W dniu 4 listopada w Archiwum Państwowym w Mediolanie (Archivio di Stato di Milano), z okazji inauguracji nowego roku akademickiego Szkoły Archiwistyki, Paleografii i Dyplomatyki tamtejszego archiwum (Scuola di Archivistica Paleografia e Diplomatica dell’Archivio di Stato di Milano), miała miejsc promocja publikacji pt.: Manuale di archivistyca italiana (Podręcznik włoskiej archiwistyki) autorstwa Paolo Franzese. Autor jest dyrektorem Archiwum Państwowego w Perugii i wieloletnim nauczycielem w Szkole Archiwistyki, Paleografii i Dyplomatyki archiwum oraz wykładowcą na Uniwersytecie w Perugii (Università degli studi di Perugia) na Wydziele Literatury – Języków, Literatury i Cywilizacji Starożytnej i Współczesnej (Dipartimento di Lettere – Lingue, Letterature e Civiltà Antiche e Moderne). Obszarem jego zainteresowań jest metodyka archiwalna, a także archiwoznawstwo. Autor jest także praktykiem mający na swoim koncie wiele opracowanych inwentarzy archiwalnych. Podręcznik proponowany jest jako pomoc dydaktyczna w procesie podstawowego kształcenia archiwisty. Pierwsze wydanie pracy pochodzi z 2014 r. , obecne wydanie datowane na 2018 r, zostało zaktualizowane, zwłaszcza w obszarze prawnym źródeł normatywnych.
fot. Morlacchi Editore
University Press
Podręcznik składa się z dwóch części: Archiwistyki i Organizacji archiwów włoskich.
Część pierwsza licząca blisko dwieście stron obejmuje zagadnienia doktryny archiwalnej oraz historii archiwów i archiwistyki zgrupowane w pięć podrozdziałów. Część druga Organizacja i funkcjonowanie archiwów we Włoszech obejmuje zagadnienia organizacji włoskiej służby archiwalnej opisane na ponad siedemdziesięciu stronach.
Część pierwsza składa się z pięciu obszarów tematycznych i obejmuje takie zagadnienia jak:
– Archiwa i dokumenty, a w nim: dokument i pismo, podstawowe zasady archiwistyki (poszanowania zespołu, proweniencji oraz tzw. vincolo archivistico, czyli związek pomiędzy archiwaliami a ich twórcą), zagadnienie twórcy, przechowawcy lub posiadacza – agenta, archiwum jako przedmiot zainteresowania dla historyków.
– Archiwistyka od dyscypliny pomocniczej do autonomicznej: źródła współczesnej archiwistyki, tożsamość, granice i konfrontacja z innymi dyscyplinami, Międzynarodowa Rada Archiwów (ICA).
Role zawodowe (Figure professionali): archiwista, „nowy”archiwsta, pracownik w systemie archiwizacji, archiwista a społeczeństwo informacyjne, tożsamość zawodowa a zasady postępowania, kształcenie.
– Zarządzanie archiwami w trakcie ich powstawania czy zarządzanie dokumentacją (Gestione degli archivi in formazione o gestione documentale): archiwum i jego twórca, systm zarządzania dokumentacją, rejestr protokołów (Il registro di protocollo), Cykl życia archiwum (Il ciclo di vita dell’archivio), brakowanie dokumentacji, przechowywanie.
– Archiwa historyczne: inwentarze archiwalne: cele, schematy i kryteria, a tu wyszczególnione takie zagadnienia jak modele i instrumenty analizy, porządek oryginalny, model interpretacyjny i zmiana sposobu porządkowania, projekt porządkowania.
– Opis archiwalny, systemy informacyjne i badawcze: opis, normalizacja i kryteria opisu, Narzędzia badawcze (inwentarz, inne klucze badawcze, normy i standardy, międzynarodowe standardy archiwalne, ISAD(G), ISAAR(CPF), NIERA (EPF)*, inne standardy Międzynarodowej Rady Archiwów), badania w archiwach: podstawy, metoda i technika, systemy informacyjne, digitalizacja, interoperacyjność systemów.
Część druga podręcznika obejmuje zagadnienia organizacji i funkcjonowania archiwów we Włoszech. Składa się także z pięciu części:
-Organizacja archiwistyki, a w niej: administrowanie archiwami (organy, wiedza na temat dziedzictwa – Podręcznik historyczno archiwistyczny i System archiwistyki narodowej), archiwa państwowe i nadintendentury archiwalne
– Profile podstaw prawnych: Kodeks dóbr kultury i krajobrazu (il Codice dei beni culturali e del paesaggio).
– Normy w dziedzinie udostępniania i ochrony danych osobowych.
– Normy w dziedzinie systemów zarządzania dokumentacją.
– Normy w dziedzinie przechowywania archiwów cyfrowych.
Publikacja zawiera także bibliografię oraz indeks haseł osobowych.
Paolo Francese, Manuale di archivistica italiana, Morlacchi editore wyd. II, 2018
ISBN: 9788860749734
Cena 16,50 EUR
oprac. Adam Baniecki
AP Wrocław O/Bolesławiec
* Patrz: WŁOCHY: NIERA EPF czyli ISAAR(CPF) we włoskiej archiwistyce i administracji