Do wielu archiwalnych portali tematycznych w Niemczech, w 2019 roku dołączył kolejny- Archivführer zur deutschen Kolonialgeschichte. Tym razem jest to efekt współpracy pomiędzy Wydziałem Informacji Naukowej przy Uniwersytecie Nauk Stosowanych w Poczdamie (Fachbereich Informationswissenschaften der Fachhochschule Potsdam) a Federalnym Ministerstwem Spraw Zagranicznych (Auswärtigen Amt). Niemiecka kolonialna przeszłość, choć nie tak imponująca jak brytyjska czy francuska, pozostawiła po sobie wiele śladów archiwalnych. Zebranie ich i powiązanie z informacjami na temat miejsc, ludzi i wydarzeń i w końcu udostępnienie źródeł z różnych archiwów w Niemczech w formie online, jest głównym celem tego projektu.
Dopiero po zjednoczeniu Niemiec, w latach 80-tych XIX wieku. Cesarstwo Niemieckie dołączyło do mocarstw kolonialnych. Miało to poważny wpływ na społeczeństwa podbitych terytoriów we wszystkich aspektach życia gospodarczego , społecznego i kulturalnego. Wiąże się z tym tworzenie struktur administracyjnych i kulturowych. Ich skutki rozciągają się do dnia dzisiejszego. Mówiąc wprost, istnienie krajów takich jak Namibia, Togo czy Kamerun opiera się na decyzjach politycznych podjętych na berlińskiej Wilhelmstrasse. Szacuje się, że w tych latach w koloniach przebywało od 40 000 do 60 000 Niemców.
Także w Cesarstwie ruch kolonialny wpłynął na wiele obszarów społecznych. Muzea i kolekcje wypełnione były przedmiotami z zagranicy, podróżnicy relacjonowali swoje doświadczenia, a w kościołach mocno promowano działania misyjne wobec nowych „rodaków”. Przedsiębiorcy zainteresowani byli zagranicznymi posiadłościami. Co najważniejsze, kolonie zostały poddane biurokratycznej administracji. Wszystko to znalazło odzwierciedlenie w setkach tysięcy dokumentów, które dziś przechowywane są w wielu różnych kolekcjach w Niemczech i poza granicami. Mogą to być na przykład pojedyncze pocztówki z prywatnej kolekcji, pełna dokumentacja administracyjna władz zajmujących się zarządzaniem koloniami lub również raporty misjonarzy, serie obserwacji meteorologicznych, listy pasażerów Reichspostdampfer lub dokumenty dotyczące spraw związanych z nieruchomościami.
Portal kierowany jest dla szerokiego spektrum użytkowników z całego świata, również tych nie znających języka niemieckiego., gdyż tłumaczenia znajdujących się tam opisów i słów kluczowych. znajdują się również w języku angielskim i francuskim. Bezcennym ułatwieniem dla użytkowników jest również funkcjonalność Kurrent-Schreibmaschine
Narzędzie pomocne w czytaniu starych tekstów.
Projekt rozpoczął się w 2017 roku w ścisłej współpracy z Federalnym Ministerstwem Spraw Zagranicznych. W rezultacie powstał swobodnie dostępny tematyczny portal internetowy, którego trzonem jest baza danych z opisami dokumentów i zespołów archiwalnych. Ważne zespoły archiwalne wymienione są online po raz pierwszy. Inne są już opisane w innych portalach, ale zostały wzbogacone o dodatkowe informacje. Obecnie w bazie danych dostępnych jest ponad 64 000 jednostek z prawie 300 instytucji. Są one powiązane ze sobą przez ponad 5000 terminów.
W specjalnym narzędziu online zintegrowano 129 historycznych map niemieckich kolonii i Rzeszy Niemieckiej. Powiązany indeks zapewnia współrzędne geograficzne ponad 220 000 historycznych i aktualnych lokalizacji. Można je wyszukać na mapach. Ponadto można wyświetlić opisy dokumentów z bazy danych, które są istotne dla określonej lokalizacji.
Portal zawiera także jakże pomocny tezaurus osób, organizacji, obiektów i wydarzeń. Nowością jest to, że wszystkie dane w tym katalogu można uzyskać z darmowej bazy semantycznej Wikidata. Oferuje ona możliwość szerokiej współpracy międzynarodowej na poziomie prywatnym i instytucjonalnym. W ten sposób można opisać także te osoby i wydarzenia , które dotychczas nie zaistniały w historiografii. Połączenie z kolonialną przeszłością innych krajów staje się możliwe. Specjalny projekt Wikidaty „Europejski kolonializm” zaprasza do współpracy.
Źródło: Deutsche Kolonialgeschichte
Jolanta Leśniewska
AP Płock/ O Kutno