Z początkiem 2004r. został uruchomiony finansowany przez UNESCO projekt udostępniania on-line 1412 pergaminów przechowywanych w Litewskiej Akademii Nauk w Wilnie. Projekt o nazwie Parchment’s Digital Images Archive w chwili obecnej daje dostęp do 121 najstarszych, wytworzonych pomiędzy 1187 a 1500r. pergaminów. Każdy z dokumentów prezentowany jest w formacie JPG w rozdzielczości 75 dpi. Każdy posiada opis składający się z:
1. sygnatury 2. tytułu 3. cyfrowych parametrów 4. miejsca wystawienia 5. datacji dokumentu 6. zwartość dokumentu (regest) 7. postskryptów i sygnatur 8. opisów pieczęci 9. określenia języka dokumentu 10. danych fizycznych o dokumencie 11. iluminacji dokumentu 12. dokumentów powiązanych 13. informacji o wystawcy lub występujących w dokumencie osób 14. bibliografii
W opisie dokumentów wyraźnie widoczne jest zastosowanie międzynarodowego standardu opisu materiałów archiwalnych ISAD(G).
Dięki zdigitalizowaniujednej z najcenniejszych litewskich kolekcji źródeł historycznych, pergaminowe dokumenty, dotąd dostępne jedynie specjalistom, stały się materiałem źródłowym ogólnodostęnym. Zawierają one skany dokumentów królewskich, papieskich, , donacje, traktaty międzynarodowe.
Ich historyczna wartość dla badaczy jest trudna do przecenienia. Prezentowane dokumenty zawieraja dane dotyczące historii politycznej, gospodarczej, socjalnej, relacji familijnych, informacje geograficzne, geologiczne i lingwistyczne. Prezentowany materiał dotyczy istotnych momentów historii Litwy, Polski, Białorusi, Rosji, Łotwy i Estonii, a także Niemiec Austrii i Watykanu.
Kolekcja pergaminów Litewskiej Akademii Nauk w Wilnie jest największym i najpoważniejszym tego typu zbiorem w trzech krajach bałtyckich. Program Parchment’s Digital Images Archive jak się zdaje jest jednym z najpoważniejszych, najlepiej przygotowanych i najbardziej użytecznych programów także do histotii Polski.
oprac. Adam Baniecki