Jacek Łukasik, Prezydia miejskich rad narodowych w Sulejowie i w Przedborzu – struktura organizacyjna i procesy aktotwórcze

Ustawa z dnia 20 marca 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej zlikwidowała funkcjonujący dotychczas samorząd i powierzyła władzę na terenie miast miejskim radom narodowym oraz ich organom wykonawczym – prezydiom.
Ustawa określała zakres działania rad narodowych następująco: „Rady narodowe:
1)    kierują na swym terenie działalnością gospodarczą, społeczną i kulturalną,
2)    zapewniają ochronę porządku publicznego i czuwają nad przestrzeganiem praworządności demokratycznej,
3)    ochraniają własność społeczną i prawa obywateli,
4)    współdziałają w umocnieniu obronności państwa,
5)    wydają przepisy prawne w ramach uprawnień nadanych im przez ustawy,
6)    wybierają i odwołują prezydium miejskiej rady narodowej oraz powołują komisje rady narodowej,
7)    kierują działalnością swoich organów i rozpatrują ich sprawozdania,
8)    uchwalają w ramach narodowego planu gospodarczego terenowe plany gospodarcze
i nadzorują ich wykonanie,
9)    uchwalają w ramach jednolitego budżetu państwowego terenowe budżety i nadzorują ich wykonanie,
10)    stanowią o terenowych daninach, opłatach i świadczeniach, w ramach uprawnień nadanych im przez ustawy,
11)    wykonują kontrolę społeczną działalności urzędów, przedsiębiorstw, zakładów
i instytucji”  .
Pełen tekst obszernego referatu w Repozytorium ArchNetu.

Na mocy Instrukcji Ministra Kultury i Sztuki z dnia 12 lipca 1957 r. w sprawie tymczasowego ramowego zakresu działania i organizacji wewnętrznej wydziałów kultury, oddziałów kultury
i stanowisk do spraw kultury prezydiów rad narodowych kompetencje miejskich rad narodowych zwiększyły się o przejęte od władz powiatowych zadania związane z organizacją życia kulturalnego
i utrzymania placówek oświatowo – kulturalnych na terenie miasta . Kolejne określenie kompetencji miejskich rad narodowych ustaliła Ustawa o radach narodowych z dnia 25 stycznia 1958 r. powierzając im sprawy gospodarki komunalnej i mieszkaniowej, oświaty i kultury oraz zdrowia i pomocy społecznej . Dalszy proces rozszerzania uprawnień miejskich rad narodowych zaznaczył się w grudniu 1959 r. W myśl Uchwały nr 469 Rady Ministrów z dnia
4 grudnia 1959 r. w sprawie przekazania dalszych zadań gospodarczych radom narodowym oraz rozszerzenia ich uprawnień prezydia powiatowych rad narodowych przekazały prezydiom miejskich rad narodowych wszystkie zadania z zakresu utrzymania urządzeń komunalnych na terenie miasta oraz dalsze sprawy z dziedziny oświaty, kultury i finansów .
Kolejne innowacje w funkcjonowaniu rad narodowych wprowadziła Ustawa z dnia
28 czerwca 1963 r. o zmianie ustawy o radach narodowych . Podporządkowała ona i związała działalność rad narodowych z Frontem Jedności Narodu. Ostateczne zmiany w ustroju rad narodowych nastąpiły dopiero w latach 1972 – 1973.

 

Pełen tekst obszernego referatu w Repozytorium ArchNetu.