„Historická fotografie” (Fotografia historyczna) jest profesjonalnym czasopismem naukowym (recenzowanym), wydawanym od 2001 r. przez Archiwum Narodowe w Pradze i Muzeum Czech Wschodnich w Hradcu Králové (do 2011 r. współwydawcą było Muzeum Techniki w Brnie). Pismo publikuje oryginalne prace naukowe odnoszące się do historycznej fotografii dokumentalnej i artystycznej, znajdującej się w zbiorach czeskich archiwów, muzeów, galerii lub będących własnością prywatną. Pismo prezentuje dawne fotografie przechowywane w zarówno w instytucjach pamięci, jak i w kolekcjach prywatnych. Zawiera profesjonalne opracowania o historii, metodach obróbki zdjęć, artykuły na temat technik i urządzeń fotograficznych. Informuje o wystawach i literaturze fachowej. Od 2019 r. czasopismo znajduje się w bazie EBSCO. Prace publikowane są w języku czeskim z angielskim streszczeniami.
Dnia 10 grudnia 2024 r. ukazał się najnowszy, już 23 tom tego pisma. Jego redaktorem jest Jakub Tlustý. Czasopismo liczy 64 strony. Znalazły się w nim trzy recenzowane artykuły.
W pierwszej Helena Hloušková opisuje kolekcję fotograficzną rodziny Chotek. Znanego czeskiego rodu, którego przedstawiciele nie tylko sami uprawiali fotografowanie, ale byli także istotnymi i częstymi klientami profesjonalnych studiów fotograficznych. Ich zdjęcia są do dziś cennym dokumentem życia szlachty XIX w. Jednym z ważniejszych przedstawicieli rodu był Karol Chotek. Urodził się 28 września 1853 r. w Velkim Březne w Czechach. Przez trzy dekady swojego życia zajmował się fotografią. Jego pierwsze zdjęcia pochodzą z 1885 r., a jako fotograf pracował co najmniej do 1912 r. Jego prace były wysoko cenione i otrzymywały międzynarodowe nagrody oraz dyplomy. Fotografował nie tylko arystokrację, ale także otaczające go krajobrazy i życie codzienne mieszkańców wsi.
W drugim artykule Petr Sehnálek przedstawia nowe spojrzenie na wydarzenia z 1 maja 1945 r. w Přerovie, gdzie doszło wówczas do wybuchło pierwszego czeskiego wystąpienia zbrojnego przeciwko niemieckim okupantom. W mieście rozeszła się fałszywa wiadomość o kapitulacji wojsk niemieckich, a mieszkańcy zaczęli spontanicznie rozbrajać żołnierzy Wehrmachtu i funkcjonariuszy policji.Wypadki te, utrwalone w unikalnym zestawie fotografii autorstwa Jiříego Högera, stanowią żywą ilustruję tych dramatycznych momentów, są ważnym źródłem wizualnym, pozwalającym na głębsze poznanie i zrozumienie całego tła historycznego i jego poszczególnych epizodów.
Trzeci artykuł, którego autorami są Juraj Janto i Michal Nemec, poświęcony został procesowi digitalizacji i tworzeniu zespołu archiwalnego dokumentującego zbiorów etnologiczny na Uniwersytecie Komeńskiego w Bratysławie. Autorzy ukazali ukazując znaczenie archiwizacji fotografii dla zachowania dziedzictwa kulturowego.
Z krótszych form zwrócić uwagę należy, zwłaszcza miłośnikom historycznych technik fotograficznych, na artykuł przyczynkowy Michaeli Hrubej, prezentujący najnowsze publikacje z cyklu „Krása historické fotografie” (piękno historycznej fotografii), wydawane przez Narodowe Muzeum Techniki w Pradze. Ta edycja, koncentrująca się na analogowych technikach fotograficznych, zachwyca nie tylko ekspertów, ale także amatorów i miłośników zafascynowanych szczegółami technicznymi i walorami estetycznymi historycznych urządzeń fotograficznych. Ta sama autorka przedstawia następnie fenomen czeskiej fotografii amatorskiej, której przedstawiciele zdążyli się poznać szeroko na świecie.Przekonują o tym wyniki międzynarodowych konkursów i wystawy, obrazujące działalność czeskich fotografów za zagranicą w latach 1918–1950. Temat ten z pewnością zasługuje na szersze omówienie, na co redakcja ma nadzieję w przyszłości.
Prezentowany tom periodyku zamykają jak zwykle tradycyjne recenzje, oceniające ostatnio opublikowane publikacje fotograficzne i stanowiące inspirację do ich lektury.
Więcej:
Národní archiv: Historická fotografie 2024
oprac. Ivo Łaborewicz
AP Wrocław O. Jelenia Góra