Efektem konferencji haskiej, która odbyła się 1954 r. była Konwencja Haska UNESCO o ochronie dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego, w skrócie HAK, podpisana 14 maja 1954r. przez Szwajcarię i 87 innych państw.To właśnie z konwencją wiąże się rozpoznawalny na całym świecie biało-granatowy emblemat oznaczający obiekty zabytkowe chronione prawem. Do chwili obecnej HAK został podpisany przez ponad 160 państw sygnatariuszy. W 1999 r. jako uzupełnienie sporządzono Drugi Protokół do HAK, który zobowiązuje wszystkie państwa do wprowadzenia krajowego spisu dóbr kultury.Szwajcarski Spis Dóbr Kultury o Znaczeniu Narodowym i Regionalnym (SchweizerischeInventar der Kulturgüter von nationalerundregionalerBedeutung) jest spisem około 3 200 obiektów o znaczeniu narodowym i około 6 600 obiektów o znaczeniu regionalnym, które są uważane za część dziedzictwa kulturowego Szwajcarii. Poza zbiorami archiwów i muzeów, większość obiektów chronionych stanowią zabytki. Po raz pierwszy spis sporządzono w 1988 roku określając jednocześnie rangę tych obiektów w zależności od (subiektywnej) oceny wartości – A i B. W 1995 i 2009 r. Wydział Ochrony Dóbr Kultury Federalnego Urzędu Ochrony Cywilnej, który jest w Szwajcarii punktem koordynacyjnym we wszystkich kwestiach dotyczących ochrony dóbr kulturywydał edycje drugą i trzecią inwentarza.
Na posiedzeniu w dniu 13 października 2021 r. Rada Federalna zatwierdziła czwarte wydanie inwentarza dóbr kultury z obiektami o znaczeniu krajowym i regionalnym (inwentarz KGS). Ponadto wymienia ważne dobra kultury z zakresu konserwacji zabytków i archeologii oraz zbiory w muzeach, archiwach i bibliotekach, dla których konieczne jest zaplanowanie działań ochronnych przed zagrożeniami w czasie konfliktów zbrojnych, katastrof i sytuacji kryzysowych.
W tym roku Szwajcarski Federalny Urząd Ochrony Cywilnej)(Bundesamt für Bevölkerungsschutz) obniżył rangę Archiwum Miejskiego w Schaffhausen (Stadtarchiv Schaffhausen)z obiektu o znaczeniu krajowym (obiekty A), do obiektu o znaczeniu jedynie regionalnym (obiekty B). Federalny Urząd Ochrony Cywilnej uzasadnia tę decyzję częściowo tym, że większość ważnych zagadnień dokumentujących historię miastaprzejęło kantonalneArchiwum Państwowew Szafuzie (Staatsarchiv Schaffhausen).
Archiwista miejski Schaffhausen Oliver Landolt powiedział lokalnej stacji TELE TOP, że jest rozczarowany decyzją Federalnego Urzędu Ochrony Cywilnej. W archiwum miejskim znajduje się przecież kilkaset dokumentów z okresu późnego średniowiecza i wczesnej epoki nowożytnej. Landolt obawia się również strat finansowych w wyniku obniżenia rangi jego archiwum.
Archiwum Miejskie w Szafuzie zarządza, indeksuje i udostępnia pisemne dokumenty miasta Szafuzy, które powstały w wyniku oficjalnej działalności jego władz i administracji od 1831 roku.Zarządza również aktami starego państwa miejskiego Szafuza, urzędami, które w 1831 r. przeszły na własność gminy, jak również średniowiecznymi i wczesnonowożytnymi księgami miejskimi oraz księgami podatkowymi. Archiwum Miejskie w Schaffhausen mieści się od 1958 roku w tak zwanym „Großes Haus” przy Fronwagplatz 24. Ten, pochodzący z czasów średniowiecza dom, był własnością różnych rodzin szlacheckich. W 1685 r. dziedziniec został przebudowany za czasów ówczesnego właściciela Hansa Conrada Peyera. Wspaniałe wnętrze zdobione są dziełami sztukatorskimi Samuela Höschellera i Hansa Jacoba Schärera. W 1895/96 nastąpiła przebudowa parteru na lokale użytkowe i budowa publicznego pasażu, a w1921 miasto wykupiło nieruchomość dla potrzeb komunalnych. Tak więc sam budynek jak również jego „wnętrze” są ze wszech miar interesujące.
Przedstawiciele archiwum miejskiego z pewnością mają powód by czuć się rozczarowanymi taką oceną ich znaczenia i miejsca w kulturze, mówiąc wprost degradacją. Archiwa miejskie w Szwajcarii, podobnie jak w Niemczech, są archiwami historycznymi najstarszej formy organizacji społecznej na tych terenach czyli komun/gmin, a ich zasoby sięgają czasów średniowiecza. Może w kolejnych edycjach inwentarzy zostanie przywrócona ranga jaką dotychczas zajmowało archiwum miejskie tego przygranicznego, jednego z najstarszych w Szwajcariipaństw-miast, którego historia sięga czasów naszego zjazdu gnieźnieńskiego.
Bundesrat genehmigt Kulturgüterschutzinventar
Jolanta Leśńiewska
AP Płock O/Kutno