listopad 2024 – Archnet

SZWAJCARIA: Pocztówki z Frybourga – Pan Mehoffer u św. Mikołaja i polscy naukowcy na fryburskim uniwersytecie Cz. II

Czas, w którym Mehoffer tworzył swoje witraże, pokrywa się z powstaniem Uniwersytetu Fryburskiego, w którego tworzeniu nie zabrakło polskich profesorów z Krakowa. W 1889 r. do Krakowa wysłano delegata w celu znalezienia profesora języków słowiańskich. Wybór padł na Józefa Kallenbacha specjalizującego się w epoce romantyzmu, który wykładał na slawistyce kilkanaście lat. Sprowadził on na uczelnię takie znakomitości polskiego świata nauki jak Adam Mioduński od literatury klasycznej oraz Józefa Wierusza-Kowalskiego, twórcę wydziału nauk przyrodniczych. Jego uczniami był późniejszy prezydent Polski Ignacy Mościcki oraz przedstawiciel odrodzonego państwa polskiego Poselstwa w Bernie Jan Modzelewski. Tutaj Mościcki prowadził z sukcesem badania nad pozyskaniem kwasu azotowego z powietrza oraz budową kondensatorów wysokiego napięcia. Wspólnie założyli pierwsze w Europie przedsiębiorstwo produkujące kondensatory.

Szkic Józefa Mehoffera. Ze zbiorów AHP

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Pocztówki z Frybourga – Pan Mehoffer u św. Mikołaja i polscy naukowcy na fryburskim uniwersytecie Cz. II”

UKRAINA: List Marii Skłodowskiej-Curie z 1912 r.

Państwowa Służba Archiwalna Ukrainy prezentuje unikatowy dokument, przechowywany w Archiwum Państwowym Obwodu Lwowskiego: list Marii Skłodowskiej-Curie, skierowany do rektora Uniwersytetu Lwowskiego.
Maria Skłodowska-Curie była pierwszą kobietą – laureatką Nagrody Nobla i jedyną osobą, która otrzymała dwie nagrody (z fizyki i chemii). Ona i jej mąż, Pierre Curie, byli pierwszą parą, która otrzymała Nagrodę Nobla jako małżeństwo. W dokumencie zachowanym we lwowskim Archiwum Państwowym, w zespole archiwalnym nr 26 „Uniwersytet imienia Jana Kazimierza we Lwowie”, autorka „Badania ciał radioaktywnych” wyraża wdzięczność za przyznanie jej tytułu honorowego doktora filozofii Uniwersytetu Lwowskiego, które odbyło się w ramach obchodów 250-lecia uczelni. List został napisany w języku polskim, 12 maja 1912 r. w Paryżu.

Czytaj dalej „UKRAINA: List Marii Skłodowskiej-Curie z 1912 r.”

SZWAJCARIA: Pocztówki z Frybourga – Pan Mehoffer u św. Mikołaja i polscy naukowcy na fryburskim uniwersytecie Cz. I

W 1894 r., za namową krakowskiego architekta Tadeusza Stryjeńskiego, nieznany artysta z Krakowa Józef Mehoffer, wziął udział w międzynarodowym konkursie na cykl witraży do fryburskiej katedry św. Mikołaja. Prestiżowy konkurs ogłoszony z inicjatywy fryburskiego Bractwa Najświętszego Sakramentu, w którym wzięło udział 47 artystów z całej Europy, wygrał właśnie Mehoffer, deklasując konkurencję. Jego projekt Apostołowie, został oceniony najwyżej spośród wszystkich zgłoszonych. Zaintrygował sąd konkursowy swą siłą wyrazu, oryginalnością i niekonwencjonalną stylistyką. Joachim Berthier, członek jury, profesor teologii i filozofii, związany z Uniwersytetem we Fryburgu wspominał: „jasnym bowiem było (…) już na pierwszy rzut oka, że mieliśmy przed sobą tylko jedno dzieło naprawdę genialne: to Mehoffera”. Komisja konkursowa, obok walorów czysto artystycznych, podkreśliła w swej decyzji obecność w projekcie szeregu motywów polskich.

Fot. 1. Witraż Matka Boska Zwycięska projektu
J. Mehoffera w Katedrze św. Mikołaja we Fryburgu

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Pocztówki z Frybourga – Pan Mehoffer u św. Mikołaja i polscy naukowcy na fryburskim uniwersytecie Cz. I”

FRANCJA: Zasady opisu twórców archiwaliów

Jednym z podstawowych elementów kontekstowego opisu archiwaliów jest opis podmiotu, który wytworzył informację. W standardach Międzynarodowej Rady Archiwów ISAD(G) i ISAAR(CPF) określa się go twórcą, w nowszym Record in Contexts agentem. Twórcy zasobu poświęcono odrębny standard „Międzynarodowy standard archiwalnych haseł wzorcowych stosowanych do archiwów ciał zbiorowych, osób i rodzin ISAAR(CPF)”. Nowa seria standardów znana jako Records in Contexts (RiC) w miejsce pojęcia twórcy wprowadziła agenta przedefiniowując podmiot wytwarzający informację i znacznie rozszerzając jego znaczenie. Dość wcześnie we Francji, w środowisku Stowarzyszenia Francuskich Archiwistów (Association des Archivistes Français (AAF), zainteresowano się standardem ISAAR(CPF) i możliwością wykorzystania go do stworzenia narzędzia do opisu jednego z podstawowych elementów kontekstowego opisu archiwalnego.

Czytaj dalej „FRANCJA: Zasady opisu twórców archiwaliów”

UKRAINA: Gratulacje dla FamilySearch w 130 rocznicę działalności

130 lat temu, w 1894 r., powstało Towarzystwo Genealogiczne stanu Utah, w 1999 r. przekształcone w korporację non-profit FamilySearch International, która jest obecnie największym partnerem ukraińskich archiwów w dziedzinie cyfryzacji zasobu. Celem wspólnej pracy ukraińskich archiwistów i amerykańskiej organizacji jest zachowanie ważnych danych rodzinnych i zapewnienie do nich bezpłatnego dostępu w Internecie.

Czytaj dalej „UKRAINA: Gratulacje dla FamilySearch w 130 rocznicę działalności”

FRANCJA: Nowe odsłony starych tematów. Bazy danych nazwisk

Poszukiwania informacji osobowych w archiwach Francji stanowią ponad 80% zapytań kierowanych do wyspecjalizowanych baz danych udostępnianych za pośrednictwem Internetu. Zostały one specjalnie przygotowane na bazie kilku powiązanych ze sobą projektów, rozwijanych od wielu już lat. zapytania stawiane są poprzez dostępny online nieskomplikowany prosty formularz, Dzięki temu użytkownik uzyskuje na zadane pytanie odpowiedź łączącą dane z wielu źródeł, takich jak rejestry metrykalne kościelne i stanu cywilnego, matrykuły wojskowe, projekt Grand Mémorial, dokumentacja paszportowa, różnorodne rejestry cywilne i Projekt Socface.

Czytaj dalej „FRANCJA: Nowe odsłony starych tematów. Bazy danych nazwisk”

SZWAJCARIA: Pocztówki z Frybourga – Most na rzece Saarine

Szwajcarski Fryouburg jest miastem, w którym znjaduje się wiele miejsc zwiazanych z Polakami. Wjeżdżając do miasta od strony Berna zachwyci nas widok malowniczo snującej się rzeki Saarine, ktorej brzegi łączy imponująca konstrukcja – wiadukt kolejowy w Grandfey zbudowany w latch 60-tych XIX wieku.Wynosi się on na wysokość 82 m i ciągnie na długości 334 m. Zaliczany jest do grona największych osiągnięć inżynieryjnych w XIX-wiecznej Szwajcarii i jest jednym z symboli Frybourga. Jego konstruktorem był polski inżynier Leopold Stanisław Błotnicki (1817-1879). Nie jest to jedyny akcent polski w historii tego kantonalnego miasta – jest ich znacznie więcej, o czym będzie w kolejnych pocztówkach. Ta i inne polskie historie z Fryouburga znajdują zaś swoje udokumentowanie w zbiorach Archiwum Fundacji Helveto-Polonicum (AHP), gromadzącym od 1993 r. polskie dziedzictwo kulturowe w Szwajcarii. Sama AHP i jej założyciele.

Wiadukt we Fryburgu
(Archivum Helveto-Polonicum, sygn. AHP CP-GRFE_003)

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Pocztówki z Frybourga – Most na rzece Saarine”

FRANCJA: Wspólne prace archiwistów dla rozwoju opisu archiwalnego i indeksowania w archiwach

Konsekwencją dorocznego seminarium Archiwów Francji w Dijon (20-22 listopada 2019 r.), na którym zaprezentowano m.in. „Wspólne ramy strategiczne modernizacji archiwów”, pojawiła się myśl utworzenia grupy roboczej składającej się z archiwistów różnych obszarów aktywności archiwalnej w celu ponownego przemyślenia praktyk opisywania zasobu archiwalnego, tak by zagwarantować ich spójność, interoperacyjność i dostępność. Grupa, licząca około czterdziestu archiwistów, ukonstytuowała się w 2020 r. W jej skład weszli przedstawiciele archiwów państwowych, departamentalnych, miejskich, a także członkowie grup tematycznych, jak np. biblioteczna grupa EAD (Encoded Archival Description). W pracach może wziąć udział każdy archiwista, angażując się wedle możliwości w obszary opisu i indeksowania archiwalnego.

Czytaj dalej „FRANCJA: Wspólne prace archiwistów dla rozwoju opisu archiwalnego i indeksowania w archiwach”

UKRAINA: Projekt dokumentalny „Pamiętniki Pokoju: Głosy tych, którzy przeżyli i tych, którzy nie”

„Pamięć jest obowiązkiem każdego Ukraińca”: 30 października 2024 r. w Muzeum Historii Miasta Kijowa zaprezentowano projekt dokumentalny „Pamiętniki Pokoju: Głosy tych, którzy przeżyli i tych, którzy nie”, poświęcony znaczeniu osobistej dokumentacji i pamięci o tym, czego doświadczono podczas wojny z Rosją. „Wszyscy żyjemy w czasie wojny. Prawda o niej została stworzona i pozostanie w naszych opowieściach. Dlatego zachęcam każdego z Was do pisania i zapisywania swoich historii – dla siebie, dla swoich dzieci. Ukraińska umiejętność zapamiętywania to mięsień, jego trening jest obowiązkiem każdego z nas. Każda historia jest ważna. Historia może być dziś mała, jutro gigantyczna, może być mała dla ciebie, ale będzie bezcenna dla twoich dzieci, wnuków i tak dalej. Trenuj więc mięsień pamięci, prowadź pamiętniki, twórz archiwa rodzinne” – podkreślała Natalia Jemczenko, członek Rady Nadzorczej Fundacji Rinata Achmetowa, realizującej projekt.

Czytaj dalej „UKRAINA: Projekt dokumentalny „Pamiętniki Pokoju: Głosy tych, którzy przeżyli i tych, którzy nie””