Międzynarodowa Rada Archiwów zwróciła się do międzynarodowej społeczności archiwistów o zwrócenie uwagi na fakty wtórnego zastrzegania zasobów archiwalnych, które wcześniej były otwarte. Zmiana klasyfikacji dokumentacji, wcześniej udostępnianej, zagraża prawu do poznania prawdy i odszkodowania, szkodzi obywatelom, uniemożliwiając dostęp do archiwów i atakuje demokrację i jej wartości. (Reclassification compromises the right to know the truth and to reparations, harms citizens by preventing access to archives and attacks democracy and its values. Democratic transparency and the right to conduct investigations into accountability for acts require constant vigilance in all countries. ). Międzynarodowe zasady dostępu do archiwów i bezpieczeństwa informacji sformułowane zostały w dokumencie pt.: Globalne zasady dotyczące bezpieczeństwa narodowego i prawa do informacji (Zasady z Tshwane), New York 2013. Dokument sporządzono aby zrealizować następujące cele: „Dostęp do informacji, dzięki któremu możliwa jest kontrola publiczna działań państwa, nie tylko chroni przed nadużyciami ze strony funkcjonariuszy publicznych, ale też pozwala opinii publicznej odgrywać pewną rolę w określaniu kierunków polityki państwa. Tym samym, stanowi on jeden z kluczowych elementów rzeczywistego bezpieczeństwa narodowego, demokratycznego uczestnictwa, i rozsądnego formułowania polityki publicznej. Dążenie do zabezpieczenia jak najpełniejszej realizacji praw człowieka, może, w określonych okolicznościach, wymagać zachowania informacji w tajemnicy w celu ochrony uzasadnionego interesu bezpieczeństwa narodowego”. deklaracja Tshwane – Wstep.
Miedzynarodowa Rada Archiwów odwołując się do Powszechnej deklaracji o archiwach z listopada 2011 r. zwraca uwagę na rolę archiwistów i stowarzyszeń krajowych archiwistów w kształtowaniu świadomości, że udostępnianie zasobów archiwalnych jest narzędziem budowy demokracji i sprawiedliwszych społeczeństw. Na powyższy temat zwróciła uwagę MRA jej sekcja Archiwów i Praw Człowieka (Section on Archives and Human Rights – SAHR) w związku z obchodzonym każdego 10 grudnia rocznicą uchwalenia Deklaracji Praw Człowieka przez ONZ.
Źródło:
Globalne zasady dotyczące bezpieczeństwa narodowego i prawa do informacji (Zasady z Tshwane)
Powszechna deklaracja o archiwach ArchNet
oprac.
Adam Baniecki
AP Wrocław O/Bolesławiec