Jednym z najstarszych na świecie przedsiębiorstw zajmujących się fotografią jest Archiwum Fotograficzne Alinari we Florencji. Firma została założona w 1852 r. przez Leopolda Alinariego, który jako pierwszy we Florencji założył zakład fotograficzny. W 1863 r. dołączyli do niego bracia Giuseppe i Leonardo. We trzech utworzyli na ulicy Nazionele (dziś Largo Alinari) firmę F.lli. Alinari (Bracia Alinari). Firma od 1885 r. prowadziła także wydawnictwo. W 1920 r. stała się ona własnością toskańskich arystokratów, którym przewodził baron Ricasolio, a w 1957 r. przeszła w ręce Vittorio Ciniego, który wzbogacił jej zasoby fotograficzne o zbiory Brogiego, Andersona, Chauffier i Fiorentiego. W połowie lat siedemdziesiątych XX wieku majątek Alinari przejęła rodzina Zevi, która w 1977 r. zorganizowała dużą wystawę, prezentując szerokiej publiczności bogate zbiory. Wystawa odniosła sukces uświadamiając publiczności i naukowcom wartość historyczną fotografii, ale także spuścizny aktowej Alinari. Przejście majątku Alinari w 1982 r. do rodziny De Polo z Triestu otworzyło nowy rozdział w dziejach spuścizny fotograficznej. Nowi właściciele utworzyli Narodowe Muzeum Fotografii Alinari (Museo Nazionale Alinari della Fotografia) oraz zainicjowali nową strategię gromadzenia i wykorzystywania zasobu fotograficznego. Obecnie jest to utworzona w 2020 r. fundacja „Fondazione Alinari per la Fotografia”, której celem jest promowanie powszechnie kultury obrazów fotograficznych, zawartych w spuściźnie Alinari. Założycielem fundacji jest Region Toskania.
Współczesne zbiory Fundacji Alinari imponują swoją wielkością i różnorodnością. Liczą ponad 5 mln jednostek inwentarzowych, na które składają się: 26 tys. jednostek tzw. domu sztuki, na który składają się: negatywy na płytach i filmach, ponad 400 aparatów fotograficznych oraz 25 tys. książek i czasopism w bibliotece. Materiały fotograficzne zaś to: 1,65 mln negatywów czarno-białych, 470 tys. negatywów, w tym na płytach, lustrze, szkle pokrytym żelatyną w procesie nazywanym kolodium, biblioteka fotografii 700 tys. zdjęć, 420 tys. diapozytywów, 450 tys. zdjęć w ramkach (autochrome e calotipi), 3 tys dagerotypów oraz 6 tys. albumów z epoki.
W specjalnej zakładce udostępniono 447 168 fotografii wraz z rozbudowanymi opisami kontekstowymi i technicznymi. Strona wyposażona jest w wyszukiwarkę pozwalającą zawężać tematyczny obszar poszukiwania.
Opis zdjęcia obejmuje: sygnaturę, tytuł, prawa autorskie i warunki udostępniania, datę wykonania zdjęcia, miejsce wykonania zdjęcia, typ obiektu (np.: wydruk na papierze), technikę wykonania, rozmiary. Ponadto podane są także dane techniczne dotyczące prezentowanej kopii cyfrowej: rozmiar w pikselach, rozmiar w centymetrach na 300 dpi, rozmiar w MB i kodowanie koloru. W ten sposób udostępnionych jest wspomniane wyżej 447 tys. fotografii.
Zakładka immagini (obrazy), oprócz przejście do głównej bazy fotografii znajduje się także zakładka fotografii (fotografowie), która filtruje zbiór uporządkowany wedle kryterium twórcy/autora. Tu także znajduje się odesłanie acquista stampa (kup i wydrukuj) do sklepu, gdzie można zakupić do wydruku wybrane obrazy. Sam portal wzbogacają inne pomysły na wykorzystanie fotografii: fotoraconti (fotoopowieści) i progetti (projekty).
Fundacja Alinari stanowi przykład bardzo profesjonalnego postępowania ze zbiorami fotograficznymi. Przyjazny interfejs i intuicyjna organizacji bardzo dużego zbioru metadanych, obiektów i zdjęć sprawiają, że poruszanie się po niezwykłym minionym świecie miejsc, wydarzeń i ludzi jest bardzo przyjemne.
Źródło: Fondazione Alinari per la fotogrfia
Oprac. Adam Baniecki
AP Wrocław O. Bolesławiec