W roku 2015, ogłoszonym Rokiem Literatury, Rosyjskie Państwowe Archiwum Nagrań Dźwiękowych (RGAFD) przygotowało edukacyjny projekt internetowy „Głosy pisarzy i poetów Rosji.”
Możliwość zachowania dla przyszłych pokoleń głosów przedstawicieli kultury pojawiła się wraz z wynalazkiem zapisu dźwięku pod koniec XIX wieku. W pierwszych latach XX wieku zapisano na woskowych cylindrach, a potem już na płytach gramofonowych, głosy wielkich rosyjskich pisarzy: Lwa Tołstoja i poetów „srebrnego wieku” literatury rosyjskiej – m.in. Aleksandra Błoka, Siergieja Jesienina, Osipa Mandelsztama, Andrieja Biełego i innych, czytających swoje utwory. Czasami zapisy są niedoskonałe, czasem trudno jest rozróżnić głosy poetów, lecz i tak są to wielkie skarby dziedzictwa kultury – dziedzictwa dźwiękowego.
W ramach projektu zostały wybrane, zgodnie z rosyjskim ustawodawstwem dotyczącym praw autorskich i praw pokrewnych, fragmenty czterdziestu dwóch zapisów dźwiekowych; oprócz wyżej wspomnianych twórców, także nagrania głosów: Maksyma Gorkiego, Leonida Andriejewa, Aleksandra Kuprina, Kornieja Czukowskiego, Aleksieja Tołstoja, Aleksandra Fadiejewa, Michaiła Szołochowa, Włodzimierza Majakowskiego, czy poetów okresu „odwilży” w ZSRR, Belli Achmaduliny i Roberta Rożdiestwienskiego, i innych.
W projekcie można usłyszeć różne zapisy: od dzieł czytanych przez swoich autorów, po nagrania wystąpień na zjazdach pisarzy czy też na spotkaniach autorskich.. Wszystkie nagrania odzwierciedlają epokę, w której żył i tworzył pisarz.
Dokumenty dźwiękowe zamieszczone na stronie internetowej projektu zaopatrzono w sygnatury archiwalne, daty (dzienne lub choćby roczne) wykonania nagrania, w zwięzłe informacje o poszczególnych pisarzach i wybranym nagraniu (czasie i okolicznościach jego wykonania), dodano także fotografie i teksty nagranych utworów czy innych wystąpień. Np. nagranie swojego głosu Lew Tołstoj wykonał samodzielnie, w 1908 r. na będącym jego własnością fonografie. Nagranie trwa pona 4 minuty i jest bardzo dobrej jakości.
Autorzy projektu mają nadzieję, że będzie on interesujący dla uczniów i nauczycieli, a także wszystkich zainteresowanych literaturą, poezją, historią zapisywania dżwięków.
Projekt: «Голоса писателей и поэтов России»
oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica