Bawaria, Schweinfurt, 1943-w szczytowym okresie drugiej wojny światowej miasto było centrum produkcji łożysk tocznych, które było ważne dla przemysłu zbrojeniowego III Rzeszy. Siły powietrzne aliantów chcąc unieruchomić niemiecką machinę wojenną zaplanowały jego zniszczenie. Nazistowskie Niemcy mając informacje wywiadu o planach alianckich zbudowały wokół miasta liczne bunkry i imponujący pas przeciwlotniczy. Oprócz żołnierzy i jeńców wojennych, do obrony Schweinfurtu zaangażowano także uczniów szkół średnich z całej północnej Bawarii. Atak dywanowy aliantów z 14 października 1943 roku przeszedł do historii jako „Czarny czwartek”, największa porażka powietrzna Amerykanów.
Nad miasto dotarło 198 bombowców B-17, z których 184 około godz. 15.00 zrzuciło 265 ton bomb burzących i 115 ton bomb zapalających. Na teren fabryk spadło jednak zaledwie 80 bomb, których jedynym znaczącym efektem był 50-procentowy spadek produkcji na okres 10 tygodni w jednym z trzech oddziałów fabryki Kugelfischer. Ofiarą bomb, które w większości spadły poza wyznaczonymi obszarami, padło 195 niemieckich cywili (70 mężczyzn, 77 kobiet, 48 dzieci) oraz ośmiu robotników przymusowych. Oprócz tego we wspomnianych zbombardowanych barakach wojskowych poległo 60 żołnierzy. Zburzonych zostało 144 domów prywatnych, a ponad 1000 odniosło uszkodzenia.
Kontynuowanie – pierwsze również nieudane naloty miały miejsce w sierpniu – przez Amerykanów operacji poprzez poderwanie z opóźnieniem formacji mających zbombardować Schweinfurt okazało się dla dowództwa amerykańskiej 8 AF (Air Force)fatalnym błędem. Natrafiono na wzmocnione i postawione w stan gotowości siły myśliwskie Luftwaffe, w wyniku czego poniesiono większe straty niż podczas nalotu na Regensburg. Również bombardowanie okazało się zdecydowanie mniej celne.
Ale jak właściwie mieszkańcy przeżyli prawdopodobnie najbardziej dramatyczne wydarzenia w historii ich miasta? O tych wydarzeniach opowiada bogata w efekty wizualne i dźwiękowe prezentacja Archiwum Miejskiego w Schweifurcie. Wykorzystując informacje o indywidualnych losach mieszkańców, zapisane we wspomnieniach i relacjach, Archiwum odtworzyło tamte dramatyczne wydarzenia sprzed 81 lat. W tym celu wykorzystane zostały liczne środki techniczne za pomocą których prezentowane są materiały źródłowe. Za pomocą audiospaceru można przenieść się do autentycznych, oryginalnych miejsc: ulic i budynków, ale także niepozornych reliktów, które wciąż opowiadają o tragicznych wydarzeniach wojennych. Zdjęcia, barwne relacje i rzadko oglądane wcześniej materiały archiwalne zapraszają do ponownego odkrycia historii miasta. Bezpłatna aplikacja na smartfony skierowana jest do odbiorców zainteresowanych historią, oraz grup uczniowskich . Dostęp do niej można uzyskać za pośrednictwem stron internetowych miast, kodów QR dołączonych do oryginalnych lokalizacji lub bezpośrednio w sklepach z aplikacjami.
Historia archiwum miejskiego sięga drugiej połowy lat pięćdziesiątych XVII w., a jego zasób dokumentuje historię regionu od XIII w. Archiwum miejskie i miejska biblioteka naukowa (Das Stadtarchiv und die Wissenschaftliche Stadtbibliothek) odpowiadają za wszelkie sprawy dotyczące historii miasta Schweinfurt. Sami pracownicy archiwum podkreślają, że archiwa wcale nie są nudne: dokumenty zawierają nie tylko wiele interesujących historii, które trzeba opowiedzieć, ale także zawierają zaskakujące znaleziska i ciekawostki. Archiwum Miejskie Schweinfurtu określają jako fabrykę historii i eldorado historycznych skarbów.
Źródło:
Stadt Schweinfurt: Ausstellungen
oprac. Jolanta Leśniewska
AP Płock O/ Kutno