Słowo „телевидение” („telewizja”) zostało po raz pierwszy usłyszane w 1900 roku, kiedy to rosyjski oficer Konstantin Pierskij wygłosił w Paryżu, na IV Międzynarodowym Kongresie Elektrotechnicznym, przemówienie na temat „Telewizja jako kino elektryczne”. Pojawienie się najpopularniejszego obecnie środka masowego przekazu poprzedziły odkrycia i wynalazki naukowców z różnych krajów. Nadawanie programów telewizyjnych w ZSRR rozpoczęło się na początku lat 30. XX wieku. W tym samym czasie uruchomiono seryjną produkcję telewizorów: genialna jednostka B-2 odtwarzała nie tylko dźwięk, ale także ruchomy obraz – w okienku o wymiarach 16 × 12 milimetrów, mniejszym nie tylko od ekranu smartfona, ale i od pudełka zapałek. A 65 lat temu, 1 stycznia 1956 r., rozpoczął w Mińsku działalność pierwszy ośrodek telewizyjny w Białoruskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej. Spikerka Tamara Bastun po raz pierwszy zwróciła się do białoruskich widzów słowami: „Dobry wieczór, towarzysze! Szczęśliwego Nowego Roku! Zaczynamy naszą próbną audycję”. Pierwszy program telewizyjny trwał 1 godzinę 55 minut: wyemitowano film fabularny „Pokolenie zwycięzców” z 1955 r. i kronikę filmową „Wiadomości dnia”. Początkowo program składał się z koncertów i spektakli nagrywanych na taśmie i przysyłanych z Moskwy oraz z białoruskich filmów i kronik filmowych, ale już w 1956 r. pojawił się pierwszy magazyn telewizyjny – „Pionierskie Ognisko”.
Przygotowywaniem i nadawaniem programów kierował powołany w czerwcu 1957 r. Komitet ds. Radia i Telewizji przy Radzie Ministrów BSRR. Aby rozszerzyć zasięg centrum telewizyjnego w Mińsku, zbudowano stacje przekaźnikowe w Baranowiczach, Grodnie, Mohylewie, Witebsku, Bobrujsku i innych miastach. Drugie centrum telewizyjne rozpoczęło pracę w Homlu. W lipcu 1957 r. po raz pierwszy, za pomocą mobilnej stacji telewizyjnej, zaczęto przeprowadzać transmisje na żywo z różnych uroczystości, zawodów sportowych, przedstawień muzycznych i teatralnych. W latach 60. telewizja objęła ponad połowę terytorium Białorusi. W 1962 r., w ramach „Interwizji” (Międzynarodowej Organizacji Radia i Telewizji, skupiającej telewizje krajów socjalistycznych), rozpoczęła się wymiana programów z innymi krajami. Od 1967 r. rozpoczęto retransmisję centralnego telewizyjnego programu kolorowego. Liczba odbiorników telewizyjnych przekroczyła wówczas 490 tys., a nadawanie programów telewizyjnych objęło 69% terytorium i 78% ludności BSRR.
W Białoruskim Państwowym Archiwum Dokumentów Filmowych i Fotograficznych przechowywane są materiały archiwalne związane z telewizją od 1950 r. po dzień dzisiejszy, w tym ponad 1200 jednostek inwentarzowych dokumentów fotograficznych, ponad 5000 – dokumentów filmowych i ponad 300 – dźwiękowych.
Więcej:
«Зарождение телевидения в Беларуси»
oprac. Edyta Łaborewicz
AP Wrocław O/Legnica