UKRAINA: Baza danych „Ukraińska Martyrologia XX w.”

„Ukraińska Martyrologia XX w.”– baza danych, dostępna na oficjalnym portalu internetowym Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy, w której znajdują się zwięzłe informacje o ofiarach represji z lat 20.–50. XX wieku: zdjęcia (jeśli są dostępne), imię i nazwisko danej osoby, krótki opis zawodu, daty życia, informacje o rehabilitacji, odnośniki do archiwów, w których przechowywane są materiały archiwalne, w tym akta śledcze. „Ukraińska Martyrologia XX w.” została zaprezentowana przez przewodniczącego Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy Anatolija Chromowa 6 listopada 2020 r.

Czytaj dalej „UKRAINA: Baza danych „Ukraińska Martyrologia XX w.””

UKRAINA: Rządowa strategia ochrony dziedzictwa dokumentalnego do 2027 r.

W dniu 24 grudnia 2024 r. Gabinet Ministrów Ukrainy zatwierdził „Strategię ochrony dziedzictwa dokumentalnego”, jako gwarancji zachowania tożsamości narodowej i państwowości na okres do 2027 r., oraz zatwierdził plan działania operacyjnego na rzecz jego wdrożenia w latach 2025–2027.

Czytaj dalej „UKRAINA: Rządowa strategia ochrony dziedzictwa dokumentalnego do 2027 r.”

BELGIA: Belgijska wyszukiwarka informacji archiwalnej AGATHA

Archiwa Państwowe Belgii (Archives de l’État en Belgique) poinformowały, że 23 grudnia 2024 r. w pełni uruchomiono motor wyszukiwawczy o nazwie „Inwentarze archiwalne” (Inventaires d’archives) w belgijskim systemie informacji archiwalnej o nazwie AGATHA. Pod akronimem AGATHA kryją się terminy dookreślające pojecie „badania” (archiwalne – genealogiczne – analityczne – tematyczne – historyczne – akademickie / Archivistique – Généalogique – Analytique – Thématique – Historique – Académique).

Czytaj dalej „BELGIA: Belgijska wyszukiwarka informacji archiwalnej AGATHA”

FRANCJA: Otwarcie katedry Notre-Dame

7 grudnia 2024 r., po blisko  pięciu i pół roku trwających pracach renowacyjnych, nastąpiło otwarcie paryskiej katedry Notre Dame. 15 kwietnia 2019 r. późnym popołudniem (około 18:20) zaczął się pożar słynnego obiektu. Doszczętnie spłonął dach, zniszczone zostało kamienne sklepienie nawy głównej i transept. Spłonęła część witraży. Udało się uratować najcenniejsze zabytki katedry wraz z koroną cierniową, kielichami i tuniką Ludwika IX Świętego.
Ponowne otwarcie zrekonstruowanej katedry stało się okazją do prezentacji zbiorów dotyczących katedry przechowywanych w Bibliotece Narodowej: obrazów katedry, książek i tekstów drukowanych, planów architektonicznych i wycinków prasowych. Odrębnym tematem jest postać pisarza Vitora  Hugo, którego starania doprowadziły ponownego jej odkrycia przez Paryżan w połowie XIX w. Wspomniane materiału udostępniane są online poprzez portal Gallica.
Także Archiwa Narodowe Francji włączyły się w świętowanie otwarcia zrekonstruowanej katedry.

Czytaj dalej „FRANCJA: Otwarcie katedry Notre-Dame”

CZECHY: Instrukcja z 1977 r. dla przedsiębiorców zachodnioeuropejskich udających się na Wschód

Czeskie Archiwum Służby Bezpieczeństwa (Archiv bezpečnostních složek), odpowiednik polskiego Instytutu Pamięci Narodowej, na swoich stronach internetowych publikuje tzw. „dokument miesiąca” (Archiválie měsíce), pochodzący z własnych zbiorów. W grudniu takim rarytasem została, pochodząca z 1978 r., instrukcja dla przedsiębiorców zachodnioeuropejskich, udających się do państw socjalistycznych w Europie Wschodniej w celach handlowych.
Dokument oznaczony klauzulą „ściśle tajne” został powielony i rozesłany do różnych wydziałów czechosłowackiej Służby Bezpieczeństwa w lipcu 1978 r., zapewne celem wykorzystania w działaniach szkoleniowo-operacyjnych. Ciekawostką jest jednak fakt, że bratysławski urzędnik-archiwista, nie miał pojęcia, jak zaklasyfikować tenże akt i na pierwszej stronie sporządził znamienną notatkę: „Co mam z tym zrobić?” Jak widać, była to sprawa dla tego urzędu mało typowa, a i współcześni archiwiści mieli spory problem z właściwym umieszczeniem jej w opracowywanym właśnie zespole archiwalnym „Zarząd Kontrwywiadu Ochrony Gospodarczej” (Správa kontrarozvědky pro ochranu ekonomiky), teczka oznaczona sygn.: XI. Správa SNB. Nie wdając się jednak w zawiłości metodologiczne czeskich kolegów, przyjrzyjmy się samemu dokumentowi, wyławiając z niego najciekawsze treści, na jakie uczulano zachodnich przemysłowców.

Czytaj dalej „CZECHY: Instrukcja z 1977 r. dla przedsiębiorców zachodnioeuropejskich udających się na Wschód”

CZECHY: Nowy rocznik czasopisma „Historická fotografie”

„Historická fotografie” (Fotografia historyczna) jest profesjonalnym czasopismem naukowym (recenzowanym), wydawanym od 2001 r. przez Archiwum Narodowe w Pradze i Muzeum Czech Wschodnich w Hradcu Králové (do 2011 r. współwydawcą było Muzeum Techniki w Brnie). Pismo publikuje oryginalne prace naukowe odnoszące się do historycznej fotografii dokumentalnej i artystycznej, znajdującej się w zbiorach czeskich archiwów, muzeów, galerii lub będących własnością prywatną. Pismo prezentuje dawne fotografie przechowywane w zarówno w instytucjach pamięci, jak i w kolekcjach prywatnych. Zawiera profesjonalne opracowania o historii, metodach obróbki zdjęć, artykuły na temat technik i urządzeń fotograficznych. Informuje o wystawach i literaturze fachowej. Od 2019 r. czasopismo znajduje się w bazie EBSCO. Prace publikowane są w języku czeskim z angielskim streszczeniami.

Czytaj dalej „CZECHY: Nowy rocznik czasopisma „Historická fotografie””

CZECHY: Warsztaty archiwalne na temat „jak być widocznym?”

Stowarzyszenie Czeskich Archiwistów(Česká archivní společnost) dnia 12 grudnia 2024 r. organizuje warsztaty dla archiwistów pt. „Dlaczego, gdzie, kiedy i jak być widocznym?”
Pracownicy archiwów zazwyczaj dobrze wiedzą, dlaczego tak ważne jest dbanie o archiwalia. Każdego dnia pracujemy nad tym, aby materiały archiwalne były nie tylko odpowiednio przechowywane i opisane, ale także dostępne dla wszystkich chętnych i zainteresowanych. Jednak czy społeczeństwo o tym wszystkim wie? A czy powinno wiedzieć? W przygotowanych warsztatach, w pierwszej części teoretycznej przedstawione zostaną podstawy promocji archiwów.

Czytaj dalej „CZECHY: Warsztaty archiwalne na temat „jak być widocznym?””

CZECHY: Wybrano nowe archiwalne zabytki kultury

W listopadzie 2024 r. dyrektor Departamentu Administracji Archiwalnej i Służby Aktowej MSW Republiki Czeskiej podjął decyzję o ogłoszeniu pięciu nowych archiwalnych zabytków kultury (archivní kulturní památkí – w skrócie AKP). Wszystkie pochodzą z Archiwum czeskiego Parlamentu – zbiór Izby Deputowanych.
W Czechach Archiwalne Zabytki Kultury (AKP) stanowią jedno z ważniejszych narzędzi ochrony i promocji narodowego dziedzictwa archiwalnego. Do grupy tej kwalifikuje się archiwalia, które ze względu na czas powstania, treść, formę, aktotwórcę lub cechy zewnętrzne posiadają istotne znaczenie dla historii powszechnej, narodowej, regionalnej, historii nauki, techniki lub kultury, albo ze względu na swoją wyjątkowość czy też oryginalność.Wniosek o uznanie archiwaliów za AKP składa się w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, które podejmuje stosowną decyzję. Rząd Republiki Czeskiej może w drodze dekretu ogłosić AKP narodowym pomnikiem kultury (archivní kulturní památka – w skrócie NKP). MSW prowadzi specjalną ewidencję wszystkich archiwaliów uznanych za AKP lub NKP. Archiwa, w których ta dokumentacja jest przechowywana, prowadzą dla nich oddzielną ewidencję.

Czytaj dalej „CZECHY: Wybrano nowe archiwalne zabytki kultury”

FRANCJA: „1887. Wieża Eiffla. Umowa na budowę” Wystawa

W ramach cyklu ekspozycyjnego pt.: „Godne uwagi” Archiwa Narodowe Francji przygotowały w trzeciej edycji (od18 września 2024 do 6 stycznia 2025) wystawę stacjonarną i online poświęconą umowie na budowę Wieży Eiffla pt.: „1887. La tour Eiffel. La convention de construction” (1887. Wieża Eiffla. Umowa na budowę). Przypomnijmy, że na rok 1889 przewidziano w Paryżu wystawę powszechną (L’exposition universelle de Paris 1889) w celu upamiętnienia stulecia Rewolucji Francuskiej. Budowla miała świadczyć o wiedzy specjalistycznej i umiejętnościach francuskich inżynierów. Sam pomysł wieży, a potem wieża wzbudzała różne emocje. Pierwotnie, miała być rozebrana po 20 latach. Na początku XX w. ocalił ją „telegraf bez drutu” (urządzenie nadawczo-odbiorcze do nadawania Morse’a, tu zbudowano na bazie nadajnika i odbiornika Marconiego urządzenie radiowe), który zainstalowano właśnie na niej, ze względu na szeroki zasięg sygnału. W końcu stała się wizytówką Paryża i miejscem wizyt turystów.

Wieża Eiffla nocą 2019r. fot. Anna Laszuk
Wieża Eiffla nocą 2019 r.fot. Anna Laszuk

Czytaj dalej „FRANCJA: „1887. Wieża Eiffla. Umowa na budowę” Wystawa”