Zasób Miejskiego Archiwum z Montpellier mierzy 9 km. Najstarsze z przechowywanych w nim dokumentów pochodzą z XII w., a pośród nich najcenniejszym jest Mały Thalamus (Le Petit Thalamus), będący swoistą kroniką miasta od 1204 do 1604 r. Znajdują się w nim informacje dotyczące prawa miejskiego, statutów miejskich, wykazy konsulów. Rejestrowana jest także w nim historia miasta oraz wpisane kroniki miejskie, spisywane najpierw w języku łacińskim, od 1259 r. oksytańskim (prowansalskim), a na końcu francuskim. Thalamus doczekał się naukowego projektu (Projekt Thalamus), a w następstwie wydania opracowanego przez naukowców (historyków mediewistów i nowożytników, filologów i lingwistów specjalizujących się w średniowiecznym języku oksytańskim), historyków prawa i historyków sztuki) z Uniwersytetu w Montpellier także bardzo nowoczesnego wydania źródła archiwalnego. Od roku 1205 Montpellier było rządzone przez konsulów, którzy otrzymali prawo stanowienia prawa (potestas statuendi) przez co zapewnili miastu znaczną autonomię. Zapisy w języku oksytańskim stały się źródłem wiedzy o języku dawnej południowej Francji (langue d’oc).
Projekt, obok wysokiej rozdzielczości skanów zawiera tłumaczenie, notatki prawne, filologiczne, historyczne oraz indeks nazw. Projekt finansowany był przez miasto Montpellier, Radę Regionalną Langwedocja – Rousillion oraz Krajową agencję Badań.
Źródło posiada własny portal archiwalny, który obok wszechstronnej edycji zawiera także dział „Nowości” w którym pojawiają się, rzadziej niż raz w roku, noty dotyczące manuskryptu takie jak informacje o publikacjach jego dotyczących (ostatnia nota z 2021 r.).
Źródła:
France Archives: Le Petit Thalamus, un trésor d’archives conservé par les Archives de Montpellier
montpellier.fr: Un véritable trésor d’archives : Le Petit Thalamus
Le Petit Thalamus (strona źródła)
oprac. Adam Baniecki
AP Wrocław O.Bolesławiec