wrzesień 2020 – Archnet

CZECHY. Konferencja o nowożytnej Europie Środkowej

Już po raz czwarty Katedra Nauk Pomocniczych Historii i Archiwistyki Wydziału Sztuki Uniwersytetu w Hradcu Králové organizują międzynarodową konferencję naukową dla historyków i archiwistów, tym razem pod hasłem „Trzy stulecia w sercu Europy (Czeskie i Europejskie społeczeństwo XVI – XVIII wieku)”, która odbędzie się w dniach 25–26 listopada 2020 roku.
Tradycyjnie głównymi organizatorami konferencji są doktoranci wspomnianego Wydziału Nauk Pomocniczych Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Hradec Králové. Konferencja ma na celu umożliwienie spotkania się oraz prezentacji efektów badań historykom i archiwistom zajmującym się okresem nowożytnym, czyli od XVI do XVIII wieku. Jej organizatorzy mają nadzieję, iż przyniesie ona nowe spojrzenie na różne tematy i obszary historii „w sercu Europy”. Najchętniej przyjmowane będą wystąpienia poświęcone historii religii, polityki, ekonomii i kultury. Ze względu na przypadającą w tym roku rocznicę bitwy na Białej Górze (bitva na Bílé hoře – rozegrana 8.11.1620, będąca największą klęską czech i czeskich elit, której wynik zmieniał losy kraju), chętnie widziane będą również tematy poświęcone temu wydarzeniu.

Czytaj dalej „CZECHY. Konferencja o nowożytnej Europie Środkowej”

ROSJA: federalny projekt archiwalny „Zbrodnie nazistów i ich wspólników przeciwko ludności cywilnej ZSRR podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941-1945”

Dnia 3 września 2020 r. na stronie internetowej rosyjskich archiwów państwowych udostępniono projekt archiwalny „Zbrodnie nazistów i ich wspólników na ludności cywilnej ZSRR w czasie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941–1945”, przygotowany przez Rosarchiw we współpracy z Federalną Służbą Bezpieczeństwa, Ministerstwem Obrony, Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Ministerstwem Spraw Zagranicznych Rosji.
Projekt ma dokumentować ludobójstwo dokonane na obywatelach państwa sowieckiego, utrwalić nazwiska ofiar niemieckiego terroru, ujawnić nieznane wcześniej okrucieństwa i przestępców, którym udało się uniknąć kary. Obejmuje ponad 2600 dokumentów archiwalnych (ponad 9500 obrazów elektronicznych), w tym fotografie, fragmenty kronik filmowych i nagrania dźwiękowe z archiwów federalnych i resortowych, a także instytucji archiwalnych podmiotów wchodzących w skład Federacji Rosyjskiej. Dokumenty RGASPI (Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historii Społeczno-Politycznej), RGVA (Rosyjskiego Państwowego Archiwum Wojskowego), archiwum Federalnej Służby Bezpieczeństwa, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Ministerstwa Obrony Rosji zostały odtajnione specjalnie na potrzeby projektu. Przedstawiony zbiór materiałów archiwalnych odzwierciedla zbrodnie „nazistów i ich wspólników”, głównie na terenach okupowanych Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej i Karelo-Fińskiej SRR; w przyszłości planowane jest jednak uzupełnienie projektu o dokumenty i dowody zbrodni popełnionych na terytorium innych republik sowieckich.

Czytaj dalej „ROSJA: federalny projekt archiwalny „Zbrodnie nazistów i ich wspólników przeciwko ludności cywilnej ZSRR podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941-1945””

WŁOCHY: “Archiwa w czasach zamieszek i wojen. Od epoki napoleońskiej do cyberwojny” – konferencja w Mediolanie

W dniach 19- 21 maja 2021 r. w Archiwum Państwowym w Mediolanie (Archivio di Stato di Milano) odbedzie się konferencja pod tytułem Archiwa w czasach zamieszek i wojen. Od epoki napoleońskiej do cyberwojny” („Gli Archivi nelle sommosse e nelle guerre”. Dall’età napoleonica all’era della cyber war). Zamieszki i wojny były i są przyczyną niszczenia wszelkich źródeł historycznych dokumentujących rozwój cywilizacji. Spowodowany nimi proces destrukcji w równym stopniu dotyczy niszczenia w różnorodnych form ludzkiej aktywności. Archiwa i archiwalia, w trakcie zamieszek i wojen, narażone są na zniszczenia i grabieży. Ulegały zniszczeniu jako “przypadkowe ofiary” konfliktów, ale były także elementem militarnej rozgrywki, kiedy niszczono je z chęci pozbawienia wroga istotnych informacji lub stawały się łupem wojennym z tego samego powodu, aby wykorzystać zawarte w nich informacje do zarządzania podbitymi obszarami.

Czytaj dalej „WŁOCHY: “Archiwa w czasach zamieszek i wojen. Od epoki napoleońskiej do cyberwojny” – konferencja w Mediolanie”

Rosja: „Jeńcy japońscy w ZSRR (1945-1956)” – dokumenty on-line

7 września 2020 r. na stronie Rosarchiwu ukazał się zbiór dokumentów archiwalnych „Jeńcy japońscy w ZSRR (1945-1956)” , przygotowany przez Rosarchiw i Rosyjskie Państwowe Archiwum Wojskowe, z udziałem Archiwum Państwowego Federacji Rosyjskiej, Centralnego Archiwum Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej i Archiwum Polityki Zagranicznej Federacji Rosyjskiej.
W sierpniu 1945 r., w wyniku klęski japońskiej Armii Kwantuńskiej w Mandżurii, południowym Sachalinie i na Wyspach Kurylskich, około 600 000 japońskich żołnierzy dostało się do sowieckiej niewoli. Osadzeni w obozach jenieckich, w niezwykle ciężkich i prymitywnych warunkach, wykorzystywani byli jako siła robocza, m.in. przy budowie Kolei Bajkalsko-Amurskiej na Syberii (200 000 jeńców), w kopalniach, przemyśle i rolnictwie. Ocenia się, ze ponad 60 tysięcy z nich zmarło z głodu, zimna i wycieńczenia.

Czytaj dalej „Rosja: „Jeńcy japońscy w ZSRR (1945-1956)” – dokumenty on-line”

NIEMCY: Archiwa w czasie pandemii: Archiwum Miejskie w Heidelbergu gromadzi doświadczenia innych archiwów na świecie

Coronawirus od miesięcy stawia również przed archiwami nieoczekiwane wyzwania. Oczywiście, ważne jest, aby chronić pracowników, tak samo jak użytkowników archiwów. Wiele archiwów od tygodni stosuje różne modele pracy, zarówno w pracy zdalnej jak i w stacjonarnej. Od samego początku było jasne, że w archiwach przechowywanych jest wiele ważnych, a nawet pilnie potrzebnych informacji i że należy poszukiwać sposobów i środków, aby zapewnić przepływ informacji i dostęp do źródeł archiwalnych, pomimo koniecznych ograniczeń. Dlatego Stadtarchiv w Heidelbergu postanowiło zapytać kolegów archiwistów z całego świata o ich doświadczenia z pracy w czasie pandemii.

Archiwum Miejskie w Heidelbergu ma bliską i aktywną sieć międzynarodowych kontaktów z kolegami w archiwach od Chile aż po Chiny. Tak też zatytułowana jest publikacja dostępna online „Von China bis Chile – Archiv(ar)e während der Pandemie”. Archiwum opublikowało kilkadziesiąt relacji z całego świata o tym jak archiwa przyjęły informację o nowej coronawirusowej rzeczywistości i w jaki sposób działały w tym – ciągle trwającym – okresie. Oto dwie relacje z archiwów szwajcarskich:

Czytaj dalej „NIEMCY: Archiwa w czasie pandemii: Archiwum Miejskie w Heidelbergu gromadzi doświadczenia innych archiwów na świecie”

Czechy. Konferencja o Zdenku Kaliście

Dnia 24 września 2020 r. w miejscowości Benátky nad Jizerou (dosłownie Wenecja nad Izerą), znajdującej się niedaleko miasta Mlada Boleslav, znanego z zakładów produkujących samochody Škoda, odbędzie się historyczno-archiwalna konferencja naukowa nt. „Zdeněk Kalista między historiografią a literaturą”, zorganizowana przez Instytut Historii Uniwersytetu Karola w Pradze i Archiwum tegoż Uniwersytetu, Okręgowe Archiwum Państwowe w Pradze, Miasto Benátky nad Jizerou i Muzeum Regionalne w Mladá Boleslav. Wybór miejsca nie jest przypadkowy, gdyż tutaj urodził się bohater konferencji.
Zdeněk Kalista przyszedł na świat 2 lipca 1900 r. w Novych Benátkach w rodzinie nauczycielskiej. Był katolickim historykiem kultury, poetą, krytykiem literackim, tłumaczem i wydawcą, posiadał też naukowy tytuł docenta historii czeskiej. W 1919 r. zdał maturę w Bladej Boleslav, a następnie studiował historię, historię sztuki i archeologię. Jego profesorami byli m.in. Josef Pekař, Jaroslav Bidl i Hynek Vysocki. W 1924 r. otrzymał tytuł doktora filozofii. W tym roku rozpoczął pracę jako asystent na seminarium historycznym. W latach 1921–1923 przewodniczył „Grupie Literackiej” – zrzeszeniu morawskich autorów, zwolenników ekspresjonizmu. Od 1928 r. był członkiem zarządu Koła Pisarzy Czeskich. Początkowo swoje prace podpisywał niekiedy jako Z. V. Kalista. W 1931 r. uzyskał habilitację, a w rok potem otrzymał docenturę. W 1938 r. miał być mianowany profesorem, ale po zajęciu Czechosłowacji przez Niemcy i zamknięciu czeskich szkół wyższych, ostatecznie do tego nie doszło. W 1945 r. wrócił do pracy na katedrze filozofii Uniwersytetu Karola w Pradze. Jednak po 1948 r., z powodu swoich prawicowych poglądów, został zmuszony do odejścia z tej pracy.

Czytaj dalej „Czechy. Konferencja o Zdenku Kaliście”

WŁOCHY: Vademecum o postępowaniu z dokumentacją mówioną (oralną)

Włoska Naczelna Dyrekcja Archiwów (La Direzione generale per gli archivi) poinformowała o dobiegających końca pracach grupy roboczej, której zadaniem jest przygotowanie wytycznych dla zespołów zajmujących się historią mówioną (oralną). Zespół ukonstytuował się 20 maja 2019 r., prace końcowe mają być zaprezentowane publicznie 27 października 2020r. Prace zespołu zorganizowała i koordynują Silvia Calamai (wykładowca Associazione italiana scienze della voce) oraz Alessandro Casellato prezes Włoskiego Stowarzyszenia Historii Mówionej (Associazione italiana di storia orale) i Maria Francesca Stamuli (zajmująca się a Nadintendenturze Archiwalnej I bibliograficznej Toskanii ochroną dokumentacji audio i audiovideo. W skład grupy roboczej wchodzili także przedstawiciele instytucji, organizacji i stowarzyszeń naukowych pracujących z dokumentacją dźwiękową i audiowuzualną.

Czytaj dalej „WŁOCHY: Vademecum o postępowaniu z dokumentacją mówioną (oralną)”

CZECHY: 35 Sympozjum Mikulowskie

Zacne i zasłużone instytucje naukowe i kulturalne Wschodnich Czech, z Morawskim Archiwum Krajowym w Brnie na czele, organizują już po raz 35. konferencję naukową z cyklu „Mikulovskie Sympozjum” (Mikulovské sympozjum). Tym razem planowane spotkanie odbędzie się w dniach 7-8 października 2020 r. tradycyjnie w barokowym pałacu/zamku w Mikulowie, a tematem obrad będzie „Kobieta w dziejach Moraw”.
Wśród ważnych postaci przeszłości jest wiele niezwykłych kobiet, które na stałe wpisały się w historię. Nie każdej poświęcono odpowiednią uwagę historyków czy badaczy, a dziś ich nazwiska znane są często jedynie wąskiemu kręgowi ekspertów. Jednak historia nie zawsze miała bezpośredni wpływ na kobiety. Wiele żon, matek, córek i dziewcząt stało za wielkimi czynami mężczyzn, czy to w polityce, nauce czy wojnie. Wraz z rozwojem społeczeństwa obywatelskiego po połowie XIX wieku uświadomiono sobie również znaczenie kobiecej części społeczeństwa, wciąż pozostającej w cieniu mężczyzn. Na całym świecie zaczęły powstawać stowarzyszenia i ruchy kobiece dążące do zrównywania statusu kobiet, a znaczącym sukcesem tych wysiłków było wprowadzenie powszechnego prawa wyborczego, które objęło również kobiety.

Czytaj dalej „CZECHY: 35 Sympozjum Mikulowskie”

NIEMCY: Co dalej z Archiwum Miejskim w Monachium?

Status Archiwum Miejskiego w Monachium, największego archiwum miejskiego w Niemczech, nadal pozostaje nierozstrzygnięte. Powodem tej sytuacji jest konflikt jaki powstał na tle nowatorskiego i mocno dyskusyjnego pomysłu koalicji Zielonych i SPD zarządzającej miastem, a środowiskiem archiwalnym w samej Bawarii i Niemczech w sprawie scentralizowania wszystkich instytucji związanych z upamiętnieniem historii miasta w Instytucie Historii Miasta. Swoje krytyczne stanowisko w tej sprawie określiło również Stowarzyszenie Archiwistów Niemieckich.O sprawie pisaliśmy już na łamach ArchNetu – Ciekawy przypadek Archiwum Miejskiego w Monachium. Spór o istotę zadań archiwum – Zieloni a sprawy archiwalne.
W najnowszym wydaniu z 17 sierpnia 2020 r. Süddeutsche Zeitung (SZ) informuje o wciąż nieobsadzonym stanowisku kierowniczym w Archiwum Miejskim w Monachium. Po przejściu na emeryturę poprzedniego archiwisty miejskiego dr. Michaela Stephana 1 maja 2020 r. Rada Miejska Monachium nie była w stanie uzgodnić żadnego kandydata na wakujące do dziś stanowisko.

Czytaj dalej „NIEMCY: Co dalej z Archiwum Miejskim w Monachium?”