Dnia 23 lipca 2021 r., po długiej i heroicznej walce z bezwzględną chorobą, zmarła nasza droga koleżanka, pierwsza kierownik Oddziału w Kamieńcu Ząbkowickim Archiwum Państwowego we Wrocławiu, Krystyna Drożdż.
Urodziła się 8 września 1965 r. w Obornikach Śląskich. W 1984 r. podjęła studia historyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, które ukończyła w 1991 r. Jeszcze przed obroną pracy magisterskiej zatrudniona została w Archiwum Państwowym we Wrocławiu. Od 11 lutego jako młodszy archiwista pracowała na pół etatu, aby 30 sierpnia 1991 r. przejść na pełen etat, jednocześnie awansując na stanowisko archiwisty. W rok potem podjęła wyzwanie pokierowanie nową placówką, a mianowicie Ekspozyturą wrocławskiego Archiwum Państwowego w Kamieńcu Ząbkowickim, ulokowaną w pozyskanym właśnie zabytkowym obiekcie byłego klasztoru cystersów, którego atutem była wielka powierzchnia magazynowa. Dnia 1 czerwca 1992 r. mianowana została kierownikiem tej placówki, stając przed problemem jej zorganizowania, wyposażenia oraz niekończących się remontów. Ze wszystkich tych zadań wywiązała wzorowo, odważnie pokonując kolejne przeszkody, a jednocześnie nabierając doświadczenia i poznając od strony praktycznej tajniki zawodu archiwisty.
Z dniem 1 maja 1995 r. kamieniecka Ekspozytura podniesiona została do rangi Oddziału Archiwum Państwowego we Wrocławiu. Od tej pory placówka ta przestała pełnić rolę magazynu, a zaczęła realizować wszystkie zadnia archiwum historycznego, to jest nie tylko przechowywania i ewidencjonowania akt, ale przede wszystkim ich pełnego opracowywania i udostępniania, jak również kształtowania, czyli pełnienia nadzoru nad instytucjami tworzącymi dokumentację wieczystą. To postawiło Krystynę przed nowymi problemami, które stopniowo i konsekwentnie rozwiązywała. Nie załamała się też po tym, gdy w lipcu 1997 r. wielka woda powodzi tysiąclecia zalała niemal cały parter świeżo wyremontowanego budynku, śmiało i z ogromną energią przystąpiła do jego oczyszczenia i odnowienia.
Kolejnym wielkim wyzwaniem stało się przejęcie akt (475 zespołów, zajmujących blisko 1,5 km bieżącego półek) i zadań zlikwidowanego w dniu 19 marca 2003 r. Oddziału Archiwum w Wałbrzychu. Scalenie zasobów obu archiwów było zadaniem niezwykle skomplikowanym, zwłaszcza że ewidencja przejmowanej dokumentacji nie zawsze była kompletna. Do tego zaczęły dochodzić przejęcia bieżących materiałów z działających instytucji, co w sumie doprowadziło do tego, że Archiwum w Kamieńcu Ząbkowickim stało się największym Oddziałem nie tylko na Dolnym Śląsku, ale i w Polsce, osiągając na początku 2021 r. wielkość blisko 5,5 km akt. Do tego obszar działania Oddziału w 2003 r. powiększyły się niemal dwukrotnie, a ilość placówek objętych nadzorem doszła do ponad 150 jednostek organizacyjnych i w ciągu kolejnych lat rosła.
Zarządzanie tym ogromnym zasobem udawało się Krystynie znakomicie. Potrafiła w sposób niemal perfekcyjny pogodzić realizację zadań statutowych archiwum historycznego z obowiązkami administracyjnymi i gospodarczymi, związanymi z utrzymaniem w należytym stanie wielkiego i zabytkowego budynku. Udało się jej przy tym stworzyć znakomity zespół współpracowników, i tak go ukształtować oraz przeszkolić, że każdy nie tylko doskonale wywiązywał się ze swoich obowiązków, ale potrafił też zastąpić innych kolegów w czasie ich nieobecności. Pracując de facto na prowincji, Krystyna stworzyła z kierowanego przez siebie Archiwum znaczącą instytucję naukowo-kulturalną w regionie. Stała się równorzędnym i pożądanym partnerem dla wielu placówek kulturalnych, oświatowych i władz samorządowych niemal na całym obszarze byłego województwa wałbrzyskiego. Wyrazem tego były organizowane przez nią warsztaty archiwalne, konserwatorskie oraz genealogiczne, połączone z konkursami dla młodzieży, cieszące się ogromną popularnością i przyciągające zainteresowanych niemal z całej Polski.
Od kilku lat osobiście zajmowała się ewidencjonowaniem niezwykle ważnego i jednocześnie ogromnego zespołu archiwalnego, przedwojennej wywiadowi gospodarczej: „Biuro Informacyjne W. Schimmelpfenga”. Zdołała wprowadzić do elektronicznego systemu kilkadziesiąt tysięcy danych z jego kartoteki. Pomimo stale pogarszającego się stanu zdrowia nie ustawała w tej pracy, wracając do niej po każdym pobycie w szpitalu. Podobnie wytrwale realizowała swoje obowiązki kierownika Oddziału. Trwała na stanowisku do końca…
Dnia 28 lipca 2021 r. o godz. 17:00 w kościele parafialnym w Kamieńcu Ząbkowickim celebrowana będzie Msza Święta w intencji Krystyny Drożdż.
oprac. Ivo Łaborewicz
AP Wrocław O/Jelenia Góra
fot. Ryszard Bacmaga
AP Wrocław