Narodowe Muzeum Ruchu Oporu(Nationaal Onderduikmuseum) w Aaltenpo święcone jest życiu mieszkańców okupowanej Holandii w latach 1940-1945.W okresie okupacji niemieckiej szczególnie dużą liczbę ukrywających się osób, takich jak Żydzi, osoby prześladowane politycznie i rasowo, bojownicy ruchu oporu oraz osoby, które uciekły przed pracą przymusową, ukrywano przed niemieckim okupantem i policją w mieście w pobliżu granicy niemieckiej. W Aalten na 13 000 mieszkańców ukrywało się około 2500 osób. Budynek przy Markt 12, będący domem rodziny Kempinków, był jednocześnie siedzibą niemieckiej policji, miejscem schronienia dla ludności z okolicy podczas nalotów bombowych oraz schronieniem dla tych, którzy musieli ukrywać się przed narodowymi socjalistami.Ze względu na przygraniczne położenie muzeum podejmuje działania na rzecz promowania euregionalnych kontaktów Niemców i Holendrów poprzez wzajemne zapoznawanie się z historią lat 40. XX wieku, na której zakorzenione są niezliczone uprzedzenia. Z tego powodu muzeum zachęca do spotkań studentów niemieckich i holenderskich poprzez dwujęzyczne prezentacje i dwujęzyczne pakiety nauczania.Kolekcja muzeum składa się z nielegalnej drukarni, kryjówki, schronu przeciwlotniczego, broni, dokumentów, mundurów, materiałów propagandowych, zdjęć i innych przedmiotów, które obrazują codzienne życie i wybory, jakich musieli dokonywać wtedy ludzie. Nagrywanie świadectw i opowiadanie osobistych historii ma kluczowe znaczenie.
Druga współpracująca instytucja to muzeum Villa ten Hompel w Münster (Nadrenia Północna-Westfalia). Muzeum mieści się w dawnej willa fabrykantów, następnie zaś siedzibie policji porządkowej (Ordnungspolizei) w okresie II Wojny Światowej. Obecnie to miejsce służy idei denazyfikacji i zadośćuczynieniu za wyrządzone przez III Rzeszę krzywdy. Dziś Villa ten Hompel oferuje przestrzeń do poruszania tematów historycznych i współczesnych pomiędzy kulturą pamięci a promocją demokracji.Jej pracami kieruje od początku 2022 r Stefan Querl jako komisarz miejskiego ośrodka badań i pamięci o zbrodniach nazistowskich.
W projekt muzealny zaangażowane było Królestwo Niderlandów, kraj związkowy Nadrenia Północna-Westfalia, prowincja Geldria oraz liczne miasta i gminy po obu stronach granicy. Celem było stworzenie wystawy, która poszerzyłaby wiedzę na temat ksenofobii, rasizmu i faszyzmu oraz podniosła świadomość na temat współczesnych przejawów rasizmu i dyskryminacji.
Z pomocą Euregio Rhein-Waal Untertauchermuseum rozpoczęło w 2019 r. niemiecko-holenderski projekt „Unterwegs – Onderweg„(W drodze) współpracy między szkołami i muzeami. Opieką nad projektem zajmuje się Fundacja Otto-Pankok w Hünxe ze swoim muzeum, Humberghaus w Hamminkeln-Dingden i gimnazjum Filder Benden w Moers. Motywem przewodnim tej współpracy jest wolność, tolerancja, (wspólnota) człowieczeństwo.
13 lipca 2023 r. Gerda Brethouwer dyrektor Narodowego Muzeum Ruchu Oporu w Aalten oraz pedagog muzealny Marjon Hermeling, złożyły wizytę w Villi ten Hompel. Okazją do tego było seminarium w Centrum Studiów Holenderskich UGW, gdzie wykładowca Max Dahlmer wraz ze studentami, we współpracy z Narodowym Muzeum Onderduik i Villaten Hompel, wspieranym w ramach programu Interreg VI Euregio, zorganizował warsztaty dla szkół. Ma on na celu zebranie uczniów z Holandii i Niemiec w celu omówienia tendencji polaryzacyjnych występujących w poszczególnych krajach, a także w innych krajach.
Teraz odbyła się końcowa prezentacja koncepcji przez studentów, która zebrała pochwały ze strony pracowników obu miejsc muzealnych i wzbudziła ciekawość praktycznej realizacji.
Źródło: Stadt Münster: Grenzen überwinden und Polarisierungstendenzen entgegentreten
oprac. Jolanta Leśniewska
AP Płock O. Kutno