W Collegio Romano w Rzymie 30 marca 2017 r. odbyła się prezentacja zintegrowanego systemu zarządzania dobrami kultury prowincji Kampania o nazwie MetaFAD. System MetaFad jest platformą open- source, która ma za zadanie stworzenie zintegrowanego i unitarnego katalogu opisującego zasoby archiwalne, biblioteczne i artystyczne Kampanii i jej stolicy Neapolu, wzbogacone o ich cyfrowe prezentacje.
Współpartnerami projektu są Pio Monte della Misericordia, Cappella del Tesoro di San Gennaro, La Società Napoletana di Storia Patria, Fondazione Biblioteca Benedetto Croce, Istituto Italiano per gli Studii Storici. Inicjatywie patronują: Centrale Unico delle Biblioteche (ICCU), Instituto Centrale per gli Archivi (ICAR), Istituto Centrale per Catalogo e la Documentazione (ICCD), Polo digitale degli istituti culturali di Napoli.
Przewiduje się, że w systemie znajdzie się: około
– 600.000 plików/skanów
– 200.000 plików/stron z dawnymi tekstami wydanymi
– 330.000 plików/stron dokumentacji archiwalnej współczesnej
– 70.000 plików z materiałami graficznymi, rękopiśmiennymi.
Baza danych zawierająca materiał bibliograficznego zdigitalizowanych zbiorów zbudowana będzie w bibliotecznym, rozwijanym przez IFLA (Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń i Instytucji Bibliotecznych – The International Federation of Library Associations and Institutions) formacie UNIMARC. Opisy rękopisów sporządzone będę za pomocą TEI DTD (Text Encoding Initiative), standardu służącego elektronicznej prezentacji tekstu wraz z metadanymi, sporządzonego w języku XML. Obiekty muzealne opisywane będę wedle opracowanego przez Istituto Centrale per Catalogo e la Documentazione systemu SIGEC (General Information System for Cataloguing). SIGEC korzysta z protokołu komunikacyjnego SOAP Web Service. Materiały graficzne i fotograficzne opisane są za pomocą protokołu SBNMarc i w tej formie przekazywane do systemu SIGEC.
Moduł opisu archiwalnego został przygotowany, na bazie międzynarodowych i narodowych standardów archiwalnych, w konsultacji i z udziałem Centralnego Instytutu Archiwów (ICAR- Istitituto Centrale per gli Archivi) w taki sposób, aby automatycznie mógł współpracować z Narodowym Systemem Archiwistyki (SAN – Servizio Archivistico Nazionale). Centralny Instytut Archiwistyki podkreślił, w trakcie opracowywania projektu, wagę rozdzielenia opisu pomiędzy poszczególne domeny dóbr kultury: archiwistyczne, biblioteczne i muzealne.
Inne komponenty projektu, takie jak zarządzanie obiektami cyfrowymi, będą opracowane w oparciu bądź o DAM – Digital Assets Management lub rozwiązań Digital Library.
Opis archiwalny bazuje na standardzie ISAD(G) i ISAAR(CPF), technicznie zapisanymi w XML EAD.
Z założenia wszystkie moduły systemu używają takich standardów, dzięki którym, możliwa jest pełna zdolność do wymiany informacji z innymi systemami.
Poszczególne komponenty zarządzania danymi cyfrowymi zostaną przygotowane w postaci półautomatycznych elementów opartych na włoskim MAG (Metadati Amministrativi e Gestionali) i amerykańskim METS (Metadata Encoding & Transmission Standard)
Całość musi być zgodna z protokołem wymiany danych OAI-PMH (Open Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting).
Dla uzyskania pełnej funkcjonalności projektu przewidziano jego integrację z platformami Museo&Web wewnątrz platformy MataFad oraz MOVIO i MOVIO App, pozwalających tworzyć wystawy cyfrowe dostępne także w mobilnych urządzeniach.
Przyjęto następujące normy digitalizacji obiektów. Kopia cyfrowa master obiektów o wymiarach do A3, przeznaczona do przechowywania wieczystego, wykonywana będzie w rozdzielczości 400 DPI i zapisywana w formacie nieskompresowanego TIFFu z głębią koloru 24 bity RGB. W oparciu o nią powstaną kopie w formacie JPG i rozdzielczości 300 DPI do wykorzystania w pracowniach naukowych instytucji zaangażowanych w projekt i do celów komercyjnych, oraz kopie o rozdzielczości 150 DPI do rozpowszechniania w internecie.
Każda z domen podzielona została na obszary zarządzania, które dalej dzielą się na mniejsze podmoduły. Moduły główne to:
Dziedzictwo, podzielona na dzieła sztuki, fotografie, obrazy (rysunki), druki
Archiwistyka , podzielona na moduły ISAD(G) i ISAAR(CPF)
Bibliografia, z modułami SBN-Marc, MODS, TEI-MS
Multimedia, z audioteką i viteoteką opracowanych za pomocą modeli danych ICBSA.
Włochy są krajem niezwykle bogatym w obiekty dziedzictwa historycznego. Projekt MetaFAD próbuje zintegrować informacje o różnych jego obszarach. Jest niezwykłym wyzwaniem naukowym i logistycznym z racji wykorzystania nowoczesnych technologii informatycznych. Jest także interesującym wyzwaniem w obszarze udostępniania użytkownikom. Klientami systemu będą zarówno naukowcy, jak i turyści. Sukces w realizacji tak ambitnego zadania w jednej prowincji będzie, z całą pewnością, pozytywnym doświadczeniem dla pozostałych.
Więcej:
Istituto Centrale per gli Archivi – ICAR: Metafad. Sistema di gestione integrata dei beni culturali
Program seminarium
Sistema Archivistico Nazionale: Una piattaforma digitale per gli istituti culturali napoletani: MetaFAD
Oprac: Adam Baniecki
AP Wrocław O/Bolesławiec