępu do obiektu, 5.4.4. Środki dostępu i transport
V Blok oferty serwisu 5.5.1 Pomoc w poszukiwaniach, 5.5.2. Pomoc w reprodukcji, 5.5.3. Ułatwienia publiczne
VI Blok kontroli: 5.6.1. Identyfikator opisu, 5.6.2. Identyfikator instytucji, 5.6.3. Reguły i/lub konwencje, 5.6.4. Poziom opracowania, 5.6.5. Poziom uszczegółowienia, 5.6.6.Data utworzenia, rewizji lub likwidacji, 5.6.7. Język/języki opisu, 5.6.8. űródła, 5.6.9 Informacje dotyczące przygotowania opisu
Kolejnym elementem jest część szósta pt: Relacje instytucji archiwistycznych z dokumentami archiwalnymi i ich twórcami. Rozdział ten składa się z czterech elementów: 6.1 Tytuł i identyfikator materiałów archiwalnych związanych, 6.2. Opis relacji, 6.3.Daty relacji, 6.4. Autoryzowane formy nazwy i identyfikatorów informacji o jednostkach związanych.
ISIAH jest zbiorem wskazówek mówiącym jak należy opisywać archiwa oraz inne instytucje przechowujące archiwalia. W pierwszej kolejności mógłby zostać wykorzystany dla opisu archiwów państwowych na ich stronach web. Powinien być także brany pod uwagę przy opracowywaniu publikacji, w których znajdują się informacje o archiwach np: przewodnikach po zasobie.
Tekst standardy ze stron MRA:
język angielski, język francuski, język hiszpański.
Tekst standardu ze strony Archiwum Głównego Akt Dawnych
JEZYK POLSKI (wersja robocza )
UWAGA! 15 października 2007 upływa termin zgłaszania do NDAP uwag na temat standardu.
oprac. Adam Baniecki
AP Lubań